Τράπεζες: Οι όροι της συμφωνίας ΤΧΣ-Thrivest για τον πέμπτο πόλο

Υπεγράφη η συμφωνία μετόχων μεταξύ ΤΧΣ και Thrivest (Μπάκος, Καϋμενάκης, Εξάρχου) για την κεφαλαιακή στήριξη του υπό διαμόρφωση πέμπτου τραπεζικού πόλου, μέσα από τη συγχώνευση της Attica Bank με την Παγκρήτια Τράπεζα. 

Η συμφωνία, μετά από αρκετές παρατάσεις, έχει φτάσει στα χέρια της Τράπεζας της Ελλάδος ενώ αύριο ή το αργότερο τη Δευτέρα θα κατατεθεί στη Βουλή προς κύρωση. 

Η συμφωνία επετεύχθη μετά την αξιολόγηση της DBRS για τη ζημιά από τη μεταφορά των NPE των δυο τραπεζών στον Ηρακλή ΙΙΙ, που, όπως έγραψε το Euro2day.gr, εκτιμάται στην περιοχή των 820 εκατ. ευρώ. 

Η ανακοίνωση της Αttica Bank 

Η Τράπεζα ενημερώθηκε εγγράφως από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας («ΤΧΣ») και τη Thrivest Holding Ltd («Τhrivest» και από κοινού οι «Μέτοχοι») ότι υπεγράφη δεσμευτική συμφωνία («Συμφωνία Μετόχων») μεταξύ τους αναφορικά με τον εταιρικό μετασχηματισμό της Tράπεζας (συγχώνευση της με την Παγκρήτια Τράπεζα δι’ απορροφήσεως της Παγκρήτιας από την Αttica Bank, «Συγχώνευση») και της περαιτέρω επένδυσης των Μετόχων (η «Επένδυση») στο μετοχικό κεφάλαιο του πιστωτικού ιδρύματος που θα προκύψει μετά τη Συγχώνευση και υπό την προϋπόθεση ολοκλήρωσης αυτής.

Η Επένδυση στο νέο πιστωτικό ίδρυμα θα πραγματοποιηθεί υπό τους ειδικότερους όρους και προϋποθέσεις της Συμφωνίας Μετόχων, θα υποστηρίξει την υλοποίηση του επιχειρηματικού σχεδίου της νέας τράπεζας και θα καλύψει τις πρόσθετες κεφαλαιακές ανάγκες που θα προκύψουν από την υπαγωγή χαρτοφυλακίων μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων των δύο τραπεζών στο πρόγραμμα παροχής κρατικών εγγυήσεων «Ηρακλής ΙΙΙ».

Οι βασικοί όροι της Συμφωνίας Μετόχων, όπως γνωστοποιήθηκαν στην Τράπεζα είναι οι εξής:

1. Οι Μέτοχοι θα παράσχουν στην Αttica Bank έγγραφη δεσμευτική επιστολή κάλυψης κεφαλαιακών αναγκών του πιστωτικού ιδρύματος που θα προκύψει μετά τη Συγχώνευση συμπεριλαμβανομένων των αναγκών που θα προκύψουν λόγω της υπαγωγής στο Πρόγραμμα «Ηρακλής ΙΙΙ».

2. Η Επένδυση των Μετόχων στο πιστωτικό ίδρυμα που θα προκύψει από τη Συγχώνευση και υπό τον όρο ολοκλήρωσης αυτής, ανέρχεται σε ποσό €675,10 εκατ., εκ των οποίων €475,10 εκατ. κατ’ ανώτατο όριο θα καταβάλει σε μετρητά το ΤΧΣ και €200 εκατ. κατ’ ανώτατο όριο θα καταβάλει σε μετρητά η Thrivest.

3. Η Επένδυση θα πραγματοποιηθεί μέσω αύξησης μετοχικού κεφαλαίου στο νέο πιστωτικό ίδρυμα με δικαίωμα προτίμησης υπέρ παλαιών μετόχων. Επιπλέον, θα εκδοθούν τίτλοι κτήσης μετοχών («warrants») υπέρ των μετόχων που θα συμμετάσχουν στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου. Το συνολικό ποσό που επιδιώκεται να αντληθεί από την έκδοση νέων μετοχών και warrants θα ανέλθει σε έως και €735 εκατ.

4. Μετά την ολοκλήρωση των ανωτέρω ενεργειών (αύξηση μετοχικού κεφαλαίου και έκδοση warrants, από κοινού «Κεφαλαιακή Ενίσχυση»), το ΤΧΣ αναμένεται να κατέχει ποσοστό συμμετοχής στο νέο πιστωτικό ίδρυμα ύψους τουλάχιστον 35% και η Thrivest αναμένεται να κατέχει ποσοστό που θα κυμαίνεται μεταξύ 50% πλέον μίας μετοχής και 58,5%. Το ποσοστό συμμετοχής της Thrivest ενδέχεται να αυξηθεί εφόσον επιλέξει κατά τη διακριτική της ευχέρεια να επενδύσει ποσό μεγαλύτερο των €200 εκατ.

5. Μέχρι την ολοκλήρωση της Συγχώνευσης και της Κεφαλαιακής Ενίσχυσης δε θα μεταβληθεί η σύνθεση του Διοικητικού Συμβουλίου της Τράπεζας, όσον αφορά στον συνολικό αριθμό μελών Δ.Σ. και στον αριθμό των μελών που έκαστο μέρος δικαιούται να ορίζει ή να προτείνει προς εκλογή.

6. Οι Μέτοχοι δεσμεύτηκαν να ασκήσουν τα δικαιώματα ψήφου που κατέχουν σε έκαστο πιστωτικό ίδρυμα υπέρ της υλοποίησης της Συγχώνευσης και της Κεφαλαιακής Ενίσχυσης.

Οι Μέτοχοι επίσης γνωστοποίησαν στην Τράπεζα ότι οι ανωτέρω δεσμεύσεις υλοποίησης της Συγχώνευσης και Κεφαλαιακής Ενίσχυσης τελούν υπό τους ειδικότερους όρους και αιρέσεις που προβλέπονται στη Συμφωνία Μετόχων, συμπεριλαμβανομένης και της λήψης όλων των αναγκαίων εταιρικών και κανονιστικών εγκρίσεων.

Κατόπιν των ανωτέρω, η Τράπεζα θα προχωρήσει άμεσα στα επόμενα βήματα για την υπαγωγή της στο Πρόγραμμα παροχής κρατικών εγγυήσεων «Ηρακλής ΙΙΙ» και για τη Συγχώνευση. Περαιτέρω, θα υλοποιήσει κατά το βαθμό που δύναται και την αφορούν, τις επιμέρους απαιτούμενες ενέργειες για την πραγματοποίηση της Επένδυσης και της Κεφαλαιακής Ενίσχυσης.

Η Τράπεζα θα κρατά ενήμερο το επενδυτικό κοινό για τις εξελίξεις, όπως προβλέπεται στην κείμενη νομοθεσία.

Η ανακοίνωση της Thrivest

H Thrivest Holding των κ.κ. Αλέξανδρου Εξάρχου, Γιάννη Καϋμενάκη και Δημήτρη Μπάκου υπέγραψε σήμερα Συμφωνία Μετόχων με το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ), εκκινώντας τη διαδικασία εξυγίανσης της Αttica Bank και της Παγκρήτιας Τράπεζας και θέτοντας τα θεμέλια για τη συγκρότηση μίας νέας, υγιούς και αναπτυξιακής Ελληνικής Τράπεζας, που θα λειτουργήσει ως ο 5ος πυλώνας του τραπεζικού συστήματος της Ελλάδας.

Οπως αναφέρει σε σχετική ανακοίνωση, η υπογραφή της σημαντικής αυτής συμφωνίας για την πλήρη εξυγίανση των δύο ιστορικών τραπεζικών ιδρυμάτων αποτελεί το τελευταίο βήμα για την ολοκλήρωση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας στο τραπεζικό σύστημα της χώρας, συμβάλλοντας έτσι στην ανάκαμψη της Ελληνικής Οικονομίας.

Πρόκειται για μία επωφελή συμφωνία για όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, καθώς επισφραγίζει το κλείσιμο ενός δύσκολου κύκλου για την Αttica Bank και την Παγκρήτια Τράπεζα και θα έχει θετικό αντίκτυπο στην προσπάθεια αναβάθμισης της ελληνικής οικονομίας και τραπεζικού συστήματος της Ελλάδας, γενικότερα.
Επιπλέον, μέσω της συμφωνίας αυτής, η Thrivest καθίσταται ο μεγαλύτερος ιδιώτης επενδυτής στον τραπεζικό χώρο της Ελλάδας.

Η ανακοίνωση του ΤΧΣ

Το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) βρίσκεται στην ευχάριστη θέση να ανακοινώσει ότι κατέληξε σε δεσμευτική συμφωνία Μετόχων με την Thrivest Holding LTD (Thrivest) που αφορά τον εταιρικό μετασχηματισμό της Τράπεζας Αττικής (δηλαδή τη συγχώνευση αυτής με απορρόφηση της Παγκρήτιας Τράπεζας) και στην συνέχεια την κεφαλαιακή ενίσχυση της Τράπεζας Αττικής, με την προϋπόθεση, της ολοκλήρωσης της Συγχώνευσης, ώστε να καλυφθούν οι πρόσθετες κεφαλαιακές ανάγκες της, μετά τη Συγχώνευση, Τράπεζας Αττικής που θα προκύψουν από την σχεδιαζόμενη υπαγωγή των δύο τραπεζών στο πρόγραμμα «ΗΡΑΚΛΗΣ ΙΙΙ», όπως και να υποστηριχθεί η υλοποίηση του επιχειρηματικού σχεδίου της Τράπεζας Αττικής μετά τη Συγχώνευση (η «Συμφωνία Μετόχων») και υπό τους όρους και τις προϋποθέσεις που προβλέπονται σε αυτή.

Οι βασικότεροι άξονες της Συμφωνίας Μετόχων έχουν ως εξής:

1. Οι Μέτοχοι συμφώνησαν να παράσχουν στην Τράπεζα Αττικής έγγραφη δεσμευτική επιστολή σχετικά με την κάλυψη των κεφαλαιακών αναγκών της, συνεπεία της υπαγωγής της στο πρόγραμμα «ΗΡΑΚΛΗΣ ΙΙΙ», υπό την προϋπόθεση υποβολής πλήρους φακέλου, σύμφωνα με το Ν. 4649/2019, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει.

2. Κατόπιν, και υπό την προϋπόθεση, της ολοκλήρωσης της Συγχώνευσης, οι Μέτοχοι δεσμεύτηκαν να ενισχύσουν κεφαλαιακά την Τράπεζα Αττικής, εισφέροντας σε μετρητά μέχρι και €675,1 εκατομμύρια, από τα οποία €475,1 εκατομμύρια κατ’ ανώτατο όριο θα εισφέρει το ΤΧΣ, και μέχρι και €200 εκατομμύρια θα εισφερθούν από την Thrivest.

3. Τα ανωτέρω κεφάλαια θα εισφερθούν στο πλαίσιο αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου της Τράπεζας Αττικής με δικαίωμα προτίμησης των μετόχων της (η «ΑΜΚ») και έκδοσης τίτλων κτήσης μετοχών της Τράπεζας Αττικής («Warrants») υπέρ εκείνων από τους μετόχους της, οι οποίοι θα έχουν εγγραφεί στην και καλύψει την ΑΜΚ (η έκδοση των Warrants από κοινού με την ΑΜΚ, η «Κεφαλαιακή Ενίσχυση»). Μέσω της Κεφαλαιακής Ενίσχυσης, θα επιδιωχθεί η άντληση μέχρι και €735 εκατομμυρίων.

4. Κατόπιν, και υπό την προϋπόθεση, της ολοκλήρωσης της Κεφαλαιακής Ενίσχυσης, το ΤΧΣ αναμένεται να κατέχει ποσοστό όχι μικρότερο του 35% του μετοχικού κεφαλαίου και των δικαιωμάτων ψήφου της Τράπεζας Αττικής, και η Thrivest αναμένεται να κατέχει ποσοστό που θα κυμαίνεται μεταξύ 50% πλέον μίας μετοχής και 58,5% του μετοχικού κεφαλαίου και των δικαιωμάτων ψήφου της Τράπεζας Αττικής. Σημειώνεται ότι το ποσοστό συμμετοχής της Thrivest στην Τράπεζα Αττικής ενδέχεται να αυξηθεί, εφόσον η Thrivest επιλέξει, κατά τη διακριτική ευχέρειά της, να επενδύσει ποσό μεγαλύτερο των ως άνω €200 εκατομμυρίων στο πλαίσιο της Κεφαλαιακής Ενίσχυσης.

5. Μέχρι την ολοκλήρωση της Συγχώνευσης και της Κεφαλαιακής Ενίσχυσης, δεν προβλέπονται μεταβολές στο συνολικό αριθμό των μελών του Δ.Σ. της Τράπεζας Αττικής και στον τρόπο εκλογής ή διορισμού αυτών.

Κατόπιν, και υπό την προϋπόθεση, της ολοκλήρωσης της Κεφαλαιακής Ενίσχυσης, έχει συμφωνηθεί ότι ο συνολικός αριθμός των μελών του Δ.Σ. της Τράπεζας Αττικής θα παραμείνει δεκατρία, εκ των οποίων, καθόν χρόνο το ποσοστό συμμετοχής του ΤΧΣ στην Τράπεζα Αττικής:

(α) ανέρχεται σε τουλάχιστον 30%, το ΤΧΣ θα δικαιούται να διορίζει (i) ένα μέλος, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην υφιστάμενη σύμβαση πλαισίου συνεργασίας με την Τράπεζα Αττικής («RFA»), και (ii) μέχρι τρία επιπλέον μέλη, από τα οποία ένα θα αναλάβει καθήκοντα Β’ Αντιπροέδρου του Δ.Σ.,

(β) κυμαίνεται μεταξύ 20% και λιγότερο από 30%, το ΤΧΣ θα δικαιούται να διορίζει (i) ένα μέλος, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην RFA, και (ii) μέχρι δύο επιπλέον μέλη, από τα οποία ένα θα αναλάβει καθήκοντα Β’ Αντιπροέδρου του Δ.Σ.,

(γ) κυμαίνεται μεταξύ 10% και λιγότερο από 20%, το ΤΧΣ θα δικαιούται να διορίζει (i) ένα μέλος, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην RFA, και (ii) ένα επιπλέον μέλος, το οποίο θα αναλάβει καθήκοντα Β’ Αντιπροέδρου του Δ.Σ.,

ενώ η Thrivest θα δικαιούται να διορίζει ή προτείνει προς εκλογή τα εκάστοτε υπόλοιπα μέλη του Δ.Σ. της Τράπεζας Αττικής, συμπεριλαμβανομένων των προσώπων που θα κατέχουν τις θέσεις της/του Προέδρου, Α΄Αντιπροέδρου και Διευθύνουσας/νοντος Συμβούλου, εφόσον η συμμετοχή της στην Τράπεζα Αττικής διαμορφωθεί σε ποσοστό όχι μικρότερο του 50% πλέον μία μετοχής του μετοχικού κεφαλαίου και των δικαιωμάτων ψήφου της Τράπεζας Αττικής.

6. Τέλος:

(α) το ΤΧΣ δεσμεύτηκε να ασκήσει τα δικαιώματα ψήφου που κατέχει στην Τράπεζα Αττικής υπέρ της Συγχώνευσης και της Κεφαλαιακής Ενίσχυσης, και

(β) η Thrivest δεσμεύτηκε να ασκήσει τα δικαιώματα ψήφου που κατέχει (i) στην Παγκρήτια Τράπεζα και στην Τράπεζα Αττικής υπέρ της Συγχώνευσης, και (ii) στην Τράπεζα Αττικής υπέρ της Κεφαλαιακής Ενίσχυσης.

Σημειώνεται ότι οι ως άνω δεσμεύσεις των Μετόχων αναφορικά με τη Συγχώνευση και την Κεφαλαιακή Ενίσχυση και εν γένει η υλοποίηση της Συμφωνίας Μετόχων, τελούν υπό τους όρους και τις αναβλητικές αιρέσεις που προβλέπονται στη Συμφωνία Μετόχων, συμπεριλαμβανομένης της λήψης των απαιτούμενων εταιρικών και κανονιστικών εγκρίσεων.

Αξίζει να σημειωθεί ότι καθοριστικός -από την αρχή της διαδικασίας αυτής- ήταν ο ρόλος της Thrivest. Η Τhrivest αποτέλεσε έναν αξιόπιστο συνοδοιπόρο που παρείχε τα απαραίτητα κεφάλαια για να ολοκληρωθεί η συμφωνία, διασφάλισε τις προοπτικές για την στρατηγική ανάπτυξη και τη νέα πορεία της Αttica Bank και ταυτόχρονα παρείχε τα εχέγγυα στην πορεία για την δημιουργία του 5ου τραπεζικού πυλώνα.

Ο Δ/νων Σύμβουλος του ΤΧΣ κ Ηλ. Ε. Ξηρουχάκης δήλωσε σχετικά με την υπογραφή της δεσμευτικής συμφωνίας Μετόχων «Είμαστε ιδιαίτερα ικανοποιημένοι με την υπογραφή της συμφωνίας για την συμφωνία Μετόχων που επιτεύχθηκε στην Attica Βank και την προοπτική συγχώνευσής της με την Παγκρήτια Τράπεζα που ακολουθεί η οποία θα οδηγήσει στη δημιουργία ενός ισχυρότερου, από κάθε άποψη, αλλά και πιο ανταγωνιστικού τραπεζικού σχήματος». Και συνέχισε:

«Η δημιουργία ενός ισχυρού και βιώσιμου χρηματοπιστωτικού οργανισμού ήταν ο πρωταρχικός μας στόχος από την στιγμή που το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας ανέλαβε τη διαδικασία υποστήριξης και ενίσχυσης των προοπτικών της Αttica Bank. Το τελικό αποτέλεσμα μας δικαιώνει πλήρως αφού το Ταμείο ανταποκρίθηκε για μια ακόμη φορά, στην εκπλήρωση του θεσμικού του ρόλου. Η συγχώνευση αυτή, η οποία αποτελεί ένα ακόμα ιστορικό ορόσημο για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα αφού σηματοδοτεί τη δημιουργία του 5ου ισχυρού τραπεζικού πυλώνα στη χώρα, διασφαλίζεται η χρηματοπιστωτική σταθερότητα, προστατεύονται οι καταθέτες και δημιουργούνται οι κατάλληλες προϋποθέσεις για ισχυρές επενδυτικές προοπτικές του νέου σχήματος.

Θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά για τη συνεργασία τους, και την αφοσίωση που έδειξαν σε αυτή τη μακρά διαδικασία, τις διοικήσεις και τα στελέχη των δύο τραπεζών και βεβαίως τη Τhrivest. Παράλληλα, να συγχαρώ όλους όσοι συνέβαλαν στην επίτευξη αυτής της σημαντικής συμφωνίας. Ένα ακόμα μεγάλο «ευχαριστώ» στα στελέχη του ΤΧΣ για τη σκληρή δουλειά και προσήλωσή τους στην πολυεπίπεδη μαραθώνια και επιτυχημένη διαδικασία υποστήριξης και ενίσχυσης των προοπτικών της Αttica Bank.

Το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας θα συνεχίσει να υποστηρίζει την Αttica Bank και την Παγκρήτια Τράπεζα σε κάθε βήμα της συγχώνευσης. Είμαστε πεπεισμένοι ότι η νέα τράπεζα θα διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην οικονομική ανάπτυξη της εθνικής οικονομίας και θα παρέχει υψηλής ποιότητας προϊόντα και υπηρεσίες στους πελάτες της».

Τα επόμενα βήματα

Όπως τόνισε κατά τη διάρκεια της γενικής συνέλευσης των μετόχων της Attica Βank η διευθύνουσα σύμβουλος Ελένη Βρεττού, στόχος είναι η ολοκλήρωση της νομικής συγχώνευσης τον Σεπτέμβριο και η πραγματοποίηση της αύξησης μετοχικού κεφαλαίου στις αρχές του 4ου τριμήνου.

Οπως είδε δηλώσει η CEO της τράπεζας, άμεσα θα υποβληθεί το επίσημο αίτημα για ένταξη στον Ηρακλή ΙΙΙ και πριν το τέλος Ιουλίου θα κατατεθεί στις αρμόδιες αρχές το αίτημα για συγχώνευση της Αttica Bank με την Παγκρήτια. 

Το ενημερωτικό του υπουργείου Οικονομικών 

Η συμφωνία για την αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της Αttica Bank και τη συγχώνευσή της με την Παγκρήτια Τράπεζα, θα κατατεθεί στη Βουλή προς κύρωση.

Από την πλευρά του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών επισημαίνεται ότι η λύση στην οποία κατέληξε το ΤΧΣ ήταν η βέλτιστη καθώς, πρώτον, οδηγεί σε μια σειρά από οφέλη, δεύτερον αποτρέπει ζημιές και τρίτον, δεν υπήρχε εναλλακτικό σενάριο.

Τα οφέλη που επέρχονται και τις ζημίες που αποφεύχθηκαν, περιγράφει ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος κ. Γιάννης Στουρνάρας, σε επιστολή του (16-7-2024) προς το υπουργείο Οικονομικών και το ΤΧΣ.

Συγκεκριμένα:

Α. Οι ζημιές που αποφεύχθηκαν με την υπογραφή της συμφωνίας

Η επιστολή του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος κ. Γιάννη Στουρνάρα περιγράφει την κατάσταση των δύο τραπεζών και αναλύει τις επιπτώσεις στην περίπτωση που δεν υπήρχε συμφωνία. Συγκεκριμένα, όπως αναφέρει:

-Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία (Μαρτίου 2024) ο δείκτης των μη εξυπηρετούμενων («κόκκινων») δανείων της Αttica Bank είναι 61,5% και της Παγκρήτιας 53,5%, έναντι 5% που είναι ο αντίστοιχος δείκτης για τις τέσσερις συστημικές τράπεζες. Για την ίδια ημερομηνία οι δύο τράπεζες διαθέτουν δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας περίπου 14,3% για την Αttica Bank και 12,6% για την Παγκρήτια, έναντι 19,1% για τις τέσσερις συστημικές.

-Το σενάριο μη επίτευξης συμφωνίας θα είχε μια σειρά από πολύ σοβαρές αρνητικές συνέπειες. Ειδικότερα:

• Σήμερα οι δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας συνολικά για τις δύο τράπεζες υπολείπονται κατά 106 εκατ. ευρώ των συνολικών κεφαλαιακών απαιτήσεων και σε κάθε περίπτωση δεν επαρκούν για να επιλυθεί το πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Η κάλυψη των κεφαλαιακών αναγκών θα ήταν αδύνατη χωρίς την ολοκλήρωση της συμφωνίας.

• Δεδομένης της ευάλωτης οικονομικής κατάστασης των δυο τραπεζών θα ήταν εξαιρετικά πιθανό το σενάριο σημαντικής εκροής καταθέσεων στην περίπτωση μη επίτευξης συμφωνίας. Αυτό θα οδηγούσε νομοτελειακά στην κατάρρευσή τους καθώς δεν θα είχαν πρόσβαση σε δανεισμό από την ΕΚΤ, ενώ δεν διαθέτουν επαρκή ρευστά διαθέσιμα για την κάλυψη ακραίων εκροών καταθέσεων. Παρά το σχετικά χαμηλό μέγεθος των 2 τραπεζών τυχόν κατάρρευσή τους θα είχε σοβαρές επιπτώσεις στη χρηματοπιστωτική σταθερότητα του ελληνικού τραπεζικού κλάδου.

Συγκεκριμένα:

-Καμία από τις 2 τράπεζες δεν καλύπτει τις προϋποθέσεις του ν. 4261.2014 περί μεταβίβασης περιουσιακών στοιχείων της εκκαθάρισης. Ως εκ τούτου δεν θα μπορούσε να μεταβιβασθεί το σύνολο των καταθέσεων σε άλλο πιστωτικό ίδρυμα και οι μη καλυμμένες καταθέσεις θα χάνονταν. Με στοιχεία 31.3.2024 οι μη εγγυημένες καταθέσεις είναι 909 εκατ. για την Αttica Bank και 726 εκατ. για την Παγκρήτια. Άρα θα υπήρχε απώλεια αποταμιεύσεων πάνω από 1,6 δισ. ευρώ.

-Καθώς οι καταθέσεις αυτές αφορούν κυρίως επιχειρήσεις και νοικοκυριά, στο σενάριο αυτό θα προέκυπτε νέο κύμα μη εξυπηρετούμενων δανείων καθώς το «κούρεμα» των καταθέσεων θα είχε πιθανότατα μη αναστρέψιμες επιπτώσεις στη δυνατότητά τους να ανταπεξέλθουν στην εξυπηρέτηση του χρέους τους. Επισημαίνεται ότι μεταξύ των μεγαλύτερων καταθετών των δύο τραπεζών βρίσκονται και φορείς του Ελληνικού Δημοσίου οι οποίοι θα υφίσταντο τις σχετικές συνέπειες.

-Θα υπήρχαν δευτερογενείς επιπτώσεις στις σημαντικές τράπεζες μέσω αυξημένων εισφορών προς το Ταμείο Εγγύησης Καταθέσεων και Επενδύσεων (ΤΕΚΕ). Συγκεκριμένα το ΤΕΚΕ θα εξαντλούσε τα διαθέσιμά του μόνο για την πληρωμή των καλυμμένων καταθέσεων της Τράπεζας Αττικής (1,8 δισ. ευρώ). Άρα θα έπρεπε να αντλήσει από τις άλλες τράπεζες κεφάλαια για την πληρωμή των καλυμμένων καταθέσεων της Παγκρήτιας (1,7 δισ. ευρώ) και πρόσθετα κεφάλαια προκειμένου να έφθανε εντός τετραετίας το στόχο του 0,8% επί των καλυμμένων καταθέσεων (περίπου 1,1 δισ. ευρώ), σύμφωνα με την σχετική Ευρωπαϊκή Οδηγία, τα οποία θα επιβάρυναν τις υπόλοιπες εγχώριες τράπεζες.

-Η υφιστάμενη αξία της συμμετοχής του ΤΧΣ στην Αttica Bank θα εκμηδενιζόταν.

 -Καθώς θα είναι η πρώτη φορά από την αρχή της κρίσης που θα «κουρεύονταν» καταθέσεις στην χώρα μας, είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα κλονιζόταν η εμπιστοσύνη των αποταμιευτών και θα ήταν πιθανό να βλέπαμε «bank run» (μαζικές αποσύρσεις καταθέσεων) σε λιγότερο σημαντικές ή «ευάλωτες» τράπεζες, χωρίς να μπορούσαν να αποκλειστούν επιπτώσεις και στην ρευστότητα των σημαντικών τραπεζών.

-Η αναταραχή που θα είχε προκληθεί στη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, θα είχε επιπτώσεις στη διάθεση του υφιστάμενου ποσοστού του ΤΧΣ στην Εθνική Τράπεζα, καθώς και στην πρόσβαση των ελληνικών τραπεζών στις αγορές χρήματος και κεφαλαίων.

Πέρα από τις επισημάνσεις του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος σημειώνεται ακόμη ότι :

-Η κεφαλαιακή κατάρρευση δύο τραπεζών θα είχε ανυπολόγιστες συνέπειες στην επενδυτική εμπιστοσύνη η οποία ανακτάται με μεγάλη προσπάθεια, βήμα – βήμα τα τελευταία πέντε χρόνια.

-Το «κούρεμα» των καταθέσεων που αποφεύχθηκε καθ’  όλη τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης θα συνέβαινε τώρα και θα προκαλούσε αλυσιδωτές επιπτώσεις στο τραπεζικό σύστημα, την εθνική οικονομία και την εικόνα της χώρας ως επενδυτικού προορισμού.

Β. Τα οφέλη της συμφωνίας

Στα βασικά οφέλη που απορρέουν από τη συμφωνία περιλαμβάνονται:

-Η εξουδετέρωση της απειλής για τη σταθερότητα του τραπεζικού συστήματος, για πιθανό «κούρεμα» καταθέσεων και για το ενδεχόμενο νέας ανακεφαλαιοποίησης.

-Η ενίσχυση του ανταγωνισμού προς όφελος καταθετών και δανειοληπτών. Ο πέμπτος τραπεζικός πυλώνας που δημιουργείται δίπλα στις τέσσερις συστημικές τράπεζες αποτελεί ένα από τα βασικά εργαλεία για την τόνωση του ανταγωνισμού σε επίπεδο καταθέσεων, χορηγήσεων, προμηθειών κ.α. στον τραπεζικό τομέα. Προς την ίδια κατεύθυνση λειτουργούν όπως είναι γνωστό οι πρωτοβουλίες του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, με τις οποίες δόθηκε η δυνατότητα και σε μη τραπεζικά ιδρύματα να δίνουν στεγαστικά και επιχειρηματικά δάνεια, μειώθηκαν κατά 50% οι προμήθειες για συναλλαγές μικρού ύψους και θεσπίστηκε το αφορολόγητο για τα έντοκα γραμμάτια του Δημοσίου.

-Η δημιουργία μιας νέας τράπεζας με ισχυρή κεφαλαιακή βάση, με μη εξυπηρετούμενα δάνεια που περιορίζονται κάτω από το 3%, δηλαδή  σε επίπεδο αντίστοιχο με το μέσο όρο της ευρωζώνης και χαμηλότερο από τον αντίστοιχο δείκτη των τεσσάρων συστημικών τραπεζών, δίχως αναβαλλόμενο φόρο. Επιπλέον, με αυτόν τον τρόπο μειώνεται το συνολικό επίπεδο των μη εξυπηρετούμενων δανείων του Ελληνικού τραπεζικού συστήματος που είναι ένα από τα βασικά στοιχεία που λαμβάνουν υπόψη οι οίκοι αξιολόγησης.

-Η διασφάλιση του δημοσίου συμφέροντος καθώς το ΤΧΣ αφενός προστατεύει την αξία της συμμετοχής του (480 εκατ.) στην Τράπεζα Αττικής, που αποκτά πλέον θετικές αποδόσεις (θετικό IRR), τη στιγμή που θα είχε μηδενική αξία σε περίπτωση μη επίτευξης της συμφωνίας, ενώ αφετέρου θα διατηρήσει ισχυρή μειοψηφική συμμετοχή στο νέο σχήμα που έχει σημαντικές δυνατότητες ανάπτυξης.

Ανάλογες επισημάνσεις διατυπώνει στην επιστολή του ο διοικητής της ΤτΕ, σημειώνοντας ότι η ενίσχυση του ανταγωνισμού αναμένεται να έχει θετική επίδραση στο κόστος και την ποιότητα των τραπεζικών υπηρεσιών, καθώς και ότι η εξυγίανση των ισολογισμών των δυο τραπεζών θα συμβάλει στη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων.

Γ. Η διερεύνηση πιθανού διεθνούς επενδυτικού ενδιαφέροντος και η λύση που επελέγη

Η συμφωνία που επιτεύχθηκε είναι αποτέλεσμα:

-Των διαπραγματεύσεων του ΤΧΣ με τους ιδιώτες επενδυτές, μετόχους των δύο τραπεζών (Thrivest κ.α.) και

-Της διερεύνησης που έγινε από την διεθνή επενδυτική τράπεζα JP Morgan (με εντολή του ΤΧΣ) ως προς το πιθανό ενδιαφέρον άλλων επενδυτών, να συμμετάσχουν στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου με τους ίδιους τουλάχιστον όρους που συμφωνήθηκαν με την Thrivest. Έτσι, παράλληλα με την διαπραγμάτευση με τους ιδιώτες επενδυτές (Thrivest) και ενώ είχε επιτευχθεί σημαντική πρόοδος πάνω σε ένα βασικό πλαίσιο συμφωνίας, το ΤΧΣ ζήτησε από την JP Morgan να «τρέξει» μια διαδικασία διερεύνησης πιθανού επενδυτικού ενδιαφέροντος (από διεθνείς επενδυτικούς οίκους με μεγάλη εμπειρία σε τέτοιου είδους συναλλαγές) για συμμετοχή σε μια αύξηση κεφαλαίου της Αttica Bank με κατ’ ελάχιστον ίδιους ή καλύτερους όρους για το Ταμείο σε σχέση με το πλαίσιο βασικών όρων απόδοσης επένδυσης της συμφωνίας με τον ιδιώτη επενδυτή (όπως είχε διαμορφωθεί εκείνη τη στιγμή).

Η διαδικασία της JP Morgan ολοκληρώθηκε χωρίς επιτυχία καθώς έλαβε αρνητικές απαντήσεις για συμμετοχή σε μια τέτοια επένδυση από όλους τους διεθνείς επενδυτικούς οίκους στους οποίους απευθύνθηκε.

Για το συγκεκριμένο ζήτημα στην παραπάνω επιστολή του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος σημειώνεται ακόμη επίσης ότι: «Παρά τις προσπάθειες που έχει καταβάλλει η υφιστάμενη αλλά και οι προηγούμενες διοικήσεις των τραπεζών Αttica Bank και Παγκρήτια, δεν έχει τελεσφορήσει η αναζήτηση στρατηγικού ιδιώτη επενδυτή με μακροπρόθεσμο ορίζοντα, πέρα του υφιστάμενου ιδιώτη μετόχου».

Δ. Τι προβλέπει η συμφωνία

1. Πραγματοποιείται αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της Αttica Bank κατά περίπου 730 εκατ. ευρώ στην οποία θα συμμετάσχουν το ΤΧΣ, ο e-ΕΦΚΑ, η Thrivest Holdings μαζί με ιδιώτες επενδυτές. Σημειώνεται ότι από το ποσό αυτό η Αttica Bank θα αποπληρώσει άμεσα στο Ελληνικό Δημόσιο Tier2 ομόλογο ύψους 100 εκατ. ευρώ, λήξης 2028, το οποίο αν δεν γινόταν η συμφωνία θα ήταν εξαιρετικά αβέβαιη η αποπληρωμή του.

2. Στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου θα εισφέρουν:

-Το ΤΧΣ ποσό περίπου 475 εκατ. ευρώ,

-Ο e-ΕΦΚΑ περίπου 48 εκατ. ευρώ.

Δηλαδή η καθαρή χρηματική συνεισφορά του Δημοσίου θα είναι περίπου 423 εκατ. ευρώ (475 εκατ. από το ΤΧΣ συν 48 από τον ΕΦΚΑ μείον 100 εκατ. που είναι η αποπληρωμή του ομολόγου). Επιπλέον το Δημόσιο θα έχει όφελος άλλα 44 εκατ. ευρώ τα οποία δεν θα χρειαστεί να καταβάλει το 2025 στη νέα τράπεζα που δημιουργείται μετά τη συγχώνευση. Ο λόγος είναι ότι, με βάση τη συμφωνία, το νέο σχήμα που θα δημιουργηθεί μετά τη συγχώνευση, θα παραιτηθεί από το δικαίωμα που έχει σήμερα η Παγκρήτια, να ενεργοποιήσει τη διαδικασία του αναβαλλόμενου φόρου.

-Το ΤΜΕΔΕ 12 εκατ. ευρώ.

3. Η Trhivest Holdings με τους ιδιώτες επενδυτές θα εισφέρουν 200 εκατ. ευρώ, καθώς και το σύνολο των μετοχών της Παγκρήτιας Τράπεζας που συγχωνεύεται από την τράπεζα Αττικής. Συνεπώς στους υπολογισμούς είναι προφανές ότι κανείς πέρα από το χρηματικό ποσό συνεισφοράς, θα πρέπει να λάβει υπόψη ότι οι επενδυτές συνεισφέρουν ουσιαστικά και με το σύνολο της Παγκρήτιας Τράπεζας.

Σημειώνεται ότι η Παγκρήτια Τράπεζα από άποψη ενεργητικού είναι μια τράπεζα αντίστοιχου μεγέθους με την Αττικής. Συγκεκριμένα το ενεργητικό της Αttica Bank (μεγέθη 2023) είναι 3,77 δισ. ευρώ και της Παγκρήτιας 3,45 δισ. ευρώ, οι καταθέσεις της Παγκρήτιας είναι 2,6 δισ. ευρώ και της Αttica Bank 3,15 δισ. ευρώ, ενώ τα κέρδη προ φόρων του έτους 2023 ανήλθαν σε 90,8 εκατ. ευρώ για την Παγκρήτια τράπεζα έναντι 28,6 εκατ. ευρώ για την τράπεζα Αττικής. Επιπλέον σημειώνεται ότι η Παγκρήτια τράπεζα μαζί με τη Thrivest Holding ήδη διακατέχουν το 9,4% της τράπεζας Αττικής.

Οι συστημικές τράπεζες έχουν δηλώσει πως δεν θα συμμετάσχουν στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου.

Η νέα τράπεζα μετά και την ένταξη στον “Ηρακλή” μειώνει το ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων δανείων από 60% (που είναι το σταθμισμένο ποσοστό των ΜΕΔ τόσο στην Αττικής όσο και στην Παγκρήτια) σε 3%, ποσοστό αντίστοιχο με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο και θα είναι πλήρως ανακεφαλαιοποιημένη με δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας CET1 Ratio πάνω από 15%. Με αυτό τον τρόπο το σύνολο των κεφαλαίων (παλαιών και νέων) που έχει διαθέσει το ΤΧΣ αποκτούν θετικό βαθμό απόδοσης (θετικό IRR).

Ο νέος τραπεζικός πόλος θα ανήκει κατά πλειοψηφία στους ιδιώτες με ισχυρά δικαιώματα μειοψηφίας για το ΤΧΣ. Τα ακριβή ποσοστά συμμετοχής θα οριστικοποιηθούν μετά την ολοκλήρωση της αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου. Εκτιμάται ότι το μερίδιο της Trhivest και των άλλων ιδιωτών επενδυτών θα ανέλθει έως 58,5%, του ΤΧΣ θα κυμανθεί από 35 - 37% και του Δημοσίου συνολικά (ΤΧΣ + e-ΕΦΚΑ) από 38,5-40%.

Με άλλα λόγια, δύο τράπεζες με σωρεία κόκκινων δανείων που είναι αποτέλεσμα ατυχών και αμφιλεγόμενων χρηματοδοτήσεων στο παρελθόν και με αβέβαιο μέλλον, όχι μόνο διασώζονται, αλλά με την εισροή κεφαλαίων από δημόσιο και ιδιωτικό τομέα μετασχηματίζονται σε ισχυρό πυλώνα του τραπεζικού συστήματος που θα λειτουργεί με πλήρως διαφανή ιδωτικοοικονομικά κριτήρια.

Ε. Τα μεγέθη των δύο τραπεζών

Μέτοχοι της Αttica Bank σήμερα είναι:

• το ΤΧΣ με ποσοστό 72,5%,
• ο e-ΕΦΚΑ με ποσοστό 7,6%,
• η Παγκρήτια Τράπεζα με ποσοστό 5,0%,
• η Thrivest Holding με ποσοστό 4,4%,
• το ΤΜΕΔΕ με ποσοστό 4%
• και λοιποί μέτοχοι και συστημικές τράπεζες με συνολικό ποσοστό 6,5%.

Μέτοχοι της Παγκρήτιας Τράπεζας σήμερα είναι:

• η Thrivest Holding με ποσοστό 43,8%,
• η Alfa Ocean Developments με ποσοστό 4,0%,
• η Εθνική Τράπεζα με ποσοστό 3,6%,
• και λοιποί μέτοχοι με συνολικό ποσοστό 48,7%.

Σύμφωνα με τα οικονομικά στοιχεία των τραπεζών του οικονομικού έτους 2023:

Η Αttica Bank έχει:

• Ενεργητικό: 3,77 δισ. ευρώ.
• Χορηγήσεις (μετά από προβλέψεις): 2,68 δισ. ευρώ.
• Καταθέσεις: 3,15 δισ. ευρώ.
• Ίδια Κεφάλαια: 446 εκατ. ευρώ.

Η Παγκρήτια τράπεζα έχει:

• Ενεργητικό: 3,45 δισ. ευρώ.
• Χορηγήσεις: (μετά από προβλέψεις): 2,04 δισ. ευρώ.
• Καταθέσεις: 2,6 δισ. ευρώ.
• Ίδια Κεφάλαια: 251 εκατ. ευρώ.