Γιατί τα σούπερ μάρκετ αγάπησαν τώρα το franchise

Ο Αριστοτέλης Παντελιάδης, είναι από τους πρώτους, που έχει μιλήσει για «πληθωρισμό» στον αριθμό των καταστημάτων που διαθέτουν οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ στην Ελλάδα. Μάλιστα πρόσφατα ανέφερε ότι δεν θεωρεί ταμπού το κλείσιμο ζημιογόνων σημείων, και ότι η αλυσίδα του ανοίγει πολύ λίγα νέα καταστήματα.

Όμως την ίδια στιγμή που ο αριθμός του δικτύου καταστημάτων στην Ελλάδα θεωρείται μεγάλος και όχι μόνο από τον κ. Παντελιάδη, η METRO σκοπεύει να δημιουργήσει, έως το 2026, 100 και 120 καταστήματα My market Local. Πρόκειται για καταστήματα που λειτουργούν με το μοντέλο της δικαιόχρησης (franchise). 

Ο ξαφνικός έρωτας των αλυσίδων σούπερ μάρκετ με το μοντέλο του franchise δεν αποτελεί ελληνικό φαινόμενο. Ο Γαλλικός όμιλος Carrefour, επενδύει πιστά σε αυτό το μοντέλο. Αποτέλεσμα πέρυσι ο μισός τζίρος του στη Γαλλία να προέρχεται από καταστήματα δικαιόχρησης (franchise) ή μίσθωσης.

Αυτή η μετάβαση από το παραδοσιακό συγκεντρωτικό μοντέλο ιδιοκτησίας καταστημάτων σε ένα πιο ευέλικτο μοντέλο franchising, αποτέλεσε μέρος του αναπτυξιακού σχεδίου του διευθύνοντος συμβούλου του Γαλλικού ομίλου, Alexandre Bompard, αναφέρει σε report της η Ελληνική Πρεσβεία στο Παρίσι. Η στρατηγική αυτή έχει επιτρέψει στην Carrefour να επεκτείνει ταχέως το δίκτυο των τοπικών καταστημάτων της, προσθέτοντας 653 συνοικιακά και να μετατρέψει 15 υπεραγορές και 20 σούπερ μάρκετ. 

Με το μοντέλο της δικαιόχρησης αποφάσισε να πορευτεί, στο Βέλγιο, η AholdDelhaize, η μητρική της ΑΒ Βασιλόπουλος. Το σχέδιο του Βελγο-Ολλανδικού ομίλου για τη μετατροπή των 128 καταστημάτων Delhaize σε καταστήματα δικαιόχρησης που προκάλεσε σφοδρές αντιδράσεις από τους εργαζομένους των εν λόγω καταστημάτων, ολοκληρώθηκε σχεδόν έναν χρόνο μετά τις αρχικές ανακοινώσεις.

Γιατί όμως οι αλυσίδες, όχι μόνο στην Ελλάδα, μετακινούνται με ιδιαίτερο ζήλο προς αυτό το μοντέλο; Ο προφανής λόγος είναι ότι αναλαμβάνουν μικρότερο ρίσκο. Η ανάπτυξη μέσω δικαιόχρησης επιτρέπει στις αλυσίδες να επεκτείνουν γρήγορα και με ελάχιστο έως και καθόλου κόστος, τη θέση τους στην αγορά. Αντί να ανοίγει νέα καταστήματα, αξιοποιεί τους πόρους των δικαιοδόχων που επενδύουν τα δικά τους κεφάλαια για να ανοίξουν και να λειτουργήσουν μεμονωμένα καταστήματα. Αυτό επιταχύνει την ανάπτυξη της χωρίς να «τραβάει» ρευστότητα η οποία μάλιστα στις ημέρες κοστίζει λόγω των υψηλών επιτοκίων. 

Εκτός από το κόστος του χρήματος, δεν έχει να ασχοληθεί με το προσωπικό -η συγκεκριμένη δραστηριότητα είναι εντάσεως εργασίας- με τα ενοίκια των καταστημάτων και την καθημερινή λειτουργία του σημείου.

Αυτή η κατανομή των ευθυνών περιορίζει τους κινδύνους για τις αλυσίδες σούπερ μάρκετ, ιδίως σε άγνωστες ή απομακρυσμένες περιοχές, ενώ τους επιτρέπει να διεισδύσουν σε νέες αγορές ταχύτερα από ό,τι μέσω οργανικής επέκτασης.

Όμως το ακόμη πιο σημαντικό είναι ότι η ανάπτυξη μέσω franchise αποτελεί μια πρόσθετη πηγή εσόδων μέσω αμοιβών δικαιόχρησης, δικαιωμάτων και φυσικά υψηλότερου περιθωρίου από αυτό που βγάζουν όντας οι ίδιοι «μπακάληδες». 

Υψηλόβαθμο στέλεχος του εγχώριου λιανεμπορίου τροφίμων λέει στο Euro2day.gr ότι το περιθώριο κέρδους με αυτό το μοντέλο είναι τουλάχιστον δύο φορές υψηλότερο από αυτό που βγάζει μέσω της βασικής δραστηριότητας. «Επί της ουσίας είμαστε χονδρέμποροι, προσθέτοντας τζίρο στο ταμείο μας και πιο εύκολο κέρδος στην τελική γραμμή. Επιπλέον δεν έχουμε το άγχος της μισθοδοσίας και του κόστους χρήματος για τις επενδύσεις μας» λέει.

Σύμφωνα με τον ίδιο ένα κατάστημα σούπερ μάρκετ 500 τ.μ. για να μπορέσει να λειτουργήσει χρειάζεται περί τα 25 άτομα προσωπικό για να βγουν οι βάρδιες. Ένα αντίστοιχο κατάστημα franchise λειτουργεί με 7-8 άτομα τα περισσότερα εκ των οποίων είναι μέλη της οικογένειας του επιχειρηματία. 

Αυτός είναι ο λόγος, λέει άλλο στέλεχος της αγοράς, που η μια μετά την άλλη αλυσίδα επενδύουν όλο και περισσότερο σε αυτό το μοντέλο, που καλύπτει καθημερινές ανάγκες των καταναλωτών και σε ώρες εκτός λειτουργίας του βασικού δικτύου των σούπερ μάρκετ. 

Από τις εγχώριες αλυσίδες που «επενδύουν» συστηματικά εδώ και χρόνια στην ανάπτυξή τους μέσω του franchise είναι η ΑΒ Βασιλόπουλος. «Βασικός μοχλός της ανάπτυξής μας είναι το δίκτυο franchise. Το μέλλον είναι το convenience από το να ανοίγεις μεγάλα μαγαζιά. Ο κόσμος χρειάζεται την ευκολία σε περιοχές πυκνοκατοικημένες που έχουν περιθώρια ανάπτυξης και εκεί θα εστιάσουμε», έχει πει ο επικεφαλής της αλυσίδας Νίκος Λαβίδας στο Euro2day.gr.

Στην ανάπτυξη μέσω του franchise ποντάρει και η οικογένεια Παντελιάδη. Το δίκτυο franchise My market Local, αριθμεί 22 καταστήματα ενώ μέσα στο έτος θα ανοίξουν ακόμη 25. Μάλιστα στα σχέδια είναι να δημιουργηθεί ένα ακόμη μοντέλο καταστήματος My market Local προσαρμοσμένο στις ανάγκες των τουριστικών περιοχών, δηλαδή μεγαλύτερου μεγέθους καταστήματα. Σύμφωνα δε με τον κ. Παντελιάδη, η εταιρεία λαμβάνει περίπου 100 αιτήσεις τον μήνα από επαγγελματίες για συνεργασία.

Μέσω franchise επεκτείνεται και η Retail & More, συμφερόντων του Ν. Βαρδινογιάννη, που έχει αναλάβει την επαναδραστηριοποίηση της ταμπέλας της Carrefour στην Ελλάδα. Το πλάνο ανάπτυξης της φετινής χρονιάς περιλαμβάνει την ενσωμάτωση των καταστημάτων economy και το rebranding αυτών σε Carrefour express, την ανάπτυξη δικτύου νέων καταστημάτων εταιρικών και franchise με στόχο 30 νέα καταστήματα  έτσι ώστε το δίκτυο να υπερβαίνει τα 70 καταστήματα στο τέλος του έτους. Στην Βουλγαρία το πλάνο προβλέπει το Rebranding των 22 καταστημάτων Parkmart και Aldo έως τον Σεπτέμβριο, ενώ ο σχεδιασμός περιλαμβάνει την επέκταση στη γείτονα με εταιρικά και franchise καταστήματα.

Η Retail & More έχει υπογράψει side letter με το group Carrefour για αποκλειστικότητα σε Σερβία, Αλβανία, Β. Μακεδονία και Κόσσοβο έχοντας στόχος να υλοποιήσει πενταετές πλάνο ανάπτυξης παράλληλα με την Ελλάδα και τη Βουλγαρία. 

Από τις πρώτες αλυσίδες που «έπαιξαν» το χαρτί των καταστημάτων της γειτονιάς και του franchise ήταν η Ok Anytime και η Bazaar, ενώ και η ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός, που αριθμούσε στη χρήση του 2022 (τελευταίος δημοσιευμένος ισολογισμός) δίκτυο 833 σημείων (εταιρικά, franchise και αντιπρόσωποι) βασίζεται σε αυτή την ανάπτυξη.