Μετά τον όμιλο ΓΕΚ Τέρνα, ο οποίος προχώρησε πρόσφατα στη σύσταση θυγατρικής εταιρείας στη Σαουδική Αραβία, αντίστοιχη θυγατρική ιδρύει εντός του τρέχοντος τριμήνου και ο όμιλος Ελλάκτωρ με στόχο την ανάληψη έργων στη μεγαλύτερη κατασκευαστική αγορά της Μέσης Ανατολής.

Τα σοβαρά προβλήματα των ελληνικών τραπεζών στερούν και από τις ελληνικές τεχνικές εταιρείες τη δυνατότητα συμμετοχής στη μεγάλη κατασκευαστική πίτα της Μέσης Ανατολής, η οποία ξεπερνά το 1 τρισ. δολάρια, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη της εταιρείας συμβούλων Deloitte.

Οι ελληνικές τεχνικές εταιρείες δεν μπορούν να λάβουν εγγυητικές επιστολές συμμετοχής σε μεγάλους διαγωνισμούς στη Μέση Ανατολή, με αποτέλεσμα τα τελευταία χρόνια η παρουσία τους είτε να περιορίζεται (όπως στην περίπτωση της Ελλάκτωρ), είτε να επεκτείνεται με βραδύτερους ρυθμούς.

Τα επενδυτικά σχέδια στον τομέα κατασκευών στην περιοχή του Κόλπου ξεπερνούν μακροπρόθεσμα το 1 τρισ. δολάρια, ενώ τα άμεσα έργα (που έχουν αρχίσει να σχεδιάζονται) αγγίζουν τα 500 δισ. δολάρια.
 
Οι ανατροπές που έφεραν οι διαδηλώσεις και οι επαναστάσεις αλλάζουν και το μίγμα των έργων κι η Deloitte εκτιμά πως το 36% είναι κοινωνικά (σχολεία, νοσοκομεία κ.λπ.), το 29% συνδέεται με την ενέργεια (πλην πετρελαίου), το 13% με τις μεταφορές και το 13% με τους υδρογονάνθρακες (πετρέλαιο και φυσικό αέριο).

Οι αγορές στις οποίες επικεντρώνεται η μελέτη της Deloitte, επειδή θεωρείται πως έχουν τις περισσότερες ευκαιρίες, είναι η Σαουδική Αραβία, το Κατάρ, το Αμπού Ντάμπι και το Ιράκ.
 
Από τις μεγαλύτερες επενδυτικές πρωτοβουλίες στην περιοχή είναι το σχέδιο του Κατάρ για επένδυση 100 δισ. δολαρίων για τη φιλοξενία του Παγκοσμίου Κυπέλου στο ποδόσφαιρο το 2022 και για την επίτευξη των στόχων που έχει θέσει το εμιράτο για το 2030.

Το επενδυτικό πρόγραμμα της Σαουδικής Αραβίας υπερβαίνει τα 400 δισ. δολάρια για την επόμενη δεκαετία.

Τα κουφάρια

Ωστόσο, όπως επισημαίνεται και στην έκθεση του διεθνούς οίκου, οι ευκαιρίες στην περιοχή πρέπει να περάσουν μέσα από πολλά ναυάγια, δηλαδή τα κουφάρια φαραωνικών έργων στον τομέα του real estate.

Πρόκειται για τεράστια έργα τα οποία εξαγγέλθηκαν την περίοδο της ευφορίας, να κατέρρευσαν όμως σαν χάρτινοι πύργοι μετά το 2007, όταν έσκασε η φούσκα των ακινήτων στις ΗΠΑ και στη Μέση Ανατολή.

Έτσι, αρκετές επενδυτικές πρωτοβουλίες στην περιοχή καθυστερούν γιατί οι πιστωτές, που έχουν ήδη καεί από μεγάλα έργα του παρελθόντος, εμφανίζονται επιφυλακτικοί ή αρνητικοί στη χρηματοδότηση νέων πρωτοβουλιών.

Γι’ αυτόν τον λόγο, και οι επενδύσεις χρηματοδοτούνται πλέον από τις ίδιες τις κυβερνήσεις και από τα κεφάλαια που προέρχονται από το πετρέλαιο ή το φυσικό αέριο.

Μεγάλο τμήμα των νέων έργων αφορά τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων, προκειμένου οι τοπικές αρχές να αναχαιτίσουν ενδεχόμενο κύμα διαμαρτυρίας, αντίστοιχο με αυτό που έπληξε τη Βόρεια Αφρική και εσχάτως τη Συρία και οδήγησε σε ανατροπές κυβερνήσεων και εμφύλιες διαμάχες. Έτσι, πολλά έργα αφορούν τοπικές ανάγκες και υλοποιούνται από περιφερειακές διοικήσεις.

Από την άλλη πλευρά, τα τελευταία χρόνια οι μεγάλοι εξαγωγείς πετρελαίου και φυσικού αερίου όπως το Κατάρ, το Αμπού Ντάμπι και η Σαουδική Αραβία προσπαθούν να περιορίσουν την εξάρτησή τους από τους υδρογονάνθρακες και γι’ αυτόν τον λόγο επενδύουν σε νέους τομείς.

Για παράδειγμα, το Αμπού Ντάμπι προσπαθεί τώρα να κατασκευάσει, με μια τεράστια επένδυση περίπου 5 δισ. δολ., ένα νέο αεροδρόμιο, που θα αποτελέσει το σταυροδρόμι μεταξύ Δύσης και Ανατολής.