Γιατί με το γάλλιο η Metlen χτυπά φλέβα χρυσού

Νέα δεδομένα δημιουργεί για τη Metlen η στρατηγική επένδυση ύψους 295,5 εκατομμυρίων ευρώ στον Άγιο Νικόλαο Βοιωτίας.

Και αυτό γιατί όχι μόνο επεκτείνει τη βιομηχανική μονάδα παραγωγής αλουμίνας αλλά και γιατί ενσωματώνει για πρώτη φορά στην παραγωγή το γάλλιο.

Υπό αυτό το πρίσμα το έργο ενισχύει τη στρατηγική θέση της Ελλάδας στην παγκόσμια αγορά, καθιστώντας τη Metlen έναν από τους βασικούς παράγοντες στην εξασφάλιση των κρίσιμων πρώτων υλών που απαιτούνται για τη σύγχρονη βιομηχανία, όπως ο βωξίτης, η αλουμίνα και το γάλλιο. Ειδικά με την παραγωγή του τελευταίου, ο ελληνικός όμιλος καλύπτει την ανάγκη της Ευρώπης για στρατηγική αυτονομία σε μια περίοδο που η Κίνα (που αποτελεί μακράν τον μεγαλύτερο παραγωγό με 95%) βάζει περιορισμούς στις εξαγωγές.
Ταυτόχρονα, ο ελληνικός όμιλος προσβλέπει σε σημαντικά έσοδα καθώς η τιμή του γάλλιου έχει εκτοξευτεί και οι προβλέψεις κάνουν λόγο για περαιτέρω μεγάλη άνοδο.

Με την επέκταση της υπάρχουσας μονάδας, η Μetlen θα επιτύχει συνολική ετήσια παραγωγή 1,25 εκατομμυρίων τόνων αλουμίνας, ενώ η Ελλάδα θα καταταχθεί μεταξύ των 12 μεγαλύτερων παραγωγών αλουμίνας στον κόσμο. Ταυτόχρονα, το γάλλιο, παράγωγο του βωξίτη, θα παραχθεί για πρώτη φορά στην ιστορία της βιομηχανίας στην περιοχή.

Η ανάγκη για επέκταση της παραγωγής εδράζεται στο ότι η ζήτηση αλουμινίου, η οποίο και καθορίζει τη ζήτηση αλουμίνας σε διεθνές επίπεδο, αναπτύσσεται συνεχώς τα τελευταία χρόνια.

Ειδικότερα στην περιοχή άμεσου ενδιαφέροντος της Μetlen (Ευρώπη, Β. Αφρική, Μέση Ανατολή και Μαύρη Θάλασσα) αναμένεται ότι το ισοζύγιο προσφοράς-ζήτησης της μεταλλουργικής αλουμίνας θα διατηρηθεί ελλειμματικό και για τα επόμενα χρόνια (σύμφωνα με τα στοιχεία της Wood-Mackenzie, το 2025 το έλλειμα στην Ευρώπη θα είναι πάνω από 2,5Mt, ενώ στην Μέση Ανατολή, Βόρεια Αφρική και Μαύρη Θάλασσα στα 9,5Mt).

Η Μetlen επενδύει σε νέες εγκαταστάσεις και τεχνολογία, περιλαμβάνοντας την ανάπτυξη νέας γραμμής εξόρυξης βωξίτη, νέες εγκαταστάσεις για την παραγωγή γαλλίου και εκσυγχρονισμό της παραγωγής αλουμίνας, καθώς και την αναβάθμιση της ενεργειακής τροφοδοσίας και των λιμενικών υποδομών. Επιπλέον, το έργο θα ενισχύσει τις εξαγωγές της Ελλάδας, συμβάλλοντας στην αύξηση του εμπορικού ισοζυγίου.

Παράλληλα, η εξαγορά της IMERYS Βωξίτες τον Δεκέμβριο του 2023, καθώς και η προαναφερθείσα επένδυση, εξασφαλίζει την παραγωγή επαρκούς ποσότητας γαλλίου για την κάλυψη των ευρωπαϊκών αναγκών.

Το γάλλιο και η παραγωγή τουΤο Γάλλιο είναι ένα μέταλλο που ανακαλύφθηκε το 1875 στη Γαλλία από το χημικό Paul Emile Lecoq de Boisbaudran. Από τότε, η χρήση ημιαγωγών με βάση ενώσεις γαλλίου το κατέστησε μέταλλο υψηλής τεχνολογίας ειδικά τις τελευταίες δεκαετίες. Τα δύο κύρια πεδία εφαρμογής είναι τα ολοκληρωμένα κυκλώματα (IC) και οι οπτοηλεκτρονικές διατάξεις.

Συγκεκριμένα, τα στερεά κράματα γαλλίου χρησιμοποιούνται στην οπτική, την ηλεκτρονική και την πυρηνική μηχανική λόγω της μη τοξικότητάς τους και της αντοχής τους στην ακτινοβολία νετρονίων και στη διάσπαση βήτα. Επιπλέον, το γάλλιο χρησιμοποιείται σε κράματα με άλλα μέταλλα όπως το αλουμίνιο, ο χαλκός και ο κασσίτερος για τη δημιουργία αρσενικούχου γαλλίου (GaAs). Αυτό χρησιμοποιείται στην κατασκευή ημιαγωγών, μια από τις σημαντικότερες χρήσεις του γαλλίου. Παρέχει ένα κρίσιμο συστατικό σε πολλά στάδια της διαδικασίας κατασκευής τσιπ υπολογιστών και άλλων ηλεκτρονικών συσκευών.

Το γάλλιο δεν εξορύσσεται- λαμβάνεται ως υποπροϊόν της εξόρυξης και επεξεργασίας άλλων μετάλλων, κυρίως αλουμινίου, ψευδαργύρου και χαλκού, και παράγεται σε κάθε χώρα που παράγει αυτά τα μέταλλα. Η σημαντικότερη πρωτογενής πηγή για το γάλλιο λοιπόν είναι ο βωξίτης. Περίπου το 90% της σημερινής πρωτογενούς παραγωγής γαλλίου εξάγεται από βωξίτη κατά την παραγωγή της αλουμίνας.

Η τρέχουσα παγκόσμια παραγωγή γαλλίου είναι περίπου 7.500 εκατ. τόνοι ετησίως. Στις μικρότερες χώρες παραγωγής περιλαμβάνονται η Ουγγαρία (Ajka), η Ιαπωνία, η Ρωσία και η Σλοβακία. Το 95% του Γαλλίου αυτή τη στιγμή παράγεται από την Κίνα! Oι Ηνωμένες Πολιτείες εξαρτώνται σήμερα κατά 100% από ξένες πηγές για το γάλλιο. Η πρωτογενής παραγωγή γαλλίου το 2014 ήταν περίπου 300 έως 400 τόνοι ετησίως.

Οι επιπτώσεις στην Ευρώπη από το ban της Κίνας στις εξαγωγές Γαλλίου

Η απόφαση της Κίνας να επιβάλει περιορισμούς στις εξαγωγές γαλλίου προς την Ευρώπη έχει προκαλέσει σοβαρές ανησυχίες για την εφοδιαστική αλυσίδα της Ε.Ε. Η απαγόρευση εξαγωγών από την Κίνα θέτει άμεσα σε κίνδυνο τις βιομηχανίες της Ε.Ε., καθώς οι ευρωπαϊκές χώρες εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τις εισαγωγές γαλλίου για την παραγωγή κρίσιμων τεχνολογιών.

Οι άμεσες συνέπειες αυτής της απόφασης περιλαμβάνουν αυξήσεις στο κόστος παραγωγής, καθυστερήσεις στην κατασκευή και μια πιθανή αποδυνάμωση της ανταγωνιστικότητας των ευρωπαϊκών εταιρειών στον παγκόσμιο στίβο. Επιπλέον, το γάλλιο χρησιμοποιείται σε εφαρμογές που σχετίζονται με τη βιωσιμότητα και την πράσινη ενέργεια, κάτι που καθιστά την έλλειψή του ακόμη πιο ανησυχητική για τις στρατηγικές ανάπτυξης της Ε.Ε. στον τομέα αυτό.

Σύμφωνα με κάποιες μελέτες, το γάλλιο με τιμή άνω των $700 ανά κιλό σήμερα, έχει αυξηθεί κατά +23,20% σε σχέση με την αρχή του περασμένου έτους. Είναι αυξημένο, ως προς την τιμή του, κατά +120,29% σε σύγκριση με την τιμή των $422,70 ανά κιλό την 1η Ιανουαρίου 2021 και έχει αυξηθεί κατά +212,26% από την 1η Ιανουαρίου 2020 (σε σύγκριση, ο δείκτης S&P 500 έχει αυξηθεί κατά +80,54% στην ίδια περίοδο). Αν πάμε πίσω στην 1η Ιανουαρίου 2018, όταν η τιμή του γαλλίου ήταν $274,37 ανά κιλό, τότε η αύξηση είναι +239,38%.

Καθώς η παγκόσμια οικονομία εξαρτάται όλο και περισσότερο από την προηγμένη τεχνολογία, η ζήτηση για γάλλιο εκτιμάται ότι θα συνεχίσει να αυξάνει εκθετικά ανεβάζοντας περαιτέρω τις τιμές. Αυτή η ταχεία ανατίμηση τροφοδοτείται από αρκετούς παράγοντες, συμπεριλαμβανομένης της αυξανόμενης ζήτησης από τους τομείς των ημιαγωγών, των τηλεπικοινωνιών και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Αξιο λόγου ότι η στρατηγική του σημασία το καθιστά ένα από τα 35 υλικά που η κυβέρνηση των ΗΠΑ, μαζί με την Ευρώπη, θεωρούν κρίσιμα για την εθνική ασφάλεια.

Ωστόσο, η σημασία του γαλλίου εκτείνεται πολύ πέρα από τις τηλεπικοινωνίες. Ο κρίσιμος ρόλος του μετάλλου στους τομείς των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας είναι εξίσου σημαντικός. Τα ηλιακά πάνελ λεπτής μεμβράνης, για παράδειγμα, βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στο γάλλιο για την υψηλή τους απόδοση. Η Ευρώπη από μόνη της προβλέπεται να καταναλώνει 7 έως 26 φορές περισσότερο γάλλιο έως το 2030 σε σύγκριση με τα σημερινά επίπεδα, σύμφωνα με το Ινστιτούτο Fraunhofer.

Εν τω μεταξύ οι περιορισμοί που επέβαλε η Κίνα ώθησαν τις τιμές ακόμα υψηλότερα καθώς οι δυτικές εταιρείες προσπαθούσαν να εξασφαλίσουν προμήθειες. Υπενθυμίζεται ότι μετά τους αρχικούς περιορισμούς τον Αύγουστο το Πεκίνο ανακοίνωσε απαγόρευση των εξαγωγών γαλλίου στις ΗΠΑ στις 8 Δεκεμβρίου 2024.

Η Αυστρία παρέχει ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα του διαφαινόμενου χάσματος προσφοράς-ζήτησης. Παρά το σχετικά μικρό πληθυσμό της, των 9 εκατομμυρίων, τα σχεδιαζόμενα έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στη χώρα εκτιμάται ότι απαιτούν 4,5 φορές την τρέχουσα παγκόσμια παραγωγή γαλλίου. Αυτό το εκπληκτικό στατιστικό υπογραμμίζει την κλίμακα του επικείμενου ελλείμματος.

Με τη ζήτηση να αυξάνεται σε κρίσιμες βιομηχανίες οι τιμές του γαλλίου αναμένεται να συνεχίσουν να κινούνται ανοδικά μεσοπρόθεσμα. Καθώς οι εντάσεις κλιμακώνονται, επισημαίνουν αναλυτές, το γάλλιο θα μπορούσε να γίνει το τελευταίο σημείο ανάφλεξης στον παγκόσμιο ανταγωνισμό για στρατηγικούς πόρους.

Η Ευρώπη

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ήδη αναγνωρίσει τη σοβαρότητα του προβλήματος και έχει ξεκινήσει τη διαδικασία ενίσχυσης της στρατηγικής αυτονομίας της Ε.Ε. σε κρίσιμα μέταλλα. Η στρατηγική αυτή περιλαμβάνει μια σειρά μέτρων που στοχεύουν στην εξασφάλιση σταθερών και διαφοροποιημένων πηγών προμήθειας.

Κεντρική προτεραιότητα είναι η ανάπτυξη εναλλακτικών προμηθευτών γαλλίου εκτός Κίνας και η προώθηση της ανακύκλωσης μετάλλων, κάτι που μπορεί να μειώσει την εξάρτηση από ξένες αγορές και να ενισχύσει την εγχώρια παραγωγή. Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξετάζει την δημιουργία στρατηγικών αποθεμάτων για κρίσιμα μέταλλα, προκειμένου να καλυφθούν πιθανές διαταραχές στην αλυσίδα εφοδιασμού και να διασφαλιστεί η συνέχεια της παραγωγής στην Ε.Ε.

Σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία, η Μetlen Energy & Metals, ως μια από τις πιο εξειδικευμένες εταιρείες στον τομέα της ενέργειας και των μετάλλων, μπορεί να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η Μetlen μπορεί να παρέχει στρατηγικές συμβουλές που θα βοηθήσουν στην ενίσχυση της διαφοροποίησης των πηγών προμήθειας, ενώ ταυτόχρονα μπορεί να συμμετάσχει σε ερευνητικά προγράμματα που θα αναπτύξουν νέες τεχνολογίες ανακύκλωσης σπάνιων μετάλλων, ενισχύοντας την κυκλική οικονομία.

Ο ελληνικός όμιλος καταφέρνει και ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις επειδή έχει αναπτύξει ένα δυναμικό οργανισμό RnD (Research and Development), που συμμετέχει ενεργά στην ανάπτυξη νέων τεχνολογιών για την παραγωγή υλικών που βρίσκουν εφαρμογή σε προϊόντα υψηλής τεχνολογίας, όπως είναι η υπερκάθαρη αλουμίνα που χρησιμοποιείται σε προϊόντα LED, το σκάνδιο για υπερκράματα αλουμινίου-σκανδίου (Αl-Sc), το γάλλιο που χρησιμοποιείται σε ημιαγωγούς, το βανάδιο για μπαταρίες και άλλα.

Στην κατεύθυνση αυτή, έχει συσταθεί η δραστηριότητα Έρευνας και Βιώσιμης Ανάπτυξης (Ε.Β.Α.) υπό την Διεύθυνση Τεχνολογίας, του Τομέα Μεταλλουργίας της Εταιρείας. Η Εταιρεία συμμετέχει σε περίπου 24 ερευνητικά προγράμματα συγχρηματοδοτούμενα από την Ε.Ε. ή το Ελληνικό κράτος μέσω των προγραμμάτων Horizon 2020, ΕΙΤ Raw Materials, EIT Manufacturing, ERA-NET Cofund on Raw Materials (ERA-MIN 2) και προγραμμάτων της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας (ΓΓΕΤ). Η συμμετοχή της Μetlen στα προγράμματα αυτά γίνεται με γνώμονα την αύξηση της ανταγωνιστικότητας αλλά και τη διερεύνηση εφαρμογής βιομηχανικής κυκλικής οικονομίας.

Η συνολική χρηματοδότηση του ΤΕΔ Μεταλλουργίας της Μetlen από τα ερευνητικά προγράμματα, στο διάστημα 2017-2026, ξεπερνά τα 11 εκατ. ευρώ.