ΔΕΗ: Η «γνώμη» της Κομισιόν και τα ντεσού της υπόθεσης

Η δημοσιοποίηση «γνώμης» της Κομισιόν σύμφωνα με την οποία η ΔΕH έκανε κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης, αιφνιδίασε μέρος της αγοράς, προκαλώντας πιέσεις στη μετοχή. Ο τίτλος βρέθηκε να υποχωρεί μέχρι 7% για να περιορίσει σημαντικά τις απώλειες στο κλείσιμο της συνεδρίασης οπότε βρέθηκε στα 12,02 ευρώ (-3,84%).

Ωστόσο η σχετική έρευνα είχε καταγραφεί στα αποτελέσματα της ΔΕΗ για το 2022, που σημαίνει ότι τουλάχιστον οι μεγάλοι επενδυτές, (και όσοι παρατηρούν προσεκτικά τα δημοσιευμένα στοιχεία) γνώριζαν την ύπαρξη της.

Η «γνώμη» της Κομισιόν απέχει πολύ από το να αποτελεί καταδίκη, καθώς όπως επισημαίνουν γνώστες των σχετικών διαδικασιών, θα μεσολαβήσουν πολλά χρόνια (τουλάχιστον 5-6) με ανταλλαγές νομικών κειμένων, όπου η ΔΕH θα αμφισβητήσει ότι υπήρξε εκ μέρους της παραβίαση των όρων του ανταγωνισμού.

Κατά συνέπεια, προς το παρόν δεν διαφαίνεται αν η υπόθεση θα καταλήξει σε καταδικαστική απόφαση, ενώ το σίγουρο είναι ότι τυχόν αρνητική απόφαση δεν θα έχει νόημα στο σκέλος της «θεραπείας» της κατάστασης, αφού ήδη τόσο η λειτουργία της ΔΕH, όσο και της ίδιας της αγοράς, έχει αλλάξει σε σχέση με το επίμαχο διάστημα του 2013-2019.

Η ιστορία με την προκαταρκτική έρευνα της Κομισιόν ξεκινά το 2021 για πιθανή καταχρηστική συμπεριφορά στη χονδρεμπορική αγορά του ηλεκτρισμού. Σύμφωνα με την Κομισιόν η ΔΕH την περίοδο 2013 και 2019, έλεγχε όλη τη λιγνιτική και υδροηλεκτρική παραγωγή. Το ερώτημα, επομένως σχετίζονταν με το αν οι προσφορές που υπέβαλε για τη συμμετοχή των μονάδων της στην ημερήσια αγορά παραβίαζαν τους κανόνες ανταγωνισμού.

Οι λιγνίτες και τα ΝΟΜΕ

Το κουβάρι άρχισε να ξετυλίγεται το 2008 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καλούσε την Ελλάδα να προτείνει και να υιοθετήσει διορθωτικά μέτρα ώστε να εξασφαλίσει στους ανταγωνιστές της ΔΕH επαρκή πρόσβαση στην εκμετάλλευση του λιγνίτη. Μάλιστα η απόφαση της Επιτροπής ανέφερε ότι θα πρέπει ενδεχομένως να δοθεί στους ανταγωνιστές της ΔΕH πρόσβαση στο 40% τουλάχιστον των εκμεταλλεύσιμων κοιτασμάτων λιγνίτη προκειμένου να εξασφαλιστούν ίσοι όροι ανταγωνισμού στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας.

Εννιά χρόνια μετά (2017) η Κομισιόν πραγματοποίησε έρευνα στα γραφεία της Επιχείρησης. Έκτοτε, ξεκίνησε ένας μαραθώνιος διαβουλεύσεων με σκοπό τη μείωση της πρόσβασης της ΔΕH στους λιγνίτες. Η παραχώρηση λιγνιτικών μονάδων ήταν στη φαρέτρα των επιλογών. Προτιμήθηκε η επιλογή των δημοπρασιών ρεύματος τύπου NOME.

Η ενίσχυση του χαρτοφυλακίου των ΑΠΕ και το Target Model

Από τότε έχουν αλλάξει πολλά. Ανακοινώθηκε η απόφαση για απόσυρση των λιγνιτικών μονάδων και ενισχύθηκε το χαρτοφυλάκιο των ΑΠΕ. Ακόμα μια σημαντική αλλαγή είναι η εφαρμογή του Target Model, με σκοπό την ενίσχυση του ανταγωνισμού.

Σχολιάζοντας πηγές της εταιρείας την ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για προκαταρκτική έρευνα σε σχέση με το αν η εταιρία παραβίασε τους όρους ανταγωνισμού υπογραμμίζουν τις αλλαγές που έχουν συντελεστεί στη φυσιογνωμία της εταιρείας, στο πλαίσιο του Target Model. Πάντως, εάν επιβεβαιωθεί η προκαταρκτική άποψη της Επιτροπής, αυτή η συμπεριφορά θα παραβίαζε το άρθρο 102 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης («ΣΛΕΕ»), το οποίο απαγορεύει την κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης.