Το παρασκήνιο από την αποχώρηση Ryanair από το «Ελ. Βενιζέλος»

Με μια μακροσκελή ανακοίνωση που άφηνε αιχμές κατά του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών (ΔΑΑ), της Fraport Greece, που διαχειρίζεται 14 περιφερειακά αεροδρόμια της χώρας, και της ελληνικής κυβέρνησης για την πολιτική που ακολουθούν, η χαμηλού κόστους αεροπορική εταιρεία Ryanair γνωστοποίησε χθες την αποχώρησή της από το μεγαλύτερο αεροδρόμιο της χώρας.

Ουσιαστικά η απόφαση της Ryanair αφορά το κλείσιμο της βάσης της στο «Ελευθέριος Βενιζέλος», που συνεπάγεται και την αποχώρηση των δύο αεροσκαφών της που στάθμευαν σε αυτό και ενδεχομένως του γραφείου που διατηρεί στις εγκαταστάσεις του ΔΑΑ για τη χειμερινή σεζόν, δηλαδή από την 29η Οκτωβρίου έως τα τέλη Μαρτίου, καθώς η ιρλανδική εταιρεία επικαλείται τη μη παροχή κινήτρων κατά τις περιόδους χαμηλής τουριστικής ζήτησης.

Βέβαια, όπως αναφέρουν πηγές της αγοράς, η εταιρεία θα διατηρήσει 10 διεθνή δρομολόγια που συνδέουν την ελληνική πρωτεύουσα με προορισμούς του εξωτερικού (Βιέννη, Βρυξέλλες, Βουδαπέστη, Μπολόνια, Μιλάνο, Ρώμη, Μάλτα, Κατοβίτσε, Λονδίνο και Δουβλίνο).

«Το αεροδρόμιο της Αθήνας και τα άλλα ελληνικά αεροδρόμια που ανήκουν στον γερμανικό όμιλο Fraport δεν προσφέρουν κανένα κίνητρο για την τόνωση της κίνησης κατά τη χειμερινή περίοδο, για την ανάπτυξη του τουρισμού εκτός της περιόδου αιχμής και τη σύνδεση της Αθήνας με άλλους προορισμούς, ώστε να αναδειχθεί σε έναν δημοφιλή προορισμό καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου», αναφέρει χαρακτηριστικά η ανακοίνωση της χαμηλού κόστους εταιρείας. «Η ελληνική κυβέρνηση δεν παρέχει μακροπρόθεσμα κίνητρα στις αεροπορικές εταιρείες για να επενδύσουν στο αεροδρόμιο των Αθηνών σε περιόδους μη αιχμής ή για να αναπτύξουν τον τουρισμό με τον τρόπο που το έκαναν η Ισπανία, η Ιταλία, η Πορτογαλία και η Κύπρος. Σε μια εποχή κατά την οποία άλλες κυβερνήσεις και αεροδρόμια μειώνουν τα τέλη και εισάγουν προγράμματα για την ανάκαμψη του τουρισμού, η ελληνική κυβέρνηση συνεχίζει να επιβάλλει χρέωση αεροδρομίου, ύψους 12 ευρώ ανά επιβάτη, καθιστώντας τους ελληνικούς αερολιμένες μη ανταγωνιστικούς».

Αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που η ιρλανδική εταιρεία διαμαρτύρεται για τις χρεώσεις των αεροδρομίων και κλείνει βάση της σε κάποιο ελληνικό αεροδρόμιο, παρά το γεγονός ότι οι κινήσεις της πολλές φορές είναι απότοκο της γενικότερης πολιτικής που ακολουθεί σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Αυτός ήταν, άλλωστε, ένας από τους λόγους που ενόψει της φετινής τουριστικής σεζόν, η εταιρεία ανακοίνωσε ότι δεν επρόκειτο να ανοίξει ξανά τη βάση της στη Ρόδο. Αντίστοιχη τακτική είχε ακολουθήσει και κατά το παρελθόν, το 2018, όταν -επικαλούμενη τις χρεώσεις του αεροδρομίου «Ιωάννης Δασκαλογιάννης»- αποφάσισε την αποχώρησή της από τα Χανιά.

Ερμηνεύοντας πάντως τα στοιχεία, πηγές της αγοράς αναφέρουν ότι ρόλο στην απόφαση της Ryanair να κλείσει τη βάση της στο «Ελευθέριος Βενιζέλος» διαδραμάτισε η ενίσχυση του μεριδίου που κατέγραψαν άλλοι αερομεταφορείς, γεγονός που «ψαλίδισε» τις επιδόσεις της ιρλανδικής αεροπορικής. Ενδεικτική είναι η ανάπτυξη της ελληνικής Sky Express -του ομίλου IOGR, επικεφαλής του οποίου είναι ο επιχειρηματίας Γιάννης Γρύλος-, το μερίδιο της οποίας στον ΔΑΑ από το 2,5% το 2019 αυξήθηκε στο 13% το 2022. Αντίστοιχα, το μερίδιο της Ryanair στο μεγαλύτερο αεροδρόμιο της χώρας από 16% το 2019 συρρικνώθηκε στο 8% το 2022.

Οι ίδιες πηγές αποδίδουν την αποχώρηση της Ryanair και στη λήξη της χρονικής περιόδου κατά την οποία η εταιρεία επωφελείτο από ένα συγκεκριμένο κίνητρο του «Ελευθέριος Βενιζέλος». Στο πλαίσιο της στρατηγικής του για διείσδυση σε νέες αγορές, ο Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών πριμοδοτεί για τρία χρόνια τις αεροπορικές εταιρείες που πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια και επιλέγουν να πετάξουν στις λεγόμενες «niche markets», δηλαδή σε δευτερεύοντες προορισμούς οι οποίοι δεν εξυπηρετούνται από κάποιον άλλο αερομεταφορέα, με το ποσό των 15 ευρώ ανά αναχωρούντα επιβάτη. Το συγκεκριμένο κίνητρο αξιοποίησε και η Ryanair τα τελευταία τρία χρόνια, αρχής γενομένης από το 2019, με 25 από τα 38 δρομολόγιά της από το «Ελευθέριος Βενιζέλος» να αφορούν «niche markets».

Η απάντηση του υπουργείου Τουρισμού

Την ίδια στιγμή, πάντως, απαντώντας στις αιτιάσεις της Ryanair, πηγές του υπουργείου Τουρισμού ανέφεραν ότι βρίσκεται σε επεξεργασία συγκεκριμένο πλάνο, το οποίο εντάσσεται στην ευρύτερη στρατηγική που ακολουθείται για την ενίσχυση του χειμερινού τουρισμού και την επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου στην Ελλάδα. Το εν λόγω σχέδιο, το οποίο θα παρουσιαστεί το επόμενο διάστημα, περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, και την παροχή κινήτρων σε αεροπορικές εταιρείες και tour operators που ενδιαφέρονται να συνεχίσουν τη δραστηριότητά τους στην Ελλάδα και μετά τον Οκτώβριο.

Στην κατεύθυνση αυτή, άλλωστε, από τις αρχές της επόμενης εβδομάδας, ο υπουργός Τουρισμού Βασίλης Κικίλιας θα πραγματοποιήσει σειρά στοχευμένων επισκέψεων σε ευρωπαϊκές πρωτεύουσες (Βερολίνο, Βιέννη, Παρίσι και Στοκχόλμη) για τη διεύρυνση της συνεργασίας με διεθνείς παράγοντες του τουριστικού κλάδου.

Οπως τονίζουν, μάλιστα, οι ίδιες πηγές, το υπουργείο Τουρισμού προωθεί στρατηγικά τη σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα όσον αφορά προτάσεις και πρωτοβουλίες με αμιγώς αναπτυξιακό πρόσημο, που δημιουργούν νέες θέσεις εργασίας και αναβαθμίζουν ακόμα περισσότερο το τουριστικό προϊόν της χώρας.