Βρυξέλλες: Του Θάνου Αθανασίου

Ό,τι και αν σήμαινε το ταξίδι του πρωθυπουργού στις Βρυξέλλες για την Ελλάδα και τους Έλληνες, για τις Βρυξέλλες και τους ευρω-θεσμούς η αποτίμηση ήταν θετική. Ο πρωθυπουργός, παρά τα σενάρια και τις φήμες των τελευταίων ημερών παρουσίασε σε Μπαρόζο, Βαν Ρόμπεϊ, Σουλτς και Αλμούνια, μια χώρα έτοιμη να αναλάβει την εξάμηνη κυλιόμενη προεδρία της ΕΕ, με σαφή ατζέντα και καλή προετοιμασία.

Επιπλέον επιβεβαίωσε στους εταίρους τη δέσμευση των ελληνικών αρχών να φέρουν εις πέρας το ελληνικό οικονομικό πρόγραμμα σε πλήρη συνεννόηση με τους ειδικούς ελεγκτές της Κομισιόν, του ΔΝΤ και της ΕΚΤ. Η χώρα δεν θα παρεκτραπεί, αλλά θα εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της, θα βάλει τα δημόσια οικονομικά της σε τάξη, θα μεταρρυθμιστεί, θα αποκρατικοποιήσει τις επιχειρήσεις που χρειάζεται να αποκρατικοποιήσει και θα εφαρμόσει σε γενικές γραμμές τη συνταγή των Βρυξελλών.

Ο ίδιος ο πρωθυπουργός διαβεβαίωσε δημόσια την κοινή γνώμη στην ΕΕ, μέσω της κοινής συνέντευξης Τύπου με τον πρόεδρο της Κομισιόν ότι «θα λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα», στον βαθμό που θα συνταγογραφήσει η τρόικα.

Το μήνυμα αυτό έχει προφανείς αποδέκτες: την κοινή γνώμη των 28 κρατών μελών και τον διεθνή οικονομικό τύπο. Ο πρωθυπουργός και ο πρόεδρος της Κομισιόν πέρασαν το μήνυμα που είχαν εκ του θεσμικού τους ρόλου υποχρέωση να περάσουν, δηλαδή ότι «η κυκλική προεδρία δεν θα πέσει στα χέρια κάποιων κυκλοθυμικών νοτίων, αλλά σε μια σοβαρή χώρα που έχει επίγνωση της κατάστασης και κάνει το παν για να ορθοποδήσει».

Η κοινή συνέντευξη Τύπου Μπαρόζο - Σαμαρά δεν έχει αποδέκτες 10 εκατομμύρια Έλληνες ψηφοφόρους, αλλά το σύνολο των ευρωπαίων πολιτών, που το Μάιο θα κληθούν να ψηφίσουν στις ευρωκάλπες για το επόμενο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και για πρώτη φορά και για τον επόμενο πρόεδρο της Κομισιόν. Έτσι βλέπουν ότι διεμήφθη στις Βρυξέλλες κύκλοι της Κομισιόν και αξιωματούχοι του Συμβουλίου και υπό αυτή την έννοια βάζουν θετικό πρόσημο στις δημόσιες τοποθετήσεις.

Σε ένα δεύτερο επίπεδο όμως υπάρχει και ένα μήνυμα που πρέπει να αναγνωσθεί στο εσωτερικό της Ελλάδας. Ο πρωθυπουργός συμφώνησε με τον Μπαρόζο να μην κλοτσήσει η χώρα την κανάτα με το γάλα, αλλά να συνεχίσει όσο χρειαστεί την δύσκολη σχέση της με την τρόικα.

Καταγράφεται ταυτόχρονα μια αλλαγή ρητορικής. Τα πρόσθετα δημοσιονομικά μέτρα για την κάλυψη του δημοσιονομικού κενού δεν ονομάζονται πια νέα μέτρα, αλλά μέτρα που προβλέπονται στο πρόγραμμα για το 2015 και το 2016. Αυτό δεν αποτελεί λογικό σφάλμα, καθώς για να συνεχίσει η χώρα να είναι εντός προγράμματος χρειάζεται 3% πρωτογενές πλεόνασμα το 2015 και 4,5% από το 2016 και μετά. Προφανώς για να τα επιτύχει χρειάζεται νέες προσπάθειες.

Ο Ζ.Μ. Μπαρόζο έδωσε μάλιστα στην ελληνική κυβέρνηση το λεκτικό τέχνασμα για να τα παρουσιάσουν στο εσωτερικό ως διαρθρωτικά, στο δε εξωτερικό ως μόνιμης επίπτωσης: τα πρόσθετα μέτρα πρέπει να είναι «διαρθρωτικά μέτρα θετικής δημοσιονομικής επίπτωσης». Πράγματι τέτοια είναι τα μέτρα που από το 2009 ζητά η Κομισιόν: συρρίκνωση του δημοσίου, διεύρυνση της φορολογικής βάσης και άνοιγμα των αγορών εργασίας, προϊόντων και υπηρεσιών, παράλληλα με μαζικές αποκρατικοποιήσεις, εκλογίκευση των κρατικών δαπανών και πάταξη της γραφειοκρατίας.

Ο τρόπος όμως που όλα αυτά θα μπουν στο χαρτί δεν θα είναι καθόλου επικοινωνιακός. Θα είναι η μέθοδος που θα επιδείξει η τρόικα, μετά από διαβούλευση με τις ελληνικές αρχές. Οι Βρυξέλλες μέχρι εκείνη τη στιγμή θα παρακολουθούν την κατάσταση πολύ στενά. Πρώτα θα ακουστεί η τρόικα και μετά θα δούμε την ελάφρυνση του χρέους, το πρόσθετο δάνειο και το νέο μνημόνιο.

Ως τότε οι Βρυξέλλες θα λειτουργήσουν όπως συνιστά ο Αλ Πατσίνο, υποδυόμενος τον Μικέλε Κορλεόνε απευθυνόμενος στον Φρέντο (Τζον Κατσάλε) στον Νονό ΙΙ: “Don’t you ever take sides with others against the family again...” (ποτέ να μην πάρεις ξανά το μέρος άλλων ενάντια στην οικογένεια).