Καπραβέλος για χαλάρωση μέτρων: Εχουμε δει το έργο τρεις φορές

Στις 14 Μαρτίου του 2020, ο Νίκος Καπραβέλος διασωλήνωσε και νοσήλευσε το πρώτο βαρύ περιστατικό Covid-19 στη Β' ΜΕΘ του νοσοκομείου «Γ. Παπανικολάου» της Θεσσαλονίκης και ένα από τα πρώτα στην Ελλάδα. Καθώς πλησιάζουμε στη συμπλήρωση δύο ετών από εκείνη τη μέρα, κάνει μια αναδρομή των διαδοχικών πανδημικών κυμάτων που ακολούθησαν, των περιόδων έξαρσης και ύφεσης και των λαθών που οδήγησαν σε τραγωδίες. Στη διάρκεια αυτής της διαδρομής, ο ίδιος βρέθηκε πολλές φορές στο στόχαστρο, όταν εντόπιζε παραλείψεις και με δημόσιες παρεμβάσεις του χτυπούσε καμπανάκι κινδύνου.

Ο γνωστός εντατικολόγος μιλά στο iatronet.gr για τη συσσωρευμένη εμπειρία των δύο ετών και τα διδάγματα που πρέπει να πάρουμε από αυτήν. Αξιολογεί τη σημερινή συγκυρία, που βρίσκει την πανδημία σε φάση ύφεσης και τα νοσοκομεία να παίρνουν κάποιες ανάσες. Συμφωνεί με την άρση κάποιων μέτρων, όπως η υποχρεωτική χρήση μάσκας σε εξωτερικούς χώρους, αλλά επισημαίνει πως η πανδημία παραμένει ενεργή και παραθέτει τους τρεις κινδύνους που εγκυμονεί το λάθος μήνυμα της χαλάρωσης.

Η ολέθρια εμπειρία του 2020

Γυρνώντας τον χρόνο πίσω, ανακαλεί στη μνήμη την πρώτη εισαγωγή στην εντατική και το ήπιο πρώτο κύμα, την άνοιξη του 2020, που είχε ως χαρακτηριστικά την περιορισμένη διασπορά, λόγω των αυστηρών μέτρων και τη μικρή θνητότητα στις ΜΕΘ. Υπενθυμίζει όμως και όσα ακολούθησαν, οδηγώντας στον εφιάλτη του Νοεμβρίου. «Η στρατηγική που ακολουθήθηκε στην ύφεση του πρώτου κύματος ήταν ολέθρια. Αναγκάστηκα να χρησιμοποιήσω βαριές εκφράσεις για τη φοβερή υποτίμηση του κινδύνου και για την πλήρη απουσία μέτρων που μας οδήγησαν στην τραγωδία του Νοεμβρίου», σημειώνει, και θυμάται πως κλήθηκε από τον εισαγγελέα για να καταθέσει την εμπειρία του.

«Κάτι αντίστοιχο συνέβη άλλες τρεις φορές. Τρεις φορές είδαμε ύφεση και ισάριθμες φορές είδαμε τρομακτική έξαρση, με το τέταρτο κύμα να είναι το πιο ολέθριο, με πάνω από 8.000 νεκρούς από το Νοέμβριο μέχρι σήμερα», προσθέτει και εφιστά την προσοχή τώρα που υπάρχει ύφεση.

«Μπορεί η Όμικρον παραλλαγή να μην είναι τόσο θανατηφόρα, όμως εξακολουθεί να προκαλεί χιλιάδες θανάτους κάθε μέρα στον κόσμο. Τα κρούσματα είναι πάρα πολλά, δεν ξέρουμε τη δυναμική και τι στέλεχος θα μας έρθει», τονίζει, για να συμπληρώσει: «Δεν είμαι απαισιόδοξος, δεν λέω ότι βλέπω κάτι να έρχεται, όπως έβλεπα π.χ. τον Αύγουστο του 2021, αλλά είμαι ανήσυχος μήπως αυτή η ύφεση που βλέπουμε, είναι η ηρεμία πριν από την επόμενη καταιγίδα. Το λέω επειδή καήκαμε τρεις φορές».

Η μάσκα και το λάθος μήνυμα

Ο κ. Καπραβέλος χαρακτηρίζει ως αισιόδοξη την εκτίμηση του υπουργού Υγείας Θάνου Πλεύρη, για ύφεση ως το φθινόπωρο, με κανονικό Πάσχα και καλοκαίρι. «Εύχομαι πραγματικά αυτό το αισιόδοξο σενάριο να επιβεβαιωθεί. Αυτή είναι μια πολιτική προσέγγιση του θέματος, γιατί και η ψυχολογία του κόσμου χρειάζεται να στηριχθεί», σχολιάζει και προσθέτει: «Εμείς από την πλευρά της εντατικής και των γιατρών που σήκωσαν το κύριο βάρος της πανδημίας, οφείλουμε να εφιστούμε την προσοχή, να προετοιμαζόμαστε για το χειρότερο σενάριο και να στέλνουμε μήνυμα μη χαλάρωσης των μέτρων. Έχουμε δύο κρίσιμους μήνες και αν δεν εισακουστούμε, πολύ φοβάμαι ότι μπορεί να έχουμε αναζωπύρωση».

Ο ίδιος συμφωνεί με την άρση της υποχρέωσης χρήσης μάσκας σε εξωτερικούς χώρους, σημειώνοντας πως είναι ένα υπερβολικό μέτρο που λαμβάνεται σε περιόδους μεγάλης έξαρσης. Επισημαίνει, ωστόσο, πως αυτό δεν πρέπει να εκληφθεί ως μήνυμα μεγάλης χαλάρωσης. «Δεν πρέπει να περάσει ως μήνυμα ότι τελειώσαμε και ότι η πανδημία μπήκε στην ενδημική της μορφή. Δεν είναι ακόμα καιρός να πανηγυρίζουμε το τέλος της πανδημίας», υπογραμμίζει.

Οι τρεις κίνδυνοι της χαλάρωσης

Η πιθανή αναζωπύρωση μέσω αύξησης της κινητικότητας και της διασποράς είναι ο πρώτος κίνδυνος που βλέπει ο εντατικολόγος, αλλά όχι ο μοναδικός.

Ο δεύτερος είναι αυτός της πιθανής υποχώρησης του ρυθμού εμβολιασμού. «Αν επικρατήσει η εικόνα ότι η πανδημία σβήνει, πολλοί άνθρωποι που σκέφτονται να εμβολιαστούν μπορεί να το αναβάλουν», επισημαίνει.

Ο τρίτος κίνδυνος συνδέεται με τη φθίνουσα πορεία της ανοσίας. «Το συζητάμε μεταξύ μας οι γιατροί ότι έχει περάσει πάνω από ένας χρόνος μετά την πρώτη δόση και δεν ξέρω αν πρέπει να κάνουμε και την τέταρτη δόση, δεν έχει αποφασιστεί ακόμα. Μην ξεχνάμε ότι το 30% των ασθενών που αυτή τη στιγμή βρίσκονται στις ΜΕΘ είναι εμβολιασμένοι με δύο δόσεις», σημειώνει.

Για την αποφυγή του τριπλού κινδύνου, προτείνει τον επαναπροσδιορισμό του στρατηγικού σχεδίου, που κατά τον ίδιο πρέπει να περιλαμβάνει αύξηση των εμβολιασμών, προστασία με μάσκες σε κλειστούς χώρους, απόλυτη προσοχή σε χώρους συνωστισμού και «lockdown ανεμβολίαστων» για προφύλαξή τους.

Η σημερινή εικόνα

Σήμερα στις τρεις ΜΕΘ του «Γ. Παπανικολάου» νοσηλεύονται συνολικά 15 ασθενείς με Covid: 9 στην Α' ΜΕΘ και από 3 στη Β' και στη Γ'.

«Έχουμε αποφασίσει να δώσουμε 17 κλίνες εντατικής σε Covid περιστατικά και 22 σε non Covid. Προσαρμοζόμαστε για μία ακόμη φορά, όπως κάναμε τρεις φορές και τελικά οι εξελίξεις μάς ανάγκασαν να τις μετατρέψαμε όλες σε Covid. Αν εφησυχάσουμε, θα κάνουμε πάλι τα ίδια», αναφέρει και καταλήγει: «Η εντατική είναι ο χώρος όπου ο φόβος και η απελπισία συναντάει την ελπίδα. Εμείς δεν διαχειριζόμαστε θάνατο, προστατεύουμε την ανθρώπινη ζωή. Άρα οφείλουμε από τη θέση μας να προειδοποιήσουμε ότι η πανδημία δεν έχει τελειώσει».