της Αθηνάς Καλαϊτζόγλου

”Σφήνα” στη δραστηριότητα των Ελληνικών Πετρελαίων στα Σκόπια βάζει τη Lukoil η κυβέρνηση του Βλάντο Μπούτσκοφσκι, σε μια προσπάθεια, όπως φαίνεται, να λειτουργήσει ως μέσον πίεσης στο νέο κύκλο διαπραγματεύσεων για την επίτευξη φιλικού διακανονισμού μεταξύ του ελληνικού ομίλου και του σκοπιανού Δημοσίου, ανεξάρτητα από τη διαδικασία της διεθνούς διαιτησίας στην οποία έχει προσφύγει ο πρώτος.

Παρ’ όλα αυτά, σύμφωνα με έγκυρες πηγές του euro2day.gr, εκφράζεται η αισιόδοξη προοπτική ότι ο φιλικός διακανονισμός θα τελεσφορήσει θετικά έως τα τέλη του τρέχοντος έτους, ενώ η απόφαση του δικαστηρίου των Παρισίων για τη διαιτησία αναμένεται να εκδοθεί το Σεπτέμβριο του 2006.

Αυτή τη στιγμή βρίσκονται σε κρίσιμο στάδιο οι διαπραγματεύσεις μεταξύ του ομίλου των ΕΛΠΕ και του σκοπιανού Δημοσίου, σε μια προσπάθεια να υπάρξει προσάρτημα στην αρχική σύμβαση εξαγοράς του διυλιστηρίου της ΟΚΤΑ, το 1999, από την ΕΛΠΕΤ Βαλκανική, που θα την προσαρμόσει στα σημερινά δεδομένα.

Τούτο σημαίνει ότι καταβάλλεται προσπάθεια από την ελληνική πλευρά αφενός μεν να διασφαλισθούν οι όροι της σύμβασης και αφετέρου να διαμορφωθούν κατά τέτοιο τρόπο που να ικανοποιούν μεν το σκοπιανό Δημόσιο, αλλά ταυτόχρονα να διασφαλίζουν και τα συμφέροντα των ΕΛ.ΠΕ. στην περιοχή, ώστε να έχουν την άνεση χρόνου για την επανεξέταση είτε της επέκτασης του επενδυτικού πλάνου τους στην περιοχή είτε της αναζήτησης ενός άλλου σχήματος λειτουργίας.

Είναι μια διαπραγμάτευση για αμοιβαία συμφωνία επί τη βάσει του win-win.

Σε κάθε περίπτωση, καθώς η επένδυση της ΟΚΤΑ εξακολουθεί να θεωρείται από τα ΕΛ.ΠΕ. στρατηγικής σημασίας, από την άποψη ότι το διυλιστήριο βρίσκεται σε θέση ”κλειδί”, ελέγχοντας όχι μόνον τα Σκόπια, αλλά και τις αγορές της Νότιας Σερβίας και του Κοσσυφοπεδίου, δεν τίθενται επί του παρόντος σκέψεις αποχώρησης του ομίλου από τη συγκεκριμένη χώρα.

Ως επιχείρημα, μάλιστα, της potential market που συνιστά η ευρύτερη περιοχή παρατίθεται η αναστροφή των ζημιογόνων αποτελεσμάτων που είχε η ΟΚΤΑ έως τώρα. Συγκεκριμένα, από τις ζημίες των 7 εκατ. ευρώ που παρουσίασε το 2003 πέτυχε το 2004 να εμφανίζει κέρδη 8 εκατ. ευρώ, με θετικές προσδοκίες και για το τρέχον έτος.

Κι ενώ οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο πλευρών συνεχίζονταν με εντατικούς ρυθμούς, υπό αυστηρότατο ”μανδύα” διακριτικότητας, πριν από ενάμισι μήνα ο ίδιος ο πρωθυπουργός των Σκοπίων Βλάντο Μπούτσκοφσκι μετέβη στην Αγία Πετρούπολη προκειμένου να υπογράψει Memorandum of Understanding με τον πρόεδρο της ρωσικής Lukoil, για την έναρξη, από τα τέλη Ιουλίου, της δραστηριοποίησης της τελευταίας στην αγορά των Σκοπίων.

Η κίνηση αυτή προκάλεσε αλγεινές εντυπώσεις όχι τόσο για την ίδια τη συμφωνία, όσο γιατί ο πρωθυπουργός της χώρας επέδειξε μια ιδιαίτερη σπουδή και πήγε ο ίδιος να την προσυπογράψει, αντί να συμβεί το αντίθετο.

Η συμφωνία σκοπιανού Δημοσίου και Lukoil προβλέπει εξαγωγές πετρελαϊκών προϊόντων της τελευταίας προς την πΓΔΜ, την κατασκευή από την εταιρία 40 πρατηρίων επενδύοντας περί τα 50 εκατ. δολάρια και τη διάθεση προϊόντων της σε άλλα 50 πρατήρια. Η Lukoil θα κάνει χρήση των εγκαταστάσεων ιδιωτικών εταιριών για την αποθήκευση των προϊόντων της.

Παρά το γεγονός ότι από την πλευρά του ομίλου των ΕΛ.ΠΕ. επιλέγεται η διατήρηση χαμηλών τόνων, τουλάχιστον σε αυτή τη φάση, η έναρξη της δραστηριότητας της Lukoil στα Σκόπια δεν μπορεί να τον αφήσει ανεπηρέαστο. Μπορεί τα ΕΛ.ΠΕ. να μη διαθέτουν ικανό δίκτυο εμπορίας στα Σκόπια, άρα θα μπορούσε να υποστηριχθεί ότι δεν θα επηρεασθούν άμεσα από τη δραστηριότητα της Lukoil, ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν επιθυμούν να αναπτύξουν ένα τέτοιο δίκτυο.

Παρά το γεγονός ότι είχε εκπονηθεί από την ΕΛΠΕΤ Βαλκανική επενδυτικό πλάνο για τη δημιουργία περί των 30 πρατηρίων, το σκοπιανό Δημόσιο πρόβαλε κατά καιρούς διάφορα προσκόμματα για τη ματαίωση αυτού του σχεδίου, προκειμένου να ”προστατεύσει” την εγχώρια Μακ Πετρόλ. Έφθασε μάλιστα στο σημείο να μη δίνει, κατά παράβαση, άδειες λειτουργίας για τα πρατήρια του ομίλου, που σήμερα περιορίζονται μόλις σε 4 σε όλη τη σκοπιανή επικράτεια. Αντ’ αυτού η σκοπιανή κυβέρνηση δίνει τώρα άδειες στα πρατήρια της Lukoil.

Το πρόβλημα για τα συμφέροντα των ΕΛ.ΠΕ. προβλέπεται να προέλθει, κυρίως, από την πρόθεση της Lukoil να αναπτύξει δραστηριότητα στην πώληση τελικών προϊόντων όχι μόνον στην εσωτερική αγορά, αλλά και στις όμορες περιοχές του Κοσσυφοπεδίου και της Νότιας Σερβίας, οπότε πλήττεται άμεσα η ΟΚΤΑ. Είναι προφανές ότι η επιτευχθείσα συμφωνία μεταξύ σκοπιανού Δημοσίου και Lukoil έχει στόχο το διυλιστήριο της ΟΚΤΑ.

Ο όμιλος των ΕΛ.ΠΕ., σύμφωνα με πληροφορίες του euro2day.gr, παρακολουθεί με ιδιαίτερη προσοχή τις τελευταίες εξελίξεις και δηλώνει έτοιμος να οργανώσει την αντεπίθεσή του κατά τρόπο που να διασφαλίζονται πλήρως τα συμφέροντά του στην περιοχή.