Ανταλλάσσουν «μηνύματα» κυβέρνηση - Eldorado Gold

Νέο power game για τα μεταλλεία της Χαλκιδικής ξέσπασε ανάμεσα στην κυβέρνηση και την «Ελληνικός Χρυσός», τη θυγατρική της καναδικής Eldorado Gold.

Ένας επικοινωνιακός πόλεμος βρίσκεται σε εξέλιξη, με παρασκηνιακές διαρροές προθέσεων και από τις δύο πλευρές. Στη μέση βρίσκονται τουλάχιστον 530 εργαζόμενοι, η διχασμένη ελληνική κοινωνία αναφορικά με τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της λειτουργίας των μεταλλείων, αλλά και η δίψα... της ελληνικής οικονομίας για επενδύσεις.

Λίγες ώρες απομένουν πριν από τη λήξη, αύριο τα μεσάνυχτα, της προειδοποίησης των Καναδών για παύση των επενδυτικών τους δραστηριοτήτων στα μεταλλεία της Ολυμπιάδας και των Σκουριών και έξι μέρες έχουν περάσει από την επίσημη έναρξη της διαιτητικής διαδικασίας που προκάλεσε το ελληνικό δημόσιο, εγκαλώντας τους επενδυτές για αθέτηση των όρων της σύμβασης μεταβίβασης που υπογράφηκε το 2004 ανάμεσα στις δύο πλευρές και καλώντας την «Ελληνικός Χρυσός» να επιλύσουν τις διαφορές τους.

Η διαφωνία για το εργοστάσιο μεταλλουργίας

Εστία αντιπαράθεσης αυτή τη φορά δεν είναι η περιβαλλοντική επιμόλυνση από τη μέθοδο παραγωγής (ακαριαία τήξη και διαρροή αρσενικού) των μετάλλων χρυσού και χαλκού, αλλά η αμφισβήτηση από μεριάς ελληνικού δημοσίου των προθέσεων της εταιρίας για καθετοποίηση της παραγωγής με την κατασκευή μονάδας μεταλλουργίας.

Πιο συγκεκριμένα, το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας στο κείμενο της προσφυγής στη Διαιτησία αναφέρει ότι «η τεχνική μελέτη του εργοστασίου μεταλλουργίας, όπως συμβλήθηκε με τα παραρτήματά της από την καθής (Ελληνικός Χρυσός) στις 22 Δεκεμβρίου του 2014, δεν περιέχει αποδεικτικά στοιχεία εφαρμογής της ολοκληρωμένης μεθόδου μεταλλουργικής επεξεργασίας, επί της οποίας ερείδεται ουσιαστικά η αδειοδότηση (τεχνική και περιβαλλοντική), η κατασκευή και η λειτουργία του εργοστασίου μεταλλουργίας, καταδεικνύοντας ipso facto πρόθεση της καθής να μην κατασκευάσει στην πληρότητά του το επίμαχο εργοστάσιο μεταλλουργίας για την παραγωγή, ως τελικών προϊόντων της καθετοποιημένης παραγωγικής διαδικασίας, χρυσού, αργύρου και χαλκού από συμπυκνώματα πυριτών και χαλκού - χρυσού, κατά παράβαση τόσο της εκ του άρθρου 3 της Σύμβασης Μεταβίβασης ρητής συμβατικής της υποχρέωσης, όσο και των όρων της οικείας ΑΕΠΟ».

Με πιο απλά λόγια, το υπουργείο ΠΕΝ υποστηρίζει ότι η «Ελληνικός Χρυσός» έχει υποβάλει τις δοκιμές της μεθόδου παραγωγής ως ένα σημείο της συνολικής διαδικασίας και όχι «μέχρι το στάδιο της παραγωγής ως τελικού προϊόντος της μεταλλουργικής διαδικασίας μετάλλων χρυσού, χαλκού και αργύρου». Σε άλλη παράγραφο του κειμένου προσδιορίζει: «Έχουν απαλειφθεί (από την τεχνική μελέτη) όλα τα στάδια της ακολουθούσας την τήξη (downstream) παραγωγικής διαδικασίας μετά την εκχύλιση της μάτας».

Στελέχη της «Ελληνικός Χρυσός», απαντώντας στο θέμα αυτό, επισημαίνουν ότι «τόσο στο επενδυτικό σχέδιο που υπέβαλε στο υπουργείο η εταιρία το 2006 και εγκρίθηκε όσο και στη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων που υποβάλαμε τον Αύγουστο 2010 και εγκρίθηκε το 2011, περιγράφονται με σαφήνεια και λεπτομέρειες, όπως προβλέπει η σύμβαση και η νομοθεσία, η καθετοποίηση της παραγωγής και η λειτουργία του εργοστασίου μεταλλουργίας στην περιοχή Μαντέμ Λάκκος».

Στο σημείο αυτό πρέπει να σημειωθεί ότι η επένδυση προβλέπει τη μεταφορά συμπυκνωμάτων από τα μεταλλεία της Ολυμπιάδας και των Σκουριών, αφενός, πρώτα στα εργοστάσια εμπλουτισμού στις δύο περιοχές και αφετέρου, στο εργοστάσιο της μεταλλουργίας στο Μαντέμ Λάκκο, όπου θα γίνεται η παραγωγή του τελικού προϊόντος.

Στελέχη της εταιρίας σημειώνουν ότι συνεπώς από τα κείμενα (επιχειρησιακό σχέδιο και μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων) αυτά δεν προκύπτει η πρόθεσή της να μην κάνει το εργοστάσιο.

Σε σχέση με τη μη υποβολή των αποτελεσμάτων δοκιμών της μεθόδου παραγωγής σε ολόκληρη τη διαδικασία μεταλλουργίας, η επιχείρηση υπογραμμίζει ότι «οι δοκιμές στο παγκοσμίου φήμης και αναγνωρισμένο εργοστάσιο της φινλανδικής Outotec γίνονται μέχρι το στάδιο του εκχυλίσματος της μάτας. Μέχρι εκεί υπάρχει η ανάγκη της δοκιμής προκειμένου να διασφαλιστεί η αποτελεσματικότητα της ακαριαίας τήξης. Στα επόμενα στάδια της παραγωγής, η μεταλλευτική βιομηχανία, η τεχνολογία, η επιστήμη παγκοσμίως ακολουθεί μία και συγκεκριμένη μέθοδο». Σύμφωνα με τα στελέχη της «Ελληνικός Χρυσός» σχετικές εξηγήσεις στο υπουργείο έχουν δοθεί και από τους επιστήμονες της φινλανδικής Outotec. Επιπλέον τα ίδια πρόσωπα δηλώνουν ότι «βάσει του άρθρου 101 του μεταλλευτικού κώδικα, η εταιρία στη φάση της υποβολής της τεχνικής μελέτης (όπως στην περίπτωση της μονάδας μεταλλουργίας) δεν υποχρεούται να προσκομίσει τη μέθοδο εκμετάλλευσης αλλά παρ' όλα αυτά το έπραξε».

Σε ό,τι αφορά ακόμη στην ελλιπή τεχνική μελέτη για τη μονάδα μεταλλουργίας και τη μέθοδο παραγωγής, η «Ελληνικός Χρυσός», αν και επιδίωξε το 2015 να συμπληρώσει τις παρατηρήσεις που έκανε το υπουργείο, εντούτοις, πάντοτε αυτή επιστρεφόταν πίσω, χωρίς κανέναν ουσιώδη λόγο. Έτσι η εταιρία έχει προσφύγει στο Συμβούλιο της Επικρατείας και αναμένει την έκδοση της απόφασης.

Στο σημείο αυτό πηγές της «Ελληνικός Χρυσός» αφήνουν αιχμές για τον τρόπο αξιολόγησης της τεχνικής μελέτης της από το υπουργείο ΠΕΝ: «Γίνεται από έναν μόνο υπάλληλο και δεν ζητείται καμία επιπλέον γνωμοδότηση από επιστημονικό ή πανεπιστημιακό φορέα...».

Η εκκρεμής άδεια των Σκουριών

Το υπουργείο ΠΕΝ δεν εγκρίνει την τροποποίηση της άδειας ηλεκτρομηχανολογικής εγκατάστασης του εργοστασίου εμπλουτισμού των Σκουριών, συνδέοντας το θέμα με τη Διαιτησία και το εργοστάσιο μεταλλουργίας στην περιοχή Μαντέμ Λάκκος.

Εδώ ακριβώς η «Ελληνικός Χρυσός» αντιδρά: «Δεν έχει καμία σχέση η αδειοδότηση της μονάδας εμπλουτισμού στην περιοχή, στο μεταλλείο των Σκουριών, με τη μεταλλουργία στο Μαντέμ Λάκκο», υπογραμμίζουν άνθρωποι της εταιρίας.

«Άλλωστε», όπως προσθέτουν, «το μεγαλύτερο μέρος των συμπυκνωμάτων θα έρχεται από την Ολυμπιάδα, όπου και το υπουργείο ΠΕΝ έχει ολοκληρώσει την εκκρεμή αδειοδότηση. Δεν αντιλαμβανόμαστε τους λόγους της μη έκδοσης των Σκουριών». Επιπλέον, οι όροι της σύμβασης μεταβίβασης, συνεχίζουν τα στελέχη της εταιρίας, αναφέρουν ότι ακόμη κι αν ανοίγει θέμα διαιτησίας, οι αδειοδοτήσεις συνεχίζονται κανονικά για τις υπόλοιπες δραστηριότητες.

«Πολιτικές σκοπιμότητες»

Οι προαναφερόμενοι λόγοι ωθούν τη διοικητική ομάδα της «Ελληνικός Χρυσός» να αποδίδει τη συμπεριφορά της κυβέρνησης σε «πολιτικές σκοπιμότητες. Ο ΣΥΡΙΖΑ προεκλογικά είχε ταχθεί εναντίον της επένδυσης και τώρα έχει ανάγκη να ικανοποιήσει την κομματική βάση».

Απευθύνουν για μία ακόμη φορά έκκληση σε διάλογο μακριά από τη διαιτητική διαδικασία και σημειώνουν επίσης χαρακτηριστικά: «Αν αδειοδοτηθεί το εργοστάσιο εμπλουτισμού στις Σκουριές, θα προχωρήσουν και άλλες προσλήψεις αναγκαίου προσωπικού. Άλλα 1.000 άτομα θα βρουν θέσεις εργασίας», σημειώνουν χαρακτηριστικά.

Σε διαφορετική περίπτωση, όπως προειδοποιούν, αν δεν αδειοδοτηθεί το εργοστάσιο εμπλουτισμού των Σκουριών, δεν θα μπορεί να προχωρήσει και το έργο της Ολυμπιάδας, αφού τα μεταλλεία και των δύο περιοχών αποτελούν ένα ενιαίο κοινό επενδυτικό σχέδιο.

Ανοικτό παράθυρο με όρους από το ΥΠΕΝ

Πηγές του υπουργείου ΠΕΝ απαντούν μέσω του Euro2day.gr, αφήνοντας ένα παράθυρο ανοικτό για διάλογο μακριά από το διαιτητικό δικαστήριο, αλλά θέτοντας κι έναν όρο: «Η κυβέρνηση είναι ανοιχτή σε διάλογο με την εταιρεία, με απαραίτητη προϋπόθεση την απόσυρση του τελεσιγράφου που διατύπωσε η Eldorado Gold, στις 11 Σεπτεμβρίου».

Και σε ό,τι αφορά την τύχη... των εργαζομένων, οι ίδιοι κύκλοι σημειώνουν: «Οι υφιστάμενες θέσεις εργασίας είναι πλήρως εξασφαλισμένες, καθώς το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας έχει αδειοδοτήσει όλες τις τρέχουσες δραστηριότητες της επένδυσης».

Κύκλοι του υπουργείου επιμένουν στην επίλυση των διαφορών μέσω της Διαιτησίας: «Το ελληνικό δημόσιο θεωρεί ότι η διαδικασία της Διαιτησίας, η οποία έχει ήδη επίσημα δρομολογηθεί, είναι αδιαπραγμάτευτη, καθώς η πλήρης καθετοποίηση της μεταλλουργίας για την παραγωγή καθαρού χρυσού αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα του ενιαίου επενδυτικού σχεδίου της εταιρείας. Υπενθυμίζουμε ότι η καθετοποίηση της μεταλλουργίας είναι το σκέλος της επένδυσης στο οποίο απέτυχε το προηγούμενο εγχείρημα και στο οποίο η Ελληνικός Χρυσός καλείται να αποδείξει ότι μπορεί να επιτύχει» υπογραμμίζουν, θυμίζοντας την περίπτωση της TVX που είχε τα μεταλλεία πριν αποχωρήσει.

Και επιπλέον, οι ίδιοι παράγοντες του υπουργείου ΠΕΝ σχολιάζουν: «Στον αντίποδα του άτυπου και μη δεσμευτικού τεχνικού διαλόγου που προτείνει η εταιρεία, η Διαιτησία αποτελεί την πιο σύντομη και τη μόνη θεσμικά θωρακισμένη οδό, που θα οδηγήσει στην επίλυση όλων των διαφορών μεταξύ του ελληνικού δημοσίου και της Ελληνικός Χρυσός, οριστικά και αμετάκλητα».