Το deal MOH-ΤΕΝΕΡΓ για το υπεράκτιο αιολικό και ο παράγοντας ΔΕΗ

Την είσοδο και επίσημα του ομίλου Βαρδινογιάννη στο παιχνίδι των θαλάσσιων αιολικών πάρκων, μέσω της More, που ενώνει δυνάμεις με την ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή, για να κάνουν από κοινού το πρώτο πιλοτικό έργο του είδους στην Ελλάδα, σηματοδοτεί η χθεσινή ανακοίνωση συνεργασίας των δύο εισηγμένων.

Ως κίνηση, η συμμαχία των δύο πλευρών που ήταν γνωστή από το καλοκαίρι, όταν και είχαν ενημερώσει την Επιτροπή Ανταγωνισμού, συνεπάγεται ότι η συνεργασία για το project των 400 MW προχωρά μέσα και από τον επιμερισμό του ρίσκου, που σε τέτοια μεγάλα projects είναι διόλου αμελητέο. Ειδικά σε ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον, όπως το τωρινό, όπου το story της ενεργειακής μετάβασης δείχνει να ξαναγράφεται και η πράσινη μετάβαση φαίνεται να βρίσκεται σε μια διατλαντική μέγγενη.

Το project «τρέχει» η «Αιολική Προβατά Τραϊανουπόλεως», έχοντας μια από τις πρώτες άδειες έρευνας για πιλοτικά υπεράκτια στην Ελλάδα, με τις δύο πλευρές να συμμετέχουν πλέον στην εταιρεία 50%-50%. Στην ίδια περιοχή του Θρακικού Πελάγους, έχει άδεια και η ΔΕΗ, για ένα δεύτερο θαλάσσιο πιλοτικό πάρκο, ισχύος 200 MW, την οποία και απέκτησε Δεκέμβριο του 2023 από τον όμιλο Κοπελούζου.

Εχει τη σημασία του ότι τόσο η πλευρά των More - ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή όσο και εκείνη της ΔEΗ συνεργάζονται καιρό τώρα ώστε να μειώσουν τα κόστη ανάπτυξης και κατασκευής των projects, σαν να πρόκειται για ένα και το αυτό έργο.

Συνεργασία που μεταφράζεται σε κοινές ανεμολογικές και βυθομετρικές μελέτες για να κερδίσουν αμφότεροι χρόνο και κόστος, σε συνέργειες που αφορούν τον εξοπλισμό και γενικότερα σε μια λογική «share allocation» μεταξύ των δύο σχημάτων, με σκοπό να βρεθεί ο βέλτιστος τρόπος, ώστε η παραγόμενη ποσότητα ενέργειας να καταλήγει στον ίδιο υποσταθμό. Δηλαδή τα 400 ΜW της «Αιολικής Προβατά Τραϊανουπόλεως» και τα 200 MW της ΔEΗ να καταλήγουν στο ίδιο σημείο, μέσω του οποίου τα 600 πλέον MW θα εισέρχονται στο ηλεκτρικό σύστημα της χώρας.

Αυτή η μεγάλη εικόνα συνεπάγεται και άλλες συνέργειες, όπως για παράδειγμα τη χρήση ενός πλοίου όταν θα ωριμάσει η ώρα των εργασιών, αντί για δύο διαφορετικά ή ακόμη και η επιλογή ενδεχομένως, του ίδιου κατασκευαστή, παρότι απέχουμε χρονικά πολύ από αυτή τη στιγμή.

Το σενάριο της συνένωσης

Στο πλαίσιο αυτό ουδείς μπορεί να αποκλείσει στο μέλλον μια ευρύτερη συνεργασία. Δηλαδή μια συνένωση των δύο πάρκων, για την οποία έχουν κατά καιρούς γραφτεί διάφορα σενάρια, χωρίς ωστόσο να υπάρχει προς το παρόν κάποια άλλη μετοχική εξέλιξη.

Αν αυτό συμβεί και δημιουργηθεί ένα μεγάλο πάρκο στο Θρακικό Πέλαγος, της τάξης των 600 MW, μερίδιο θα έχει κάθε ένας από τους TΕΡΝΑ Ενεργειακή, More, ΔEΗ. Στην ουσία θα πρόκειται για την πρώτη μεγάλη σύμπραξη στις ΑΠΕ κάποιων εκ των μεγαλύτερων ελληνικών επιχειρηματικών ομίλων.

Στο παιχνίδι θα μπορούσε να μπει και η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, η οποία διαθέτει call option συμμετοχής στα μελλοντικά έργα της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακής, που πέρυσι πουλήθηκε στη Masdar, δυνατότητα που περιλαμβάνει και τα θαλάσσια αιολικά.

Στο πλαίσιο δηλαδή της συμφωνίας με τη Masdar διατηρεί το δικαίωμα να μπει με 50% στην «Αιολική Προβατά Τραϊανουπόλεως». Αν το ζητήσει, τότε τα μερίδια θα διαμορφωθούν σε 25% ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, 25% ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή και 50% More, δηλαδή Μotor Oil.

Σε αυτή πάντως τη φάση και μέχρι να υπάρξουν νεότερες εξελίξεις, η σύμπραξη περιορίζεται στο θαλάσσιο πάρκο της Αλεξανδρούπολης και αφορά τη συνεργασία Motor Oil - ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή, η οποία ούτως ή άλλως αναπτύσσεται και σε άλλα επίπεδα.

Σημειωτέον ότι τα δύο πιλοτικά έργα στην Αλεξανδρούπολη θα είναι τα πρώτα που θα γίνουν στην Ελλάδα, με την αγορά των offshore να αναμένεται να ανοίξει για τα καλά μετά το 2030.

Επίσης στην περίπτωση της Αλεξανδρούπολης πρόκειται να κάνει πρεμιέρα και στη χώρα μας η φόρμουλα των «go-to-areas» που αποφασίσθηκε σε επίπεδο Ε.Ε. Αυτό σημαίνει ότι οι ταρίφες του ενός ή των δύο έργων θα «κλειδώσουν» με κοινοποίηση στην Κομισιόν, και όχι μέσω διαγωνισμών, όπως θα γίνει στα υπόλοιπα οικόπεδα, από επενδυτές που είναι κάτοχοι υφιστάμενων αδειών παραγωγής.

Κολλημένο στο ΥΠΕΞ το πρόγραμμα

Σε ό,τι αφορά πάντως το Εθνικό Σχέδιο Ανάπτυξης Υπεράκτιων Αιολικών, που θα περιγράφει το σύνολο των υποψήφιων περιοχών να υποδεχτούν αιολικά πάρκα στις ελληνικές θάλασσες, παρότι παρουσιάστηκε πριν από 14 μήνες και παρά την υπέρβαση πλειάδας εμποδίων, εντούτοις η Κοινή Υπουργική Απόφαση που θα το ενεργοποιήσει, παραμένει ακόμη κολλημένη.

Εδώ και μάλιστα ένα μήνα έχει κληθεί το ΥΠΕΞ για να δώσει ξανά το «πράσινο φως» πριν εκδοθεί η απόφαση, προφανώς για λόγους που σχετίζονται με γεωπολιτικά θέματα, καθώς δεν συντρέχουν τεχνοκρατικά ζητήματα.

Το υπ. Εξωτερικών καλείται να απαντήσει εκ νέου αν έχει κάποιο θέμα με τους χάρτες και τα πάνω από 20 οικόπεδα που θα περιλαμβάνονται στην ΚΥΑ, παρότι όλα αφορούν περιοχές εντός των 6 ναυτικών μιλίων και παρότι έχουν πάρει από το 2023 τις σχετικές εγκρίσεις από τις υπηρεσίες του υπουργείου. Σημειωτέον ότι το Εξωτερικών ήταν ένα από τα πρώτα υπουργεία από την «κρησάρα» του οποίου πέρασε το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης πριν από μια διετία, όταν και ξεκίνησε ο σχεδιασμός του…

Το σχέδιο με τα 20 και πλέον οικόπεδα του προγράμματος είχε ανακοινωθεί επίσημα τον Νοέμβρη του 2023, αφού προηγουμένως είχε εγκριθεί από πλειάδα υπουργείων και φορέων. Ο σχεδιασμός είχε λάβει υπόψη είκοσι κριτήρια αποκλεισμού περιοχών, τα οποία είχαν συνυπολογίσει μεταξύ άλλων και ζητήματα εθνικής ασφάλειας, τουριστικά, επιβατικής ναυσιπλοΐας, ελάχιστη απόσταση από ακτογραμμή, περιοχές περιβαλλοντικής και πολιτιστικής σημασίας κ.λπ.

Εκτοτε και αφού προηγήθηκαν ξενοδοχειακές αντιδράσεις, γραφειοκρατικές περιπέτειες και «βέτο» από το υπ. Πολιτισμού, το σχέδιο των 5-6 περιοχών της πρώτης φάσης (Σητεία, Γυάρος, Αγ. Απόστολοι στην Εύβοια, Β. Πατραϊκός, Ρόδος και Δονούσα), μαζί με τους σχετικούς χάρτες, φαινόταν να έχει μπει στην τελική ευθεία, χωρίς ωστόσο να έχουν ακόμη επαληθευτεί οι σχετικές εκτιμήσεις.