Συνωστισμός ισχυρών κατασκευαστικών εταιρειών, διεθνών ομίλων και εταιρειών τηλεπικοινωνιών/τεχνολογίας καταγράφεται για τον μεγάλο διαγωνισμό, προϋπολογισμού περί τα 450 εκατ. ευρώ, που αφορά στο νέο δορυφορικό σύστημα αναλογικών διοδίων στους οδικούς άξονες. Οι προσφορές στον διαγωνισμό, στον οποίο έχει ήδη δοθεί μία παράταση, έχουν προγραμματιστεί για αύριο.
Μέχρι χθες το απόγευμα δεν ήταν γνωστό αν το υπουργείο Υποδομών θα προχωρήσει σε νέα παράταση ή οι ενδιαφερόμενοι θα εμφανιστούν αύριο κανονικά. Ούτως ή άλλως, το αρχικό χρονοδιάγραμμα του υπουργείου για πιλοτική εφαρμογή του νέου συστήματος στην Εγνατία Οδό μέσα στο έτος είναι σχεδόν αδύνατο να τηρηθεί.
Σύμφωνα με πληροφορίες, ενδιαφέρον για τη σύμβαση των 450 εκατ. ευρώ αναμένεται να εκδηλώσουν κατασκευαστικοί όμιλοι όπως η ΕΛΛΑΚΤΩΡ, η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, η J&P ΑΒΑΞ, η γαλλική Vinci, ο ΟΤΕ και πιθανώς και άλλοι τηλεπικοινωνιακοί πάροχοι, καθώς και ξένοι εξειδικευμένοι όμιλοι.
Η συνεργασία με τους ξένους ομίλους είναι απαραίτητη καθώς με βάση την προκήρυξη του διαγωνισμού, οι υποψήφιοι πρέπει να έχουν εγκαταστήσει την τελευταία πενταετία αντίστοιχο σύστημα, που βασίζεται στην τεχνολογία Global Navigation Satellite System (GNSS), περιορίζει τους υποψηφίους, οι οποίοι ούτως ή άλλως είναι σχετικά λίγοι παγκοσμίως.
Περίπου 10 εταιρείες διεθνώς διαθέτουν την τεχνογνωσία στο σύστημα διοδίων που προωθεί το υπουργείο, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται οι γερμανικές Siemens, Continental (μέσω της θυγατρικής VDO) και Toll Collect, οι αυστριακές Kapsch TrafficCom (με σοβαρή παρουσία στην Ελλάδα μέσω συνεργασιών για τα συμβατικά διόδια) και EFKON (εξαιρετικά κινητική τις τελευταίες εβδομάδες στη χώρα μας), η βελγική Satellic, η σλοβάκικη SkyToll (οι δύο τελευταίες λειτουργούν τα αντίστοιχα συστήματα διοδίων σε Βέλγιο και Σλοβακία) κ.α.
Όπως έχουν ανακοινώσει από το υπουργείο Υποδομών, με το νέο σύστημα, τα επαγγελματικής χρήσεως οχήματα θα έχουν εγκατεστημένη μια «Εποχούμενη Συσκευή» (On Board Unit - OBU) που θα επιτρέπει την παρακολούθηση και καταγραφή της θέσης και της πορείας τους, με τη βοήθεια δορυφόρων (τεχνολογία GNSS). Τα ιδιωτικής χρήσεως οχήματα θα αναγνωρίζονται αυτόματα με κάμερες κυκλοφορίας από τις πινακίδες κυκλοφορίας τους κατά την είσοδο και έξοδό τους από το οδικό δίκτυο επί του οποίου επιβάλλονται τέλη (τεχνολογία Automatic Number Plate Reading - ANPR). Και στις δύο περιπτώσεις καταγράφεται με ακρίβεια η χιλιομετρική απόσταση που τα οχήματα διανύουν στους αυτοκινητοδρόμους και χρεώνονται αναλογικά με τη χιλιομετρική αυτή απόσταση.
Τα ετήσια έσοδα των οκτώ φορέων που διαχειρίζονται οδικές υποδομές με διόδια εκτιμάται πως πέρυσι βρέθηκαν στα επίπεδα των 550 εκατ. ευρώ, με τη μέση ημερήσια κυκλοφορία οχημάτων να κινείται ανοδικά εξαιτίας της ολοκλήρωσης των έργων σε μεγάλο μήκος του εθνικού δικτύου. Το 2016, σύμφωνα με τα στοιχεία της ASECAP, της Ευρωπαϊκής Ενωσης Αυτοκινητοδρόμων με Διόδια, η μέση ημερήσια κυκλοφορία στους οδικούς άξονες με διόδια έφτασε τις 13.236 οχήματα, τα 1.708 από τα οποία ήταν βαρέα οχήματα. Στους 106 σταθμούς διοδίων που λειτουργούσαν το 2016 πραγματοποιήθηκαν περίπου 212,9 εκατομμύρια συναλλαγές.
Το υψηλό κόστος του ελληνικού συστήματος δορυφορικών διοδίων συνδέεται με το γεγονός πως θα καλύπτει όλα τα οχήματα που κινούνται στις εθνικές οδούς και όχι μόνο τα επαγγελματικά (όπως συμβαίνει σε κάποιες ευρωπαϊκές χώρες). Όπως εξηγούν στελέχη της κατασκευαστικής αγοράς, το κόστος του εξοπλισμού είναι εξαιρετικά υψηλό: Κατ’ αρχάς πρέπει να κατασκευαστούν ειδικές μεταλλικές γέφυρες, με κάμερες υψηλής τεχνολογίας, που θα διαβάζουν τις πινακίδες οχημάτων, σε κάθε κόμβο του εθνικού οδικού δικτύου.
Στην προκήρυξη περιλαμβάνεται η αγορά 30.000 ειδικών πομπών, αντίστοιχων (αλλά διαφορετικής τεχνολογίας) με αυτούς που έχουν σήμερα οι οδηγοί, ώστε να διέρχονται χωρίς στάση από τους συμβατικούς σταθμούς αυτοκινήτων. Η προμήθεια γίνεται ώστε να υπάρχουν πομποί τους πρώτους μήνες λειτουργίας του συστήματος μέχρι σταδιακά να ενεργοποιηθούν οι ιδιώτες παραχωρησιούχοι και να διαθέσουν πομπούς στην πελατεία τους. Επιπλέον, προβλέπεται και η αγορά 50 ειδικών οχημάτων, εξοπλισμένων με ραντάρ και άλλα ειδικά μέσα ελέγχου, τα οποία θα εντοπίζουν τυχόν παραβάτες.
Σύμφωνα με τον συνολικό σχεδιασμό του Υπουργείου, το υφιστάμενο σήμερα καθεστώς διοδίων, με μετωπικούς σταθμούς, με δυσμενείς επιπτώσεις στο περιβάλλον λόγω των συχνών στάσεων ανά 30 - 40 χλμ. περίπου και με δίκαιες διαμαρτυρίες από τους χρήστες λόγω της μη αναλογικής χρέωσης, θα αντικατασταθεί από πλήρες Σύστημα Ηλεκτρονικών Διοδίων αδιάλειπτης ροής (free flow), με το οποίο θα γίνεται ηλεκτρονικά και αναλογικά η χρέωση της διανυθείσας απόστασης. και μόνο με εξαιρέσεις την Αττική Οδό, τη Γέφυρα Ρίου-Αντιρίου και τη Ζεύξη Πρέβεζας-Ακτίου, στις οποίες όμως επίσης θα γίνεται ηλεκτρονικά η χρέωση του διόδιου τέλους.