Τράπεζα Αττικής: Ενα deal διάσωσης για… αντιγραφή!

Κεφαλαιακό κέρδος 70 εκατ. ευρώ, μέσω μιας «πρωτοποριακής» συναλλαγής τιτλοποίησης μη εξυπηρετούμενων δανείων, που όπως εκτιμά η διοίκησή της θα τύχει αντιγραφής, θα εγγράψει η Τράπεζα Αττικής, καλύπτοντας με αυτό τον τρόπο τις κεφαλαιακές ανάγκες που είχαν προκύψει υπό το δυσμενές σενάριο του stress test του 2015.

Η χθεσινή έκτακτη γενική συνέλευση των μετόχων της τράπεζας ενέκρινε την εισήγηση της διοίκησης για τιτλοποίηση καταγγελμένων δανείων, συνολικού ύψους 1,33 δισ. ευρώ, ενώ εξουσιοδότησε το Δ.Σ. να προβεί σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες, προκειμένου να ολοκληρωθεί η συναλλαγή.

Με την παραπάνω έγκριση (σ.σ. η ολοκλήρωση της συναλλαγής θα απαιτήσει επιπρόσθετο χρόνο), η Αττικής κλείνει, σύμφωνα με τον διευθύνοντα σύμβουλό της Θ. Πανταλάκη, μια μεγάλη εκκρεμότητα καθώς, με καθυστέρηση ενάμιση και πλέον έτους, καλύπτει τις εναπομείνασες κεφαλαιακές ανάγκες των 70 εκατ. ευρώ.

Εξασφαλίζεται, έτσι, η βιωσιμότητά της, όπως τόνισε ο πρόεδρος της τράπεζας Τ. Ρουμελιώτης, και η προσοχή της στρέφεται απερίσπαστα στην υλοποίηση του πλάνου αναδιάρθρωσης, που έχει ως βασικό στόχο την επαναφορά της σε κερδοφορία από τη χρήση του 2018.

Για τη φετινή χρονιά, το πλάνο προβλέπει οριακά κέρδη ή ζημίες (σ.σ. χωρίς να προσμετράται το έκτακτο κέρδος των 70 εκατ. ευρώ), στόχος ο οποίος εφόσον φανεί ότι επιτυγχάνεται, θα ανοίξει τον δρόμο για αναζήτηση στρατηγικού επενδυτή. Ο τελευταίος προτείνεται να εισέλθει στο μετοχικό κεφάλαιο της τράπεζας μέσω αύξησης κεφαλαίου, με-μερική ή ολική- παραίτηση των παλαιών μετόχων από το δικαίωμα προτίμησης.

Τα έσοδα της αύξησης κεφαλαίου θα επιτρέψουν στην τράπεζα να αντισταθμίσει, εν μέρει ή πλήρως, το γεγονός ότι από 1.1.2018 οι προνομιούχες μετοχές, ύψους 100 εκατ. ευρώ, δεν θα προσμετρώνται πλέον στα βασικά εποπτικά κεφάλαια.

Η άποψη της διοίκησης είναι ότι πρέπει να εισέλθει στρατηγικός επενδυτής μέσω ΑΜΚ, αποκτώντας περίπου το 30% του μετοχικού κεφαλαίου της τράπεζας καθώς υπό τις σημερινές συνθήκες και με την αναγκαία υποκατάσταση των εποπτικών κεφαλαίων, η τράπεζα δεν μπορεί να εξαρτάται από τον μεγαλομέτοχό της, ΕΦΚΑ.

Σημειώνεται ότι τόσο το ΤΣΜΕΔΕ όσο και ο ΕΦΚΑ που τον διαδέχθηκε, δεν μπορούσαν για μια σειρά από λόγους (σ.σ. μεταξύ αυτών και η απαγόρευση αύξησης της συμμετοχής τους από την DG Comp) να συνεισφέρουν για την κάλυψη των εναπομεινασών κεφαλαιακών αναγκών, ύψους 70 εκατ. ευρώ, από το stress test του 2015.

Τιτλοποίηση δανείων 1,33 δισ. ευρώ με «ορφανό» SPV

Το σώμα των μετόχων της τράπεζας ενέκρινε χθες την εισήγηση της διοίκησης για τιτλοποίηση καταγγελμένων δανείων, συνολικού ύψους 1,33 δισ. ευρώ.

Τα παραπάνω δάνεια, μαζί με τις τυχόν εξασφαλίσεις τους, θα μεταβιβαστούν σε εταιρεία ειδικού σκοπού (SPV), η οποία δεν θα ελέγχεται και δεν θα ενοποιείται από την τράπεζα, ενώ δεν προβλέπεται ούτε η χορήγηση εγγύησης.

Το SPV θα προχωρήσει εν συνεχεία σε τιτλοποίηση απαιτήσεων, εκδίδοντας δύο ομόλογα, επταετούς, όπως όλα δείχνουν, διάρκειας.

Το ένα θα έχει ονομαστική αξία 525,2 εκατ. ευρώ, που αντιστοιχεί στην ανακτήσιμη, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της τράπεζας, αξία των τιτλοποιούμενων προβληματικών δανείων. Το εν λόγω ομόλογο θα έχει προτεραιότητα στην αποπληρωμή του (senior note) και πιθανότατα θα φέρει κουπόνι.

Το δεύτερο ομόλογο, ονομαστικής αξίας 806,4 εκατ. ευρώ, αντιστοιχεί στο μέρος των δανείων που θεωρούνται μη ανακτήσιμα και είναι πλήρως καλυμμένο με προβλέψεις απομείωσης. Θα αρχίσει, δε, να αποπληρώνεται ως junior τίτλος, μετά από ενδεχόμενη πλήρη εξόφληση του senior ομολόγου.

Και τα δύο ομόλογα θα δοθούν στην Αττικής και θα αποτελούν κατά κάποιο τρόπο το «αντίτιμο» για τη μεταβίβαση καταγγελμένων δανείων ύψους 1,33 δισ. ευρώ σε ένα SPV, που δεν ελέγχεται από την τράπεζα.

Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο κ. Πανταλάκης, το SPV θα είναι «ορφανό» (σ.σ. με την έννοια ότι δεν θα ενοποιείται ούτε από την τράπεζα, ούτε από την Aldridge).

Πώς η Αττικής θα εγγράψει κεφαλαιακό κέρδος 70 εκατ.

Το junior ομόλογο που στατικά θα αποτιμηθεί με μηδενική αξία, αφού είναι πλήρως καλυμμένο από προβλέψεις, θα πωληθεί εν συνεχεία από την τράπεζα στην Aldridge EDC, έναντι 70 εκατ ευρώ. Έτσι, η Αττικής θα εγγράψει ισόποσο κεφαλαιακό κέρδος.

Η εταιρεία ειδικού σκοπού, έχοντας στην κατοχή της τα δάνεια, θα προχωρήσει σε σύναψη επταετούς -τουλάχιστον- σύμβασης διαχείρισης, με την αδειοδοτημένη από την ΤτΕ εταιρεία, Θεά Άρτεμις. Το 80% του μετοχικού κεφαλαίου της εν λόγω εταιρείας θα αγορασθεί από την Aldridge EDC έναντι 80 χιλ. ευρώ (σ.σ. το μετοχικό της κεφάλαιο ανέρχεται σε 100.000 ευρώ).

Η εταιρεία ειδικού σκοπού θα εισπράττει τα ποσά ανάκτησης από τη διαχείριση των δανείων και θα καταβάλλει τις ετήσιες προμήθειες διαχείρισης (management fees) στη Θεά Άρτεμις. Το ύψος των προμηθειών δεν έγινε γνωστό.

Βάζει 70 εκατ. η Aldridge και θα τα πάρει με… τόκο στην επταετία

Αν οι σταθερές προμήθειες ανέρχονται σε 1% ετησίως, η Θεά Άρτεμις θα εισπράττει, βρέξει-χιονίσει, 13,3 εκατ. ευρώ τον χρόνο και το 80% της κερδοφορίας της θα πηγαίνει στην Aldridge. Με 1% ετήσιες προμήθειες και χωρίς προμήθειες υπεραπόδοσης, στην επταετία το SPV θα καταβάλει στην εταιρεία Θεά Άρτεμις 93,1 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με στελέχη της αγοράς, το ύψος της ετήσιας προμήθειας είναι αρκετά πιθανόν να ξεπερνά το 1%.

Για να μειωθεί ο αναλαμβανόμενος από τον επενδυτή κίνδυνος, επελέγη τόσο η λύση της τιτλοποίησης, όσο και η πρωτοτυπία το SPV να μην ελέγχεται από την τράπεζα.

Έτσι, η Aldridge δεν θα έχει καμία σχέση με την Αττικής. Θα ελέγχει το 80% της Θεά Άρτεμις, η οποία θα εισπράττει τις προμήθειες διαχείρισης από τον «κουβά» του SPV για τουλάχιστον μια επταετία. Το δε SPV θα κατέχει δάνεια 1,33 δισ., που θα του έχει μεταβιβάσει η Αττικής και θα εισπράττει χρήματα από την ανάκτηση δανείων ή τις πωλήσεις/εκποιήσεις.

Επιπρόσθετα, η Aldridge θα εισπράττει το κουπόνι από το junior ομόλογο, το οποίο θα αγοράσει έναντι 70 εκατ. ευρώ (σ.σ. η διοίκηση της τράπεζας δεν μπήκε σε λεπτομέρειες για το ύψος των κουπονιών, που θα φέρουν οι εκδόσεις της τιτλοποίησης).

Ακόμη και αν ενεργοποιηθούν οι διατάξεις της BRRD για bail-in, ο επενδυτής διαθέτει «αλεξικέραυνο» καθώς αφενός το SPV δεν θα έχει καμία σχέση μετοχική με την τράπεζα, αφετέρου θα πληρώνεται κατά προτεραιότητα, σε σχέση με τον κάτοχο του senior bond.

Τα οφέλη για την τράπεζα

Με το παραπάνω σχήμα η Αττικής εξασφαλίζει, όπως προαναφέρθηκε, την κάλυψη των εναπομεινασών κεφαλαιακών αναγκών, υπό δύσκολες συνθήκες.

Η παραπάνω συναλλαγή ήταν μονόδρομος καθώς σύμφωνα με τον πρόεδρό της Τ. Ρουμελιώτη, δεν υπήρχε κανένας άλλος διαθέσιμος τρόπος για την κάλυψη των κεφαλαιακών αναγκών της.

Από την εγγραφή του κεφαλαιακού κέρδους ύψους 70 εκατ. ευρώ ο δείκτης Common Equity Tier I της τράπεζας θα ανέλθει στο 17,8% από 14,8%. Η κάλυψη των κεφαλαιακών αναγκών θα επιτρέψει στην Αττικής να επανέλθει στη χρηματοδότηση από την ΕΚΤ, κίνηση που εκτιμάται ότι θα μειώσει, σε ετήσια βάση, τα χρηματοοικονομικά της έξοδα κατά 14 εκατ. ευρώ.

Από τη μεταβίβαση θα μειωθούν τυπικά τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, όπως και τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα, αλλά δεν θα επέλθει έμμεση κεφαλαιακή ενίσχυση, καθώς o πιστωτικός κίνδυνος θα παραμείνει ίδιος αφού η Αττικής θα αποκτήσει τις ομολογίες του senior ομολόγου της τιτλοποίησης.

Επιπρόσθετα, εκτιμάται ότι θα ενισχυθεί σταδιακά η εμπιστοσύνη του καταθετικού κοινού προς την τράπεζα, ενώ θα απελευθερωθεί προσωπικό που θα επικεντρωθεί στη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων της Αττικής.

Τέλος, η κάλυψη των κεφαλαιακών αναγκών ανοίγει τον δρόμο για την έγκριση του πλάνου αναδιάρθρωσης, η υλοποίηση του οποίου τρέχει ήδη, προκειμένου να περιορισθεί ο χρόνος της καθυστέρησης. Όπως έγραψε η στήλη Χαμαιλέων, με τη νέα συλλογική σύμβαση εργασίας, την εθελουσία και τη μείωση των καταστημάτων, τα κόστη της τράπεζας θα μειωθούν κατά 30% ενώ το πλάνο προβλέπει αύξηση εσόδων κατά 10%.

Με την έγκριση του πλάνου αναδιάρθρωσης, η Αττικής θα μπορέσει να συμβληθεί με την EBRD και την ΕΤΕπ για χρηματοδότηση κυρίως μικρομεσαίων επιχειρήσεων (σ.σ. το πλάνο προβλέπει νέα χρηματοδότηση 100 εκατ. ευρώ το 2018).

Το ύψος του οφέλους από τη συναλλαγή θα εξαρτηθεί, επίσης, από τη στάση που θα κρατήσει ο ορκωτός ελεγκτής της τράπεζας. Αν ζητήσει, για παράδειγμα, να αποτιμηθούν τα ομόλογα της τιτλοποίησης με τη μέθοδο προεξόφλησης ταμειακών ροών, ή ανοίξει ευρύτερα θέμα προσδοκώμενης ανακτήσιμης αξίας.