Εκτενή απάντηση στην ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναφορικά με τα δικαιώματα εκμετάλλευσης της λιγνίτη δίνει η ΔΕΗ με σημερινή της ανακοίνωση, στην οποία παραθέτει και αποσπάσματα της αλληλογραφίας του Ελληνικού Δημοσίου με την Κομισιόν.

Η ανακοίνωση της ΔΕΗ

Την 1/4/2004 εκδόθηκε ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην οποία αναφέρεται πως προειδοποιεί το Ελληνικό Δημόσιο ότι τα αποκλειστικά δικαιώματα εκμετάλλευσης του λιγνίτη που έχουν παραχωρηθεί στη ΔΕΗ για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, πιθανόν νοθεύουν τον ανταγωνισμό, δεδομένου ότι δεν συνδέονται άμεσα με την υποχρέωση καταβολής τέλους χρήσης.

Για την ορθή ενημέρωσή σας η ΔΕΗ Α.Ε. σας γνωρίζει τα ακόλουθα:

1. H ΔΕΗ -και σύμφωνα με ενημέρωσή μας οι αρμόδιες υπηρεσίες του Ελληνικού Κράτους- δεν έχουν γίνει μέχρι στιγμής αποδέκτες της προειδοποιητικής επιστολής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

2. Στη ΔΕΗ έχει παραχωρηθεί το αποκλειστικό δικαίωμα εκμετάλλευσης λιγνιτικών κοιτασμάτων, που αντιπροσωπεύουν περίπου το 63% των εκμεταλλεύσιμων λιγνιτικών αποθεμάτων της χώρας. Το 5% έχει εκμισθωθεί με μακροχρόνια συμβόλαια σε Ιδιώτες και το υπόλοιπο 32% δεν έχει ακόμη παραχωρηθεί ή εκμισθωθεί για εκμετάλλευση. Συνεπώς δεν αληθεύει ότι δεν υπάρχει πρόσβαση σε λιγνίτη σε άλλους δυνητικούς παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας.

3. Δεν είναι αληθές ότι η ΔΕΗ χρησιμοποιεί χωρίς οικονομική επιβάρυνση το λιγνίτη για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, η ΔΕΗ επιβαρύνεται οικονομικά με σημαντικά ποσά λόγω της λιγνιτικής της δραστηριότητας. Συγκεκριμένα υποχρεούται με την καταβολή ”ειδικού τέλους” για τις περιοχές όπου αναπτύσσεται λιγνιτική δραστηριότητα και το οποίο ανέρχεται στο 0,4% του ετήσιου κύκλου εργασιών της από το σύνολο των πωλήσεων της ηλεκτρικής ενέργειας.

Η επιβάρυνση αυτή είναι σημαντικά μεγαλύτερη σε σχέση με αυτή που θα κατέβαλαν οι υφιστάμενοι ιδιώτες λιγνιτοπαραγωγοί αν χρησιμοποιούσαν το λιγνίτη για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας σε δικές τους εγκαταστάσεις.

4. Ο λιγνίτης που εξορύσσεται στα ορυχεία της ΔΕΗ δεν έχει καμία κρατική ενίσχυση ή άλλης μορφής επιδότηση. Αντίθετα, η ΔΕΗ κατέβαλε τεράστια ποσά για την αγορά των εκτάσεων που απαιτήθηκαν για την ανάπτυξη της λιγνιτικής δραστηριότητας με τιμές πολύ υψηλότερες, μέχρι και διπλάσιες των μέσων επιπέδων της αγοράς, λόγω της υποχρεωτικής διαδικασίας των αναγκαστικών απαλλοτριώσεων.

5. Η εκμετάλλευση του λιγνίτη στη ΔΕΗ επιβαρύνεται περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη εταιρεία της Ευρωπαϊκής΄Ενωσης που διαθέτει υπαίθρια λιγνιτωρυχεία για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.

6. H ανταγωνιστικότητα του λιγνίτη που εξορύσσεται στα ορυχεία της ΔΕΗ Α.Ε. οφείλεται αποκλειστικά στις επενδύσεις που έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα, στη συσσωρευμένη εμπειρία του προσωπικού των ορυχείων και στα αποτελέσματα εκμετάλλευσης που προσεγγίζουν τα αντίστοιχα των διεθνών βέλτιστων πρακτικών.

7. Όσον αφορά στην προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας, που θίγεται στην ανακοίνωση, το υπουργείο Ανάπτυξης από το Φεβρουάριο του 2001 που απελευθερώθηκε η αγορά ενέργειας στη χώρα μας, έχει χορηγήσει 9 άδειες προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας σε μεγάλες και γνωστές επιχειρήσεις ηλεκτρισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με μεγάλη πείρα στο εμπόριο και την προμήθεια, για συνολική ισχύ 2.343 MW.

Με βάση πλειοδοτικό διαγωνισμό ο Διαχειριστής του Συστήματος Μεταφοράς (ΔΕΣΜΗΕ) με την υπ’ αριθ. 30/30.12.2003 απόφασή του έχει προβεί σε Καταμερισμό και Εκχώρηση Δικαιώματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας σε Μακροχρόνια Βάση μέσω των Διασυνδέσεων των Βορείων Συνόρων της Ελλάδας για την περίοδο από 1/1/2004-31/12/2004, συνολικής ισχύος 200 MW, σε προμηθευτές και επιλέγοντες πελάτες.

Συγκεκριμένα, εκχωρήθηκαν 103 MW σε τρεις επιλέγοντες πελάτες και 97 MW σε πέντε προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας. Όλοι αυτοί οι επιλέγοντες πελάτες κάνουν χρήση του δικαιώματός τους και εισάγουν ηλεκτρική ενέργεια για κάλυψη αναγκών τους. Οι προμηθευτές επίσης δραστηριοποιούνται και έχουν ήδη αρχίσει να κάνουν εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας για την εξυπηρέτηση πελατών τους.

Ο ΔΕΣΜΗΕ έχει επίσης εκχωρήσει για το ίδιο διάστημα ισχύ 12 MW σε δύο προμηθευτές για την εισαγωγή ηλεκτρικής ενέργειας μέσω της διασύνδεσης Ελλάδας-Ιταλίας.

8. Τέλος, ενημερώνουμε ότι το Ελληνικό Δημόσιο (υπουργείο Ανάπτυξης) με δύο απαντήσεις του, την 5/12/2003 και την 30/3/04, προς την Ε.Ε. σε αντίστοιχες δύο σχετικές επιστολές της Ε.Ε. που ζητούσαν πληροφορίες για το θέμα των δικαιωμάτων εκμετάλλευσης λιγνίτη, έχει υποστηρίξει τα εξής:

”Δεν υφίσταται διακριτική μεταχείριση υπέρ της ΔΕΗ Α.Ε. σε σχέση με τους υπόλοιπους Ιδιώτες Λιγνιτοπαραγωγούς δεδομένου ότι ο λιγνίτης που εξορύσσεται από τα Ορυχεία της χρησιμοποιείται σχεδόν αποκλειστικά για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας σε δικούς της σταθμούς. Συνεπώς και για την υποθετική περίπτωση που η ΔΕΗ Α.Ε. μίσθωνε τα ορυχεία που της έχουν παραχωρηθεί με συμβόλαια μίσθωσης παρόμοια με αυτά που ισχύουν μεταξύ Ιδιωτών και του Ελληνικού Δημοσίου και με βάση τα ισχύοντα στα συμβόλαια αυτά, η ΔΕΗ Α.Ε. θα κατέβαλε μόνο το πάγιο που, όπως προαναφέρθηκε, ανέρχεται σε περίπου 35.200 ευρώ ανά έτος για τα ορυχεία της εταιρίας ΛΙΓΝΙΤΩΡΥΧΕΙΑ ΑΧΛΑΔΑΣ Α.Ε. και περίπου 52.800 ευρώ για κάθε ένα από τα ορυχεία της εταιρίας ΒΙΟΛΙΓΝΙΤ Α.Μ.Ε.Τ.Β.Ε. Τα ποσά αυτά έχουν σχεδόν μηδενική επιβάρυνση στο κόστος του λιγνίτη, δηλαδή πολύ μικρότερη από το ήδη καταβαλλόμενο από τη ΔΕΗ Α.Ε. ”τέλος ανάπτυξης”.

”Θα πρέπει να επισημανθεί ότι, σύμφωνα με όσο είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε, η εξόρυξη του λιγνίτη στα υπαίθρια ορυχεία της ΔΕΗ Α.Ε. επιβαρύνεται περισσότερο από κάθε άλλη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που διαθέτει υπαίθρια λιγνιτωρυχεία και με βάση τα αναφερόμενα σε ενημερωτικό έγγραφο της EUROCOAL.

Ειδικότερα:

· Στη Γερμανία, που είναι η μεγαλύτερη λιγνιτοπαραγωγός χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση με ετήσια παραγωγή 180 εκατ. τόνων δεν επιβάλλεται κανένα εθνικό ή τοπικό τέλος ή φόρος ή μίσθωμα. Αντίθετα, μάλιστα, παρέχονται κίνητρα για επενδύσεις με κατεύθυνση την ανάπτυξη των δικών τους πηγών για την ασφάλεια τροφοδοσίας, την αύξηση της απασχόλησης κ.λ.π.

· Στην Αγγλία που διαθέτει τα μεγαλύτερα υπαίθρια ορυχεία λιθάνθρακα κανένα τέλος δεν επιβάλλεται για την εξόρυξη λιθάνθρακα από τα ήδη γνωστά κοιτάσματα, ενώ για τα νέα κοιτάσματα θα εφαρμοσθεί επιβάρυνση 0,10 £/t.

· Στις υπό ένταξη χώρες, στην παρούσα μεταβατική περίοδο, το ισχύον καθεστώς δεν μπορεί να ληφθεί ως σημείο αναφοράς στα πλαίσια της ελεύθερης οικονομίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και κατά συνέπεια δεν είναι συγκρίσιμο με τα ισχύοντα στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η βιομηχανία του λιγνίτη αποτελεί μια πραγματικότητα για την Ελλάδα που και στις καινούργιες συνθήκες μπορεί να συνεχίσει να αποτελεί ένα σίγουρο στήριγμα της εθνικής οικονομίας. Ο λιγνίτης είναι εγχώριο καύσιμο όχι μόνο για τον ελληνικό χώρο αλλά και για το χώρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπου έχει πολύ σημαντική συμβολή στην αύξηση της ασφάλειας εφοδιασμού”.

Στην απάντηση της 30/3/04 αναφέρεται το εξής για τα ιδιωτικά λιγνιτωρυχεία:

”Σε περίπτωση που ο παραγόμενος λιγνίτης χρησιμοποιείται ως καύσιμο για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας ή άλλες χρήσεις σε δικές τους εγκαταστάσεις, οι εταιρείες αυτές ουδεμία άλλη οικονομική επιβάρυνση υφίστανται”.

Οι δύο σχετικές επιστολές της Ε.Ε., καθώς και οι πλήρεις απαντήσεις του Ελληνικού Δημοσίου για το θέμα βρίσκονται στο site της ΔΕΗ (ΔΕΗ ΑΕ. >ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ>ΕΤΑΙΡΙΚΑ ΝΕΑ>ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ ΛΙΓΝΙΤΙΚΩΝ ΚΟΙΤΑΣΜΑΤΩΝ)