Πολύ βαρύ φαίνεται πως… κάθισε το αρνί στο στομάχι των επενδυτών μειοψηφίας της Creta Farm, καθώς αμέσως μετά τη γιορτή του Πάσχα είδαν αναπάντεχα:
• Τις μετοχές τους να τίθενται εκτός διαπραγμάτευσης από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς.
• Τα ίδια κεφάλαια της εταιρείας τους να βυθίζονται και να περνούν σε αρνητικό έδαφος (-623 χιλ. έναντι +12,7 εκατ. στις 31/12/2017), παρά την άνοδο του κύκλου εργασιών το 2018.
• Να εγγράφονται σε ενοποιημένη βάση έκτακτες ζημίες και απομειώσεις άνω των 15 εκατ. ευρώ. Μάλιστα, σε επίπεδο μητρικής εταιρείας, οι απομειώσεις εκτοξεύθηκαν στα 35,3 εκατ. ευρώ, ποσό το οποίο υπερβαίνει την τρέχουσα αποτίμηση της εταιρείας στο Χρηματιστήριο της Αθήνας! (34,2 εκατ. ευρώ).
• Να εμφανίζεται ο ένας εκ των δύο μεγαλομετόχων (και παράλληλα συνδιευθύνων σύμβουλος της εταιρείας) και να ισχυρίζεται εγγράφως πως η εισηγμένη τού οφείλει 11,6 εκατ. ευρώ, επειδή την είχε δανείσει κατά τη διετία 2005-2006!
Είναι προφανές ότι όλα αυτά έχουν προκαλέσει ερωτήματα και ανησυχίες στο ευρύ επενδυτικό κοινό για το κατά πόσο αξιόπιστες είναι οι λογιστικές καταστάσεις αρκετών εταιρειών, καθώς και για το κατά πόσο τηρούνται στην ουσία οι κανόνες της περιβόητης Εταιρικής Διακυβέρνησης.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Η αιτία αναστολής της διαπραγμάτευσης της μετοχής ήταν η εννέα σειρών αναφορά στις λογιστικές καταστάσεις του 2018, η οποία ανέφερε:
«Στις 02 Απριλίου 2019, ο κος Κωνσταντίνος Δομαζάκης, αντιπρόεδρος Διοικητικού Συμβουλίου, διευθύνων σύμβουλος και βασικός μέτοχος της Creta Farm, απέστειλε επιστολή προς τον Ορκωτό Ελεγκτή της εταιρείας με την οποία ισχυρίστηκε ότι ο ίδιος είχε χρηματοδοτήσει την εταιρεία με κεφάλαια ύψος 11,6 εκατ. ευρώ κατά τα έτη 2005-2006. Σε συνέχεια της ανωτέρω επιστολής, το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε άμεσα, προς προστασία της εταιρείας και του επενδυτικού κοινού, να διενεργηθεί σχετικός ειδικός έλεγχος από ανεξάρτητο ελεγκτικό οίκο διεθνούς φήμης. Από την έως σήμερα ελεγκτική εργασία του ανεξάρτητου ελεγκτικού οίκου δεν προκύπτουν επαρκή στοιχεία που θα μπορούσαν να επηρεάσουν τις χρηματοοικονομικές καταστάσεις της εταιρείας και του ομίλου».
Και από εδώ αρχίζουν τα ερωτήματα:
Πρώτον, αν πράγματι είχε δανείσει ο κ. Κ. Δομαζάκης ένα τόσο μεγάλο ποσό την εισηγμένη (είναι εύκολο άραγε σε κάποιον να διαθέτει 11,6 εκατ. ευρώ με τη μορφή μετρητών;) δεν θα το γνώριζε η οικονομική διεύθυνση της εταιρείας και μάλιστα ο πρόεδρός της και αδελφός του κ. Κ. Δομαζάκη; Επίσης, δεν θα αναφερόταν με σαφήνεια στις λογιστικές καταστάσεις, όχι μόνο των ετών 2005 και 2006, αλλά και των μετέπειτα, αφού ενδιάμεσα δεν εξοφλήθηκε;
Από την άλλη πλευρά, όμως, μπορεί ο κ. Κ. Δομαζάκης (υπενθυμίζουμε, συνδιευθύνων σύμβουλος της εισηγμένης) να… ισχυρίζεται δημόσια κάτι που μπορεί κάλλιστα να διαψευσθεί μετά από έναν γρήγορο έλεγχο;
Δεύτερον, γιατί ο κ. Κ. Δομαζάκης θυμήθηκε το χρέος της εταιρείας προς αυτόν με καθυστέρηση 13 ετών και το κοινοποίησε μάλιστα μέσω επιστολής του στον ορκωτό ελεγκτή; Δεν θα μπορούσε να θέσει το θέμα σε κάποιο από τα εκατοντάδες διοικητικά συμβούλια, ή σε κάποιες από τις τόσες τακτικές γενικές συνελεύσεων των μετόχων που μεσολάβησαν; Δεν θα μπορούσε επίσης να ξεκαθαρίσει το ζήτημα μέσα από μια απλή συζήτηση με τον αδελφό του και συνδιευθύνοντα σύμβουλο κ. Μ. Δομαζάκη, σε μια κατ’ ιδίαν συνάντησή τους όλα αυτά τα χρόνια;
Και τρίτον, σε μια εταιρεία με οργανωμένο λογιστήριο, η απάντηση για το αν αυτή οφείλει στον κ. Κ. Δομαζάκη (ή σε οποιονδήποτε άλλον) θα μπορούσε να δοθεί μέσα σε λίγα λεπτά της ώρας από το ιστορικό της κίνησης και το υπόλοιπο ενός συγκεκριμένου λογαριασμού (αναλυτικό καθολικό). Γιατί άραγε να χρειάζεται «ειδικός έλεγχος» από «ανεξάρτητο ελεγκτικό οίκο» και μάλιστα «διεθνούς φήμης»;
Τα πράγματα, όμως, μπλέκονται ακόμη περισσότερο και τα ερωτήματα πληθαίνουν, αν ισχύουν τα όσα ακούγονται στο ρεπορτάζ από ορισμένες πηγές, ότι δηλαδή ναι μεν ο κ. Κ. Δομαζάκης κατέβαλε αυτά τα 11,6 εκατ. ευρώ στο ταμείο της εταιρείας, αλλά αυτά δεν ήταν διάθεση δανείου του προς την εταιρεία, αλλά αποπληρωμή δανείου που είχε χορηγήσει νωρίτερα (πριν το 2005) η εισηγμένη προς αυτόν…
Αν αυτό έχει δόση αληθείας, αναρωτιέται κάποιος πώς μια εταιρεία αλλαντικών έχει ως δραστηριότητα να δανείζει τεράστια ποσά ιδιώτες και μάλιστα τον ίδιο της τον βασικό μέτοχο; Επίσης, προβληματίζεται για το αν όλα αυτά έγιναν με αποφάσεις γενικής συνέλευσης, αν αναφέρθηκαν ρητά στις λογιστικές καταστάσεις εκείνων των ετών, αν ζητήθηκαν εγγυήσεις από τον κ. Κ. Δομαζάκη και φυσικά αν υπήρξε επιτόκιο…
Μπαράζ απομειώσεων
Επίσης, οι απομειώσεις που ενεγράφησαν το 2018 στην Creta Farm υπερέβησαν τα 15 εκατ. στον όμιλο και τα 35 εκατ. ευρώ σε επίπεδο μητρικής εταιρείας, χωρίς η διοίκηση της εισηγμένης να αναφέρει τα γεγονότα εκείνα που έλαβαν χώρα μέσα στην προηγούμενη χρονιά, έτσι ώστε να προκύψουν τόσο μεγάλες διαφορές στις αποτιμήσεις και στις εύλογες αξίες.
Εδώ λοιπόν τίθεται ένα τέταρτο ερώτημα: Μήπως άραγε τα λογιστικά νούμερα του 2017 (ή και των προηγούμενων ετών) ήταν… υπερβολικά αισιόδοξα;
Και τέλος, θα θέλαμε να προσθέσουμε ένα πέμπτο ερώτημα: Σταμάτησε ή όχι μέσα στο 2018 ο εισηγμένος όμιλος να τηρεί τους συμβατικούς όρους (covenants) των δανείων του; Και αυτό γιατί -σύμφωνα με το ρεπορτάζ- η χθεσινή απόφαση τραπεζών να μετατάξουν τα δάνειά τους προς την Creta Farm από ενήμερα σε προβληματικά λέγεται ότι συνδέεται με τις τελευταίες καυτές εξελίξεις που είδαν το φως της δημοσιότητας.
ΥΓ1: Στις ετήσιες λογιστικές καταστάσεις του έτους 2006, δεν βρήκαμε κάποια σημείωση που να αναφέρεται σε υποχρεώσεις του ομίλου προς τον κ. Κ. Δομαζάκη ή προς οποιοδήποτε άλλο μέλος της διοίκησης. Μάλιστα, στις τότε λογιστικές καταστάσεις αναγράφεται πως «οι υποχρεώσεις προς διευθυντικά στελέχη και μέλη διοίκησης» ήταν μηδενικές, ενώ αντίθετα οι «απαιτήσεις από διευθυντικά στελέχη και μέλη διοίκησης» ανέρχονταν σε 10 χιλ. ευρώ.