Εθνική: Πώς αξιοποιεί το «όπλο» της πλεονάζουσας ρευστότητας

Σε υπερόπλο αναδεικνύεται για την Εθνική Τράπεζα, στο τρέχον περιβάλλον υψηλών επιτοκίων, η πλεονάζουσα ρευστότητα της τάξης των 7 δισ. ευρώ, καθώς αφενός διευρύνει, σχεδόν… αβάδιστα, το καθαρό επιτοκιακό περιθώριο και τα έσοδα από τόκους, αφετέρου επιτρέπει την επέκταση των εργασιών χρηματοδότησης με ανταγωνιστικούς όρους.

Η έναρξη του ανοδικού κύκλου επιτοκίων βρήκε την Εθνική με πλεονάζουσα ρευστότητα της τάξης των 7,4 δισ. ευρώ, μετά την αφαίρεση χρηματοδότησης, μέσω πράξεων μακροπρόθεσμης χρηματοδότησης (TLTRO III). Πρόκειται για ρευστότητα, η οποία προέρχεται κυρίως από καταθέσεις όψεως και ταμιευτηρίου (44,6 δισ. ευρώ επί συνόλου καταθέσεων 53 δισ. ευρώ στις 31/3/2023), που έχουν χαμηλό, συγκριτικά, κόστος.

Μια από τις πρώτες κινήσεις, στην οποία φέρεται να προχώρησε η τράπεζα, μετά την αλλαγή των όρων του προγράμματος TLTRO από την ΕΚΤ, ήταν η μεταφορά της παραπάνω ρευστότητας στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, ώστε να καρπώνεται τη διαφορά μεταξύ του χαμηλού κόστους κτήσης καταθέσεων και του τρέχοντος επιτοκίου της ΕΚΤ.

Η μεταφορά προκύπτει από τα στοιχεία της τελευταίας έκθεσης χρηματοπιστωτικής σταθερότητας της ΤτΕ. Σύμφωνα με την έκθεση, το άνοιγμα των εγχώριων τραπεζών στη Γερμανία αυξήθηκε κατά 7,4 δισ. ευρώ εντός του 2022 και αποδίδεται σε μεταφορά και κατάθεση από συστημική τράπεζα της πλεονάζουσας ρευστότητάς της στη διευκόλυνση αποδοχής καταθέσεων της ΕΚΤ. Επισημαίνεται ότι το επιτόκιο της εν λόγω διευκόλυνσης αυξήθηκε από 0,75% στις 14 Σεπτεμβρίου σε 3,25% στις αρχές Μαΐου.

Αν τα επιτόκια μείνουν στα τρέχοντα επίπεδα ως το τέλος της χρονιάς, η Εθνική θα εγγράψει, σχεδόν… άκοπα, μικτά έσοδα από τόκους της τάξης των 200 εκατ. ευρώ, την ώρα που άλλες εγχώριες τράπεζες πληρώνουν το Ευρωσύστημα, προκειμένου να καλύψουν ανάγκες ρευστότητας.

Τα παραπάνω έσοδα, σε συνδυασμό με το μείγμα των καταθέσεων, εξηγούν, σε ένα βαθμό, το υψηλότερο καθαρό επιτοκιακό περιθώριο, το οποίο εμφάνισε η Εθνική στο πρώτο τρίμηνο της τρέχουσας χρήσης. Το Net Interest Margin (NIM) διευρύνθηκε σε 2,6% από 2,12%, κατά το τελευταίο τρίμηνο του 2022 και τα καθαρά έσοδα από τόκους ανήλθαν σε 497 εκατ. ευρώ (+18% σε τριμηνιαία βάση), την ώρα που οι λειτουργικές δαπάνες διαμορφώθηκαν σε 201 εκατ. ευρώ, καταγράφοντας μείωση κατά 9%.

Η Εθνική εμφάνισε στο πρώτο τρίμηνο την υψηλότερη, μεταξύ των συστημικών τραπεζών, επίδοση σε NIM. Στο σύνολο της φετινής χρονιάς, το καθαρό επιτοκιακό περιθώριο αναμένεται να διαμορφωθεί, σύμφωνα με την διοίκηση, σε 2,5% με 2,55%.

Αυξάνει φέτος τις θέσεις του επενδυτικού χαρτοφυλακίου

Επιπρόσθετα, η πλεονάζουσα ρευστότητα, σε συνδυασμό με τη συντηρητική πολιτική που ακολούθησε πέρσι, παρέχουν στην Εθνική το πλεονέκτημα να αναδιαρθρώσει το επενδυτικό της χαρτοφυλάκιο, εμπλουτίζοντάς το με νέες και παλαιές εκδόσεις υψηλότερων αποδόσεων. Επομένως, δημιουργεί προϋποθέσεις περαιτέρω ενίσχυσης των εσόδων από τόκους.

Σε αντίθεση με τις υπόλοιπες συστημικές τράπεζες, η Εθνική μείωνε μεθοδικά, κατά το διάστημα Ιανουάριος- Σεπτέμβριος του 2022, τα χρεόγραφά της. Στις 30 Σεπτεμβρίου του 2022 ανέρχονταν σε 13,4 δισ. ευρώ. Προχώρησε σε μικρές αγορές στο τέλος του 2022 (αξία χαρτοφυλακίου 13,58 δισ. στις 31/12/22) και επιτάχυνε στο πρώτο τρίμηνο της φετινής χρονιάς, στη διάρκεια του οποίου η αξία χρεογράφων αυξήθηκε κατά 1,56 δισ. (15,14 δισ. στις 31/3).

Με καθυστέρηση, σε σχέση με άλλες τράπεζες, πρόσθεσε φέτος στο επενδυτικό της χαρτοφυλάκιο εγγυημένα δανειακά ομόλογα (CLOs), αξιοποιώντας την αύξηση των αποδόσεων, μετά την αναταραχή που προκάλεσαν τα «λουκέτα» περιφερειακών αμερικανικών τραπεζών.

Οι παραπάνω ενέργειες συνιστούν επιτυχή διαχείριση, σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα, του πλεονεκτήματος πλεονάζουσας ρευστότητας και η αγορά τις επιβράβευσε, ανεβάζοντας την κεφαλαιοποίηση της τράπεζας σε 5,3 δισ. ευρώ, μια ανάσα πλέον από αυτή της Eurobank (5,39 δισ. με κλείσιμο 2/6).

Στοίχημα η μεγέθυνση της «πίτας» των εξυπηρετούμενων δανείων

Το μεγάλο στοίχημα, όμως, παραμένει η αξιοποίηση του «υπερόπλου», σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Την προηγούμενη τριετία, η Εθνική έκλεισε την «ψαλίδα» σε επίπεδο εξυπηρετούμενων δανείων στην Ελλάδα, σε σχέση με τις άλλες τράπεζες. Δεν διαθέτει, όμως, αξιοσημείωτη διεθνή δραστηριότητα, με αποτέλεσμα να κατατάσσεται τέταρτη ως προς το ύψος των εξυπηρετούμενων δανείων σε ενοποιημένο επίπεδο.

Πέρυσι, αύξησε τα εξυπηρετούμενα δάνειά της κατά 2,5 δισ. ευρώ (29,28 δισ. ευρώ στις 31/12/22), αύξηση που ήρθε αποκλειστικά από τις εταιρικές χορηγήσεις. Για φέτος, η διοίκηση ανέφερε ότι αναμένει επιβράδυνση πιστωτικής επέκτασης, κάτι που προς το παρόν επιβεβαιώνεται καθώς το α' τρίμηνο οι αποπληρωμές ήταν υψηλότερες των εκταμιεύσεων για όλες τις τράπεζες από την εγχώρια δραστηριότητα. Συνολικά, για την τριετία 2023-25 εκτιμάται μέσος ετήσιος ρυθμός πιστωτικής επέκτασης 7%, έναντι 10% το 2022.

Η δυνατότητα της Εθνικής να κερδίσει μερίδιο στην Ελλάδα και να ξανακτίσει, σύμφωνα με τη στρατηγική που ανακοινώθηκε, παρουσία στις ξένες αγορές θα καθορίσει το αν θα αξιοποιήσει, σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της πλεονάζουσας ρευστότητας.

Προς το παρόν, έχει αποφασισθεί η Εθνική να επεκταθεί στις διεθνείς εργασίες, όχι μέσω εξαγορών ή σύστασης θυγατρικών/υποκαταστημάτων, αλλά μέσω εταιρικών χορηγήσεων. Ήδη η σχετική ομάδα που συστάθηκε εντός της Διεύθυνσης εταιρικών χορηγήσεων έχει εκταμιεύσει, σύμφωνα με πληροφορίες, δάνεια της τάξης των 200 εκατ. ευρώ.