«Το Twitter σε ρόλο πέμπτης εξουσίας»

Έχει ανοίξει εδώ και πολύ καιρό η συζήτηση εάν και κατά πόσο τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης (ΜΚΔ) επηρεάζουν τα παραδοσιακά μέσα στην επιλογή των θεμάτων τους. Αυτό ακριβώς το θέμα πραγματεύεται το βιβλίο «Το Twitter σε ρόλο πέμπτης εξουσίας» της δημοσιογράφου και ραδιοφωνικής παραγωγού Ζηνοβίας Σαπουνά.

Κι όχι μόνο. Διεισδύει στον τρόπο που διαμορφώνεται η ατζέντα της επικαιρότητας των κεντρικών τηλεοπτικών δελτίων. Στους παράγοντες που επηρεάζουν τον τρόπο παρουσίασης μιας είδησης. Τα πράγματα έχουν αλλάξει. Πριν 15 χρόνια, αν κάτι δεν έπαιζε σε δελτίο ειδήσεων, ήταν θαμμένο. Όμως σήμερα αν για κάτι βοά το σύμπαν διαδικτυακά και το δελτίο ειδήσεων δεν το παίζει, τότε το δελτίο καθίσταται υπόλογο στα μάτια της κοινής γνώμης. Πλέον είναι αδύνατο να θαφτεί ένα θέμα, αν πάρει διαστάσεις στα ΜΚΔ.

Τα ΜΚΔ έχουν αλλάξει τα δεδομένα στην επαγγελματική δημοσιογραφία καταργώντας τη διαμεσολάβηση ανάμεσα στην είδηση και στο κοινό. Τα έξυπνα κινητά συνέβαλαν στη δημοτικότητα των ΜΚΔ ως πλατφορμών ειδήσεων, διευκολύνοντας τα άτομα να καταναλώνουν και να αντιδρούν στις ειδήσεις. Οι χρήστες και ειδικά του Twitter, από παθητικοί καταναλωτές περιεχομένου των παραδοσιακών μέσων ενημέρωσης, έχουν πιο ενεργή συμμετοχή.

Η εκτίναξη των ΜΚΔ δημιούργησε ένα νέο περιβάλλον στην ενημέρωση και νέα δεδομένα για την παραδοσιακή δημοσιογραφία που βρίσκεται αντιμέτωπη με τη δυνατότητα άμεσου διαμοιρασμού ειδησεογραφικού περιεχομένου και υλικού (φωτογραφιών, βίντεο κ.λπ.) γεγονός που δύναται να προκαλέσει αυτοστιγμεί αντιδράσεις.

Η ιδιαιτερότητα του Twitter σε σχέση με τα υπόλοιπα ΜΚΔ, είναι πως μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε ένα μήνυμα (tweet) μόλις 280 χαρακτήρες. Αυτό αναγκάζει τους χρήστες να γράφουν συμπυκνωμένα μηνύματα.

Ένας άλλος παράγοντας είναι πως συνηθίζουν να αναφέρονται σε ειδήσεις για κάτι που συμβαίνει ακριβώς τη στιγμή που το αναρτούν. Γι’ αυτό το Twitter υιοθετήθηκε γρήγορα στις αίθουσες σύνταξης των τηλεοπτικών σταθμών είτε ως μηχανισμός για τη μετάδοση έκτακτων ειδήσεων, άμεσα και συνοπτικά, είτε ως εργαλείο ιδεών, πηγών και γεγονότων.

Σίγουρα τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης εξακολουθούν να αντιπροσωπεύουν τις σημαντικότερες πλατφόρμες στη δημόσια συζήτηση και να δημιουργούν τη δημόσια ατζέντα. Ωστόσο πρέπει να συνυπολογιστεί η έλλειψη εμπιστοσύνης του ελληνικού κοινού σε αυτά.

Στο βιβλίο παρουσιάζεται μέσα από συνεντεύξεις πέντε τηλεοπτικών δημοσιογράφων που δίνουν τη δική τους οπτική για το θέμα, μια ολοκληρωμένη μελέτη για τρεις συγκεκριμένες πολιτικές ειδήσεις και πώς αυτές παρουσιάστηκαν στα τηλεοπτικά δελτία ειδήσεων, αλλά και στο Twitter:

α) την αποκάλυψη ότι ο υφυπουργός Διαματάρης ψευδώς είχε δηλώσει πως διέθετε μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών.

β) την υπόθεση του προγράμματος Voucher για επιστήμονες, η οποία έγινε γνωστή ως «Σκόιλ Ελικίκου».

γ) την αποκάλυψη της αίτησης αναίρεσης που κατέθεσε το Ελληνικό Δημόσιο στο ΣτΕ κατά των αποφάσεων των διοικητικών δικαστηρίων για αποζημιώσεις στις οικογένειες των θυμάτων της Μαρφίν.

Οπως συμπεραίνει η Ζηνοβία Σαπουνά, δεν είναι δυνατόν να αγνοείς ότι ολόκληρη η διαδικτυακή κοινότητα στην Ελλάδα ασχολείται με ένα θέμα το οποίο μπορεί υπό άλλες συνθήκες και ελλείψει του Twitter να μην αξιολογούνταν ως κάτι σημαντικό. Υπό αυτή την έννοια το Twitter ασκεί εξουσία. Μπορεί όμως να πάρει τον ρόλο της πέμπτης εξουσίας στην υπερεξουσία των ΜΜΕ;

Την απάντηση θα βρείτε στις σελίδες του βιβλίου…

Να ευχαριστήσουμε την Ζηνοβία για την τιμητική αναφορά του Euro2day.gr στο βιβλίο της.