Αβεβαιότητα για τις ιδιωτικοποιήσεις

Στον αέρα πριν καν καθαρογραφεί ενδέχεται να τιναχτεί το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων που συνέταξε η κυβέρνηση σε συνεργασία με την Τρόικα, αν δεν ληφθούν αμέσως αποφάσεις και δεν δρομολογηθούν λύσεις για να ξεπαγώσουν τα έργα σε οδικούς άξονες και να προχωρήσουν νέες παραχωρήσεις.

Την ώρα όπου η Ευρώπη θέτει ως προϋπόθεση για τη χορήγηση νέας βοήθειας στην Ελλάδα την εξασφάλιση εσόδων από αποκρατικοποιήσεις τουλάχιστον 25 δισ. ευρώ ως το 2014, το πρόγραμμα απειλείται με εκτροχιασμό, καθώς προβλέπει σημαντικά έσοδα από τιτλοποιήσεις εσόδων αυτοκινητοδρόμων και υποδομών, που εδώ και μήνες αντιμετωπίζουν πρόβλημα!

Μπορεί για φέτος η κυβέρνηση να έχει προγραμματίσει την προείσπραξη εσόδων για τμήμα του Ελληνικού, τα κρατικά λαχεία και μέρος της ακίνητης περιουσίας που είναι ελεύθερη βαρών, από του χρόνου όμως προβλέπονται και έσοδα από τιτλοποιήσεις αυτοκινητοδρόμων και υποδομών.

Ειδικότερα, προβλέπεται να τιτλοποιηθούν μελλοντικά έσοδα από α) την Εγνατία οδό, β) άλλους αυτοκινητοδρόμους (πιθανότατα τα τμήματα Ελευσίνα - Κόρινθος - Τσάκωνα και Κόρινθος - Τρίπολη - Καλαμάτα), γ) το «Ελ. Βενιζέλος» (κατά το ποσοστό που ελέγχεται από το Δημόσιο), δ) περιφερειακά αεροδρόμια, ε) μέρος του Ελληνικού και στ) νέο πακέτο ακινήτων.

Το πρόγραμμα, όμως, απειλείται να τιναχτεί στον αέρα, λόγω του ίδιου του Δημοσίου. Τα έργα στους αυτοκινητοδρόμους έχουν πρακτικά «παγώσει» εδώ και μήνες εξαιτίας των μεγάλων καθυστερήσεων του Δημοσίου να καταβάλει τα οφειλόμενα.

Την ίδια στιγμή, οι κατασκευαστικοί όμιλοι έχουν περιέλθει σε αδυναμία να εξασφαλίσουν τραπεζική χρηματοδότηση για τη νέα γενιά αυτοχρηματοδοτούμενων έργων, με αποτέλεσμα τόσο οι εν εξελίξει όσο και οι μελλοντικοί διαγωνισμοί για την ανάθεση συμβάσεων παραχώρησης να κινδυνεύουν να αποτύχουν πριν καν πραγματοποιηθούν.

Ήδη, ο διαγωνισμός για το έργο παραχώρησης του νέου αεροδρομίου στο Καστέλι της Κρήτης μετατέθηκε από το υπουργείο Υποδομών για πέμπτη φορά, καθώς οι κοινοπραξίες που σκοπεύουν να διεκδικήσουν τη σύμβαση των 800 εκατ. ευρώ δεν κατάφεραν να βρουν χρηματοδότη.

Απρόθυμες να χρηματοδοτήσουν έργα ξένες και εγχώριες τράπεζες

Επισήμως, η χρονική μετάθεση του διαγωνισμού κατά περίπου τέσσερις μήνες (από την 7η Ιουνίου στις 18 Οκτωβρίου 2011) ζητήθηκε από τους υποψήφιους επενδυτές προκειμένου να μελετήσουν καλύτερα τους όρους της σύμβασης και να λάβουν απαντήσεις στις παρατηρήσεις που έχουν αποστείλει στο ΥΠΟΜΕΔΙ, ωστόσο δεν κρύβουν ότι το αίτημά τους υπαγορεύτηκε ουσιαστικά από τη δυσκολία που αντιμετωπίζουν σε ό,τι αφορά την εξασφάλιση χρηματοδότησης.

«Οι ελληνικές τράπεζες έχουν σηκώσει τα χέρια ψηλά, αφού η οικονομική κατάσταση δεν επιτρέπει νέα ανοίγματα εκ μέρους τους. Οι ξένοι τραπεζικοί όμιλοι, από την άλλη, δεν θέλουν ούτε καν να συζητήσουν το ενδεχόμενο χρηματοδότησης νέων έργων στην Ελλάδα», αναφέρει στέλεχος μεγάλης κατασκευαστικής επιχείρησης.

Όπως σημειώνει ο ίδιος, εκτός από το γενικότερο υφεσιακό κλίμα που επικρατεί στην ελληνική αγορά, την αποστροφή των ξένων τραπεζικών οίκων προκαλεί κυρίως η αδυναμία της Πολιτείας να ξεμπλοκάρει τα πέντε οδικά έργα παραχώρησης (Ιόνια Οδός, Μαλιακός - Κλειδί, Κόρινθος - Πάτρα κ.λπ.), στο χρηματοδοτικό σχήμα των οποίων μετέχουν ήδη κάποιοι απ’ αυτούς.

Εδώ θα πρέπει να αναφερθεί ότι το υπουργείο Υποδομών δεν έχει ακόμη δώσει τις χρονικές και οικονομικές δεσμεύσεις που θέλουν οι κατασκευαστικές εταιρίες και οι χρηματοδότριες τράπεζες προκειμένου να βάλουν ξανά εμπρός τις εργασίες στους πέντε αυτοκινητοδρόμους. Πάντως, από την πλευρά του ΥΠΟΜΕΔΙ σημειώνουν ότι οι δεσμεύσεις αυτές θα δοθούν εντός του Ιουνίου.

«Στον πάγο» μπαίνει και το σχέδιο για τις επεκτάσεις της Αττικής Οδού, έργο που το υπουργείο Υποδομών είχε υποσχεθεί να προκηρύξει μέσα στο καλοκαίρι, αλλά όπως όλα δείχνουν οι σχετικές διαδικασίες μάλλον θα αργήσουν.

«Διαπραγματευτείτε με την Κομισιόν για προείσπραξη κονδυλίων»

Για να αναστραφεί η παραπάνω εικόνα, η Τρόικα και οι τραπεζίτες ζητούν από την κυβέρνηση να εντείνει τους ρυθμούς της και να διαπραγματευτεί με την Κομισιόν ένα πιο εμπροσθοβαρές πρόγραμμα κοινοτικών κονδυλίων. «Με συμφωνία των πολιτικών αρχηγών όλων των κομμάτων, ή έστω του κυβερνώντος και της αξιωματικής αντιπολίτευσης, η Ελλάδα θα μπορούσε να αιτηθεί με αξιώσεις να μεταφερθούν κονδύλια του 2014 ή του 2015 φέτος και το 2012», εκτιμά κορυφαίος τραπεζίτης σημειώνοντας ότι η Ευρώπη θα δεχτεί, πρώτον, για να πριμοδοτήσει την επιστροφή στην ανάπτυξη και, δεύτερον, για να διευκολύνει τις τιτλοποιήσεις.

Επιπρόσθετα, σύμφωνα με στελέχη της αγοράς, η κυβέρνηση θα πρέπει να διαπραγματευτεί με την ΕΤΕπ τόσο τη συμμετοχή της στη χρηματοδότηση μεγάλων έργων όσο και την παροχή εγγυήσεων για τις τιτλοποιήσεις που έπονται.

Για να συμβούν όμως όλα αυτά, η κυβέρνηση, σύμφωνα με τραπεζίτες, πρέπει να εμφανίσει ένα αξιόπιστο σχέδιο επανεκκίνησης των μεγάλων έργων ξεμπλοκάροντας τους αυτοκινητοδρόμους και δίνοντας μέσω παραχωρήσεων σε ιδιώτες την ανάπτυξη ή την επέκταση περιφερειακών αεροδρομίων ή και λιμένων της χώρας.

Για το λόγο αυτό, η Τρόικα έχει συστήσει ήδη στην κυβέρνηση, σύμφωνα με πληροφορίες, να ολοκληρώσει την επαναδιαπραγμάτευση των συμβάσεων παραχώρησης των πέντε οδικών αξόνων και να εξοφλήσει πλήρως τους παραχωρησιούχους ώστε να πάρουν ξανά μπροστά οι… μπουλντόζες.