ΕΖΑ: Το εξαγωγικό μοντέλο, οι πολυεθνικές και τα ερωτήματα

Πολύ μελάνι έχει χυθεί για το θέμα της αλλαγής του παραγωγικού μοντέλου και της στροφής της ελληνικής οικονομίας σε ένα εξωστρεφές μοντέλο και στην παραγωγή διεθνώς εμπορεύσιμων αγαθών.

Στο πλαίσιο αυτό, η καινοφανής διαφημιστική καμπάνια της Ελληνικής Ζυθοποιίας Αταλάντης θέτει ευθέως το ερώτημα: Μπορεί να συμβεί κάτι τέτοιο, σε κλάδους τους οποίους μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες κατέχουν ισχυρά μερίδια, αν δεν λειτουργεί υγιώς ο ανταγωνισμός;

Η καμπάνια αναδεικνύει τον ρόλο των δύο πολυεθνικών που δραστηριοποιούνται στην ελληνική αγορά (Αθηναϊκή Ζυθοποιία-Heineken και Ολυμπιακή Ζυθοποιία-Carlsberg), ελέγχοντας σήμερα κυρίαρχα μερίδια (80%) στην εγχώρια αγορά.

Η εταιρεία υποστηρίζει ότι «στοχεύει να ενημερώσει και να ευαισθητοποιήσει τους καταναλωτές για τη λειτουργία της εγχώριας αγοράς ζυθοποιίας, σημειώνοντας ότι ζούμε σε μια χώρα που μας χωράει όλους και πρέπει να μας χωράει όλους».

Στη σκιά των αποφάσεων της Επιτροπής Ανταγωνισμού και της επιβολής μεγάλου προστίμου για αθέμιτες πρακτικές στον κλάδο, η καμπάνια έχει ως στόχο, κατά την ΕΖΑ, να περάσει το μήνυμα «Διεκδικούμε χώρο για την Ελλάδα» και στη λειτουργία μιας αγοράς ίσων ευκαιριών και δίκαιου ανταγωνισμού, όπου προϊόντα ελληνικής και πολυεθνικής προέλευσης συνυπάρχουν με τους ίδιους όρους στα δίκτυα διανομής και τα καταστήματα επιτόπιας κατανάλωσης».

Ο κλάδος χρειάζεται, λένε, μια εγχώρια αγορά ζυθοποιίας στην οποία θα κυριαρχεί ο δίκαιος ανταγωνισμός και όπου οι μικρές και οι μεσαίες ελληνικές ζυθοποιίες έχουν χώρο να αναπτυχθούν, ενώ θα δίνεται στο καταναλωτικό κοινό μεγαλύτερη ποικιλία επιλογών.

Η εκτίμηση είναι ότι στην Ελλάδα, ενώ υπάρχουν ανταγωνιστικά προϊόντα υψηλής ποιότητας, δεν υπάρχουν δομές για να στηρίξουν την εξαγωγική δραστηριότητα και αυτό αποτυπώνεται στο ότι η χώρα μας διακρίνεται για το μικρότερο ποσοστό εξαγωγών, βάσει του ΑΕΠ της.

Πηγές που ασχολούνται με το θέμα σημειώνουν ότι όντως οι πολυεθνικές ζυθοποιίες δεν έχουν ισχυρό συμφέρον, άρα και κίνητρο, να επενδύσουν ανάλογα με το μέγεθός τους ουσιαστικά στην εξαγωγική τους δραστηριότητα, καθώς διαθέτουν παραρτήματα στις χώρες ενδιαφέροντος.

Υπό αυτό το πρίσμ, αναφέρει η ΕΖΑ, «με την ενίσχυση της ανεξάρτητης ζυθοποιίας, η εξαγωγική δραστηριότητα στον κλάδο της ζυθοποιίας θα πολλαπλασιαζόταν, ο δείκτης απασχόλησης θα αυξανόταν με τη δημιουργία άμεσων και έμμεσων θέσεων εργασίας και το τελικό κόστος της μπίρας θα μειωνόταν» καθώς το «αποτέλεσμα του μη δίκαιου ανταγωνισμού είναι να πλήττονται οι ανεξάρτητες μικρές και μεσαίες ζυθοποιίες, που δεν έχουν διεθνή κονδύλια και ανάλογες μονάδες μαζικής παραγωγής, παρά μόνο το μεράκι των ανθρώπων τους».

Στην Ελληνική Ζυθοποίια Αταλάντης σημειώνουν ότι η καμπάνια «Διεκδικούμε χώρο για την Ελλάδα» στοχεύει στη διαμόρφωση ίδιων κανόνων για όλους, μέσω σωστής ενημέρωσης, ώστε να επιτευχθεί η ισότιμη πρόσβαση των ελληνικών ανεξάρτητων ζυθοποιείων στα καταστήματα επιτόπιας κατανάλωσης και τα δίκτυα διανομής.

Το γενικότερο ερώτημα, πάντως, είναι εάν και σε ποιες άλλες αγορές η κυρίαρχη θέση πολυεθνικών εταιρειών δημιουργεί, με διάφορους τρόπους, εμπόδια στην ανάπτυξη ελληνικών δυναμικών επιχειρήσεων, εκμεταλλευόμενες το μέγεθος και την «επιρροή» στην αγορά.