Την Αναδιαρρύθμιση και Ανάπτυξη του Εμπορικού Λιμένα (Ηρακλέους) αποφάσισε το Δ.Σ. του Ο.Λ.Π. Α.Ε. μετά από εισήγηση του Προέδρου και Διευθύνοντος Συμβούλου του Ο.Λ.Π. Α.Ε. κ. Γιώργου Ανωμερίτη.

Οι κύριες παρεμβάσεις της Αναδιαρρύθμισης και Ανάπτυξης αφορούν:

1. Τη μετατροπή όλων των χώρων της ευρύτερης περιοχής του Νέου Ικονίου (Προβλήτας ΙV και V (Καρβουνόσκαλα και Ro – Ro) σε χώρους car – terminal. Το έργο θα ολοκληρωθεί σε 2 μήνες. Ο Πειραιάς έτσι θα αποκτήσει το μεγαλύτερο car – terminal της Ανατολικής Μεσογείου.

2. Αναδιαμόρφωση του Προβλήτα Ηρακλέους V (ΔΕΗ) και επέκταση του με νέο τεχνικό έργο.

3. Αναδιαμόρφωση του κρηπιδώματος Δραπετσώνας και μεταφορά σ’ αυτό των εργασιών ναυπηγοεπισκευής. Ο Μώλος Δραπετσώνας παραμένει ως χώρος ναυπηγοεπισκευής και ενοποιείται με τον παρακείμενο χώρο ώστε να υπάρχει λειτουργική ενότητα. Κρηπιδώματα και χώροι παραμένουν από άποψη θαλάσσιου μετώπου ίδιοι (ανταλλαγή χώρων).

4. Διατήρηση και ανάδειξη του Μικρού Λιμανιού Κερατσινίου.

5. Σε τρίτο στάδιο αναδιαμόρφωση του χώρου στρατιωτικού προβλήτα, ΕΤΑΝΑΛ και Καρβουνόσκαλας για δημιουργία λιμένος εμπορικών πλοίων.

6. Περιβαλλοντική αναδιαμόρφωση με πράσινο όλων των δρόμων και χώρων πέριξ και μέσα στο εμπορικό λιμάνι.

7. Περιβαλλοντική αναδιαμόρφωση με νέες πηγές ήπιας ενέργειας (φωτοβολταϊκό και ηλιακό ηλεκτρικό πάρκο) σε όλους τους χώρους του εμπορικού λιμένα.

8. Ανασχεδιασμός χώρου πρώην ΟΔΔΥ για εμπορικές χρήσεις. Ανοικοδόμηση κτιρίου Τελωνειακών υπηρεσιών και Αστικού Κέντρου Υγείας. Συνδετήρια οδική γέφυρα μεταξύ λιμένος και χώρου πρώην ΟΔΔΥ.

9. Κατασκευή παραλιμένιου σιδηροδρομικού σταθμού στο car – terminal.

Όπως τόνισε ο κ. Γιώργος Ανωμερίτης «δημιουργούμε ένα σύγχρονο, λειτουργικό και περιβαλλοντικό εμπορικό λιμάνι, το οποίο σε μια έκταση 750 στρ. θα εξυπηρετεί όλες τις χρήσεις θαλασσίων μεταφορών. Η κοστολόγηση του και ο χρονοπρογραμματισμός των έργων θα ενταχθούν στο Επενδυτικό Πρόγραμμα Ο.Λ.Π. Α.Ε. 2011-2015.

Αναλυτικότερα η Αναδιαρρύθμιση και Ανάπτυξη του Εμπορικού Λιμένα Ηρακλέους έχει ως ακολούθως:

Ι. Υφιστάμενη κατάσταση

Ο λιμένας Ηρακλέους αποτελεί μεγάλο τμήμα του λιμενικού συγκροτήματος του ΟΛΠ και ορίζεται από το νέο μώλο Δραπετσώνας έως τον Σταθμό Εμπορευματοκιβωτίων (Προβλήτας Ι). Στον λιμένα αυτόν περιλαμβάνονται:

1) Ο νέος μώλος Δραπετσώνας μήκους 880μ, ωφέλιμου πλάτους 27,00μ. και με ωφέλιμο βάθος (εσωτερικά) 12,00μ. που λειτουργεί ως μεγάλη επισκευαστική βάση καθώς εκεί προσδένουν και δύνανται να επισκευάζονται (ταυτόχρονα) περισσότερα από 40 μεγάλα πλοία .Το έργο αυτό κατασκευάστηκε από τον ΟΛΠ την περίοδο 1970-1975 ενώ η εξωτερική θωράκιση του μώλου έγινε την περίοδο 1999-2000 (απαιτείται συμπλήρωσή της).

2) Το κρηπίδωμα Δραπετσώνας μετά των χερσαίων χώρων που περιλαμβάνει κρηπιδότοιχο μήκους 437,00μ. και ωφέλιμου βάθους 12,00μ. και χερσαίους χώρους πίσω από τον κρηπιδότοιχο επιφανείας 67.500τ.μ. που σήμερα χρησιμοποιείται ως Car Terminal (Γ1 διαχείριση). Το έργο κατασκευάστηκε από τον ΟΛΠ την περίοδο 1970-1975.

3) Ο λιμενίσκος Αλιέων Κερατσινίου που φιλοξενεί αλιευτικά και ερασιτεχνικά σκάφη και έχει παραχωρηθεί από τον ΟΛΠ στον Δήμο Κερατσινίου.

4) Ο προβλήτας Ι του λιμένος Ηρακλέους (νότιο τμήμα) που περιλαμβάνει κρηπιδότοιχους συνολικού μήκους 590,00μ. και ωφέλιμου βάθους 12,00μ. και χερσαίους χώρους συνολικής επιφανείας 55.800τ.μ.. Ο προβλήτας αυτός (νότιο τμήμα) κατασκευάστηκε από τον ΟΛΠ την περίοδο 1990-1994 και λειτουργεί ως επισκευαστική βάση εξυπηρετώντας την ταυτόχρονη πρόσδεση δύο μεγάλων πλοίων.

5) Ο προβλήτας Ι του λιμένος Ηρακλέους (βόρειο τμήμα) που περιλαμβάνει κρηπιδότοιχους μήκους 630,00μ. με ωφέλιμο βάθος 6μ. και συνολική επιφάνεια 15.000τ.μ. και εξυπηρετεί εν μέρει την ναυπηγοεπισκευαστική δραστηριότητα και εν μέρει την πρόσδεση βοηθητικών σκαφών του λιμένος. Το έργο αυτό κατασκευάστηκε από τον ΟΛΠ την περίοδο 1930-1940.

6) Το κρηπίδωμα έμπροσθεν ΔΕΗ μήκους 230,00μ., ωφέλιμου βάθους 10μ.και συνολικής επιφάνειας 10.500τ.μ. που χρησιμοποιείται κυρίως για την πρόσδεση βοηθητικών σκαφών του λιμένος. Το έργο κατασκευάστηκε από τον ΟΛΠ την περίοδο 1985-1988.

7) Ο προβλήτας ΙΙ λιμένος Ηρακλέους ή άλλως προβλήτας Στρατιωτικής Διοίκησης Κερατσινίου που περιλαμβάνει νότιο κρηπιδότοιχο μήκους 160,00μ., ωφέλιμου βάθους 10μ. και πλάτους 18μ. που χρησιμοποιείται για την διακίνηση των Μύλων Αγ. Γεωργίου και βόρειο και μετωπικό κρηπιδότοιχο συνολικού μήκους 342μ. ωφέλιμου βάθους 10μ., κρηπιδότοιχο μήκους 41μ. ωφέλιμου βάθους 5μ. και συνολικής επιφάνειας 19.800τ.μ. πίσω από τους κρηπιδότοιχους όπου εδρεύει Στρατιωτική Διοίκηση. Πρόσφατα εξαιρέθηκε συνολικός χώρος 7.874τ.μ. και κρηπιδότοιχος μήκους 205μ. για εγκατάσταση εκεί από τον ΟΛΠ σύγχρονης μονάδας SILO δημητριακών. Τα έργα κατασκευάστηκαν από τον ΟΛΠ την περίοδο 1959-1962.

8) Ο προβλήτας ΙΙΙ λιμένος Ηρακλέους που λειτουργεί ως ιχθυόσκαλα με συνολικό μήκος κρηπιδοτοίχων 337,00μ. με ωφέλιμα βάθη 5μ.-7μ. και σύνολο χερσαίων χώρων 12750τ.μ. Τα έργα κατασκευάστηκαν από τον ΟΛΠ την περίοδο 1959-1962

9) Ο προβλήτας ΙV λιμένος Ηρακλέους (πρώην Καρβουνόσκαλα) που περιλαμβάνει κρηπιδότοιχους συνολικού μήκους 607 και ωφέλιμου βάθους 10μ. και λειτουργεί στο μεγαλύτερο τμήμα του ως Car Terminal (Γ2 Διαχείριση) και εν μέρει για την εξυπηρέτηση Ro-Ro πλοίων και φορτίων. Τα παλαιότερα έργα κατασκευάστηκαν από τον ΟΛΠ την περίοδο 1959-1963 ενώ το κύριο μέρος των έργων (Car Terminal) κατασκευάστηκε από τον ΟΛΠ την περίοδο 2000-2005.

10) Ο προβλήτας V λιμένος Ηρακλέους που μετά την κατεδάφιση της τριόροφης αποθήκης Γ8-9-10 εντάχθηκε στο σύνολό του στο Car Terminal (Γ2 διαχείριση) περιλαμβάνει ανατολικό κρηπιδότοιχο μήκους 280μ. και ωφέλιμου βάθους 9,00μ. μετωπικό κρηπιδότοιχο μήκους 148μ. και ωφέλιμου βάθους 12,00μ. και δυτικό κρηπιδότοιχο μήκους 340μ. και ωφέλιμου βάθους 12,00μ. Η συνολική επιφάνεια του προβλήτα είναι 40.550τ.μ. Τα λιμενικά έργα κατασκευάστηκαν από τον ΟΛΠ την περίοδο 1965-1970, ενώ η διαμόρφωση των χερσαίων χώρων με την κατεδάφιση της αποθήκης έγιναν την περίοδο 2008-2009.

11) Στο χώρο της χερσαίας λιμενικής ζώνης περιλαμβάνονται επίσης όλοι οι χερσαίοι χώροι μέχρι τον οδικό άξονα (παραλιακή λεωφόρος) εξαιρουμένων των εγκαταστάσεων της ΔΕΗ, των Μύλων του Αγ. Γεωργίου και των Μύλων Σαραντόπουλου. Στον εν λόγω χερσαίο χώρο ευρίσκονται και δύο κύρια κτίρια (κτίριο Ελευθέρας Ζώνης και ΣΤ’ Τελωνείου και κτίριο Ζ’ Τελωνείου). Το κτίριο του Ζ’ Τελωνείου είναι το μόνο κτίριο σε όλη τη λιμενική Ζώνη του ΟΛΠ που έχει κατασκευαστεί με δαπάνες του Υπ. Οικονομικών και όχι του ΟΛΠ. Επίσης στην εν λόγω περιοχή ευρίσκεται το υπόστεγο της Γ4 διαχείρισης επιφάνειας 3000τ.μ. που χρησιμοποιείται για κτηνιατρικούς, γεωπονικούς και τελωνειακούς ελέγχους.

12) Στους χώρους της χερσαίας λιμενικής ζώνης περιλαμβάνεται και ο χώρος πρώην ΟΔΔΥ επιφάνειας 92.100τ.μ. που βρίσκεται επάνω από τη Λεωφόρο Δημοκρατίας και όπου βρίσκονται τα υπόστεγα Γ3, Γ5, Γ8 επιφανείας 5320 τ.μ., 2250 τ.μ. και 1645τ.μ. που χρησιμοποιούνται για εκκενώσεις-πληρώσεις Ε/Κ, αποθήκευση αζήτητων και εξυπηρέτηση εμπορευμάτων TIR αντιστοίχως. Επίσης στην περιοχή αυτή ευρίσκεται τo Τελωνείο Εξαγωγών και χερσαίοι χώροι που μισθώνονται από τον ΟΛΠ σε εταιρείες για αποθήκευση κενών Containers.

ΙI. Πρόγραμμα Σταδιακής Αναδιαρρύθμισης Χώρων και Ανάπτυξης του λιμένος.

Α’ ΣΤΑΔΙΟ

Η πρώτη φάση αναδιαρρύθμισης και ανάπτυξης του λιμένος Ηρακλέους περιλαμβάνει τις εξής κατηγορίες έργων και δράσεων:

1) Επέκταση Car Terminal (Γ2 διαχείριση) με την ενσωμάτωση των χώρων της πρώην Καρβουνόσκαλας. Οι εργασίες ενσωμάτωσης των χώρων αυτών περιλαμβάνουν την κατεδάφιση του διαχωριστικού τοιχείου, την απομάκρυνση της υπάρχουσας γεφυροπλάστιγγας, τη διευθέτηση των δικτύων καθώς και την αποκατάσταση των δαπέδων όπου απαιτείται. Παράλληλα θα πραγματοποιηθούν και εργασίες εκβάθυνσης στην εν λόγω περιοχή ώστε να αποκατασταθεί το κατασκευαστικό βάθος των κρηπιδότοιχων στα -10,00μ. (από Μ.Σ.Θ.). Ακόμα προβλέπεται μεταφορά της δραστηριότητας φορτοεκφόρτωσης δημητριακών στον βόρειο κρηπιδότοιχο του στρατιωτικού προβλήτα.

Με τις παραπάνω εργασίες θα δημιουργηθεί συνολική επιφάνεια για το Car Terminal (Γ2 διαχείριση) 145.000 τ.μ. με κρηπιδότοιχους συνολικού μήκους 1440μ. και ωφέλιμου βάθους 10,00μ. και 12,00μ.

Επισημαίνεται ότι στην εν λόγω περιοχή προβλέπεται να δημιουργηθεί και σιδηροδρομικός σταθμός για διακίνηση αυτοκινήτων, στα πλαίσια έργου που εκτελείται από την ΕΡΓΟΣΕ και αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός του 2011.

2) Κατασκευή ανισόπεδης διάβασης σύνδεσης του Προβλήτα Ι Σ.ΕΜΠΟ με την περιοχή του πρώην ΟΔΔΥ, με παράλληλη διαμόρφωση των χώρων του πρώην ΟΔΔΥ για τη αποθήκευση κενών Containers, για την εξυπηρέτηση διακίνησης του Προβλήτα Ι.

3) Η κατασκευή νέου σύγχρονου ενιαίου κτιρίου τελωνείων λιμενικής ζώνης ΟΛΠ στην περιοχή πρώην ΟΔΔΥ όπου θα συγκεντρωθούν όλες οι υπηρεσίες Τελωνείων που σήμερα ευρίσκονται εντός του λιμένος, κάτι που άλλωστε είναι υποχρεωτικό βάσει σχετικής Κοινοτικής Οδηγίας. Με την κατασκευή του κτιρίου αυτού θα αποδοθούν οι χώροι των κτιρίων ΣΤ’ και Ζ’ Τελωνείου στην εξυπηρέτηση δραστηριοτήτων του Ο.Λ.Π. με μεταφορά εκεί της Δ/νσης Τεχνικής Υποστήριξης και πιθανόν της Δ/νσης Μηχανοργάνωσης.

4) Κατασκευή νέου υπόστεγου για διενέργεια δειγματοληπτικών γεωπονικών, κτηνιατρικών και τελωνιακών ελέγχων στην περιοχή μεταξύ Προβλητών Ι και ΙΙ και απόδοση του υπόστεγου Γ4 στην διακίνηση αυτοκινήτων (Car Terminal).

5) Στα πλαίσια του A΄ σταδίου περιλαμβάνεται η μεταφορά της ναυπηγοεπισκευαστικής δραστηριότητας στην περιοχή κρηπιδώματος Δραπετσώνας (Γ1 διαχείριση) με αντίστοιχη μεταφορά της εμπορευματικής δραστηριότητας (Car Terminal) στον προβλήτα Ι λιμένος Ηρακλέους (έμπροσθεν ΔΕΗ). Η λύση αυτή παρουσιάζει μεγάλα πλεονεκτήματα και για τις δύο δραστηριότητες καθώς:

α) ενοποιούνται χωροταξικά σε μια μεγάλη ναυπηγοεπισκευαστική βάση ο μώλος και το κρηπίδωμα Δραπετσώνας με συνέργειες που μπορεί να αυξήσουν σημαντικότατα την όλη δραστηριότητα.

β) διατίθεται στην διακίνηση αυτοκινήτων (Car Terminal) ο προβλήτας Ι που έχει το πλεονέκτημα ότι εξυπηρετεί από άποψη ναυσιπλοΐας την γρήγορη και εύκολη πρόσδεση μεγάλων πλοίων Car Carriers στη νότια πλευρά του προβλήτα.

Στη φάση της αμοιβαίας αυτής μεταφοράς θα πρέπει να ληφθεί μέριμνα για την εξεύρεση θέσεων των βοηθητικών σκαφών (λάντζες-ρυμουλκά) που προσδένουν σήμερα στην βόρεια πλευρά του προβλήτα Ι που μπορούν να μεταφερθούν στις νηοδόχες εκατέρωθεν της ιχθυόσκαλας (προβλήτας ΙΙΙ) μέχρι την προέκταση της Γερμανικής Σκάλας Περάματος για οριστική εξυπηρέτησή των.

6) Κατασκευή οδογέφυρας σύνδεσης Προβλήτα Ι Ηρακλέους με Γ1 για την διακίνηση των αυτοκινήτων του Car Terminal μετά την αμοιβαία μεταφορά που αναφέρεται παραπάνω. Με τον τρόπο αυτόν θα αξιοποιηθεί μεγάλος χερσαίος χώρος για την μακροχρόνια εναπόθεση αυτοκινήτων (Car Terminal) ενώ παράλληλα θα υπάρχει εναλλακτική είσοδος – έξοδος του Car Terminal από την περιοχή του μώλου Δραπετσώνας στο περιφερειακό οδικό δίκτυο.

7) Κατασκευή τοιχείου στην περιοχή κρηπιδώματος Δραπετσώνας (Γ1 Διαχείριση) για τον διαχωρισμό των δραστηριοτήτων της ναυπηγοεπισκευής και της διακίνησης των αυτοκινήτων.

B’ ΣΤΑΔΙΟ

Στα πλαίσια του Β’ σταδίου περιλαμβάνεται η επέκταση, με λιμενικό έργο, του Προβλήτα Ι Ηρακλέους (βόρειο τμήμα) και η ενοποίηση του με τον Προβλήτα ΙΙ Ηρακλέους, με παράλληλη προσάρτηση του χώρου του ταινιόδρομου των μύλων του Προβλήτα ΙΙ. Η επέκταση αυτή πέρα από την αύξηση των κρηπιδωμάτων θα αυξήσει σημαντικά τους χερσαίους χώρους του Car Terminal, δημιουργώντας συνολικούς χώρους 138.000 τ.μ. Ακόμα θέτει τη Γ1 διαχείριση σε γειτνίαση και συνεργασία με τη Γ2 διαχείριση ώστε να υπάρχει δυνατότητα αύξησης της συνολικής δυνατότητας του Car Terminal μέσω συνεργειών.

Παράλληλα με την παραπάνω επέκταση θα πραγματοποιηθεί καθαίρεση-εκβραχισμός του ακραίου τμήματος του μώλου ΔΕΗ για διευκόλυνση της ναυσιπλοΐας (ιδιαίτερα για τα μεγάλα πλοία Containers του Προβλήτα Ι και τα μεγάλα Car Carriers). Τα προϊόντα της καθαίρεσης-εκβραχισμού θα χρησιμοποιηθούν στην επιχωμάτωση των παραπάνω έργων.

Γ’ ΣΤΑΔΙΟ

Το Γ’ στάδιο περιλαμβάνει την απομάκρυνση των δραστηριοτήτων της Ιχθυόσκαλας και την απόδοση του Προβλήτα ΙΙΙ Ηρακλέους στην εμπορευματική δραστηριότητα. Είναι γνωστό ότι πουθενά στον κόσμο οι ιχθυόσκαλες δεν βρίσκονται στο μέσον ενός εμπορευματικού λιμένα αλλά σε μεγάλη απόσταση από αυτόν. Βέβαια όταν δημιουργήθηκε στον χώρο αυτό ιχθυόσκαλα (προ 50 ετών) αυτός ευρίσκετο ουσιαστικά εκτός λιμένος (τότε η κύρια εμπορευματική δραστηριότητα διεξήγετο στον Κεντρικό Λιμένα).

Σήμερα που άνω του 80% των αλιευμάτων μεταφέρονται με φορτηγά ψυγεία και όχι με αλιευτικά, η ύπαρξη της δραστηριότητας αυτής δημιουργεί τεράστια κυκλοφοριακά προβλήματα στον λιμένα, ενώ στερεί πολύτιμους χώρους για σύγχρονες εμπορευματικές δραστηριότητες. Άλλωστε η στενότητα των χερσαίων χώρων δεν επιτρέπει την επέκταση και τον εκσυγχρονισμό των εγκαταστάσεων της ιχθυόσκαλας.

Ακόμη το Γ’ στάδιο περιλαμβάνει την απομάκρυνση των δραστηριοτήτων της Στρατιωτικής Διοίκησης και την απόδοση του νότιου τμήματος του προβλήτα στην διακίνηση αυτοκινήτων (Car Terminal) εφ’ όσον τούτο κριθεί αναγκαίο από τη διακινούμενη ποσότητα. Κάτι τέτοιο δεν μπορεί στην παρούσα φάση να εκτιμηθεί, οπότε το στάδιο αυτό είναι μακροπρόθεσμο. Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι η υλοποίηση του Γ’ σταδίου στο σύνολο του, εξαρτάται από την απομάκρυνση των δραστηριοτήτων της Ιχθυόσκαλας καθώς και της Στρατιωτικής Διοίκησης.