Εταιρείες Πληροφορικής: Η επόμενη μέρα μετά το Ταμείο Ανάκαμψης

Η επόμενη μέρα για την ελληνική αγορά πληροφορικής απαιτεί στρατηγικό σχεδιασμό, επένδυση στην καινοτομία και ενίσχυση της εξωστρέφειας.

Οι προκλήσεις είναι πολλές, αλλά οι δυνατότητες που έχει αναδείξει η Ελλάδα μέσα από την υλοποίηση των έργων του Ταμείου Ανάκαμψης (ΤΑΑ) δημιουργούν μία μοναδική ευκαιρία για τον ψηφιακό μετασχηματισμό της χώρας σε διεθνή κόμβο τεχνολογίας και καινοτομίας.

Όπως επισημαίνουν στελέχη του κλάδου για πρώτη φορά, τα έργα σχεδιάστηκαν, χρηματοδοτήθηκαν και υλοποιούνται με πρωτοφανή ταχύτητα, αλλά η πρόκληση για την «επόμενη ημέρα» παραμένει. Ο χρονικός ορίζοντας του ΤΑΑ τελειώνει το 2026 και η ελληνική αγορά πληροφορικής πρέπει να προχωρήσει σε κομβικές αλλαγές που θα της εξασφαλίσουν βιωσιμότητα, ανάπτυξη και εξωστρέφεια στη μετά-ΤΑΑ εποχή.

Οι επόμενες κινήσεις του κλάδου, όπως αναδείχθηκαν στο Digital Economy Forum 2024, εστιάζουν σε κρίσιμους πυλώνες όπως η εξωστρέφεια, η συντήρηση των έργων, η καινοτομία, τα νέα χρηματοδοτικά εργαλεία και οι στρατηγικές συνεργασίες με διεθνή projects.

Εξωστρέφεια

Παρά την πρόοδο των τελευταίων ετών, η συμμετοχή του κλάδου στις εξαγωγές παραμένει χαμηλή, μόλις 4%, σύμφωνα με στοιχεία της Deloitte. Η πρόκληση είναι σαφής: οι ελληνικές εταιρείες πρέπει να στραφούν σε διεθνείς αγορές, αξιοποιώντας τη γνώση και την εμπειρία που αποκτήθηκε μέσα από τα έργα του ΤΑΑ.

Ο Αλέξανδρος Μάνος, Διευθύνων Σύμβουλος της Netcompany-Intrasoft χαρακτηρίζει το ποσοστό του 4% «απελπιστικά χαμηλό».

«Ήρθε η στιγμή οι εταιρείες να αρχίσουν να βγαίνουν συστηματικά στο εξωτερικό» τόνισε χαρακτηριστικά, υπογραμμίζοντας ότι η διεθνοποίηση δεν είναι πολυτέλεια, αλλά ανάγκη για την επιβίωση και την ανάπτυξη του κλάδου. «Η εξωστρέφεια δεν είναι επιλογή, αλλά μονόδρομος», σημείωσε χαρακτηριστικά.

Ο ίδιος προέτρεψε τις εταιρείες να αξιοποιήσουν τη συσσωρευμένη τεχνογνωσία από τα έργα του ΤΑΑ και να την εξάγουν με ιδιοπαραγόμενα προϊόντα, στοχεύοντας σε στρατηγικές συνεργασίες και συμμετοχή σε μεγάλα διεθνή projects.

Όπως επεσήμανε ο Χαράλαμπος Σάμιος της 01 Solutions Hellas, «Το ΤΑΑ μας έμαθε να κινούμαστε με ταχύτητα Formula 1. Τώρα πρέπει να διατηρήσουμε αυτόν τον ρυθμό και να εξάγουμε την τεχνογνωσία μας».

Προς αυτή την κατεύθυνση, ελληνικές εταιρείες δραστηριοποιούνται ήδη στο εξωτερικό. Ο Όμιλος ΟΤΕ διαθέτει 72 ενεργά συμβόλαια στην Ευρώπη, τα οποία, όπως σημείωσε ο Διευθυντής Πωλήσεων ICT του Ομίλου ΟΤΕ Λυκούργος Αντωνόπουλος, προσφέρουν σημαντικά έσοδα και δείχνουν ότι η ελληνική τεχνογνωσία μπορεί να ανταγωνιστεί στις διεθνείς αγορές.

«Η τεχνογνωσία που αποκτήσαμε στην ελληνική αγορά εξάγεται πλέον εύκολα και αποτελεσματικά σε άλλες χώρες», σημείωσε.

Συντήρηση και μελλοντική αξιοποίηση των έργων

Ένα από τα μεγάλα στοιχήματα για την επόμενη μέρα είναι η έγκαιρη ολοκλήρωση των έργων που βρίσκονται σε εξέλιξη. Ο όγκος των έργων που σχεδιάστηκαν και υλοποιούνται μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα είναι πρωτοφανής. Όπως επισημάνθηκε χαρακτηριστικά: «Ήταν η μεγαλύτερη πρόκληση και ευκαιρία μαζί. Μάθαμε όλοι να λειτουργούμε με γρήγορους ρυθμούς, αλλά το στοίχημα είναι τώρα η ποιότητα και η διασφάλιση της λειτουργίας αυτών των έργων».

Ωστόσο, εξίσου σημαντικό είναι το ζήτημα της συντήρησης και λειτουργίας των έργων μετά την ολοκλήρωση του ΤΑΑ. Ο δημόσιος τομέας καλείται να βρει νέα μοντέλα συνεργασίας και χρηματοδότησης, όπως οι συμβάσεις παραχώρησης και η αγορά υπηρεσιών.

«Πρέπει να βρεθούν χρηματοδοτικά εργαλεία για τη συντήρηση και τη λειτουργία αυτών των έργων μετά το τέλος του ΤΑΑ», επεσήμανε ο Λυκούργος Αντωνόπουλος. Παράλληλα ανέδειξε τη σημασία αυτών των λύσεων, σημειώνοντας: «Μετά το τέλος του ΤΑΑ, αν δεν υπάρξει συνέχεια στη λειτουργία των έργων, υπάρχει κίνδυνος να χαθούν οι επενδύσεις και να σβήσουν σημαντικές υπηρεσίες».

Ο ίδιος αναφέρθηκε στη σημασία στρατηγικών συνεργασιών με τη χρήση νέων μοντέλων υπηρεσιών, όπως το cloud, τα οποία το Δημόσιο μπορεί να αξιοποιήσει για τη λειτουργική διασφάλιση των έργων.

Καινοτομία: Επόμενη στάση, AI και σύνθετα projects

Ο Αριστόδημος Θωμόπουλος, Partner της DIADIKASIA Business Consulting, τόνισε ότι η Ελλάδα πρέπει να επενδύσει σε μεγάλα, διεθνή και καινοτόμα έργα, όπως τα AI Factories, που μπορούν να ενισχύσουν την τεχνογνωσία και να δημιουργήσουν ένα νέο οικοσύστημα ψηφιακής προόδου.

Ταυτόχρονα, η αγορά καλείται να βρει ξεκάθαρη στρατηγική για την αξιοποίηση νέων τεχνολογιών, όπως η Τεχνητή Νοημοσύνη (AI), το οποίο, όπως σημείωσε ο κ. Αντωνόπουλος, «παραμένει μία πειραματική τεχνολογία χωρίς σαφή στρατηγική για την αξιοποίηση των οφελών της».

Παράλληλα τα στελέχη της αγοράς επεσήμαναν ότι ψηφιακός μετασχηματισμός δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς επένδυση στο ανθρώπινο δυναμικό. Η ταχεία εξέλιξη της τεχνολογίας απαιτεί νέες δεξιότητες, ειδικά στους τομείς της Τεχνητής Νοημοσύνης (AI) και των προηγμένων αναλύσεων δεδομένων.

Ο Δημήτρης Πρίμπας της IBM Ελλάδας επισήμανε: «Η κατάρτιση και η εκπαίδευση είναι ζωτικής σημασίας. Χρειάζονται εξειδικευμένα προγράμματα για την αναβάθμιση των δεξιοτήτων των εργαζομένων, ώστε να μπορούν να αξιοποιήσουν τις νέες τεχνολογίες».

Χρηματοδοτικά εργαλεία και ευρωπαϊκές πολιτικές

Κοινή διαπίστωση αποτελεί επίσης ότι η μετάβαση στη νέα ψηφιακή εποχή δεν μπορεί να βασιστεί αποκλειστικά στους εθνικούς πόρους. Ο κλάδος χρειάζεται νέα χρηματοδοτικά εργαλεία, τόσο για την υλοποίηση νέων έργων όσο και για τη συντήρηση των υπαρχόντων.

Η έκθεση Ντράγκι και οι πολιτικές της ΕΕ για το 2030 προτείνουν επενδύσεις ύψους 500 δισ. ευρώ στον ψηφιακό τομέα, γεγονός που, όπως σημείωσε ο κ. Θωμόπουλος, «δημιουργεί ευκαιρίες για συμμετοχή σε μεγάλα πολυεθνικά έργα».

«Θεωρώ ότι θα υπάρξουν χρηματοδοτικά εργαλεία σε ευρωπαϊκό επίπεδο στο προσεχές μέλλον, προκειμένου η ΕΕ να παραμείνει ανταγωνιστική σε σχέση με άλλες αγορές όπως η Αμερική και η Κίνα» ανέφερε ο Πάνος Ξενάκης, διευθυντής πωλήσεων Δημοσίου της Byte.

Στρατηγικές συνεργασίες και νέα μοντέλα έργων

Η δημιουργία νέων μοντέλων συνεργασίας μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα είναι αναγκαία για να διασφαλιστεί η συνέχιση των έργων. Ο Ιωάννης Μερτζάνης, Διευθύνων Σύμβουλος της Space Hellas, σημείωσε ότι το ΤΑΑ δοκίμασε τις αντοχές του κλάδου, δημιουργώντας μία «νέα κουλτούρα ταχύτητας και συνεργασίας».

«Πρέπει να κινηθούμε σε νέους άξονες, με εξωστρέφεια και ιδιοπαραγόμενα προϊόντα. Όμως, το ερώτημα είναι πώς θα κρατήσουμε τους ίδιους ρυθμούς ανάπτυξης και μετά το τέλος του ΤΑΑ», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Ένα σημαντικό βήμα είναι και η θεσμοθέτηση προτάσεων έργων από τον ιδιωτικό τομέα. «Μπορεί ο ιδιωτικός τομέας να αναλαμβάνει την πρωτοβουλία για ώριμα και κοστολογημένα έργα, τα οποία το κράτος θα αξιολογεί και θα προχωρά στην υλοποίησή τους» ανέφεραν τα ίδια στελέχη.

Ένα άλλο σημαντικό ζήτημα που ανέδειξαν οι εκπρόσωποι του κλάδου είναι η ανάγκη για μετρήσιμο αντίκτυπο των έργων. Όπως σημείωσε χαρακτηριστικά ένας από τους ομιλητές: «Πρέπει να σταματήσουμε να μιλάμε μόνο για αριθμούς και προϋπολογισμούς και να δούμε πώς αυτά τα έργα αλλάζουν την καθημερινότητα των πολιτών και της οικονομίας».

Το Ταμείο Ανάκαμψης έχει ήδη επιφέρει βελτιώσεις, όπως η εξοικονόμηση εκατομμυρίων εργατοωρών και η μείωση της γραφειοκρατίας. Ωστόσο, η αποτίμηση αυτών των αποτελεσμάτων πρέπει να γίνεται με συγκεκριμένα δεδομένα και δείκτες. Η αποτελεσματικότητα των έργων πρέπει να είναι το βασικό κριτήριο για το μέλλον.

Ο κ. Θωμόπουλος επεσήμανε ότι: «Πρέπει να αρχίσουμε να αξιολογούμε το αντίκτυπο των έργων στην καθημερινότητα των πολιτών, αλλά και στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας».