Οι Ευρωπαίοι απαίτησαν εξηγήσεις για το αμερικανικό πρόγραμμα κατασκοπείας που φέρεται ότι είχε στόχο τους θεσμούς της ΕΕ και εκατομμύρια Ευρωπαίων πολιτών, ενώ στην τελευταία μέχρι στιγμής εξέλιξη η βρετανική εφημερίδα "Guardian" υποστήριξε χθες Κυριακή ότι η Γαλλία, η Ιταλία και η Ελλάδα περιλαμβάνονται μεταξύ των 38 στόχων που παρακολουθούνταν από την αμερικανική Εθνική Υπηρεσία Ασφαλείας (NSA).

Μπροστά στον κατακλυσμό των εγγράφων που γίνονται γνωστά από τον αμερικανό πρώην σύμβουλο της NSA Έντουαρντ Σνόουντεν, ο οποίος βρίσκεται στην καρδιά ενός κυκεώνα αντάξιου των καλύτερων μυθιστορημάτων κατασκοπείας, οι Βρυξέλλες προειδοποίησαν μάλιστα για εν δυνάμει συνέπειες στη διαπραγμάτευση μιας διατλαντικής ζώνης ελεύθερων συναλλαγών, όπως μετέδωσε το Αθηναϊκό Πρακτορείο.

"Οι εταίροι δεν κατασκοπεύουν ο ένας τον άλλο!", δήλωσε χθες Κυριακή στο Λουξεμβούργο η Ευρωπαία επίτροπος Δικαιοσύνης Βίβιαν Ρέντινγκ. "Δεν μπορούμε να διαπραγματευόμαστε μια μεγάλη διατλαντική αγορά όταν υπάρχει η παραμικρή υπόνοια πως οι εταίροι μας κάνουν υποκλοπές στα γραφεία των ευρωπαίων διαπραγματευτών", δήλωσε η επίτροπος ζητώντας από τις ΗΠΑ "να διαλύσουν πολύ γρήγορα αυτές τις υπόνοιες".

Αμερικανικοί «κοριοί» στην Ε.Ε.;

Η αμερικανική Εθνική Διεύθυνση Υπηρεσιών Πληροφοριών (ODNI), στην οποία υπάγονται οι 17 υπηρεσίες πληροφοριών της χώρας, μεταξύ των οποίων και η NSA, αναφέρει σε ανακοίνωσή της πως οι ΗΠΑ "θα απαντήσουν με τον αρμόζοντα τρόπο" στην ΕΕ και στα κράτη μέλη της μέσω των διπλωματικών διαύλων.

Από την πλευρά του, ο Ευρωπαίος επίτροπος Εμπορίου Κάρελ Ντε Γκαχτ δήλωσε μιλώντας σε βελγικό τηλεοπτικό κανάλι πως αν οι κατηγορίες αυτές επιβεβαιωθούν, η υπόθεση είναι "πολύ σοβαρή". "Καθαρότητα, αλήθεια και διαφάνεια: αυτά είναι που μπορούμε και που πρέπει να περιμένουμε από τους φίλους και συμμάχους μας. Οι αμερικανικές εξηγήσεις είναι απαραίτητες και κατεπείγουσες", δήλωσε μέσω του λογαριασμού του στο Twitter ο Γάλλος επίτροπος Μισέλ Μπαρνιέ. Οι τρεις επίτροποι αντέδρασαν με τις δηλώσεις αυτές στις αποκαλύψεις του εβδομαδιαίου γερμανικού περιοδικού "Ντερ Σπίγκελ", το οποίο διαβεβαίωσε χθες ότι το Prism, το πρόγραμμα κατασκοπείας της NSA, είχε στόχο τους θεσμούς της ΕΕ.

Το "Σπίγκελ" βασίζει τις κατηγορίες του σε εμπιστευτικά ντοκουμέντα των οποίων έλαβε γνώση χάρη στον Σνόουντεν, ο οποίος ζήτησε πολιτικό άσυλο στον Ισημερινό και βρίσκεται εδώ και μια εβδομάδα αποκλεισμένος στο αεροδρόμιο της Μόσχας, καθώς το διαβατήριό του ακυρώθηκε από τις ΗΠΑ, οι οποίες ζητούν την έκδοσή του για κατασκοπεία.

Απαντήσεις των ΗΠΑ δια της διπλωματικής οδού

Η Γαλλία ζήτησε επίσης εξηγήσεις "το συντομότερο δυνατόν". "Αυτά τα γεγονότα, αν επιβεβαιωθουν, είναι εντελώς απαράδεκτα", δήλωσε ο επικεφαλής της γαλλικής διπλωματίας Λοράν Φαμπιούς. Η Γαλλίδα υπουργός Δικαιοσύνης Κριστιάν Τομπιρά προχώρησε περισσότερο λέγοντας πως, αν η Ουάσινγκτον πραγματοποίησε πράγματι τις επιχειρήσεις κατασκοπείας που περιγράφονται από το "Spiegel", αυτό θα ήταν "μία αχαρακτήριστη εχθρική πράξη".

Για τη Γερμανίδα ομόλογό της Ζαμπίνε Λόιτχοϊσερ-Σνάρενμπεργκερ, η οποία ζήτησε επίσης να δοθούν "εξηγήσεις, αμέσως και λεπτομερώς, αυτό φέρνει στο νου ενέργειες μεταξύ εχθρών στη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου".

Σύμφωνα με το "Σπίγκελ", στο κατασκοπευτικό πρόγραμμα περιλαμβάνονταν, όχι μόνον η εγκατάσταση μικροφώνων μέσα στο κτίριο της ΕΕ στην Ουάσιγνκτον, αλλά επίσης η διείσδυση στο δίκτυο πληροφορικής που επέτρεπε σ' αυτούς που παρακολουθούσαν να διαβάζουν το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο και τα εσωτερικά έγγραφα. Η αντιπροσωπεία της ΕΕ στον ΟΗΕ παρακολουθούνταν με τον ίδιο τρόπο, σύμφωνα πάντα με τα έγγραφα αυτά, στα οποία οι Ευρωπαίοι αναφέρονται ρητά ως "στόχοι προς προσβολήν".

ΕΕ-Γερμανία ζητούν εξηγήσεις από τις ΗΠΑ

Οι τελευταίες αποκαλύψεις που έκανε χθες το "Spiegel" υπάρχει κίνδυνος να εξοργίσουν τη γερμανική κοινή γνώμη, η οποία είναι πολύ ευαίσθητη στα θέματα προστασίας της ιδιωτικής ζωής.

Η Γερμανία είναι πράγματι "η ευρωπαϊκή χώρα που παρακολουθείται περισσότερο" από την NSA, με 500 εκατομμύρια τηλεφωνικές και ιντερνετικές συνδέσεις να παρακολουθούνται κάθε μήνα, διαβεβαιώνει το περιοδικό, το οποίο εξηγεί πως μια "φυσιολογική" ημέρα κατασκοπείας αφορά περίπου 15 εκατομμύρια τηλεφωνικές κλήσεις καταγεγραμμένες στη Γερμανία, έναντι περίπου δύο εκατομμυρίων καθημερινώς στη Γαλλία.

Η Γερμανία, όπως η Γαλλία, θεωρούνται από την NSA λιγότερο αξιόπιστες από τον Καναδά, τη Βρετανία, την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία, εξηγεί επίσης το "Ντερ Σπίγκελ" βασιζόμενο σ' αυτά τα ντοκουμέντα. Σύμφωνα με τον "Guardian", η επιχείρηση παρακολούθησης της γαλλικής αντιπροσωπείας στον ΟΗΕ ονομάσθηκε "Μπλάκφουτ" και αυτή που είχε στόχο την πρεσβεία της Γαλλίας στην Ουάσινγκτον "Ουάμπας". Η πρεσβεία της Ιταλίας στην Ουάσινγκτον ήταν στόχος μιας επιχείρησης με την κωδική ονομασία "Μπρινό".
 
Σύμφωνα πάντα με τον "Guardian", η παρακολούθηση της ελληνικής αποστολής στον ΟΗΕ έφερε την κωδική ονομασία "Πάουελ" και η επιχείρηση εναντίον της ελληνικής πρεσβείας την ονομασία "Κλοντάικ". Οι Ευρωπαίοι είναι εντούτοις "μεταξύ των στενότερων συμμάχων" των ΗΠΑ, διαβεβαίωσε χθες ο αναπληρωτής σύμβουλος εθνικής ασφαλείας Μπεν Ρόουντς. Ερωτηθείσα από το Γαλλικό Πρακτορείο, η εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Μαρί Χαρφ αρνήθηκε να κάνει οποιοδήποτε σχόλιο.

Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς έκανε λόγο για ένα πιθανόν "τεράστιο σκάνδαλο" και ο οικολόγος ευρωβουλευτής Ντανιέλ Κον-Μπεντίτ ζήτησε να σταματήσουν αμέσως οι σε εξέλιξη διαπραγματεύσεις για μια διατλαντική συνθήκη ελεύθερων συναλλαγών, όσο δεν υπογράφεται συμφωνία με τις ΗΠΑ για την προστασία των προσωπικών δεδομένων. Οι διαπραγματεύσεις προς αυτή την κατεύθυνση άρχισαν το 2011 και εξακολουθούν να μην έχουν ολοκληρωθεί.

«H NSA παρακολουθούσε και την αποστολή της Ε.Ε. στις ΗΠΑ»

Μετά τις πρώτες αποκαλύψεις για το Prism, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε διαβεβαιώσει πως η Ουάσινγκτον δέχθηκε να ενημερώσει τους Ευρωπαίους. Όμως η σχετική υπόσχεση δεν φαίνεται να τηρήθηκε, καθώς οι Βρυξέλλες ζήτησαν και πάλι στις 19 Ιουνίου απαντήσεις "το συντομότερο δυνατόν". Πάντα σύμφωνα με το "Spiegel", η NSA είχε μάλιστα επεκτείνει μέχρι τις Βρυξέλλες τις επιχειρήσεις της πριν από "περισσότερο από πέντε χρόνια".

Το 2003, η ΕΕ είχε πράγματι επιβεβαιώσει την ανακάλυψη ενός συστήματος τηλεφωνικών υποκλοπών στα γραφεία πολλών χωρών --μεταξύ των οποίων η Γαλλία, η Γερμανία, η Ισπανία, η Βρετανία, η Αυστρία και η Ιταλία-- στην έδρα του Συμβουλίου της ΕΕ. Είναι δύσκολο να πει κάποιος αν πρόκειται για την ίδια υπόθεση, καθώς η έρευνα της βελγικής δικαιοσύνης δεν είχε καταλήξει πουθενά.