Τι αλλάζει στη σύμβαση του δημοσίου με την Ελληνικός Χρυσός

Υπογράφηκε από τους υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστα Σκρέκα, τον πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο της Eldorado Gold Τζορτζ Μπερνς και τον αντιπρόεδρο και γενικό διευθυντή της «Ελληνικός Χρυσός» Χρήστο Μπαλάσκα η νέα 25ετής σύμβαση εκμετάλλευσης των μεταλλείων Κασσάνδρας στη Χαλκιδική.

Με τη σύμβαση αυτή, όπως αναφέρουν πηγές του ΥΠΕΝ, «κλείνουν οριστικά οι διεκδικήσεις της εταιρείας Ελληνικός Χρυσός από το Δημόσιο, λόγω της πολυετούς αδειοδοτικής καθυστέρησης επί των προηγούμενων κυβερνήσεων».

«Η τροποποίηση της τρέχουσας, παρωχημένης σύμβασης (υπογράφηκε το 2003), μετά από διαπραγμάτευση, καθώς και το αναβαθμισμένο επενδυτικό σχέδιο που τη συνοδεύει, ενσωματώνουν τις βέλτιστες διεθνείς πρακτικές και τις πλέον σύγχρονες τεχνολογίες για την περαιτέρω μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος», τονίζουν οι ίδιες πηγές και σημειώνουν: «Επίσης, λαμβάνουν υπόψη τις σημερινές συνθήκες της αγοράς και τους στοιχειώδεις όρους του ανταγωνισμού. Στόχος είναι η μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα της σύνθετης αυτής επένδυσης και η δημιουργία νέων και καλά αμειβόμενων θέσεων εργασίας σε μια περιοχή όπου η ανεργία ξεπερνά το 20% και το τουριστικό της προϊόν επλήγη από την πανδημία».

Κύκλοι του υπουργείου ΠΕΝ υποστηρίζουν ότι «διαμορφώνεται ακόμη ένα σταθερό θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας. Καθιερώνονται νομικές δικλίδες που θωρακίζουν την επένδυση απέναντι σε απρόβλεπτους, ανασταλτικούς παράγοντες τόσο από την πλευρά του επενδυτή όσο και από την πλευρά του Δημοσίου, κατά τα πρότυπα των μεγαλύτερων διεθνών συμβάσεων. Όλα τα εμπλεκόμενα μέρη δεσμεύονται ισότιμα και δίκαια, με γνώμονα την ομαλή πορεία του επενδυτικού σχεδιασμού και τη μεγιστοποίηση των ωφελειών για το κράτος και τις τοπικές κοινότητες της Βορειοανατολικής Χαλκιδικής».

Τι αλλάζει με το νέο επενδυτικό σχέδιο

Οπως αναφέρουν κύκλοι του ΥΠΕΝ, το αναβαθμισμένο επενδυτικό σχέδιο αφορά σε συνολικές επενδύσεις ύψους 3,1 δισ. δολαρίων (2,6 δισ. ευρώ) έναντι 1,4 δισ. δολαρίων (1,2 δισ. ευρώ) του προηγούμενου σχεδίου. Σε αυτό το πλαίσιο, και τα τρία μεταλλεία διατηρούνται ανοιχτά, διαρκώς εκσυγχρονιζόμενα και παρατείνεται ο χρόνος ζωής τους, εκσυγχρονίζεται και επεκτείνεται ο λιμένας Στρατωνίου και υιοθετούνται βέλτιστες διεθνώς περιβαλλοντικές πρακτικές.

Επιπλέον, προβλέπεται μέσα σε διάστημα 12 ως 24 μηνών η εταιρεία να καταθέσει νέα πρόταση για την υλοποίηση, βάσει νέας τεχνοοικονομικής μεθόδου, της δέσμευσης για καθετοποίηση της παραγωγής με την κατασκευή εργοστασίου μεταλλουργίας χρυσού.

Οι άμεσες θέσεις εργασίας αυξάνονται σε 3.070, έναντι 1.650 σήμερα, με πρόβλεψη την περίοδο της κατασκευής να προστεθούν παροδικά 900 επιπλέον θέσεις.

Στο νέο σχέδιο, λαμβάνοντας υπόψη τα αιτήματα της τοπικής κοινωνίας, η εταιρεία δεσμεύεται για την εμπροσθοβαρή υλοποίηση επενδύσεων και έργων ύψους 67 εκατ. ευρώ για την τοπική κοινωνία, με τα πρώτα έργα, ύψους 13 εκατ. ευρώ, να πραγματοποιούνται εντός των πρώτων 5 ετών.

Η συνεισφορά του νέου επενδυτικού σχεδίου

Για την ελληνική οικονομία:

• Σταθερά έσοδα 2 δισ. ευρώ για τα κρατικά ταμεία τα επόμενα 25 χρόνια

• Επιπλέον επενδύσεις 1,9 δισ. δολάρια (1,6 δισ. ευρώ) για τον εκσυγχρονισμό και την ανάπτυξη των Μεταλλείων Κασσάνδρας

• Εμπροσθοβαρής υλοποίηση των επενδύσεων με καταβολή 1 δισ. δολάρια (σχεδόν 1 δισ. ευρώ) την πρώτη πενταετία

• Αύξηση κατά 10% των μεταλλευτικών τελών και επέκταση της εφαρμογής τους σε όλο το περιεχόμενο των εξορυσσόμενων μετάλλων (ad valorem)

• Επιπλέον έσοδα άνω των 200 εκατ. ευρώ από τα μεταλλευτικά δικαιώματα, που συνολικά θα ανέλθουν σε 300 εκατ. ευρώ, για το Ελληνικό Δημόσιο και τον Δήμο Αριστοτέλη

• Τόνωση της αγοράς με 3,5 δισ. ευρώ να προβλέπεται να διοχετευθούν σε προμήθειες και υπηρεσίες ελληνικών επιχειρήσεων και επαγγελματιών.

Για την τοπική κοινωνία:

• Δημιουργία 1.400 νέων θέσεων εργασίας

• Περισσότερες από 3.000 άμεσες θέσεις στην πλήρη ανάπτυξη της επένδυσης κι επιπλέον 2.000 έμμεσες θέσεις εργασίας

• Τόνωση της κατασκευαστικής δραστηριότητας στην περιοχή και δημιουργία επιπλέον 900 θέσεων εργασίας

• Αύξηση της διάρκειας ζωής των μεταλλείων από 18 σε πάνω από 25 έτη και επέκταση του χρόνου ζωής των μεταλλείων των Μαύρων Πετρών κατά 8 έτη

• Διατήρηση της απασχόλησης για πάνω 25+ χρόνια. Σε αντίθεση με το προηγούμενο επενδυτικό σχέδιο, που προέβλεπε το κλείσιμο των μεταλλείων της Ολυμπιάδας και των Μαύρων Πετρών.

Για την προστασία του περιβάλλοντος:

• Η εταιρεία δεσμεύεται για πλήρη αποκατάσταση της περιοχής τόσο κατά τη διάρκεια της μεταλλευτικής περιόδου, όσο και μετά την ολοκλήρωση αυτής.

• Σημαντική μείωση στο περιβαλλοντικό αποτύπωμα του έργου στις Σκουριές, με την τεχνολογία ξηρής απόθεσης μεταλλευτικών καταλοίπων (δύο χώροι απόθεσης γίνονται ένας).

• Πλήρης επαναπλήρωση του επιφανειακού και του υπόγειου ορύγματος μετά το τέλος της μεταλλευτικής περιόδου.

• Εφαρμογή νέας τεχνολογίας (paste filling), με επαναχρησιμοποίηση του συνόλου των μεταλλευτικών καταλοίπων για την επαναπλήρωση των υπόγειων στοών.

• Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης Αποβλήτων και Υδάτων, αξίας 130 εκατ. ευρώ.

• Αναβάθμιση του Χώρου Ξηρής Απόθεσης Κοκκινόλακκα, με πρόσθετη χωρητικότητα άνω των 3 εκατ. κ.μ. μεταλλευτικών καταλοίπων σε έναν ενιαίο, προστατευμένο χώρο.

• Προστασία των υδάτινων πόρων μέσω αντιπλημμυρικής οχύρωσης όλων των εγκαταστάσεων.

• 24/7 επίβλεψη με το Σύστημα Περιβαλλοντικής Παρακολούθησης μέσω 400 σημείων ελέγχου σε όλη την περιοχή γύρω από τις μεταλλευτικές εγκαταστάσεις.

Οι δηλώσεις 

Η τροποποίηση της σύμβασης με την «Ελληνικός Χρυσός» για τα Μεταλλεία Κασσάνδρας της Χαλκιδικής υπεγράφη από τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστα Σκρέκα, τον Υπουργό Οικονομικών, Χρήστο Σταϊκούρα, τον Πρόεδρο και Διευθύνοντα Σύμβουλο της Eldorado Gold, George Burns και τον Αντιπρόεδρο και Γενικό Διευθυντή Ελλάδος της Eldorado Gold, Χρήστο Μπαλάσκα.

Στην τελετή υπογραφής παρέστησαν ο Υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Άδωνις Γεωργιάδης, η Γενικής Γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών, Αλεξάνδρα Σδούκου, καθώς και οι Πρέσβεις του Καναδά και των ΗΠΑ στην Ελλάδα, Mark Allen και Geoffrey Pyatt.

Μετά το πέρας της τελετής, ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, δήλωσε: «Με αυτήν τη συμφωνία απεμπλέκουμε και επανεκκινούμε μία από τις μεγαλύτερες, άμεσες ξένες επενδύσεις στη χώρα μας. Περιμένουμε πολλά οφέλη για την τοπική κοινωνία, την εθνική οικονομία, την Ελλάδα στο σύνολό της. Με βάση αυτήν τη νέα συμφωνία, θα έχουμε περισσότερες θέσεις εργασίας, περισσότερα άμεσα έσοδα για το ελληνικό κράτος και φυσικά πολύ χαμηλότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα, γιατί εφαρμόζονται νέες τεχνολογίες σε ό,τι αφορά στην προστασία του περιβάλλοντος. Με την τροποποίηση της σύμβασης, από τις 1.650 θέσεις εργασίας που σήμερα υπάρχουν, σε πλήρη ανάπτυξη θα έχουμε συνολικά περισσότερες από 3.000 θέσεις εργασίας, ενώ οι νέες επενδύσεις θα ανέλθουν σε 1,6 δισ. ευρώ. Οφείλω  να πω ότι πέρα από τη χρήση νέων τεχνολογιών για την προστασία του περιβάλλοντος και τη διαχείριση των αποβλήτων, εφαρμόζεται και ένα σύστημα περιβαλλοντικής παρακολούθησης, εικοσιτετράωρης λειτουργίας, επτά μέρες την εβδομάδα, με 400 σημεία ελέγχου περιμετρικά των μεταλλευτικών εγκαταστάσεων. Αποδεικνύεται, με την παρούσα συμφωνία, η αποφασιστικότητα της Κυβέρνησης και η πολιτική βούληση του ίδιου του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, να προσελκύσουμε άμεσες ξένες επενδύσεις και να καταστεί η Ελλάδα ελκυστική και ανταγωνιστική για την παγκόσμια επενδυτική κοινότητα».

Ο Υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας, δήλωσε: «Η Κυβέρνηση, μέσα σε πρωτόγνωρες παγκοσμίως συνθήκες, λέει λίγα και πράττει πολλά. Η χώρα υλοποιεί μεταρρυθμίσεις με όρους οικονομικής αποτελεσματικότητας και κοινωνικής ανταποδοτικότητας. Η χώρα και η Κυβέρνηση δημιουργούν τις προϋποθέσεις για την προσέλκυση μεγάλων επενδύσεων, όπως η σημερινή, η υλοποίηση της οποίας θα δημιουργήσει πολλές, καλές νέες θέσεις απασχόλησης, αντιμετωπίζει περιβαλλοντικές ανησυχίες και ενισχύει σημαντικά την ελληνική οικονομία. Θα ήθελα να ευχαριστήσω και να συγχαρώ θερμά όλους τους συντελεστές του σημερινού αποτελέσματος».

Ο Υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Άδωνις Γεωργιάδης, δήλωσε: «Από την πρώτη μέρα που ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης μού ανέθεσε την ηγεσία στο Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων αντιμετωπίσαμε στη διεθνή επενδυτική κοινότητα δύο βασικά ορόσημα που περίμεναν οι ξένοι επενδυτές να δουν και να διαπιστώσουν ότι η Ελλάδα πράγματι αλλάζει. Το ένα είναι η μεγάλη επένδυση στο Ελληνικό, που έχει ήδη ξεκολλήσει και σε λίγες εβδομάδες θα έχουμε και τις επίσημες ανακοινώσεις με τον κύριο Υπουργό των Οικονομικών. Η δεύτερη ήταν η επένδυση της «Ελληνικός Χρυσός», της Eldorado Gold, στη Χαλκιδική. Η σημερινή είναι μία ιστορική μέρα για την Ελλάδα, με μεγάλη ωφέλεια για τον ελληνικό λαό, που αποκαθιστά το κλίμα επενδυτικής εμπιστοσύνης και αποδεικνύει ότι οι επενδυτές που θα αποφασίσουν να κάνουν το όραμά τους στην Ελλάδα σεβόμενοι την ελληνική νομοθεσία, την ευρωπαϊκή νομοθεσία, το περιβάλλον και τις ανάγκες της κοινωνίας, είναι ευπρόσδεκτοι και θα μπορέσουν να βρουν αξιόπιστους συνομιλητές για να κάνουν την δουλειά τους. Θέλω ιδιαιτέρως να ευχαριστήσω και τον προηγούμενο Υπουργό Περιβάλλοντος, τον κύριο Κωστή Χατζηδάκη, με τον οποίο δουλέψαμε μαζί όλο το προηγούμενο διάστημα για να φτάσουμε εδώ. Ασφαλώς τον κύριο Σκρέκα ο οποίος, αν και λίγο καιρό εδώ, ανέλαβε με μεγάλη ταχύτητα την ηγεσία αυτής της διαπραγμάτευσης. Το συνάδελφό μου τον κύριο Σταϊκούρα ο οποίος έδωσε και την κρίσιμη λύση στο τέλος. Και ασφαλώς την Γενική Γραμματέα, την κυρία Σδούκου, η οποία ήταν πανταχού παρούσα. Κλείνοντας, η επένδυση δεν θα μπορούσε να έχει υλοποιηθεί και να έχουμε φτάσει σε αυτή την ιστορική ημέρα χωρίς την αδιάκοπη και προσωπική εμπλοκή του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, ο οποίος και έδωσε τις κατάλληλες κατευθύνσεις σε εμάς για να φτάσουμε σήμερα εδώ. Θέλω να καλωσορίσω, λοιπόν, για άλλη μία φορά την «Ελληνικός Χρυσός» στην Ελλάδα και να τους πω ότι μία νέα σελίδα υπάρχει από σήμερα στις σχέσεις τους με την ελληνική Πολιτεία».

Από την πλευρά του, ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της Eldorado Gold, George Burns, επισήμανε: «Είμαι ιδιαίτερα χαρούμενος που βρίσκομαι σήμερα εδώ. Προηγήθηκε πολύ σκληρή δουλειά, από πολλούς ανθρώπους, για να φτάσουμε εδώ σήμερα. Η συμφωνία αυτή σηματοδοτεί ένα νέο ξεκίνημα για την επένδυση στη Χαλκιδική, η οποία είναι μία από τις μεγαλύτερες στην Ελλάδα. Το σημερινό αποτέλεσμα είναι συνδυασμός αφοσίωσης και συνεργασίας από την Eldorado Gold και την Ελληνική Κυβέρνηση. Αντανακλά την αληθινή επιθυμία να εκπονήσουμε το πλαίσιο που θα επιτρέψει την ανάπτυξη των επενδύσεων αυτών προς όφελος των μεταλλείων στην Κασσάνδρα, του Δημοσίου, του Δήμου της περιοχής, της τοπικής κοινωνίας, της Χαλκιδικής και των μετόχων, των εργαζομένων και των συνεργατών μας. Πιστεύω ότι αυτή η συμφωνία βάζει τα θεμέλια για την προσέλκυση και άλλων επενδύσεων στην Ελλάδα».   

Ο Πρέσβης του Καναδά στην Ελλάδα, Mark Allen, ανέφερε: «Είναι μία ιδανική μέρα για να συγχαρούμε όλους τους εμπλεκόμενους για τη σκληρή δουλειά που έκαναν. Είμαι υπερήφανος που ο Καναδάς αποτελεί έναν από τους πέντε κορυφαίους επενδυτές στην Ελλάδα, χάρη σε αυτήν την επένδυση και σε άλλες επενδύσεις - κλειδιά. Μεγαλώνοντας σε μία μεταλλευτική κοινότητα, αντιλαμβάνομαι τη σημασία της βιώσιμης μεταλλουργίας για την παραγωγή πλούτου και την προστασία του περιβάλλοντος. Και πιστεύω ότι αυτή η επένδυση συνδυάζει και τα δύο».  

Ο Πρέσβης των ΗΠΑ στην Ελλάδα, Geoffrey Pyatt, υπογράμμισε: «Θέλω να επισημάνω τη συμμετοχή των ΗΠΑ στην επένδυση αυτή. Έχουμε μία νέα κυβέρνηση στην Ουάσιγκτον και γνωρίζω ότι ο Πρόεδρος Μπάιντεν θεωρεί πολύ σημαντική τη συνεργασία και τη συμμαχία με την Ελλάδα και την ενίσχυση αυτής της σχέσης. Θέλω, επίσης, να τονίσω ότι η εταιρεία είναι από τον Καναδά, αλλά είναι εισηγμένη στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης. Οι περισσότερες από τις εισηγμένες εταιρείες στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης έχουν πολύ αυστηρές προβλέψεις για την προστασία του περιβάλλοντος». 

Η ανακοίνωση της Ελληνικός Χρυσός

Η Ελληνικός Χρυσός στην ανακοίνωσή της σημειώνει ότι δρομολογείται η πλήρης ανάπτυξη των Μεταλλείων Κασσάνδρας. Η νέα Επενδυτική Συμφωνία τροποποιεί την από 17ετίας σύμβαση με το Ελληνικό Δημόσιο βελτιώνοντάς την μέσα από ένα σύγχρονο νομικό και επενδυτικό πλαίσιο σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα, το οποίο προβλέπει αυξημένες επενδύσεις κεφαλαίων ύψους $1,9 δισ. για την πλήρη ανάπτυξη και λειτουργία των μεταλλευτικών εγκαταστάσεων σε Σκουριές, Ολυμπιάδα και Μαύρες Πέτρες-Στρατώνι, στη ΒΑ Χαλκιδική.

Πρόκειται, σημειώνει η εταιρία, για μια πολλαπλώς επωφελή συμφωνία για όλα τα εμπλεκόμενα μέρη: για το Ελληνικό Δημόσιο, συνεπάγεται σημαντικά αυξημένα έσοδα από φόρους και μεταλλευτικά τέλη, σημαντική αύξηση των ελληνικών εξαγωγών με συνακόλουθη εισροή συναλλάγματος και ενδυνάμωση του εγχώριου μεταλλευτικού κλάδου· για τις τοπικές κοινότητες του Δήμου Αριστοτέλη, θα δημιουργήσει σημαντικά περισσότερες θέσεις εργασίας, προωθώντας παράλληλα εμβληματικές επενδύσεις και κοινωνική στήριξη· για το περιβάλλον, διασφαλίζει μειωμένο περιβαλλοντικό αποτύπωμα μέσω της εφαρμογής των Βέλτιστων Διαθέσιμων Τεχνικών (BAT) που εφαρμόζονται από τον μεταλλευτικό κλάδο σε παγκόσμιο επίπεδο.

Ταυτόχρονα, η Συμφωνία διασφαλίζει πλέον την απαραίτητη νομική και οικονομική σταθερότητα που προϋποθέτει μια επένδυση αυτού του βεληνεκούς, με τη θέσπιση ενός σταθερού και διαφανούς πλαισίου για την πορεία της αδειοδότησης των έργων, όμοιο με αυτό που ισχύει σε αντίστοιχες συμφωνίες Άμεσων Ξένων Επενδύσεων (FDI) στην Ελλάδα.

«Η σημερινή μέρα αποτελεί ένα σημαντικό ορόσημο, που σηματοδοτεί μια νέα αρχή για τα Μεταλλεία Κασσάνδρας και για την Eldorado Gold στην Ελλάδα», δήλωσε ο George Burns, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της Εldorado Gold. «Αυτή η συμφωνία αντικατοπτρίζει την πραγματική επιθυμία και των δύο πλευρών να διαμορφώσουν ένα επιχειρησιακό πλαίσιο που να μπορεί να αξιοποιήσει στο μέγιστο τις δυνατότητες των Μεταλλείων Κασσάνδρας προς όφελος όλων: κράτους, τοπικών κοινωνιών, εργαζομένων και επενδυτών. Τόσο η Ολυμπιάδα όσο και οι Σκουριές έχουν την προοπτική να αποτελέσουν μεταλλεία παγκόσμιας κλάσης που, μαζί με τα υπόλοιπα έργα της Eldorado ανά τον κόσμο, θα αναδειχθούν σε καταλύτες μετασχηματισμού για την εταιρεία.»

«Έχουμε πλέον καταλήξει, από κοινού και σε αγαστή συνεργασία με την Ελληνική Κυβέρνηση, σε μια νέα, αναβαθμισμένη επενδυτική συμφωνία που, με την επικύρωσή της από το Ελληνικό Κοινοβούλιο, θα αποτελέσει τον οδηγό για την βιώσιμη ανάπτυξη των Μεταλλείων Κασσάνδρας, και θα στείλει ένα ισχυρό σήμα προς τη διεθνή επενδυτική κοινότητα ότι η Ελλάδα είναι ένας ασφαλής και πολλά υποσχόμενος προορισμός για την άνθιση κορυφαίων επιχειρηματικών πρωτοβουλιών. Μαζί, δημιουργούμε μία ισχυρή παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές παραμένοντας πιστοί στη δέσμευσή μας να συνεχίσουμε να λειτουργούμε με την μέγιστη υπευθυνότητα και ασφάλεια προς τους ανθρώπους μας, τις τοπικές κοινωνίες και το περιβάλλον.».

Τα επόμενα βήματα για το έργο των Σκουριών

Η εταιρεία δρομολογεί βασικές τεχνικές εργασίες στο έργο των Σκουριών, συμπεριλαμβανομένων πρόσθετων εργασιών στον σχεδιασμό του έργου και αναθεωρήσεις στη μελέτη σκοπιμότητας για την εκτίμηση του ύψους των απαιτούμενων επενδύσεων. Έχει ήδη υποβληθεί στο Υπουργείο Ενέργειας & Περιβάλλοντος ο φάκελος για την έγκριση της εφαρμογής της μεθόδου Ξηρής Απόθεσης μεταλλευτικών καταλοίπων και η έγκριση αναμένεται με την ολοκλήρωση της αξιολόγησης του φακέλου από το αρμόδιο υπουργείο. Επιπλέον, εξελίσσεται η διερεύνηση για την εξασφάλιση συγχρηματοδότησης στο έργο των Σκουριών. Μόλις ξεκινήσουν εκ νέου, οι κατασκευαστικές εργασίες αναμένεται να διαρκέσουν περίπου 2,5 χρόνια.