Η αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της Πειραιώς και το «λάθος»

Η απότομη άνοδος στη μετοχή της Πειραιώς, την περασμένη Τρίτη, «πληρώθηκε» με εξίσου απότομη πτώση τις δύο επόμενες ημέρες. Προφανώς η προσδοκία της ΑΜΚ οδήγησε κάποιους να εκτιμήσουν λάθος πού βρίσκεται η μελλοντική «αξία» της τράπεζας. Πίστεψαν, για να το πούμε λίγο απλουστευμένα, ότι η «μελλοντική αξία» κρύβεται στις υφιστάμενες μετοχές, ενώ στην πράξη αφορά κυρίως εκείνες που θα εκδοθούν με τη διαδικασία της ΑΜΚ.

Δυσάρεστο μεν, πλην περίπου νομοτελειακό, εξαιτίας των συνθηκών στις οποίες πραγματοποιείται. Διότι βασική επιδίωξη του τρόπου με τον οποίο πραγματοποιείται η αύξηση είναι να προσελκύσει νέα ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια (κρατικά δεν υπάρχουν, ούτε και είναι επιθυμητά από τους θεσμούς και τις εποπτικές αρχές), προκειμένου να αντλήσει συνολικά ποσό της τάξεως του 1 δισ. ευρώ. Ενα ποσό κυριολεκτικά «θηριώδες» για τα ελληνικά δεδομένα και τη συγκεκριμένη συγκυρία.

Προϋπόθεση όμως για να συμβεί αυτό ήταν:

• Να μειωθεί η συμμετοχή του ΤΧΣ σε επίπεδο κάτω της καταστατικής μειοψηφίας του 1/3, σε βαθμό δηλαδή που να μην αποθαρρύνει τους ιδιώτες επενδυτές (κάτι που ήθελαν επίσης η κυβέρνηση, οι θεσμοί και η ΕΚΤ).
• Να είναι πρωτίστως ελκυστικοί οι όροι για τους νέους επενδυτές, αλλά και να «σπρώχνουν» τους υφιστάμενους να συμμετάσχουν ξανά, αν θέλουν να έχουν προσδοκία μελλοντικού κέρδους.

Εν ολίγοις, το dilution ήταν προδιαγεγραμμένο εξαρχής για μικρούς και μεγάλους μετόχους, ενώ με αυτά τα δεδομένα, εξηγείται η διαδικασία του book building, το reverse split και η κατάργηση του δικαιώματος για τους παλαιούς μετόχους, όπως περιγράφεται αναλυτικά εδώ.

Όσοι υποστηρίζουν ότι πρόκειται για «νέα ανακεφαλαιοποίηση» έχουν σε μεγάλο βαθμό δίκιο. Πρόκειται για μια ανακεφαλαιοποίηση της τράπεζας με ιδιωτικά κεφάλαια, προκειμένου να εξυγιάνει το υφιστάμενο χαρτοφυλάκιό της, μειώνοντας τα γνωστά σε όλους πλέον NPEs. Κάτι που συνεπάγεται σημαντική ζημία, άρα σημαντική μείωση των υφιστάμενων κεφαλαίων και απαίτηση για «φρέσκο χρήμα».

Χωρίς όμως μια αύξηση αυτού του μεγέθους, το μέλλον της τράπεζας ήταν αβέβαιο, ίσως να οδηγούσε και σε «σπάσιμο» της τράπεζας, με νέες και μη αναστρέψιμες συνέπειες τόσο για τους ιδιώτες μετόχους, μικρούς και μεγάλους, όσο και για το ΤΧΣ, παρά τις σημαντικές απώλειες που έχουν μεσολαβήσει.

Η διαφορά ωστόσο με τις προηγούμενες ανακεφαλαιοποιήσεις είναι ότι σύμφωνα με τους σχεδιασμούς της τράπεζας, τα NPEs θα μειωθούν σε μονοψήφιο ποσοστό στους επόμενους 12 μήνες, ενώ μεσοπρόθεσμα θα φτάσουν στο επίπεδο του 3%. Εν ολίγοις, αναμένουν να υπάρξει πραγματική εξυγίανση του χαρτοφυλακίου και όχι ένα «μπάλωμα» της κατάστασης, όπως είχε συμβεί, για να λέμε τα σύκα σύκα και τη σκάφη σκάφη, σε παρελθούσες ανακεφαλαιοποίησεις, με αποτέλεσμα να… επαναλαμβάνονται.

Σε αυτό το σχέδιο άλλωστε, συνολικού ύψους 2,6 δισ. ευρώ, πέρα από την ΑΜΚ εντάσσεται η δημιουργία εσωτερικού κεφαλαίου ύψους 1 δισ. ευρώ μέσω swap ομολόγων του ελληνικού Δημοσίου, πώλησης των υπηρεσιών POS και «συνθετική τιτλοποίηση», πράξεις που έχουν πραγματοποιηθεί η έχουν δρομολογηθεί, καθώς και επιπρόσθετο όφελος 600 εκατ. ευρώ από την έκδοση Tier 1 ομολόγων.

Στην παρούσα φάση λοιπόν, το θέμα δεν είναι τόσο αν έχει κάποιος ή δεν έχει μετοχές Πειραιώς, για να αποφασίσει τι θα κάνει, αλλά αν πιστεύει στο σχέδιο ή όχι. Αυτό άλλωστε θα κοιτάξουν και οι μεγάλοι νέοι επενδυτές, χωρίς τους οποίους δεν μπορεί να υπάρξει αύξηση αυτού του μεγέθους.