Οξεία ηπατίτιδα σε παιδιά: Οι τρεις παράγοντες που οδηγούν σε νόσηση

Δύο πρόσφατες μελέτες Βρετανών επιστημόνων, σε Σκωτία και Αγγλία, ανέδειξαν την συλλοίμωξη από δύο ιούς ως πιθανότερη αιτία για την οξεία ηπατίτιδα αδιευκρίνιστης αιτιολογίας σε παιδιά, που προκαλεί ανησυχία σε παγκόσμιο επίπεδο λόγω του μεγάλου αριθμού κρουσμάτων από την αρχή του χρόνου. Οι συγκεκριμένες μελέτες «απενοχοποιούν» τον κορωνοϊό SARS-CoV-2 ως αίτιο, αλλά συνδέουν το σύνδρομο με τα περιοριστικά μέτρα της πανδημίας, καθώς απέτρεψαν τα παιδιά από την έκθεση στον ιό και την απόκτηση ανοσίας.

Οι δύο παραπάνω παράγοντες, σε συνδυασμό και με τη γενετική προδιάθεση, δίνουν μια ερμηνεία για τον μηχανισμό που οδηγεί κάποια παιδιά στη νόσηση, λέει στο iatronet.gr ο αναπληρωτής καθηγητής Παθολογίας – Ηπατολογίας στο ΑΠΘ και Γενικός Γραμματέας της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης του Ήπατος, Μανώλης Σινάκος. Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ηπατίτιδας, που γιορτάζεται στις 28 Ιουλίου, ο καθηγητής ερμηνεύει τα ευρήματα των πιο πρόσφατων επιστημονικών ερευνών.
Παράλληλα, αξιολογεί την σημερινή κατάσταση και διατυπώνει την αισιοδοξία του για την συνέχεια, καθώς η έξαρση του τελευταίου διαστήματος φαίνεται να έχει σταματήσει και οδηγούμαστε πλέον σε αποκλιμάκωση.

Κοντά στο αρχικό σενάριο

Οι Βρετανοί επιστήμονες εντόπισαν σε υψηλά επίπεδα στα παιδιά που νόσησαν έναν κοινό αδενοσχετιζόμενο ιό, τον ΑAV2, ο οποίος δεν προκαλεί μόνος του πρόβλημα, αλλά χρειάζεται τη συνέργεια ενός αδενοϊού ή ενός ερπητοϊού (HHV6).

«Η ερμηνεία που δίνεται δεν απέχει πολύ από την αρχική εκτίμηση ότι το πιθανό αίτιο αυτής της ηπατίτιδας ήταν συγκεκριμένος τύπος αδενοϊού», λέει ο κ.Σινάκος και εξηγεί: «ορισμένοι ιοί δεν έχουν από μόνοι τους την δυνατότητα να προκαλέσουν ζημιά, όπως ο συγκεκριμένος αδενοσχετιζόμενος που ξέραμε ως τώρα ότι δεν είναι από μόνος του παθογόνος. Με την «βοήθεια» ενός άλλου ιού, όμως, παρόμοιας κατηγορίας ή κατηγορίας ερπητοϊού, μπορεί να προκαλέσει τη ζημιά στα παιδάκια, μέσω της διπλής μόλυνσης».

Συνδυασμός τριών παραγόντων

Η διπλή μόλυνση από τους συγκεκριμένους ιούς ίσως δεν θα αρκούσε για να προκαλέσει τη νόσηση, αν αυτοί δεν έβρισκαν «έδαφος» σε κάποια παιδιά, που σχετίζεται με την γενετική τους προδιάθεση, αλλά και την έλλειψη ανοσίας, που πιθανώς συνδέεται με την πανδημία.

«Η απουσία έκθεσης των παιδιών σε ιούς στον καιρό της πανδημίας λόγω των lockdown και των περιορισμών στις μετακινήσεις τα κατέστησε πιο ευάλωτα», σημειώνει ο καθηγητής και προσθέτει: «Ο τρίτος παράγοντας είναι πως βρέθηκε μια συγκεκριμένη γονιδιακή αλληλουχία στα παιδιά που νόσησαν. Άρα υπήρχε μια γενετική προδιάθεση, για να απαντήσουμε στο αιώνιο ερώτημα των ασθενών γιατί αυτό το παιδί και όχι το διπλανό. Ο συνδυασμός των τριών παραγόντων έφερε αυτό το αποτέλεσμα».

Φαίνεται αποκλιμάκωση

Η έξαρση των περιστατικών οξείας ηπατίτιδας αδιευκρίνιστης αιτιολογίας σε παιδιά, που απασχολεί την παγκόσμια επιστημονική κοινότητα από την αρχή του χρόνου, είχε αυξητική πορεία μέχρι την άνοιξη, ενώ στο τελευταίο διάστημα φαίνεται κάποια αποκλιμάκωση.

«Τα τελευταία επιδημιολογικά δεδομένα δείχνουν μια μείωση των κρουσμάτων. Κανείς βεβαίως δεν μπορεί να προδιαγράψει την πορεία, αλλά ενώ πριν από λίγους μήνες βλέπαμε ως θετικό το ότι δεν ήταν γεωμετρική η αύξηση στα κρούσματα, τώρα πλέον βλέπουμε αποκλιμάκωση», παρατηρεί.

Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα επιδημιολογικά δεδομένα, ο αριθμός των πιθανών περιστατικών σε παγκόσμιο επίπεδο έχει ξεπεράσει τα 1000 σε 35 χώρες, ενώ έχουν καταγραφεί 22 θάνατοι. Στην Ελλάδα έχουν καταγραφεί 14 περιστατικά παιδιών που πληρούν τα κριτήρια πιθανού κρούσματος, καθώς και ένας θάνατος.  

«Εφόσον δεν έχουμε προσδιορίσει ακόμα επακριβώς την αιτία, δεν μπορούμε να χαρακτηρίσουμε και με ακρίβεια τις περιπτώσεις και έχουμε να κάνουμε με μια θεωρία. Αρκετά λογική, αλλά δεν παύει να είναι μια θεωρία», διευκρινίζει ο κ.Σινάκος και προσθέτει: «Σύμφωνα με τον ορισμό που έχει δώσει ο ΠΟΥ, χαρακτηρίζεται ως probable (πιθανή) περίπτωση όταν έχει ηπατικά ένζυμα πάνω από 500 και αφορά παιδί κάτω από 16 ετών. Αυτό απαραιτήτως δεν σημαίνει ότι έχει αυτή τη μορφή της οξείας ηπατίτιδας. Καταλαβαίνει κανείς ότι εκεί μέσα μπορεί να «τσουβαλιάζουμε» και άλλα παιδιά που έχουν κάτι άλλο. Το έκανε έτσι ο ΠΟΥ για να αυξήσει την εγρήγορση και είναι και λογικό».

Δράσεις για την Παγκόσμια Ημέρα

Με κεντρικό σύνθημα «Can’t wait» η Ελληνική Μελέτη Ήπατος διοργανώνει σήμερα πανελλήνια δράση ευαισθητοποίησης για τις ιογενείς ηπατίτιδες. Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα, θέλει να στείλει το σύνθημα πως η ηπατίτιδα δεν μπορεί να περιμένει.

«Έχουμε φαρμακευτικά όπλα αξιόλογα για αυτές τις μορφές της χρόνιας ιογενούς ηπατίτιδας, κυριότερα τις Β και C. Οι ασθενείς που γνωρίζουν ότι τις έχουν ή υποπτεύονται ότι έχουν εκτεθεί σε αυτούς τους ιούς, δεν θα πρέπει καθόλου χρόνο να χάνουν. Να προσέρχονται άμεσα στα αναγνωρισμένα ηπατολογικά ιατρεία του δημόσιου συστήματος υγείας ή σε αντίστοιχους ειδικευμένους γιατρούς στον ιδιωτικό χώρο», αναφέρει ο κ.Σινάκος και προσθέτει: «είναι μια γιορτή της εγρήγορσης, της ενημέρωσης, της αποφυγής του εφησυχασμού, της αποφυγής του στιγματισμού των ασθενών, όλων αυτών των παραμέτρων που σε επίπεδο κοινωνικό μπορούν να οδηγήσουν περισσότερους ασθενείς προς την ίαση ή την αντιμετώπιση».