Η πρόσφατη απεργία της ΔΕΗ, εκτός από τις επιπτώσεις που είχε στην πραγματική οικονομία και την κοινωνία, έβγαλε στην επιφάνεια όλες τις στρεβλώσεις που συνεχίζουν να υφίστανται στην αγορά ηλεκτρισμού.

Παρότι στο μεγαλύτερο μέρος τους, αυτές διατηρούνται με την ανοχή των Κυβερνήσεων για την «προστασία» υποτίθεται της ΔΕΗ, έναντι των ανταγωνιστών της, στην πραγματικότητα λειτουργούν και σε βάρος της ίδιας της δημόσιας επιχείρησης, αλλά και της εθνικής οικονομίας γενικότερα.

Αυτά επισημαίνουν στο euro2day.gr παράγοντες της αγοράς, εστιάζοντας τις παρατηρήσεις τους στον τρόπο που διαμορφώνεται η Οριακή Τιμή του Συστήματος, (τιμή της χονδρικής), στη διαδικασία της διαχείρισης των νερών των υδροηλεκτρικών και στην ανοχή που δείχνει ο θεωρητικά ανεξάρτητος διαχειριστής του συστήματος, σε καταστάσεις και πρακτικές που στρεβλώνουν την αγορά.

Οι ίδιοι αναμένουν την κατάθεση στη Βουλή του νομοσχεδίου για την αγορά ηλεκτρισμού, (έπρεπε ήδη να είναι σε ισχύ από τις 2 Μαρτίου), η εφαρμογή του οποίου θα άρει κάποιες από τις στρεβλώσεις που χαρακτηρίζουν τη λειτουργία της αγοράς.

Ωστόσο εκφράζουν ιδιαίτερη ανησυχία για το κατά πόσο ο διαχειριστής του συστήματος, θα είναι πραγματικά ανεξάρτητος, αφού θα είναι ενσωματωμένος στην 100% θυγατρική της ΔΕΗ, ΔΕΗ Μεταφορά.

Τα σημεία που «βγάζουν» μάτι για τον τρόπο που γίνεται η χειραγώγηση της οριακής τιμής υπέρ της ΔΕΗ, σύμφωνα με τους ίδιους, αφορούν τα εξής:

1. Μονάδες υπό απόσυρση. Όπως είναι γνωστό, η ΔΕΗ είναι υποχρεωμένη να αποσύρει παλιές της μονάδες με ισχύ 1.600MW, επειδή ρυπαίνουν και έχουν πολύ χαμηλή απόδοση. Οι μονάδες αυτές ωστόσο, εκτός από την Πτολεμαΐδα 1 ηλικίας άνω των 50 ετών, συνεχίζουν να λειτουργούν και να συμμετέχουν στην ημερήσια αγορά, με τη δικαιολογία ότι είναι αναγκαίες για την κάλυψη της ζήτησης. Στη διάρκεια της απεργίας, αρχικά περικόπηκε φορτίο 4.150MW που είχε αμελητέες επιπτώσεις στην κάλυψη της ζήτησης και στη δεύτερη φάση της απεργίας, έως και 5.650 μεγαβάτ. Άρα τα 1.600MW των παλιών μονάδων που συνεχίζει να διατηρεί στη ζωή η ΔΕΗ, αν έκλειναν σήμερα, δεν θα είχαν καμία επίπτωση στην κάλυψη της ζήτησης.

Όποιος υποψιαστεί ότι αυτό γίνεται για να περιορίζεται η λειτουργία των ανεξάρτητων-ιδιωτικών μονάδων, και να εισπράττονται 45.000 ευρώ ανά μεγαβάτ από μονάδες της ΔΕΗ ηλικίας 50 ετών μέσω του μηχανισμού των ΑΔΙ, και παράλληλα να χειραγωγείται η οριακή τιμή, μάλλον πέφτει μέσα.

2. Διαχείριση των νερών. Όλο το προηγούμενο διάστημα, πριν από την απεργία, η ΔΕΗ δήλωνε στις προσφορές που κάνει προς το ΔΕΣΜΗΕ, ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας, οι οποίες προέρχονται από τα λεγόμενα «υποχρεωτικά νερά». Πρόκειται δηλαδή για μεγαβατώρες, τις οποίες δεν χρειάζεται το σύστημα, αλλά η ΔΕΗ, ως ιδιοκτήτης των υδροηλεκτρικών είναι υποχρεωμένη να τις προσφέρει, επειδή τις έχουν ανάγκη οι αγρότες για άρδευση καλλιεργειών.

Η διαφορά ανάμεσα στα «υποχρεωτικά» και μη νερά, είναι ότι για τα πρώτα, η τιμή είναι μηδέν. Έτσι, όταν μία συγκεκριμένη χρονική περίοδο εισέρχονται στο σύστημα «υποχρεωτικά νερά», η οριακή τιμή πέφτει, ενώ αυτά καλύπτουν παραγωγή, την οποία θα μπορούσαν να καλύψουν συμβατικές μονάδες. Για το θέμα αυτό, παρατηρούν επιπλέον, ότι πολλές φορές τα «υποχρεωτικά νερά» εισέρχονται στο σύστημα μεσημβρινές ώρες του καλοκαιριού, όταν η ζήτηση μεγαλώνει λόγω κλιματιστικών, άρα και η οριακή τιμή.

Έτσι, η ΔΕΗ και ΔΕΣΜΗΕ κατηγορούνται ευθέως η πρώτη για την εφεύρεση και ο δεύτερος για την ανοχή μίας «πατέντας» με την οποία χειραγωγείται η τιμή, ενώ είναι δεδομένη και η σπατάλη των νερών, αφού όπως όλοι γνωρίζουν, οι μεσημβρινές ώρες είναι οι χειρότερες για άρδευση, καθώς το νερό εξατμίζεται.

Στη διάρκεια της απεργίας λοιπόν οι ποσότητες νερών που παλαιότερα βαφτίζονταν υποχρεωτικά νερά για να χαμηλώνουν την Οριακή Τιμή, ξαφνικά έγιναν εμπορικά νερά με τιμή τέτοια ώστε τελικά να καθορίζεται πάλι από τη ΔΕΗ η Οριακή τιμή μέσα από τις προσφορές των υδροηλεκτρικών μονάδων.

Φαίνεται λοιπόν ότι όταν απεργεί η ΔΕΗ δεν έχουμε ούτε υπερχειλίσεις, ούτε αρδεύσεις. Και εδώ μπαίνει το ερώτημα εκ μέρους της αγοράς, για το πότε επιτέλους η διαχείριση των υδροηλεκτρικών, θα γίνεται από ανεξάρτητο φορέα.

3. Μονάδα συμπαραγωγής Αλουμίνιου. Τις μέρες της απεργίας ήρθε στην επιφάνεια ακόμη ένα θέμα, που αφορά τη λειτουργία της μονάδας συμπαραγωγής. Η μονάδα με ισχύ περίπου 330 μεγαβάτ, μετά από 2,5 (!) χρόνια που προσφέρει ηλεκτρική ενέργεια στο σύστημα, συνεχίζει να βρίσκεται σε καθεστώς ... δοκιμαστικής (!) λειτουργίας επειδή δεν έχει ...αναγνωριστεί ακόμα σύμφωνα με τις κοινοτικές οδηγίες.

Και ενώ οι Βρυξέλλες μας απειλούν με παραπομπή στα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια (άλλη μια ... παραπομπή), η μονάδα λειτουργεί (παρανόμως) ως κατανεμόμενη παρότι δεν έχει άδεια εμπορικής λειτουργίας και πληρώνεται όπως όλες με την Οριακή Τιμή της ημέρας ενώ δεν πληρώνεται για τη διάθεση ισχύος, παρότι είναι στη διάθεση του διαχειριστή.

Και τα «τρελά» συνεχίζονται: Η ταρίφα αποζημίωσης των μονάδων συμπαραγωγής είναι στα 87,5 ευρώ η μεγαβατώρα (μόνο για τα 130 μεγαβάτ υψηλής αποδοτικότητας) ενώ έπαιρνε κατά τη διάρκεια της απεργίας 100 ευρώ έως και 150 ευρώ τη μεγαβατώρα για όλα τα 330 μεγαβάτ της παραγωγής της (!)

Παρόμοια κατάσταση συνεχίζεται και μετά την απεργία: η παράταση της «δοκιμαστικής» λειτουργίας επιτρέπει στη μονάδα να «μπαίνει» συνεχώς στο σύστημα με 330 μεγαβάτ (αντί μόνο των 130 μεγαβάτ υψηλής απόδοσης) και να λειτουργεί εις βάρος των υπολοίπων ιδιωτών αλλά και της ΔΕΗ. Και όλα αυτά «κάτω από τη μύτη» του ΔΕΣΜΗΕ αλλά και του ΥΠΕΚΑ, το οποίο κινδυνεύει και με πρόστιμα και αγωγές δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ.