Ο εκρηκτικός ρυθμός επιτάχυνσης της διασποράς κορωνοϊού στην κοινότητα τις τελευταίες εβδομάδες ξεπέρασε και τις πιο δυσοίωνες προβλέψεις των επιστημόνων για την εξέλιξη της πανδημίας. Η τρομακτική αύξηση όλων των μεγεθών μέσα σε μόλις μία εβδομάδα (53% στον μέσο όρο κρουσμάτων, 51% στη θετικότητα, 24% στους θανάτους και 14,5% στους διασωληνωνένους, όπως κατέγραψε το ρεπορτάζ του Euro2day.gr), επιτάχυνε κατά δέκα ημέρες την κατάσταση που προέβλεπε το μοντέλο του Δημοσθένη Σαρηγιάννη ότι θα επικρατούσε στη χώρα στις 15 Νοεμβρίου.
Υπό το πρίσμα των νέων δεδομένων, η ομάδα του καθηγητή Περιβαλλοντικής Μηχανικής του ΑΠΘ αναθεώρησε τις προβλέψεις της προς το δυσμενέστερο. Μιλώντας o ίδιος στο iatronet, παραθέτει τα επικαιροποιημένα στοιχεία, τα οποία στην κυριολεξία τρομάζουν.
Παρά τη θετική επίπτωση που θα έχουν τα νέα μέτρα για την υποχρεωτική διενέργεια εργαστηριακών τεστ στους μη εμβολιασμένους, η δυναμική του τέταρτου κύματος είναι τέτοια που μέσα στον επόμενο μήνα θα οδηγήσει σε «μαύρα» ρεκόρ από την έναρξη της πανδημίας όλους τους δείκτες: τον αριθμό κρουσμάτων, τους θανάτους και τους διασωληνωμένους. Χωρίς τη λήψη των μέτρων, οι «σκληροί» δείκτες θα οδηγούσαν σε κατάρρευση το σύστημα υγείας.
Η πορεία ως τα Χριστούγεννα
«Όντως είμαστε δέκα μέρες μπροστά από τις προβλέψεις που είχαμε κάνει στα τέλη Οκτωβρίου», λέει ο κ. Σαρηγιάννης, ο οποίος πριν από δύο εβδομάδες προέβλεπε για τα μέσα Νοεμβρίου τους αριθμούς που έχουν ξεπεραστεί ήδη από τις 4 του μηνός (πάνω από 5.000 κρούσματα, 50 θανάτους και 410-420 διασωληνωμένους).
Η διεπιστημονική ομάδα HERACLES προχώρησε σε επικαιροποίηση των προβλέψεων, αλλά και στάθμισή τους με βάση την επίπτωση που θα έχουν τα νέα μέτρα για το υποχρεωτικό testing. Παράλληλα, υπολόγισε την περαιτέρω βελτίωση των δεικτών, αν προβλεπόταν η διενέργεια ενός self-test την εβδομάδα και στους εμβολιασμένους, κάτι που θα ανέβαζε τον συνολικό αριθμό των ημερήσιων τεστ στις 600.000.
Σύμφωνα με τα τρία διαφορετικά σενάρια:
1) Αν δεν λαμβάνονταν τα μέτρα, με δεδομένη την επιτάχυνση που παρατηρείται, το μοντέλο δείχνει ότι θα φτάναμε στις αρχές Δεκεμβρίου με περίπου 12.000 κρούσματα σε εβδομαδιαίο μέσο όρο. Στις 17 Δεκεμβρίου, οι ανάγκες για ΜΕΘ θα έφταναν τις 1.300 κλίνες, δηλαδή το σύνολο των διαθέσιμων κλινών για Covid και μη Covid περιστατικά. Τα Χριστούγεννα, οι θάνατοι θα άγγιζαν τον σοκαριστικό αριθμό των 150 σε ημερήσια βάση.
2) Ακόμα και με τα νέα μέτρα, ωστόσο, η εικόνα βελτιώνεται μόνο ως ένα βαθμό, με τα μεγέθη να παραμένουν εφιαλτικά, ξεπερνώντας κάθε προηγούμενο: Σύμφωνα με την πρόβλεψη του μοντέλου, η κορυφή των ημερήσιων νέων μολύνσεων θα φτάσει στις 9.000 στις αρχές Δεκεμβρίου. Στα μέσα του μήνα, οι διασωληνώσεις θα ξεπεράσουν τις 1.000, ενώ οι θάνατοι στις 25 Δεκεμβρίου προβλέπεται να προσεγγίσουν τους 125.
3) Με 600.000 τεστ την ημέρα, μεσοσταθμικά, στις αρχές Δεκεμβρίου τα κρούσματα περιορίζονται στις 7.800 -«με τη σημερινή δυναμική, το νούμερο αυτό θεωρείται επιτυχία», σημειώνει- και μετά έρχεται σταδιακή αποκλιμάκωση. Οι κλίνες ΜΕΘ σε αυτό το σενάριο θα ξεπεράσουν τις 800 και οι θάνατοι θα κινηθούν γύρω στους 100 την περίοδο των γιορτών.
Τα συγκεκριμένα μεγέθη, εφόσον επιβεβαιωθούν, θα καταστήσουν το 4ο κύμα της πανδημίας ως το σφοδρότερο από όλα τα προηγούμενα, παρά το γεγονός ότι πάνω από το 60% του πληθυσμού είναι πλήρως εμβολιασμένο. Αν δεν υπήρχε το εμβόλιο, οι αριθμοί θα ήταν πολλαπλάσιοι.
«Αν φτάσουμε τις 10.000 κρούσματα, μπορεί να εμβολιαστούμε»
Ο καθηγητής διευκρινίζει πως η συγκεκριμένη πρόβλεψη γίνεται με βάση τη σημερινή εικόνα, με την εφαρμογή των μέτρων που έχουν ανακοινωθεί και με βάση τον σημερινό ρυθμό εμβολιασμού.
«Αν ξαφνικά πειστούν περισσότεροι να εμβολιαστούν, ειδικά στη Βόρεια Ελλάδα όπου το φορτίο είναι πιο μεγάλο και τα εμβολιαστικά ποσοστά χαμηλότερα, τα νούμερα θα αναθεωρηθούν προς τα κάτω», λέει και προσθέτει: «Οι Πορτογάλοι όταν έφτασαν τις 10.000 κρούσματα εμβολιάστηκαν. Κάποια στιγμή θα τρομάξει ο κόσμος. Ο αγώνας πρέπει να γίνει για να μη φτάσουμε την Πορτογαλία. Αν εμβολιαστούμε, θα λήξει, αλλά πρέπει να το κάνουμε πριν φτάσουμε εκεί».
Σύμφωνα με το προγνωστικό μοντέλο, η ίδια αυξητική τάση των τελευταίων ημερών προβλέπεται ότι θα συνεχιστεί και την ερχόμενη εβδομάδα. Από τα μέσα Νοεμβρίου θα αρχίσει να φαίνεται μια επιβράδυνση του ρυθμού αύξησης, ενώ η αποκλιμάκωση προβλέπεται να αρχίσει σταδιακά από τις 7-10 Δεκεμβρίου και μετά.
Γιατί προτείνω τεστ και στους εμβολιασμένους
Ο κ. Σαρηγιάννης είδε να αποφασίζεται την περασμένη εβδομάδα αυτό που ο ίδιος πρότεινε κατ' επανάληψη όλο το προηγούμενο διάστημα, δηλαδή η αύξηση του αριθμού των τεστ. «Δεν είναι θέμα μόνο ανιχνευθέντων κρουσμάτων κάθε μέρα. Το θέμα είναι ότι υπάρχει μεγάλο φορτίο στην κοινότητα. Η αύξηση του testing εντοπίζει τους ασυμπτωματικούς, σπάει αλυσίδες μετάδοσης και έπρεπε να έχει γίνει νωρίτερα», υποστηρίζει.
Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του, τα υποχρεωτικά τεστ για εργαζόμενους και για την πρόσβαση σε διάφορες δραστηριότητες θα αυξήσουν μεσοσταθμικά τον αριθμό των τεστ στις 460.000, από τις 300.000 που είναι σήμερα. Ο αριθμός είναι ικανοποιητικός, αλλά θα μπορούσε να αυξηθεί περαιτέρω, στις 600.000, αν προστίθετο και ένα self-test την εβδομάδα στους εμβολιασμένους.
«Ακριβώς τον αριθμό αυτό είχαμε πετύχει τον Μάιο, όταν καταφέραμε να αποκλιμακώσουμε την κατάσταση του Απριλίου, ενώ τα είχαμε ανοίξει σχεδόν όλα. Δεν λέω να φτάσουμε στους 2 θανάτους τη μέρα, επειδή τώρα ο καιρός δεν βοηθάει, δεν θα φτάσουμε εκεί. Το θέμα είναι να μη φτάσουμε στους 130», σημειώνει, ενώ εξηγεί γιατί προτείνει τεστ και στους εμβολιασμένους: «Η πιθανότητα να βρούμε θετικό στους εμβολιασμένους είναι προφανώς μικρότερη, αλλά δεν είναι μηδαμινή. Βλέπουμε ότι 9% στις ΜΕΘ της Βόρειας Ελλάδας και πάνω από 20% στα απλά κρεβάτια Covid είναι εμβολιασμένοι. Η πιθανότητα επιμόλυνσης δεν είναι αμελητέα. Στη Θεσσαλονίκη, που είναι έντονο το φορτίο, αυτό κάνει τη διαφορά», εξηγεί.
Εσχατο μέσο το lockdown
Αναφερόμενος, τέλος, στο ενδεχόμενο λήψης περιοριστικών μέτρων τύπου lockdown, έπειτα και από τη δήλωση του μέλους της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων, καθηγητή Τάκη Παναγιωτόπουλου, ότι παραμένει πάντα στο τραπέζι, o κ. Σαρηγιάννης είπε πως πρέπει να παραμένει ως έσχατη λύση.
«Το lockdown είναι όντως στο τραπέζι και πρέπει να είναι, αλλά ως έσχατο μέσο. Όπως ξέρουμε, το lockdown έχει πολύ σοβαρές οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις. Είναι θέμα επιλογής και εκτίμησης του τι είσαι διατεθειμένος να χάσεις», τόνισε.