Πειραιώς: Τo «plan A» για την αύξηση κεφαλαίου και ο ρόλος του ΤΧΣ

Το φιλόδοξο εγχείρημα υλοποίησης αύξησης κεφαλαίου της Τράπεζας Πειραιώς, πριν την είσοδο της πανευρωπαϊκής άσκησης προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων (stress test) στην τελική της φάση, επιδιώκουν να θέσουν σε εφαρμογή κυβέρνηση, ΤΧΣ, διοίκηση της τράπεζας και σύμβουλοι.

Οι σύμβουλοι ιδιωτικοποίησης της Πειραιώς, UBS και Goldman Sachs, έχουν εισηγηθεί τη διενέργεια της αύξησης μετοχικού κεφαλαίου (ΑΜΚ) τον προσεχή Απρίλιο, ενώ το ύψος της επιδιώκεται να κινηθεί μεταξύ 1 με 1,1 δισ. ευρώ. Οι αποφάσεις για τον χρόνο και το ύψος της ΑΜΚ θα οριστικοποιηθούν μέσα στον Μάρτιο, σε συνάρτηση με το κλίμα που θα επικρατεί στις αγορές και την πρόοδο του capital plan.

Το σκεπτικό των συμβούλων εδράζεται στον εξής παράγοντα: αν χαθεί το «παράθυρο» του Απριλίου, η ΑΜΚ θα μετατεθεί για την περίοδο μετά την ολοκλήρωση του stress test (Ιούνιος- Ιούλιος 2021) και πριν τη διαδικασία εποπτικού ελέγχου και αξιολόγησης (SREP) της ΕΚΤ. Δηλαδή, για τον Σεπτέμβριο, εφόσον το επιτρέψει η εξέλιξη της πανδημίας και ο εκλογικός σχεδιασμός της κυβέρνησης.

Η διοίκηση της τράπεζας, το ΤΧΣ και η κυβέρνηση φαίνεται να έχουν αποδεχθεί την εισήγηση των συμβούλων, όλοι, όμως, γνωρίζουν ότι πρόκειται για ένα φιλόδοξο στόχο καθώς θα πρέπει, μέσα σε ενάμιση μήνα, να ολοκληρωθεί μια πρωτοφανής προεργασία, τόσο από την κυβέρνηση όσο και από τον μηχανισμό της τράπεζας, ενώ παράλληλα πρέπει να μεσολαβήσει σημαντική βελτίωση του κλίματος στο Χ.Α.

Ειδικότερα, θα πρέπει να ψηφισθεί από τη Βουλή η τροποποίηση του νόμου για το ΤΧΣ και ο Ηρακλής ΙΙ, να δρομολογηθεί είτε η πρώτη από τις δύο τιτλοποιήσεις που θα ενταχθούν στο νέο σχήμα εγγυοδοσίας είτε μια jumbo τιτλοποίηση 13 δισ. ευρώ.

Επιπρόσθετα, θα πρέπει να έχουν υπογραφεί συμβάσεις αγοραπωλησίας (SPAs) για την πώληση του κλάδου POS, το πρώτο synthetic swap, την τιτλοποίηση Vega και αρκετές μικρότερου μεγέθους συναλλαγές ( πώληση δανείων Μάνεσης, Λογοθέτη, Παπαναγιώτου, Trinity κ.ά.).

Το βασικό σενάριο, που έχουν επεξεργαστεί οι σύμβουλοι και έχει τις ευλογίες της κυβέρνησης, προβλέπει ότι το ΤΧΣ θα ασκήσει μερικώς τα δικαιώματα προτίμησης, που αναλογούν στο 61,34% και θα προχωρήσει σε διάθεση των υπόλοιπων δικαιωμάτων προτίμησης, μέσω βιβλίου προσφορών.

Προϋπόθεση για να συμβεί αυτό είναι να ψηφισθούν από τη Βουλή οι προωθούμενες τροποποιήσεις στο νόμο που διέπει τη λειτουργία του ΤΧΣ και βεβαίως να διαπιστωθεί ισχυρό αγοραστικό ενδιαφέρον.

Εφόσον η διάθεση δικαιωμάτων είναι επιτυχής και η ΑΜΚ καλυφθεί εξ ολοκλήρου, χωρίς το Ταμείο να λάβει αδιάθετες μετοχές, το ποσοστό του, μετά την ολοκλήρωσή της, θα υποχωρήσει, σύμφωνα με τον σχεδιασμό που επικοινωνούν κυβέρνηση και σύμβουλοι στους επενδυτές, στα επίπεδα του 20%.

Στο τραπέζι υπάρχει και το σενάριο πλήρους εξάσκησης από το ΤΧΣ των δικαιωμάτων προτίμησης, ώστε να προχωρήσει σε εύθετο χρόνο σε διάθεση πακέτου μετοχών της Πειραιώς, μέσω βιβλίου προσφορών. Δεν προκρίνεται, όμως, από την κυβέρνηση καθώς αφενός έχει δεσμευτεί για γρήγορη επανιδιωτικοποίηση της τράπεζας, αφετέρου, μια ΑΜΚ, στην οποία το ΤΧΣ θα εξασκήσει πλήρως τα δικαιώματά του, κρίνεται ότι δεν θα συγκεντρώσει υψηλό επενδυτικό ενδιαφέρον.

Παράλληλα, μέχρι την έναρξη της ΑΜΚ, θα πρέπει να έχει ληφθεί από την ΕΚΤ το «καλώς έχειν» για τη νέα «πατέντα» αποφυγής ενεργοποίησης του νόμου Χαρδούβελη. Όπως αποκάλυψε το Euro2day.gr, η λύση που επεξεργάστηκε ελεγκτική εταιρεία και υιοθέτησαν τράπεζες και κυβέρνηση, προβλέπει δυνατότητα «οριζόντιου» hive down για τράπεζες, όπως η Πειραιώς, που έχουν ήδη διενεργήσει «κάθετο» εταιρικό μετασχηματισμό.

Χωρίς βασικό επενδυτή η ΑΜΚ

Σύμφωνα με την ενημέρωση που παρέχεται στους επενδυτές, η δομή της προωθούμενης αύξησης κεφαλαίου δεν προβλέπει διαδικασία εισόδου βασικού επενδυτή ή ομάδας βασικών επενδυτών. Δεν θα «τρέξει» δηλαδή διαγωνιστική διαδικασία για ανάδειξη βασικού επενδυτή, όπως συνέβη στη Eurobank στην ΑΜΚ του 2014, μέσω της οποίας ιδιωτικοποιήθηκε.

Οι επενδυτές θα έχουν τη δυνατότητα να συμμετάσχουν στη διαδικασία του βιβλίου προσφορών για την αγορά των δικαιωμάτων προτίμησης που διαθέτει το ΤΧΣ. Θεωρητικά η διαδικασία δεν αποκλείει να υπάρξει ομάδα επενδυτών, η οποία μετά την ΑΜΚ θα ελέγχει, αθροιστικά, ποσοστό που να επιτρέπει τον διορισμό διοίκησης. Πρακτικά, όμως, η ακολουθούμενη δομή δεν θέτει ως προϋπόθεση να αποκτήσει η τράπεζα ιδιώτη βασικό μέτοχο ή ομάδα βασικών μετόχων.

Πριν την ΑΜΚ θα ξεκινήσει η τιτλοποίηση

Τέλος, μια ακόμη παράμετρο της ΑΜΚ αποτελεί η έγκαιρη έναρξη του προγράμματος «Ηρακλής ΙΙ». Και αυτό διότι ο σχεδιασμός προβλέπει να ανοίξει, πριν την αύξηση κεφαλαίου, διαγωνιστική διαδικασία είτε για μια jumbo τιτλοποίηση NPEs 13 δισ. ευρώ είτε για μια μικρότερη, της τάξης των 8 δισ. ευρώ. Στη δεύτερη περίπτωση, θα ακολουθήσει στα τέλη της χρονιάς δεύτερη τιτλοποίηση, της τάξης των 5 δισ. ευρώ.

Το ιδανικό θα ήταν, μάλιστα, να έχει ξεκινήσει η δεύτερη φάση του διαγωνισμού πριν την έναρξη διαπραγμάτευσης των δικαιωμάτων της ΑΜΚ, ώστε οι επενδυτές να έχουν μια πρώτη εικόνα της ζημιάς, την οποία θα εγγράψει η τράπεζα από την πώληση/δωρεάν απόδοση της πλειονότητας των ομολογιών ενδιάμεσης και χαμηλής διαβάθμισης.

Οι τίτλοι πρώτης διαβάθμισης, που θα φέρουν κρατική εγγύηση από το πρόγραμμα Ηρακλής ΙΙ, προβλέπεται να διακρατηθούν στο σύνολό τους από την Πειραιώς.