Την ευκαιρία σε όσους δανειολήπτες πληρούν τα κριτήρια να πάρουν πίσω τα σπίτια τους, εξοφλώντας ποσό χαμηλότερο από την τρέχουσα αξία του -ενεχυριασμένου- ακινήτου, δίνει η Εθνική Τράπεζα, σε μια προσπάθεια να ενισχύσει τις αποτελεσματικές ρυθμίσεις, εξυγιαίνοντας το χαρτοφυλάκιό της.
Ένας από τους βασικούς στόχους της επόμενης τετραετίας για την Eθνική Tράπεζα, όπως αυτοί παρουσιάστηκαν την περασμένη Πέμπτη στο Λονδίνο, αποτελεί η μείωση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων της (Non Performing Exposures - NPEs) κατά 14,3 δισ. ευρώ στην τετραετία 2019-22.
Το 50% της μείωσης θα έρθει από πωλήσεις, τιτλοποιήσεις και εκποιήσεις και το υπόλοιπο 50% από ρυθμίσεις δανείων. Οι ρυθμίσεις θα επικεντρωθούν στο χαρτοφυλάκιο προβληματικών στεγαστικών δανείων, όπου η Εθνική διαθέτει το πλεονέκτημα να έχει, αφενός, υψηλές προβλέψεις (σ.σ. δείκτης κάλυψης 42%), αφετέρου, δάνεια με ποιοτικότερα χαρακτηριστικά από τον ανταγωνισμό.
Στο παραπάνω πλαίσιο, η τράπεζα έχει αναμορφώσει το τυποποιημένο πρόγραμμα ρύθμισης στεγαστικών δανείων «Split & Freeze», το οποίο είχε παρουσιάσει προ διετίας, με αρκετά καλά αποτελέσματα, ιδιαίτερα κατά τοn πρώτο χρόνο διάθεσής του.
Το «Split & Freeze», υπό τη νέα του μορφή (Split & Settle) διατίθεται ήδη σε όσους δανειολήπτες έχουν δάνεια σε καθυστέρηση άνω των 90 ημερών, με ενέχυρο ακίνητο. Το ύψος της άφεσης χρέους (σ.σ. κούρεμα) κλιμακώνεται, ανάλογα με το αν ο δανειολήπτης τελεί ή όχι σε αδυναμία πληρωμής, η οποία στοιχειοθετείται από τα εισοδήματά και την ελεύθερη βαρών περιουσία του.
Η καινοτομία του προγράμματος, υπό τη νέα του μορφή, είναι ότι παρέχει στοn συνεργάσιμο δανειολήπτη με «κόκκινο» δάνειο τη δυνατότητα να αποκτήσει την κυριότητα του ενεχυριασμένου ακινήτου, πληρώνοντας στην τράπεζα χαμηλότερο ποσό από την τρέχουσα εμπορική του αξία. Προϋπόθεση αποτελεί, βέβαια, το ανεξόφλητο υπόλοιπο του μη εξυπηρετούμενου δανείου να ξεπερνά την εμπορική αξία του ακινήτου.
Το πρόγραμμα δουλεύει με τον εξής μηχανισμό: η τράπεζα καλεί τον δανειολήπτη να υπογράψει ρύθμιση με την οποία αναλαμβάνει να καταβάλει, σε βάθος 25ετίας, το 80% του ποσού, που αντιστοιχεί στην εμπορική αξία του ακινήτου και το 20% του ανεξασφάλιστου υπολοίπου. Το υπόλοιπο μέρος του δανείου «παγώνει» και διαγράφεται στο σύνολό του, όταν ο δανειολήπτης εξοφλήσει το νέο υπόλοιπο.
Σε «κόκκινο» δάνειο 140 χιλιάδων «κουρεύονται» 52 χιλιάδες
Για μη εξυπηρετούμενο δάνειο, ανεξόφλητου υπολοίπου 140 χιλ. ευρώ, με ενεχυριασμένο ακίνητο τρέχουσας αξίας 100 χιλ. ευρώ, ο δανειολήπτης, εφόσον ρυθμίσει, θα κληθεί να πληρώσει το 80% της τρέχουσας αξίας του ακινήτου (80 χιλ. ευρώ στο συγκεκριμένο παράδειγμα), συν το 20% του ανεξασφάλιστου υπολοίπου των 40 χιλ. ευρώ (8 χιλ. ευρώ στο παράδειγμα).
Επομένως, το δάνειο σπάει σε δύο σκέλη. Το πρώτο, αξίας 88 χιλ. ευρώ, καλείται να το εξυπηρετήσει ο δανειολήπτης σε βάθος 25ετίας και το δεύτερο, ύψους 52 χιλ. ευρώ, «παγώνει» για 25 χρόνια και διαγράφεται με την εξόφληση του πρώτου.
Μείωση της μηνιαίας δόσης κατά 37%
Η μηνιαία δόση πέφτει από τα 637 ευρώ στα περίπου 400 ευρώ (μείωση κατά 37%), με αποτέλεσμα σε κάποιες περιπτώσεις η δόση να είναι χαμηλότερη από τα ενοίκια, που καταβάλλονται για σπίτια αντίστοιχης αξίας, όπως σημειώνουν στελέχη της Εθνικής.
Η τράπεζα προσφέρει μερική διαγραφή απαίτησης (κούρεμα), που φθάνει στο συγκεκριμένο παράδειγμα στο 37,5% και κυρίως το κίνητρο στον δανειολήπτη να αποκτήσει την κυριότητα του ακινήτου σε αξία χαμηλότερη από την τρέχουσα εμπορική. Του παρέχει, δηλαδή, ως δέλεαρ, μια θετική αξία για να ρυθμίσει και να εξοφλήσει το δάνειο.
Για όσους δανειολήπτες έχουν δάνεια σε καθυστέρηση μεγαλύτερη των 90 ημερών, δεν πληρούν, όμως, τα κριτήρια αδυναμίας πληρωμής, βάσει εισοδημάτων και ελεύθερης βαρών περιουσιακής κατάστασης, τα κίνητρα μερικής άφεσης χρέους είναι ελαφρώς χειρότερα.
Μένοντας στο ίδιο παράδειγμα δανείου, ανεξόφλητου υπολοίπου 140 χιλ. ευρώ με εμπορική αξία ενεχυριασμένου ακινήτου στις 100 χιλ. ευρώ, η εν λόγω κατηγορία καλείται να εξυπηρετήσει νέα αξία δανείου από 88 έως 96 χιλ. ευρώ, με το υπόλοιπο αρχικά να «παγώνει» και με την πλήρη εξόφληση να διαγράφεται.
Στόχος να ρυθμιστούν «κόκκινα» στεγαστικά 1 δισ. ευρώ
Σύμφωνα με στελέχη της Εθνικής, το πρόγραμμα, υπό τη νέα του μορφή, θα αποτελέσει το βασικό εργαλείο ρύθμισης προβληματικών στεγαστικών δανείων καθώς εκτιμάται ότι μπορεί να καλύψει το 70% των περιπτώσεων. Το πλάνο προβλέπει ότι θα ρυθμιστούν δάνεια περίπου 1 δισ. ευρώ, μέσω του συγκεκριμένου προγράμματος, το 2020.
Το πλεονέκτημά του έγκειται, σύμφωνα με τους ίδιους, στο γεγονός ότι προσφέρει ξεκάθαρο κίνητρο στον δανειολήπτη, με διαφανείς και προσυμφωνημένους όρους και χαμηλή μηνιαία δόση, ώστε να διευκολύνεται η σταδιακή εξόφληση.