Ο Δρ. Joseph Nye, διακεκριμένος ακαδημαϊκός και πρώην Πρύτανης της Σχολής Κέννεντυ του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, πραγματοποίησε διάλεξη με θέμα «Ηγεσία και Αμερικανική Εξωτερική Πολιτική» κατά τη διάρκεια της ετήσιας εκδήλωσης του Ιδρύματος Κόκκαλη, που πραγματοποιήθηκε στη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών, την περασμένη εβδομάδα.

Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση, τη διάλεξη παρακολούθησαν διακεκριμένοι καλεσμένοι από τον πολιτικό, επιχειρηματικό και ακαδημαϊκό χώρο.

Ο κ. Σωκράτης Κόκκαλης, Πρόεδρος του Ιδρύματος Κόκκαλη, στο χαιρετισμό που απηύθυνε έκανε ιδιαίτερη αναφορά στο όραμα και την ηγεσία του Δρ. Nye ως Πρύτανη της Σχολή Κέννεντυ και εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του για την προώθηση του Προγράμματος Κόκκαλη για τη Νοτιοανατολική και Κεντροανατολική Ευρώπη, το οποίο αποτέλεσε το πρώτο περιφερειακό πρόγραμμα στο Χάρβαρντ που δημιούργησε ένα τόσο εκτεταμένο δίκτυο εκπαίδευσης, έρευνας και άλλων συναφών δραστηριοτήτων.

Εναρκτήρια σχόλια από τον Δρ. Jorge Dominguez, Αντιπρύτανη Διεθνών Υποθέσεων του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, και τον Δρ. Joseph McCarthy, Αναπληρωτή Πρύτανη και Διευθυντή Πτυχιακών Προγραμμάτων της Σχολής Κέννεντυ, προηγήθηκαν της διάλεξης του Δρ. Nye.

Όπως επισημαίνεται, απαντώντας στο ερώτημα αν ένας ηγέτης θα πρέπει να είναι αγαπητός ή θα πρέπει να τον φοβούνται, ο Δρ. Nye εστίασε στη σχέση μεταξύ δύναμης και ηγεσίας, αναλύοντας λεπτομερώς τις ικανότητες που πρέπει να διέπουν την πολιτική ηγεσία.

Σημειώνεται, πως ως ένας ακαδημαϊκός ευρύτερα γνωστός για την προαγωγή της “ήπιας δύναμης”, η οποία βασίζεται στην πειθώ και στην επιρροή, σε αντίστιξη με την "ωμή δύναμη", που βασίζεται στον εξαναγκασμό και στην ισχύ, ο Δρ. Nye πραγματεύθηκε τον όρο ηγεσία σε σχέση με τις παραπάνω έννοιες, ονοματίζοντας το κράμα των δύο αυτών δυνάμεων ως “έξυπνη δύναμη”.

Τάχθηκε σαφώς υπέρ της “ήπιας δύναμης” όταν αυτό είναι εφικτό και όρισε τη δύναμη ως την ικανότητα απόκτησης αποτελεσμάτων μέσω τρίτων, επισημαίνοντας τη διαφορά που υπάρχει ανάμεσα στο θέλω να κυριαρχήσω επί των οπαδών μου και στο μοιράζομαι την επιρροή μου μαζί τους. Η “έξυπνη δύναμη” αποτελείται από το σωστό κράμα ηγεσίας και έχει την ικανότητα να προσελκύει και να εμπνέει.

Ο Δρ. Nye τόνισε, ότι η σύγχρονη ηγεσία πρέπει να διαθέτει Συναισθηματική Νοημοσύνη, Όραμα το οποίο ο ηγέτης θα πρέπει να είναι σε θέση να επικοινωνήσει, και ένα τρίτο επιπλέον είδος νοημοσύνης που επιτρέπει το συγκερασμό διαφόρων οπτικών και προσεγγίσεων (Contextual Intelligence).

Ισχυρίστηκε, ότι η σύγχρονη ηγεσία χρειάζεται να αντιμετωπίζει υπερ-εθνικά ζητήματα, όπως το κλίμα και το εμπόριο, και διατύπωσε την άποψη πως σε αυτά τα νέα ζητήματα οι ταμπέλες περί μονοπολικότητας ή πολυπολικότητας του κόσμου δεν παρέχουν επαρκές πλαίσιο για τον καθορισμό προσεγγίσεων των διεθνών υποθέσεων.

Εξετάζοντας διαφορετικές προσεγγίσεις και πλαίσια της ηγεσίας, ο Nye εξήγησε με ποιον ακριβώς τρόπο το ευρύτερο πλαίσιο μπορεί να προσδιορίσει την αποτελεσματικότητα ενός συγκεκριμένου ηγέτη και διατύπωσε την άποψη ότι ένας ηγέτης που ευημερεί σε ένα περιβάλλον ίσως υστερούσε σε κάποιο άλλο.

Στη διάρκεια της διάλεξής του, ο Δρ. Nye ανέλυσε την έννοια της ηγεσίας με επίκαιρο και διορατικό τρόπο, φέρνοντας ως παράδειγμα τις αλλαγές στην εξωτερική πολιτική αλλά και τις ηγετικές προκλήσεις που θα χρειαστεί να αντιμετωπίσει ο επόμενος πρόεδρος της Αμερικής.

Σχετικά με το ρόλο των ΗΠΑ στον κόσμο τα τελευταία οκτώ χρόνια, ο Δρ. Nye δήλωσε ότι “οι ΗΠΑ απέτυχαν να προσελκύσουν οπαδούς, καταφέρνοντας το ακριβώς αντίθετο”. Εντούτοις, κατά την άποψή του, το αποτέλεσμα των πρόσφατων προκριματικών εκλογών ανέδειξε τη δυνατότητα των ΗΠΑ να αναγέννιουνται.

Η πρόκληση για τον επόμενο Πρόεδρο είναι να αναλάβει ηγετικές πρωτοβουλίες που θα εμπνεύσουν και θα προσελκύσουν τον υπόλοιπο κόσμο για τη συστράτευση στην αντιμετώπιση των υπερ-εθνικών προβλημάτων.

Αναφερόμενος στον ηγετικό ρόλο της Ελλάδας στη ΝΑ Ευρώπη, ο Δρ. Nye δήλωσε ότι ”η Ελλάδα είναι ένα παράγοντας σταθερότητας στα Βαλκάνια” και πρόσθεσε ότι αυτός ο ρόλος “απαιτεί όραμα που βλέπει πιο μακριά από βραχυπρόθεσμες διενέξεις”.

Ο Δρ. Nye έκανε ιδιαίτερη μνεία στο όραμα του κ. Σωκράτη Κόκκαλη να δημιουργήσει στενότερους δεσμούς μεταξύ των χωρών της ΝΑ Ευρώπης και να φέρει την περιοχή πιο κοντά στην κοινότητα του Χάρβαρντ, μέσω της ίδρυσης του Προγράμματος Κόκκαλη για τη ΝΑ Ευρώπη πριν από 11 χρόνια, το οποίο σήμερα αποτελεί πρότυπο προγράμματος υποτροφιών για ολόκληρο το πανεπιστήμιο.