Ιδιαίτερα δυναμικό ρυθμό αύξησης των χορηγήσεων για το 2008 ανακοίνωσε η Εθνική, με ποσοστά που φτάνουν το 18% για το σύνολο του ομίλου, το 19% για την Ελλάδα και το +4% για το τέταρτο τρίμηνο. 

Ο όμιλος εν όψει της έκτακτης γενικής συνέλευσης των μετόχων του, που συγκαλείται αύριο για την αύξηση του κεφαλαίου της, για την "ενίσχυση της ρευστότητας της οικονομίας", αναφέρεται ακόμη στην πορεία της Finansbank, στη ρευστότητα αλλά και στην κεφαλαιακή επάρκεια κατά το τελευταίο τρίμηνο του 2008.

--- Εξέλιξη χρηματοδοτήσεων

Η Εθνική Τράπεζα και στο τελευταίο 3μηνο του 2008 συνέχισε την ομαλή ροή χρηματοδοτήσεων, με αποτέλεσμα όλα τα χαρτοφυλάκια χορηγήσεων, ιδίως δε αυτά της ελληνικής αγοράς, να σημειώσουν θετικούς ρυθμούς περαιτέρω ανάπτυξης.

Συγκεκριμένα, οι συνολικές χορηγήσεις της τράπεζας και των εταιριών του ομίλου της στο τέλος του 2008 διαμορφώθηκαν σε ευρώ 66,4 δισ. αυξημένες κατά 18% σε σχέση με το 2007.

Στην Ελλάδα ο ρυθμός αύξησης των χορηγήσεων το 2008 ήταν ιδιαίτερα δυναμικός (+19% σε σχέση με το 2007) με τον επιχειρηματικό τομέα να πρωταγωνιστεί (+29%) και τις χορηγήσεις λιανικής τραπεζικής να αυξάνονται κατά +14% σε ετήσια βάση.

Συγκεκριμένα:
* Το τελευταίο 3μηνο του 2008 το συνολικό χαρτοφυλάκιο χορηγήσεων αυξήθηκε κατά 2 δισ. ευρώ ποσό που αντιστοιχεί σε πιστωτική επέκταση της τάξης του +4%. Η αύξηση των υπόλοιπων επιχειρηματικών χορηγήσεων έφτασε το 1,2 δισ. ευρώ, ποσό που αντιπροσωπεύει πιστωτική επέκταση του επιχειρηματικού χαρτοφυλακίου κατά 7% μέσα σε ένα 3μηνο. Σημαντική αύξηση κατά ευρώ 830 εκατ. σημειώθηκε και στα υπόλοιπα δανείων λιανικής στο τελευταίο 3μηνο του 2008, ήτοι +3% πιστωτική επέκταση από το τρίτο 3μηνο. 

* Ειδικότερα, οι εκταμιεύσεις στεγαστικών δανείων το τέταρτο 3μηνο του έτους διατηρήθηκαν στα επίπεδα του προηγούμενου 3μήνου παρά τη μείωση των συνολικών εκταμιεύσεων της αγοράς. Χαρακτηριστικά, τα νέα στεγαστικά δάνεια ανήλθαν σε 800 εκατ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο 1/3 όλων των νέων στεγαστικών δανείων στη χώρα. Η εξέλιξη αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντική δεδομένου ότι ιστορικά το αντίστοιχο μερίδιο κυμαινόταν στο 1/4.

* Επίσης, το σύνολο των χορηγήσεων στον ευαίσθητο τομέα των μικρών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων ανήλθε στο τέλος του χρόνου σε 9,3 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά περίπου 1 δισ. ευρώ από την αρχή του χρόνου. Ειδικά στο τελευταίο τρίμηνο του 2008, η καθαρή αύξηση ανήλθε στο ιστορικό υψηλό των 525 εκατ. ευρώ.

- Με βάση τους παραπάνω ρυθμούς αύξησης των χορηγήσεων της τράπεζας, αναμένεται η περαιτέρω βελτίωση του μεριδίου αγοράς του ομίλου στη δανειοδότηση νοικοκυριών και επιχειρήσεων στην Ελλάδα.

Οι χορηγήσεις του ομίλου στη νοτιανατολική Ευρώπη αυξήθηκαν κατά 39% σε σχέση με το 2007. Εντούτοις, κατά το τελευταίο 3μηνο του 2008 ο ρυθμός αύξησης καταγράφει αποκλιμάκωση, με αποτέλεσμα η αύξηση των υπολοίπων στην περιοχή να περιοριστεί σε 230 εκατ. ευρώ ή 3% σε σχέση με το προηγούμενο 3μηνο.

Ο χαμηλότερος ρυθμός ανάπτυξης της τουρκικής οικονομίας κατά το τελευταίο 3μηνο του 2008 είχε ως αποτέλεσμα να ανακοπεί προσωρινά η δυναμική τάση ανάπτυξης των χορηγήσεων της Finansbank. Ο ρυθμός αύξησης σε ετήσια βάση ανήλθε σε 27% και μόλις στο 3% κατά το τελευταίο τρίμηνο (αύξηση ευρώ 300 εκατ. ευρώ).

Η αποκλιμάκωση αυτή κατά το τελευταίο 3μηνο του 2008 αντανακλά τη γενικότερη αναπροσαρμογή της τιμολόγησης των πιστωτικών κινδύνων και των πιστοδοτικών κριτηρίων που εφαρμόζει ο όμιλος στη χώρα.

Συγκεκριμένα:
- Παρότι τα υπόλοιπα στεγαστικής πίστης αυξήθηκαν κατά 32% σε ετήσια βάση υπερβαίνοντας τα YTL( ) 4,1 δισ., ο ρυθμός αύξησης στεγαστικών δανείων κατά το τέταρτο 3μηνο διαμορφώθηκε στο 7%, περίπου στο μισό ποσοστό του αντίστοιχου ρυθμού του προηγούμενου τριμήνου (+14%).

- Τα υπόλοιπα επιχειρηματικής πίστης αυξήθηκαν κατά 18% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Εντούτοις, παρέμειναν σταθερά στα επίπεδα του 3ου τριμήνου, σημειώνοντας οριακή άνοδο.

- Τα υπόλοιπα καταναλωτικών δανείων και πιστωτικών καρτών προσέγγισαν τα YTL 6 δισ., παρουσιάζοντας άνοδο 49% σε ετήσια βάση. Στο τέταρτο τρίμηνο η αύξηση ήταν μόλις 7% έναντι ανόδου 12% κατά το τρίτο τρίμηνο.

Ποιότητα χαρτοφυλακίου

Η επιδείνωση των μακροοικονομικών μεγεθών και της ρευστότητας των οικονομιών της περιοχής δεν έχει επηρεάσει την ποιότητα των χαρτοφυλακίων του ομίλου. Αντίθετα, η ποιότητα του δανειακού χαρτοφυλακίου παρουσιάζει οριακή βελτίωση. Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια στο τέλος του 2008 αντιστοιχούν στο 3,3% του συνόλου των χορηγήσεων σε σύγκριση με το 3,4% στο τέλος του προηγουμένου έτους.

Η συντηρητική και συνεπής πολιτική προβλέψεων του ομίλου σε όλη τη διάρκεια του ανοδικού κύκλου είχε ως αποτέλεσμα ο όμιλος να βρίσκεται σε πλεονεκτική θέση από πλευράς ύψους προβλέψεων, οι οποίες καλύπτουν πάνω από το 75% των απαιτήσεων σε καθυστέρηση, πριν συνυπολογιστεί η αξία των κάθε είδους εξασφαλίσεων.

Ειδικότερα:
- Στην Ελλάδα τα δάνεια σε καθυστέρηση διαμορφώνονται σε 2,8%. Ο συντελεστής κάλυψης από προβλέψεις διατηρείται σταθερά πάνω από 75%.
- Στη νοτιοανατολική Ευρώπη τα δάνεια σε καθυστέρηση, εξαιρουμένων των προ της εξαγοράς παλαιών δανείων της Vojvodjanska, προσεγγίζουν το 2,6% και είναι κατά 77% περίπου καλυμμένα από προβλέψεις.
- Τα δάνεια σε καθυστέρηση της Finansbank αντιπροσωπεύουν το 3,2% του συνολικού χαρτοφυλακίου της, καλύπτονται δε πάνω από 80% από αντίστοιχες προβλέψεις.

Στις παρούσες συνθήκες, είναι ιδιαίτερα σημαντικό ότι η συγκέντρωση του δανειακού χαρτοφυλακίου του ομίλου εντοπίζεται σε κλάδους χαμηλού κινδύνου όπως τα στεγαστικά δάνεια και η χρηματοδότηση μεγάλων επιχειρήσεων και του ευρύτερου δημόσιου τομέα που αντιπροσωπεύουν αθροιστικά το 85% του συνολικού χαρτοφυλακίου του ομίλου. Παράλληλα, το επιχειρηματικό χαρτοφυλάκιο του ομίλου παρουσιάζει διασπορά σε όλους τους κλάδους της οικονομίας, αποφεύγοντας τη συγκέντρωση σε τομείς που ενδέχεται να επηρεαστούν από τη διεθνή οικονομική κρίση, όπως η ναυτιλία, όπου η έκθεση του ομίλου περιορίζεται σε  1,9 δισ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί μόλις στο 3% του συνολικού χαρτοφυλακίου.

Ρευστότητα

Η υψηλή ρευστότητα του ομίλου η οποία προέρχεται από την πλέον σταθερή πηγή, τις καταθέσεις πελατών, συνεχίζει να αποτελεί ισχυρό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για τον όμιλο ιδίως στην παρούσα συγκυρία όπου η προσφυγή στις διεθνείς αγορές χρήματος και κεφαλαίου γίνεται περισσότερο δυσχερής.

Η σημαντική ρευστότητα του ομίλου αποτυπώνεται στη σχέση δανείων προς καταθέσεις, η οποία στο τέλος του έτους παρέμεινε αμετάβλητη στο 95%.

Αποτυπώνεται επίσης στη σταθερή βάση καταθέσεων όψεως και ταμιευτηρίου, οι οποίες διατηρούνται στα επίπεδα των 30 δισ. ευρώ. Οι συνολικές καταθέσεις του ομίλου προσέγγισαν τα 68 δισ. αυξημένες κατά +12%, ή 7,5 δισ. ευρώ από την αρχή του έτους.

Ιδιαίτερα εντυπωσιακές είναι οι επιδόσεις στην Ελλάδα, όπου η τράπεζα προσέλκυσε  7,1 δισ. ευρώ νέες καταθέσεις (+15%). Η αύξηση των καταθέσεων το τελευταίο τρίμηνο διαμορφώνεται σε 4% καθώς 2 δισ. ευρώ νέων καταθέσεων προστέθηκαν στα μεγέθη της τράπεζας. Η νέα αυτή ρευστότητα καλύπτει τις ανάγκες για χρηματοδότηση νέων δανείων της εγχώριας αγοράς (+7,5 δισ. ευρώ το 2008 και +2 δισ. ευρώ το τελευταίο 3μηνο). Η σχέση δανείων προς καταθέσεις στην Ελλάδα παραμένει στα επίπεδα του 82%.

Οι καταθέσεις στη νοτιανατολική Ευρώπη ανέρχονται σε 5,1 δισ. ευρώ αυξημένες κατά +10% σε σχέση με το τέλος του 2007, παραμένοντας στα επίπεδα του 3ου τριμήνου.
Στην Τουρκία εξελίσσεται δυναμικά η επέκταση της καταθετικής βάσης της Finansbank, ιδίως στις καταθέσεις σε τοπικό νόμισμα, όπου επικεντρώνεται το ενδιαφέρον του ομίλου. Οι καταθέσεις αυτές καταγράφουν εκρηκτική αύξηση της τάξης του 70% από την αρχή του χρόνου, η οποία συνεχίστηκε και στο τελευταίο 3μηνο, κατά το οποίο καταγράφηκε αύξηση 17,4% έναντι του τρίτου 3μήνου.

Η ανάπτυξη της καταθετικής βάσης της Finansbank σε τοπικό νόμισμα είχε ως αποτέλεσμα η σχέση δανείων προς καταθέσεις να διαμορφωθεί σε 139%, εξέλιξη ιδιαίτερα θετική αν ληφθεί υπόψη ότι το υπερβάλλον ύψος χορηγήσεων χρηματοδοτείται από μεσοπρόθεσμο δανεισμό στις διεθνείς αγορές (εκτός ομίλου) με λήξεις που εκτείνονται έως το 2013. Είναι χαρακτηριστικό ότι μέσα στο τέταρτο 3μηνο η Finansbank αναχρηματοδότησε στις διεθνείς αγορές κοινοπρακτικό δάνειο ύψους 470 εκατ. δολ. προσελκύοντας τη συμμετοχή 20 διεθνών τραπεζών.

Η ισχυρή καταθετική βάση του ομίλου σε συνδυασμό με τα αποθεματικά ρευστότητας ύψους 9,8 δισ. ευρώ που διαθέτει η τράπεζα και το μικρό ύψος αναχρηματοδότησης των υποχρεώσεων που λήγουν κατά το 2009 (μόλις 1,5 δισ.), επιτρέπουν στον όμιλο να συνεχίσει απρόσκοπτα την ομαλή ροή χρηματοδότησης κατά το 2009 με στόχους την υποστήριξη της υγιούς επιχειρηματικότητας, τη χρηματοδότηση των στεγαστικών και καταναλωτικών αναγκών των νοικοκυριών, ώστε να αντιπαρέλθουν τις δυσμενείς επιπτώσεις της διεθνούς οικονομικής κρίσης.

Η στρατηγική αυτή είναι απολύτως συνυφασμένη με την επιδίωξη του ομίλου να κατακτήσει την κορυφαία θέση ως χρηματοδοτικός οργανισμός στην Ελλάδα και στη γειτονική περιοχή προς όφελος των πελατών, των μετόχων και των εργαζομένων του ομίλου.

Κεφαλαιακή επάρκεια

Η κεφαλαιακή επάρκεια του ομίλου εκτιμάται ότι στο τέλος του 2008 θα παραμείνει στα επίπεδα του 3ου τριμήνου, παρά την πιστωτική επέκταση που μεσολάβησε στο τέταρτο 3μηνο. Συγκεκριμένα, ο Συνολικός Δείκτης Κεφαλαιακής Επάρκειας διαμορφώνεται στα επίπεδα του 11%, ενώ ο Δείκτης Βασικών Κυρίων Κεφαλαίων (Tier I) προσεγγίζει το 10,4%.

Οι επιδόσεις αυτές κατατάσσουν τον όμιλο της Εθνικής Τράπεζας μεταξύ των 10 ισχυρότερων κεφαλαιακά τραπεζών της Ευρώπης. Αν μάλιστα ληφθούν υπόψη και τα 350 εκατ. ευρώ νέα κεφάλαια που θα προκύψουν από τη συμμετοχή της τράπεζας στο πρόγραμμα στήριξης της ρευστότητας της ελληνικής οικονομίας, o Δείκτης Βασικών Κυρίων Κεφαλαίων (Tier I) αναμένεται να φτάσει το 11%.