Σαρηγιάννης: Εξι μέτρα που θα φρενάρουν την επιδημική έξαρση

Η επιδημική έξαρση των τελευταίων εβδομάδων οδήγησε την διεπιστημονική ομάδα HERACLES του καθηγητή Περιβαλλοντικής και Υγειονομικής Μηχανικής, Δημοσθένη Σαρηγιάννη, σε αναθεώρηση των προβλέψεών της προς τα πάνω. Σήμερα τα μοντέλα δείχνουν πως θα έχουμε 6.500 νέα κρούσματα καθημερινά την περίοδο του Δεκαπενταύγουστο, έναντι αρχικής πρόβλεψης για 3.600. Όπως λέει ο καθηγητής, δύο είναι οι βασικοί λόγοι της απόκλισης: Η μεγάλη αύξηση των καθημερινών τεστ και η συνέχιση των συρροών μέσω των κορωνοπάρτι στην παραλιακή, στα νησιά, στο ΑΠΘ και αλλού.

Ο κ.Σαρηγιάννης δεν κρύβει την ανησυχία του για την εξέλιξη του επιδημικού κύματος. Επισημαίνει 9 περιοχές της χώρας που εμφανίζουν σημάδια σημαντικής αύξησης της διασποράς το επόμενο διάστημα και προτείνει έξι μέτρα που θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην ανάσχεση της έξαρσης.

Τα ως τώρα μέτρα δεν σταματούν την πορεία

Όπως επισημαίνει, τα μέτρα που έχουν αποφασιστεί μέχρι σήμερα δεν μπορούν να σταματήσουν την επιδημική έξαρση. «Το ότι θα καθόμαστε ας πούμε χωριστά στα εστιατόρια και οι εμβολιασμένοι μόνο μέσα, από τη στιγμή που αυτή την περίοδο δεν κάθεται κανένας μέσα, είναι προφανές ότι δεν μειώνει τη διασπορά», λέει και κάνει γνωστό ότι αυτές τις μέρες επεξεργάζεται με τους συνεργάτες του την ανάλυση της επίδρασης που θα είχε κάθε μέτρο στη μείωση του αριθμού των επαφών και άρα της μετάδοσης του ιού και της μετάλλαξης Δέλτα. «Πρέπει να φτιάξουμε το κατάλληλο κοκτέιλ μέτρων και παρεμβάσεων, γιατί εγώ προσωπικά ανησυχώ», σημειώνει.

Το πρώτο μέτρο που προτείνει έχει να κάνει με τον εμβολιασμό των εργαζόμενων στην εστίαση. «Θεωρώ ότι αυτή τη στιγμή είναι προβληματικό να βάζεις εμβολιασμένους μέσα και το προσωπικό να δουλεύει με self tests. Δεν είναι ακριβώς μηχανισμός ασφαλείας αυτός», τονίζει και προτείνει έναν τρόπο που θα εξωθήσει τους εργαζόμενους στον εμβολιασμό χωρίς να τον επιβάλλει: «θα έβαζα ως μέτρο υποχρεωτικό για την επιχείρηση την διενέργεια μοριακού ή rapid τεστ μια φορά την εβδομάδα για το προσωπικό, με κόστος της επιχείρησης. Κάτι τέτοιο θα σπρώξει τον κόσμο να εμβολιαστεί».

Δεύτερο μέτρο είναι ο επανέλεγχος των επισκεπτών στα μεγάλα ξενοδοχειακά συγκροτήματα και στα τουριστικά θέρετρα. «Μπορεί να μειώσει τη διασπορά η απαίτηση να μπεις σε καράβι με rapid ή μοριακό και όχι με self test, αλλά είναι σημαντικό να γίνονται μια σειρά από επανέλεγχοι και στο μέρος προορισμού», υποστηρίζει.

Ο ίδιος τάσσεται υπέρ της επαναφοράς της χρήσης μάσκας σε όλους τους χώρους, εσωτερικούς και εξωτερικούς. Όπως λέει, όταν κάποιος κυκλοφορεί χωρίς μάσκα είναι δύσκολο να εξοικειωθεί με την συνήθεια να την φορέσει φτάνοντας σε ένα μέρος με συνωστισμό, ή μπαίνοντας σε έναν χώρο με επικινδυνότητα, όπως π.χ. ο ανελκυστήρας.

Η γρήγορη και πιο στοχευμένη επιδημιολογική επιτήρηση, μέσω της γονιδιωματικής ανάλυσης για τον εντοπισμό της διασποράς του στελέχους Δέλτα, θα μπορούσε να προλάβει την επιδημική έξαρση σε συγκεκριμένες περιοχές. «Χρειάζεται να υπάρχει η δυνατότητα γρήγορης και στοχευμένης γονιδιωματικής ανάλυσης εκεί που τα μοντέλα δείχνουν ότι υπάρχει γρήγορη αυξητική τάση. Πρέπει να το διαγνώσεις άμεσα για να μπορέσεις να αντιδράσεις», λέει.

Μέτρα περιορισμού, με τη μορφή μείωσης του ωραρίου χρήσης συγκεκριμένων χώρων, μέχρι και τοπικά lockdown αν χρειάζεται, εκεί όπου διαπιστώνεται μεγάλη διασπορά του Δέλτα στελέχους. «Έχω επίγνωση πως είναι δυσκολότατο να επιβάλλεις τοπικά lockdown σε τουριστικές περιοχές, ιδιαίτερα όταν δεν έχεις τα δεδομένα για να το υποστηρίξεις, παρά μόνο προσομοιώσεις. Πρέπει να πείσεις ότι σε σταματάω τώρα για να μη σου συμβεί. Είναι πολύ δύσκολο», σημειώνει.

Τελευταίο προτεινόμενο μέτρο είναι η αυστηροποίηση των πρωτοκόλλων στον τουρισμό. «Από τις 20 Ιουλίου ανοίγει το Ηνωμένο Βασίλειο. Είναι γνωστό ότι και με rapid και με μοριακό τεστ δεν είναι 100% σίγουρο ότι δεν θα αναπτύξεις ιικό φορτίο αν έχεις επιμολυνθεί. Και με μια μόλυνση όπως η Δέλτα θα ήταν πολύ εύκολο να συμβεί αυτό», υπογραμμίζει και προσθέτει: «θα πρότεινα την απαίτηση από τον τουρίστα να κάνει μοριακό ή rapid test μέσα στις πρώτες 7 μέρες από τη στιγμή που θα μπει στη χώρα. Αυτό είναι καλό να το κάνει κανείς δειγματοληπτικά και με βάση το σχετικό επιδημιολογικό φορτίο της χώρας από όπου έρχεται κάποιος και της τοποθεσίας που θα πάει. Σε χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο θα το έκανα σε όλους».

Οι 9 περιοχές με «ανερχόμενη» διασπορά

Σε περιοχές όπως τα νότια προάστια της Αττικής, η Κρήτη, η Μύκονος, η Πάρος και άλλες, όπου η διασπορά είναι ήδη πολύ μεγάλη, η επιβολή κάποιων μέτρων μπορεί να είναι μονόδρομος αλλά η αποδοτικότητά τους είναι περιορισμένη. Μεγαλύτερη προσοχή πρέπει να δοθεί, κατά τον κ.Σαρηγιάννη, σε περιοχές, όπου η μοντελοποίηση δείχνει τάση αύξησης το επόμενο διάστημα. Η έγκαιρη παρέμβαση σε αυτές τις περιοχές, με στοχευμένα μέτρα, μπορεί να είναι πιο αποτελεσματική και γρήγορη.

Τέτοιες περιοχές με αρχή ανάπτυξης, κατά τον καθηγητή είναι η Κέρκυρα, η Πρέβεζα, τα Γιάννενα, ο Βόλος, η Λάρισα, τα Τρίκαλα, τα Γρεβενά, η Θεσσαλονίκη και έπεται η Χαλκιδική.

«Η Θεσσαλονίκη αρχίζει να αναπτύσσεται και θα αναπτυχθεί άσχημα, δεν θα πάει καλά. Αντίστοιχα, έχουμε αρχίσει να βλέπουμε κάτι που δεν φαίνεται ήδη, τη Χαλκιδική. Σε λίγο θα αρχίσει να έχει πρόβλημα για τον προφανή λόγο της σύνδεσης με τη Θεσσαλονίκη. Ακόμη θα το περίμενα για να πω να παρέμβουμε στη Χαλκιδική», σημειώνει και προσθέτει: «ίσως θα ήταν σημαντικό να έκανε κανείς στοχευμένα rapid tests με κινητά κλιμάκια του ΕΟΔΥ σε αυτές τις περιοχές. Κάτι τέτοιο θα ευαισθητοποιήσει την κοινωνία ότι προσέξτε υπάρχει θέμα, λάβετε τα μέτρα σας και κάντε τα self test. Να θυμίσω ότι τα self test λειτούργησαν ως καραντίνα, όχι ως επιτήρηση».

Οι προβλέψεις για Αύγουστο – φθινόπωρο

Με τα σημερινά δεδομένα, χωρίς τη λήψη άλλων μέτρων και με τον αριθμό των καθημερινών τεστ στα 80.000 – 85.000 η ομάδα Σαρηγιάννη προβλέπει πως ο μέσος εβδομαδιαίος όρος καθημερινών κρουσμάτων τον 15Αύγουστο θα φτάσει στα 6.500. Η εξέλιξη από εκεί και έπειτα θα εξαρτηθεί κυρίως από το ποσοστό εμβολιαστικής κάλυψης.

Το μοντέλο προβλέπει πως αν τα πράγματα πάνε καλά με τους εμβολιασμούς και φτάσουμε ή ξεπεράσουμε το 70%, μετά τις 25 Αυγούστου θα αρχίσει μια αποκλιμάκωση. «Θα συνεχίσουμε σε υψηλά επίπεδα με κάποιες κοιλάδες και κάποιες κορυφές για να φτάσουμε σε χαμηλότερους αριθμούς το φθινόπωρο ως τον Δεκέμβριο, με την προϋπόθεση ότι δεν θα έρθει κάποια άλλη μετάλλαξη που ξεπερνάει την ανοσία», σημειώνει ο καθηγητής.
Το κακό σενάριο που έχει επεξεργαστεί το μοντέλο, δείχνει «εκτόξευση» των κρουσμάτων στα 18.000 ημερησίως την περίοδο Οκτωβρίου – Νοεμβρίου – αρχών Δεκεμβρίου, αν το ποσοστό του πληθυσμού με πλήρη εμβολιασμό περιοριστεί στο 53%.

«Καταλαβαίνω ότι δεν είναι εύκολο να πιστέψεις κάποιον που βγαίνει και λέει ότι θα πάμε στα 18.000 κρούσματα, αλλά αν δείτε την καμπύλη πώς εξελίσσεται αυτή τη στιγμή, πέφτει ακριβώς πάνω στην καμπύλη. Σχεδόν δεν έχει απόκλιση, έχει μια απόκλιση της τάξης των 30 κρουσμάτων στις 3.000. Που σημαίνει ότι η δυναμική είναι πολύ ισχυρή. Έχουμε πιάσει τις κοινωνικές διεργασίες που οδηγούν σε αυτό, έχουμε πιάσει σωστά τη μεταδοτικότητα του ιού, την επίδραση της θερμοκρασίας και της ηλιοφάνειας και άρα η πιθανότητα να συμβεί αυτό είναι πραγματικά μεγάλη. Από κει και πέρα είναι στο χέρι μας», καταλήγει.