Τα οικονομικά αποτελέσματα του 2008 ήταν εφιαλτικά ακόμη και για τις ισχυρότερες εταιρείες του κλάδου. Ενδεικτικό είναι το στοιχείο πως σε αρκετές περιπτώσεις ήταν αρνητικά, ιδιαίτερα σε επίπεδο μικτού κέρδους! Επίσης, όλες σχεδόν οι εισηγμένες υποχρεώθηκαν σε ζημιογόνο αποτέλεσμα σε ό,τι αφορά το EBIT, δηλαδή πριν αφαιρεθούν από τα έξοδα οι τόκοι και οι φόροι...

Τα χειρότερα ωστόσο δεν σταματούν εδώ και σχετίζονται περισσότερο με το μέλλον παρά με το παρελθόν. Πρώτα απ’ όλα, η ζήτηση ήταν τόσο χαμηλή, ώστε οι περισσότερες εταιρείες έχουν βρεθεί με πολύ υψηλότερα αποθέματα από αυτά που θα επιθυμούσαν, παρότι έσπευσαν να μειώσουν τον όγκο παραγωγής τους...

Το πρόβλημα δηλαδή δεν είναι μόνο πως οι τιμές πώλησης είναι χαμηλότερες του κόστους, αλλά ότι σε αυτά τα τόσο χαμηλά επίπεδα τιμων δεν υπάρχουν αγοραστές! Το αρνητικότερο όμως όλων, είναι ότι παρά τις τόσες προσπάθειες που έγιναν στο μέτωπο του περιορισμού του κόστους δεν υπάρχει σήμερα ούτε μία εταιρεία που να προβλέπει για φέτος επιστροφή στην κερδοφορία... Αντίθετα, λόγω της κρίσης προβλέπουν μεγαλύτερη επιδείνωση της όλης κατάστασης τουλάχιστον για το 2009.

Ενδεικτική είναι η θέση της Κλωστοϋφαντουργίας Ναυπάκτου (-3,3 εκατ. ευρώ EBIT, -2,4 εκατ. καθαρά κέρδη), της μόνης εισηγμένης του κλάδου που έχει μηδενικό καθαρό τραπεζικό δανεισμό, κάποια εκατομμύρια ευρώ ταμείο και πολύ χαμηλά κοστολόγια: «Είναι βέβαιο ότι θα συνεχιστεί η ζημιογόνος εξέλιξη στα αποτελέσματα του ομίλου. Το πιθανότερο είναι ότι η υστέρηση των τιμών σε σχέση με το κόστος όχι μόνο δεν θα μειωθεί, αλλά αντίθετα θα επιδεινωθεί».

Ανάλογη είναι η τοποθέτηση και της νηματουργίας Βαρβαρέσος που πέρυσι «την έβγαλε καθαρή» επειδή έλαβε τραπεζικό δανεισμό με κρατική εγγύηση (ζημίες 6,48 εκατ. ευρώ το 2008 με αρνητικό μικτό κέρδος 1,67 εκατ. ευρώ). «Μπορούμε να προβλέψουμε με ασφάλεια ότι η παγκόσμια ζήτηση των κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων θα κυμανθεί φέτος σε χαμηλότερα επίπεδα από πέρυσι».

Στο ίδιο περίπου μήκος κινούνται και οι εκτιμήσεις των υπόλοιπων μεγάλων ομίλων. Στην Ελληνική Υφαντουργία για παράδειγμα (10 εκατ. ευρώ ζημία πέρυσι) υποστηρίζουν: «η επιβράδυνση της οικονομίας συνεχίζεται με ιδιαίτερη ένταση. Η διοίκηση δεν προβλέπει ρυθμούς ανάκαμψης της κατανάλωσης για το πρώτο εξάμηνο του 2009 και πολλοί πελάτες αναβάλλουν τις παραγγελίες τους για το δεύτερο τρίμηνο του έτους».

Τέλος, στην Επίλεκτος, τη μεγαλύτερη νηματουργία της χώρας (στο α΄ εξάμηνο της χρήσης που έληξε στις 31/12/2008 σημείωσε μικτό κέρδος -4,3 εκατ. ευρώ και συνολική ζημία 6,38 εκατ.), δηλώνουν ότι «τα ευρωπαϊκά κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα δεν είναι ανταγωνιστικά σε σχέση με τα προϊόντα των λεγόμενων χωρών χαμηλού κόστους».

- Άκαρπες αντιδράσεις

Το μόνο βέβαιο είναι ότι οι όμιλοι όχι μόνο προχώρησαν σε κινήσεις αναδιάρθρωσης το 2008, αλλά και σχεδιάζουν για φέτος να κινηθούν ανάλογα. Έχοντας κοινή συνισταμένη τη δραστική μείωση των δαπανών με οποιοδήποτε κόστος (απολύσεις, εβδομάδες λιγότερων ημερών κ.λπ.) και δίνοντας έμφαση σε θέματα ταμειακών ροών (μείωση παραγωγής, περιορισμός αποθεμάτων, μείωση μονάδων κ.λπ.).

Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, ήρθε και η τρέχουσα συγκυρία με τις τράπεζες να κλείνουν τη στρόφιγγα των χορηγήσεων και να πολλαπλασιάζουν τα υπάρχοντα προβλήματα. «Αφήσαμε τη δουλειά μας και τώρα ασχολούμαστε με το πώς θα μεταχρονολογήσουμε τις... ήδη μεταχρονολογημένες επιταγές των πελατών μας», δήλωσε ιδιοκτήτης μεγάλης εταιρείας του κλάδου.

Η όλη κατάσταση είναι πλέον εκρηκτική. Συμπερασματικά αναφέρουμε:

- Αποτελεί κοινό τόπο (το παραδέχονται και οι ίδιοι οι επιχειρηματίες στις ιδιωτικές τους συζητήσεις) ότι οι προσπάθειες αναδιάρθρωσης που υλοποιούν οι εταιρείες δεν αρκούν από μόνες τους για την αντιμετώπιση της κατάστασης. 

- Ο πρόεδρος του συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών-Κλωστοϋφαντουργών κ. Κούρταλης έχει ζητήσει επανειλημμένα άμεσα και γενναία μέτρα διαρθρωτικής ενίσχυσης του κλάδου, προκειμένου να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητά του.

- Το περιβόητο πρόβλημα διαρθρωτικής ενίσχυσης που είχε υποσχεθεί ο πρώην υπουργός Ανάπτυξης κ. Φώλιας φαίνεται να έχει «κολλήσει» κάπου μεταξύ Αθήνας και Βρυξελλών...

- Οι εργαζόμενοι της πολύπαθης εδώ και χρόνια Eνωμένης Kλωστοϋφαντουργίας έχουν «κατασκηνώσει» στην Πλατεία Συντάγματος και ο υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών κ. Γ. Παπαθανασίου δεν δείχνει να είναι και τόσο «θερμός» για το θέμα όσο και στο παρελθόν.

- Ο πρώην υφυπουργός Απασχόλησης κ. Γ. Γιακουμάτος δήλωσε στην τηλεόραση ότι θα ήταν καλύτερο η πολιτεία να λάβει αποτελεσματικά μέτρα, ώστε να κατευθύνει τους εργαζομένους αλλού...

- Έντονη είναι η φημολογία ότι τουλάχιστον δύο μεγάλες εταιρείες (η μία εισηγμένη) βρίσκονται με το «χέρι στη σκανδάλη», προκειμένου να διακόψουν πλήρως την παραγωγική δραστηριότητα και να περιοριστούν μόνο στην εμπορική...

Παράγοντες του κλάδου μάλιστα κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, καθώς υποστηρίζουν ότι η πολιτική που ουσιαστικά ακολουθείται (αναβολή ουσιαστικής αντιμετώπισης του προβλήματος και κατά καιρούς διακριτική στήριξη ορισμένων εταιρειών) όχι μόνο στο τέλος της ημέρας δεν θα καταφέρει να σώσει τις θέσεις εργασίας των εταιρειών αυτών αλλά επιπλέον θα οδηγήσει πρώτες στο κλείσιμο τις πλέον υγιείς επιχειρήσεις!

Γιατί υπάρχει ο κίνδυνος να γίνει αυτό; ισχυρός παράγοντας της αγοράς δήλωσε: «Επειδή δεν είναι ξεκάθαρη η αγορά, όποιες επιχειρήσεις διαθέτουν τα απαραίτητα μετρητά αλλά και βλέπουν ότι η μία ζημιογόνος χρήση διαδέχεται την άλλη, έχουν το κίνητρο να αποχωρήσουν από αυτήν και να περιοριστούν στο εμπόριο, ή ακόμη να επενδύσουν σε άλλους κλάδους. Οι υγιείς επιχειρηματίες χάνουν τα λεφτά τους, ενώ οι υπόλοιποι τα χρήματα των τραπεζών...». 

- Τα φετινά σχέδια των εισηγμένων

ΕΠΙΛΕΚΤΟΣ: Για φέτος σχεδιάζει συρρίκνωση των δαπανών με μείωση ακόμη και του προσωπικού και προσαρμογή (πτώση) της παραγωγής για ορθολογικότερη διαχείριση των αποθεμάτων. Θετικές εξελίξεις υπάρχουν στην πρόοδο του project στον χώρο των φωτοβολταϊκών πάρκων.

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΥΦΑΝΤΟΥΡΓΙΑ: Το συγκριτικό της πλεονέκτημα είναι η δραστηριοποίηση στα νήματα τύπου denim, που απαιτούν υψηλή τεχνογνωσία και ο ανταγωνισμός δεν είναι και τόσο οξύς. Το 2008 μετέφερε μέρος της παραγωγής από τη Σίνδο στο Κιλκίς και προχώρησε σε προσωρινή προσαρμογή του εργοστασίου του υφάσματος. Πρώτος φετινός στόχος της είναι οι ταμειακές της ροές και η προσαρμοστικότητά της στις εκάστοτε συνθήκες της αγοράς. Η διοίκησή της αισιοδοξεί ότι θα βγει ενδυναμωμένη από την κρίση.

ΜΟΥΖΑΚΗΣ: Αναμφίβολα, ο ανταγωνισμός από τις χώρες χαμηλού κόστους είναι οξύτατος, ωστόσο ο όμιλος διαθέτει μερικά συγκριτικά πλεονεκτήματα, όπως: Δεν είναι νηματουργία αλλά κλωστοβιομηχανία, χώρος στον οποίο δραστηριοποιείται διαθέτοντας ισχυρά brand names και εκτεταμένα δίκτυα διανομής σε δεκάδες χώρες. Ο καθαρός δανεισμός στις 31/12/2008 ανερχόταν μόλις στα 9,2 εκατ. ευρώ (τράπεζες 20,6 εκατ., ταμείο 11,4 εκατ. ευρώ). Η μεγάλη ακίνητη περιουσία επίσης μπορεί ενδεχομένως να αποτελέσει και ένα ακόμη «όπλο», καθώς η διοίκηση βρίσκεται στη διαδικασία μελέτης εναλλακτικών σεναρίων, προκειμένου η Μουζάκης να επιτύχει τα μέγιστα δυνατά οφέλη από την αξιοποίησή τους. Επιπλέον, στους στόχους είναι η διαφύλαξη των μεριδίων αγοράς από τα εισαγόμενα προϊόντα χαμηλού κόστους, ο εξορθολογισμός της παραγωγής, καθώς και η διενέργεια επενδύσεων με στόχο τον εκσυγχρονισμό του παραγωγικού εξοπλισμού, όπου κρίνεται απαραίτητο.

ΚΛΩΣΤΟΫΦΑΝΤΟΥΡΓΙΑ ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ: Το 2008 μείωσε την παραγωγή νημάτων και τον αριθμό των εργαζομένων της από 170 στα 125 άτομα. Δηλώνει ότι φέτος είναι πολύ πιθανόν να ελαχιστοποιήσει την παραγωγή της με ανάλογες διευθετήσεις στον αριθμό και τον χρόνο απασχόλησης του προσωπικού. Σε ό,τι αφορά τη θυγατρική Πολάρις, πέρυσι διέκοψε τη συνεργασία με brand names του εξωτερικού και περιόρισε στα δύο (από τα επτά) τα καταστήματά της. Σήμερα πουλάει μόνο αποθέματα, ενώ όσον αφορά στη λειτουργία της, τυχόν ανάγκη ενίσχυσής της με κεφάλαια δεν θα γίνει από τη μητρική αλλά από τους υπόλοιπους μετόχους.

ΒΑΡΒΑΡΕΣΟΣ: Πέρυσι έλαβε δάνειο εγγυημένο από το Δημόσιο και περιόρισε την παραγωγή με διακοπή λειτουργίας κλωστηρίου που βρίσκεται στη Νάουσα. Για φέτος, προτεραιότητες είναι η μεγαλύτερη μείωση της παραγωγής, η περικοπή του κόστους και η βελτίωση του μίγματος παραγόμενων προϊόντων.

* Αναδημοσίευση από το 577ο φύλλο της εβδομαδιαίας εφημερίδας: ΜΕΤΟΧΟΣ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ, 10-14 Απριλίου 2009.