Covid-19: Πώς θα αποφύγουμε το νέο lockdown

Σε ετοιμότητα, επαγρύπνηση και τήρηση των μέτρων ατομικής προστασίας για την αποτροπή της μετάδοσης του κορωνοϊού, SARS-CoV-2, ώστε να αποφύγουμε τον «κόκκινο συναγερμό» και τον δύσκολο δρόμο του «lockdown» καλεί όλους, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο πρύτανης του ΕΚΠΑ Θάνος Δημόπουλος. Δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην εκπαίδευση και ενημέρωση των πολιτών, ώστε η τήρηση των μέτρων προστασίας να γίνει συνήθεια και μέρος της καθημερινής ρουτίνας.

«Η επιδημιολογική εικόνα της λοίμωξης COVID-19 τις τελευταίες ημέρες στη χώρα μας είναι ιδιαίτερα ανησυχητική, και κυρίως σε περιοχές όπου παρατηρείται εκσεσημασμένη συρροή κρουσμάτων, όπως στην Αττική. Για να αποφύγουμε τον "κόκκινο συναγερμό" πρέπει όλοι ανεξαιρέτως να προσαρμόσουμε την καθημερινότητά μας στις νέες συνθήκες και με αίσθημα ατομικής και κοινωνικής ευθύνης να τηρούμε τα μέτρα αποτροπής της μετάδοσης του νέου κορωνοϊού SARS-CoV-2».

Ο κ. Δημόπουλος εξηγεί πως «μια περαιτέρω αύξηση των καθημερινών νέων κρουσμάτων σε συνδυασμό με την αύξηση των διασωληνωμένων ασθενών θα οδηγήσει σε νέα, αυστηρότερα μέτρα. Αυτά μπορεί να συνίστανται σε περιορισμούς των καθημερινών μετακινήσεων, όσον αφορά τόσο σε γεωγραφικούς, όσο και σε χρονικούς περιορισμούς, υποχρεωτική χρήση της μάσκας σε όλους τους κλειστούς και ανοικτούς χώρους, κυρίως στις περιοχές όπου παρατηρείται ιδιαίτερα αυξημένη συρροή κρουσμάτων και διασωληνωμένων, όπως στην Αττική. Η λήψη των μέτρων καθορίζεται από την εκάστοτε επιδημιολογική πορεία της λοίμωξης COVID-19 σε κάθε περιοχή ξεχωριστά».

Το lockdown δεν είναι «εύκολος δρόμος»

Για την πιθανότητα να οδηγηθούμε σε νέο «lockdown», ο κ. Δημόπουλος επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι «το "lockdown" αποτελεί ένα οριζόντιο μέτρο με πολλαπλές βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες κοινωνικο-οικονομικές επιπτώσεις. Επομένως, μπορεί να χαρακτηριστεί κάθε άλλο παρά "εύκολος δρόμος". Η τήρηση των μέτρων ατομικής προστασίας αποτελεί πρόκληση, ειδικά αν αναλογιστούμε ότι αυτό πρέπει να γίνεται σε βάθος χρόνου. Είναι λοιπόν σαφές ότι η πραγματική πρόκληση έγκειται στην εκπαίδευση των πολιτών, ώστε η τήρηση των μέτρων προστασίας να γίνει συνήθεια και μέρος της καθημερινής ρουτίνας. Η συνεχής ενημέρωση της κοινής γνώμης είναι απαραίτητη με τη χρήση όλων των μέσων επικοινωνίας και από όλους τους φορείς, επιστήμονες, πολιτικοί, άνθρωποι του θεάματος. Η εκπαίδευση των νεότερων ηλικιών, παιδιών και νεαρών ενηλίκων, μέσω του σχολείου και του πανεπιστημίου είναι καθοριστικής σημασίας».

Θα απαιτηθούν κάποιοι μήνες για να υπάρξει ευρέως διαθέσιμο εμβόλιο

Όπως αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Δημόπουλος, οι παγκόσμιες ερευνητικές προσπάθειες για την ανάπτυξη εμβολίου έναντι του SARS-CoV-2 είναι εντατικές και η διεθνής κοινότητα αναμένει με ανυπομονησία τα θετικά αποτελέσματα των κλινικών μελετών που βρίσκονται σε εξέλιξη. Είκοσι επτά εμβόλια αξιολογούνται ως προς την ασφάλειά τους στους ανθρώπους σε μικρές μελέτες φάσης 1.

Δεκατέσσερα βρίσκονται σε μελέτες φάσης 2 με περισσότερους εθελοντές και αξιολογούνται ως προς την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια.

Έντεκα εμβόλια βρίσκονται υπό αξιολόγηση σε μεγάλες μελέτες φάσης 3 που, εφόσον έχουν ενθαρρυντικά αποτελέσματα αποτελεσματικότητας και ασφάλειας, πρόκειται να οδηγήσουν σε έγκριση από τις ρυθμιστικές αρχές.

«Τα πρώτα σαφή αποτελέσματα σχετικά με την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα των εμβολίων από τις τρέχουσες κλινικές μελέτες φάσης 3 αναμένεται να έχουν ανακοινωθεί έως τον Ιανουάριο του 2021, ωστόσο θα απαιτηθούν κάποιοι μήνες για να υπάρξει ευρέως διαθέσιμο εμβόλιο» τονίζει ο κ. Δημόπουλος.

Κορωνοϊός και γρίπη

«Προβληματισμό προκαλεί η συνέργεια της εποχικής γρίπης με τον κορονοϊό, κυρίως όσον αφορά την αυξημένη ζήτηση υπηρεσιών υγείας σε συνδυασμό με τις εφεδρείες του εθνικού συστήματος υγείας», αναφέρει ο κ. Δημόπουλος.

Υπογραμμίζει όμως ότι «εφόσον τηρούνται τα μέτρα ατομικής υγιεινής και σωματικής απομάκρυνσης, σε συνδυασμό με τα υπόλοιπα μέτρα αποφυγής της εξάπλωσης του κορονοϊού που θα λαμβάνονται κατά περίπτωση, είναι πολύ πιθανό να έχουμε φέτος λιγότερα περιστατικά γρίπης ή/και να μην υπάρχει μεγάλη συρροή κρουσμάτων.

Στο Νότιο Ημισφαίριο, και συγκεκριμένα στην Αυστραλία, τη Νέα Ζηλανδία και τη Νότια Αμερική, έχει παρατηρηθεί χαμηλή ενεργότητα της εποχικής γρίπης. Ελπίζουμε ότι αντίστοιχη επιδημιολογική εικόνα θα παρατηρηθεί και στο Βόρειο Ημισφαίριο. Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να είμαστε σε συνεχή επαγρύπνηση».

«Είμαστε χειρότερα από το Βέλγιο» - Σχέση θανάτων και κρουσμάτων

Για την πορεία της πανδημίας του κορωνοϊού στην Ελλάδα μίλησαν στο MEGA ο καθηγητής Γενετικής Ιατρικής στο πανεπιστήμιο της Γενεύης, Μανώλης Δερμιτζάκης και ο καθηγητής Φαρμακολογίας στο πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης, Δημήτρης Κούβελας.

Σύμφωνα με τον κ. Δερμιτζάκη, προκαλεί ανησυχία η σχέση του αριθμού κρουσμάτων-θανάτων από τον κορωνοϊό στη χώρα μας.

«Είμαστε χειρότερα από το Βέλγιο. Εδώ είναι μεγαλύτερος ο αριθμός των θανάτων το τελευταίο διάστημα, παρόλο που στο Βέλγιο έχουν πέντε φορές περισσότερα διαπιστωμένα κρούσματα. Η σχέση θανάτων προς κρουσμάτων πρέπει να μας ανησυχεί. Αλλά και το κατά πόσο έχουμε τη δυνατότητα να βρίσκουμε τα κρούσματα» τόνισε.

«Τα πράγματα σταθεροποιήθηκαν κάπως, αλλά τα επιβεβαιωμένα κρούσματα είναι πολλά. Υπάρχουν και τα μη διαπιστωμένα. Πρέπει να κάνουμε έντονη προσπάθεια να τα μειώσουμε σοβαρά τα κρούσματα. Ακόμα δεν μπήκαμε στον χειμώνα, η κορύφωση είναι μπροστά μας» τόνισε, σημειώνοντας ότι το lockdown δεν είναι η λύση.

«Απορώ γιατί δεν εφαρμόστηκε στην Αθήνα η χρήση μάσκας παντού. Είναι ένα απλό μέτρο, το οποίο θα διευκολύνει και την κατανόηση των πολιτών, γιατί είναι πολύπλοκα τα μέτρα, και για παράδειγμα, δεν ξέρουν οι πολίτες μερικές φορές τι ισχύει και που» υπογράμμισε αναφορικά με τα μέτρα που θεωρεί ότι πρέπει να ληφθούν στην Αττική, η οποία είναι επιδημιολογικά επιβαρυμένη.

Από την πλευρά του, ο κ. Κούβελας, επισήμανε, πώς κατά την διάρκεια του lockdown έπρεπε να έχουν ληφθεί μέτρα δημόσιας υγείας. Τόνισε τη σημασία των αποστάσεων, της προσωπικής υγιεινής και της χρήσης μάσκας για την αντιμετώπιση του κορωνοϊού, διευκρινίζοντας κάποιες διαφορές μεταξύ τους.

«Το καλό μέτρο, το πραγματικό είναι η απόσταση. Η μάσκα προστατεύει αλλά δίνει ψευδή αίσθηση ασφάλειας. Αν κάποιος φορά ψεύτικη μάσκα, και κολλήσει τη μούρη τους σε κάποιον που νοσεί, θα κολλήσει» εξήγησε.

Εκλείπει η πρωτοβάθμια Υγεία κατ’ οίκον

Παράλληλα, έκανε λόγο ότι στην χώρα μας εκλείπει η πρωτοβάθμια Υγεία κατ’ οίκον, κάτι που σημαίνει ότι «όποιος αρρωστήσει πάει στο νοσοκομείο. Αν συμβεί αυτό θα υπάρξει κατάρρευση του συστήματος Υγείας».

Τέλος, υποστήριξε ότι τα εμβόλια θέλουν μεγάλο χρόνο για να αναπτυχθούν και να ελεγχθούν, ενώ συνέστησε στον κόσμο να εμβολιαστεί για την εποχική γρίπη, ούτως ώστε «να μην έχουμε κρούσματα και από δεύτερη ασθένειας ταυτοχρόνως».

«Πλεονέκτημα τα τεστ ταυτόχρονης ανίχνευσης γρίπης και Covid-19 

Θιασώτης της καθολικής χρήσης μάσκας και των πολλών τεστ για τον κορονοϊό στην κοινότητα, δηλώνει στο Πρακτορείο Fm ο παθολόγος-λοιμωξιολόγος και μέλος της επιτροπής εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Υγείας Μάριος Λαζανάς.

Η συνύπαρξη του νέου κορονοϊού με την εποχική γρίπη είναι χωρίς αμφιβολία ένα εκρηκτικό μείγμα και θα είναι ευχής έργον να εμβολιαστεί όσο γίνεται μεγαλύτερο τμήμα του ελληνικού πληθυσμού για να αποκτήσει ανοσία για τη γρίπη, αναφέρει ο κ. Λαζανάς. Επισημαίνει ταυτόχρονα ότι το εμβόλιο της γρίπης δεν είναι αποτελεσματικό 100% κι όσο περνάνε τα χρόνια, έχει μικρότερη αποτελεσματικότητα.

«Δηλαδή τα άτομα τρίτης ηλικίας σε ένα ποσοστό 40-50% το πολύ να κάνουν αντισώματα. Και βέβαια η χρήση της μάσκας, που εγώ πιστεύω ότι πρέπει να είναι καθολική, προστατεύει και από τη μετάδοση της γρίπης. Αυτό φάνηκε και στην Αυστραλία, που αυτή τη στιγμή, ενώ υπάρχει γρίπη, τα κρούσματα της μειώθηκαν, λόγω της εκτεταμένης χρήσης μάσκας για τον κορονοϊό».

Για το τεστ που κάνει ταυτόχρονη ανίχνευση γρίπης και Covid-19, το οποίο εγκρίθηκε πρόσφατα, ο κ. Λαζανάς λέει ότι όντως υπάρχει αυτό το τεστ, αλλά ακόμη δεν έχει τεθεί σε εφαρμογή και δεν έχει δοκιμαστεί. «Θα είναι πολύ μεγάλο πλεονέκτημα να έχουμε ένα τέτοιο αντιδραστήριο, το οποίο θα διευκολύνει κυρίως τα επείγοντα, γιατί θα έχουν τους χειμερινούς μήνες πολύ μεγάλη προσέλευση, ιδίως από παιδιά. Μπορεί να έχει πάρει έγκριση, αλλά ακόμη δεν έχει δοθεί άδεια πουθενά. Δεν υπάρχει επίσημα στο εμπόριο».

Ο φόβος, το πιο κοινό στοιχείο του AIDS με τον κορωνοϊό

Για τα κοινά στοιχεία μεταξύ AIDS και SARS-CoV-2 ο πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης και Αντιμετώπισης του ΑIDS, αναφέρει ότι υπάρχει ένας πολύ μεγάλος φόβος. Φόβος στη μετάδοση, φόβος στην αντιμετώπιση, φόβος για το στίγμα (με ανθρώπους που δεν θέλουν να πάνε να κάνουν εξέταση, γιατί φοβούνται ότι θα στιγματιστούν). «Υπήρξε άλλωστε μερίδα του κόσμου που απομόνωσε κάποια άτομα που νόσησαν με κορονοϊό. Και βέβαια υπάρχει μια μεγάλη ομοιότητα στο πως αντιμετωπίζεται μία επιδημία. Δηλαδή προσπαθείς να ανακαλύψεις όσους γίνεται περισσότερους, που έχουν προσβληθεί από το νόσημα.

Αυτό κάναμε με το AIDS, προσπαθούσαμε να τους βρούμε, να τους οδηγήσουμε στα νοσοκομεία, να τους οδηγήσουμε στις μονάδες να θεραπευθούν. Γιατί αν πάρουν θεραπεία, αυτόματα μειώνεται το ιικό φορτίο στην κοινότητα, και μειώνεται η μεταδοτικότητα. Βέβαια στον κορωνοϊό δεν υπάρχει θεραπεία. Και για αυτό είμαι θιασώτης των τεστ, από την αρχή και λέω ότι όσα περισσότερα τεστ γίνουν στην κοινότητα, και όσο περισσότερο κόσμο βρούμε να απομονώσουμε, να τους βάλουμε σε καραντίνα, τόσο μειώνεται η μετάδοση».

Σε ερώτηση για το πότε θα φανεί αν τα μέτρα που ελήφθησαν αποδίδουν και αν η επιστημονική κοινότητα θα περιμένει το γνωστό 14ήμερο για να βγάλει συμπεράσματα ο κ. Λαζανάς απαντά: «Τα μέτρα επανεκτιμώνται. Θεωρώ ότι σε μία εβδομάδα μπορεί να δει κανείς αν υπάρχουν αποτελέσματα και πως πηγαίνει η πορεία των κρουσμάτων. Αν υπάρχει μία τρομακτική αύξηση από μέρα σε μέρα κανένας δεν θα περιμένει ούτε 7 ούτε 14 ημέρες για να πάρει κάποια πιο δραστικά μέτρα».

Πέτσας: Μάχη για να μην ξεφύγει η κατάσταση

Η κυβέρνηση θα στηρίζει το εισόδημα όλων όσοι έχουν πληγεί από την πανδημία για όσο χρειαστεί, τόνισε μεταξύ άλλων ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας, μιλώντας στον Σκάι. Δήλωσε ότι η κυβέρνηση θα δώσει μάχη για  και έκανε έκκληση στους πολίτες να στηρίζουν τα μέτρα. 

Αναφερόμενος στις καταλήψεις των σχολείων ο κ. Πέτσας εκτίμησε ότι από την επόμενη εβδομάδα θα υπάρξει αποκλιμάκωση. Απαντώντας σε ερώτηση για το αν είναι πολιτικά υποκινούμενες, δήλωσε ότι υπήρξαν ξεκάθαρες τοποθετήσεις δημάρχων - με συγκεκριμένο πολίτικο προφίλ - υπέρ των καταλήψεων.

Έχουμε πολλά πεδία διαφόρων, ας αφήσουμε τα σχολεία απ' έξω τόνισε ο εκπρόσωπος

Τι λένε οι περιπτερούχοι για τα νέα μέτρα

Από τα μεσάνυχτα έως τις 5:00 τα ξημερώματα δεν θα λειτουργεί κανένα κατάστημα λιανικής πώλησης, όπως περίπτερα, κάβες, ψιλικά, με εξαίρεση τα φαρμακεία και τα πρατήρια καυσίμων. Σε ότι αφορά στην Αθήνα, το μέτρο επιχειρεί να μην υπάρχει σημείο όπου οι νέοι θα μπορούν να αγοράζουν αλκοόλ και στη συνέχεια να συναθροίζονται-συνωστίζονται στις πλατείες, κάτι που εντείνει τον κίνδυνο της διασποράς του ιού.

Μιλώντας στο «MEGA Σαββατοκύριακο», ο Γενικός Γραμματέας Περιπτερούχων Αττικής, Γιώργος Παξιμάδης, δήλωσε αιφνιδιασμένος από το μέτρο αυτό. Όπως εξήγησε, με νόμο που ισχύει από το 1970, τα περίπτερα έχουν τη δυνατότητα 24ωρης λειτουργίας και πολλά καταστήματα λειτουργούσαν όλη τη μέρα.

«Μια σειρά από επιχειρήσεις, πρέπει να βρουν τρόπο, σε μία μέρα να κλείσουν» είπε, σημειώνοντας ότι το εν λόγω μέτρο «στήθηκε στο πόδι».

«Αντί να χτυπήσουμε το γαϊδούρι, χτυπάμε το σαμάρι. Το θέμα της πλατείας είναι θέμα αστυνόμευσης και όχι θέμα των περιπτέρων και αν θα λειτουργήσουν και πώς. Αν κάποιος θέλει να προμηθευτεί μπύρες και αναψυκτικά, μπορεί να το κάνει νωρίτερα από τις 12 και να κάτσει στην πλατεία» υπογράμμισε, λέγοντας ότι οι βραδινές βάρδιες των περιπτέρων μπαίνουν στην ανεργία.

«Μείναμε ανοιχτοί στο lockdown με κίνδυνο της υγείας μας» τόνισε, εκφράζοντας την πεποίθηση το μέτρο να είναι προσωρινό και… αποδοτικό.

Αστυνομία και... ατομική ευθύνη

Τα νέα περιοριστικά μέτρα στην Αττική, από την περασμένη Δευτέρα 21 Σεπτεμβρίου, λόγω της αύξησης των κρουσμάτων κορωνοϊού, προκάλεσαν συναγερμό και στην Αστυνομία, που πραγματοποιεί μια σειρά δράσεων για την αποφυγή συνωστισμού σε πλατείες, πάρκα και άλλους εξωτερικούς χώρους. Έως αυτή την ώρα, όπως επισημαίνουν πηγές του Αρχηγείου της ΕΛΑΣ στο Αθηναϊκό - Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, η συντριπτική πλειονότητα των πολιτών τηρεί τις οδηγίες της Αστυνομίας για την αποφυγή συνωστισμού και διάδοσης του ιού.

Παράλληλα ο υφυπουργός Προστασίας του Πολίτη, Λευτέρης Οικονόμου, τονίζει στο ΑΠΕ - ΜΠΕ ότι κύρια αποστολή της ΕΛΑΣ είναι να συνδράμει στην προστασία των πολιτών από τον κορονοϊό, ενώ επισημαίνει ότι το βασικότερο μέσο αποτροπής του είναι η ατομική ευθύνη.

«Η Αστυνομία θα συμβάλλει με κάθε τρόπο και μέσο στην εθνική, συλλογική προσπάθεια για την αντιμετώπιση του δεύτερου κύματος του covid 19», υπογραμμίζει ο κ. Οικονόμου.

«Σε καμία περίπτωση η λειτουργία της δεν θα πρέπει να λογίζεται ως μηχανισμός καταστολής. Οι εντολές που έχουν δοθεί από την πολιτική ηγεσία και το Αρχηγείο είναι η παρουσία των αστυνομικών και των ομάδων δράσης ή των περιπολικών να επικεντρώνονται στις επονομαζόμενες πηγές συνωστισμού - πλατείες, μέσα μαζικής μεταφοράς, εμπορικά κέντρα, χώρους ψυχαγωγίας ή εστίασης - με συνεχείς συστάσεις και προτροπές προς τους πολίτες.

Να φορούν τις μάσκες τους ή να κρατούν τις προβλεπόμενες από τους ειδικούς αποστάσεις. Φυσικά, μέσα στο έργο της Αστυνομίας, μαζί με τις άλλες υπηρεσίες ή την ανεξάρτητη αρχή που έχουν αναλάβει την αποστολή αποτροπής της πανδημίας, είναι και η επιβολή προστίμων στους μη συμμορφούμενους. Αλλά η κύρια αποστολή είναι να συνδράμουμε με οδηγίες εγρήγορσης τους πολίτες στο να προστατευθούν καλύτερα από τον ιό».