«Μαγνήτης» η Αλβανία για τις ελληνικές εταιρίες

Τη στιγμή που στην Ελλάδα οι επενδύσεις αποτελούν είδος εν ανεπαρκεία και δε λένε με τίποτε να ανακάμψουν λόγω της συνεχιζόμενης αβεβαιότητας, στη γειτονική Αλβανία οι επενδύσεις ελληνικών επιχειρήσεων αυξάνονται με πρωτόγνωρους ρυθμούς.

Από τότε που άρχισαν να γίνονται εμφανή τα σημάδια της οικονομικής κρίσης στη χώρα, δηλαδή το 2010, μέχρι και το 2013, οι ελληνικές επενδύσεις στην Αλβανία διπλασιάστηκαν.

Σύμφωνα μάλιστα με τα στοιχεία της επικεφαλής του Γραφείου Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων στα Τίρανα, Π. Λάρδα, το 2013 οι άμεσες ελληνικές επενδύσεις ανήλθαν σε 1.087 εκατομμύρια ευρώ, έναντι 782 εκατομμυρίων το 2012 (+39,10%), 507,45 εκατομμυρίων το 2011 και 601 εκατομμυρίων το 2010. Δηλαδή μέσα σε μία τετραετία υπήρξε αύξηση 81% στις άμεσες ελληνικές επενδύσεις στην Αλβανία, οι οποίες το 2013 αντιπροσώπευαν το 26% των άμεσων ξένων επενδύσεων στη γειτονική χώρα, έναντι 24,5% το 2010.

Έτσι σήμερα εκεί δραστηριοποιούνται πάνω από 500 επιχειρήσεις ελληνικών συμφερόντων, σύμφωνα με την Αλβανική Στατιστική Υπηρεσία, ενώ οι μεγαλύτερες από αυτές έχουν έντονο εξαγωγικό προσανατολισμό όπως η ΑΝΤΕΑ (ΤΙΤΑΝ), η ANDROMEDA, η MICA-KORCA (Καπνική Μιχαηλίδης), συμβάλλοντας θετικά στο εμπορικό ισοζύγιο και στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της Αλβανίας.

Οι κυριότεροι τομείς στους οποίους δραστηριοποιούνται οι ελληνικών και ομογενειακών συμφερόντων επιχειρήσεις είναι οι τραπεζικές υπηρεσίες, οι κατασκευές, η βιομηχανία γενικότερα, οι υπηρεσίες υγείας, οι τηλεπικοινωνίες, το εμπόριο, η εκπαίδευση, καθώς και άλλες υπηρεσίες.

Ειδικότερα, στην Αλβανία δραστηριοποιούνται τρεις ελληνικές τράπεζες (Alpha Bank, Εθνική Τράπεζα Ελλάδος και Tirana Bank, του ομίλου της Τράπεζας Πειραιώς), οι οποίες, με βάση τα στοιχεία της Αλβανικής Ένωσης Τραπεζών, το 2013 κατείχαν το 17,98% της αξίας του συνόλου των στοιχείων ενεργητικού της αλβανικής τραπεζικής αγοράς και το 17,48% των συνολικών καταθέσεων, ενώ το 22,34% των τραπεζικών καταστημάτων που λειτουργούν στη χώρα ανήκει σε τράπεζες ελληνικών συμφερόντων.

Επίσης, το 16,78% του στελεχικού δυναμικού του τραπεζικού τομέα στην Αλβανία απασχολείται σε τράπεζες ελληνικών συμφερόντων.

Άλλες σημαντικές επιχειρήσεις ελληνικών συμφερόντων στην Αλβανία είναι:

· Πληροφορική: INTRACOM TELECOM ALBANIA, ADPS (INFORM – ΛΥΚΟΣ).

· Μεταποίηση και εμπόριο δομικών υλικών: ANTEA Cement (ΤΙΤΑΝ), Alumil, SIDERAL (ΣΙΔΕΝΟΡ).

· Βιομηχανία τροφίμων: ATLAS, GJIROFARMA, PARTNER BALLKANIK.

· Υπηρεσίες υγείας: Κλινική ΥΓΕΙΑ.

· Ιχθυοκαλλιέργεια: ANDROMEDA.

· Εκπαιδευτικές υπηρεσίες: NEW YORK COLLEGE TIRANA, Αρσάκειο, CITY COLLEGE.

· Νομικές υπηρεσίες: Ρόκας, Ναυρίδης - OPTIMA, ΔΡΑΚΟΠΟΥΛΟΣ.

· Λογιστικές και συμβουλευτικές υπηρεσίες: KSP, Ernst&Young, EUROFAST.

· Άλλες υπηρεσίες: TUV AUSTRIA HELLAS - Καταστήματα Αλβανίας, MSC - Mediterranean Shipping Company, Ogilvy & Mather ΑΛΒΑΝΙΑ, ΕΡΜC - Μηχανικών και Σύμβουλοι διαχείρισης Κινδύνων

· Εμπόριο: Carrefour, Mobal

· Τηλεπικοινωνίες: AMC (Cosmote), Vodafone, με συνολικό μερίδιο πάνω από 70%.

· Κατασκευαστικός - μελετητικός τομέας: ΑΚΤΩΡ, ΤΕΡΝΑ, ΔΡΟΜΟΣ, ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟΣ και άλλες.

Ελληνικές επιχειρήσεις, που είναι επίσης παρούσες στην αγορά της Αλβανίας μέσω δικαιοχρησίας (franchising) είναι οι JUMBO, GOODY'S, COFFEERIGHT - ΓΡΗΓΟΡΗΣ, EVEREST. Τέλος, υπάρχουν και άλλες ελληνικές επιχειρήσεις στον τομέα εμπορίου (BSB, Dromeas, MATI MATI, FRESH LINE), εστίασης, ένδυσης, υπόδησης κ.λπ.

Αναφορικά με τους παράγοντες που συμβάλλουν στη δραστηριοποίηση ελληνικών επιχειρήσεων στην Αλβανία, η κ. Λάρδα επισημαίνει ότι σημαντικό ρόλο έχει η γεωγραφική εγγύτητα των δύο χωρών και το μεταναστευτικό ρεύμα Αλβανών προς την Ελλάδα όπως και η εξοικείωση των κατοίκων της χώρας με τα ελληνικά προϊόντα και τον ελληνικό τρόπο ζωής. Έτσι, κατά την επιστροφή τους στη χώρα τους, συνεχίζουν να ακολουθούν τα ίδια καταναλωτικά πρότυπα και το ίδιο επίπεδο ζωής.

Ειδικότερα δε στον τομέα των ξένων άμεσων επενδύσεων, η εξοικείωση των Αλβανών πολιτών με την Ελλάδα, λειτουργεί ως ένα επιπλέον κριτήριο, καθώς σημαντικό τμήμα του αλβανικού πληθυσμού έχει κατά καιρούς ζήσει και έχει εργαστεί στην Ελλάδα, αρκετοί μάλιστα έχουν φοιτήσει σε ελληνικά σχολεία και πανεπιστήμια και γνωρίζουν να μιλούν και να γράφουν την ελληνική γλώσσα.

Ένα ακόμη σημαντικό κριτήριο στην επιλογή της Αλβανίας ως υποδοχέα επενδυτικής δραστηριότητας, είναι οι φορολογικοί της συντελεστές. Η κ. Λάρδα επισημαίνει ότι μέχρι πρότινος στη χώρα ίσχυε σταθερός φορολογικός συντελεστής 10% επί των κερδών, ο οποίος πλέον έχει αυξηθεί στο 15%, ωστόσο παραμένει χαμηλότερος από ό,τι στην Ελλάδα. «Όμως, πρέπει να γίνει αντιληπτό» τονίζει η ίδια, «ότι δεν είναι το μοναδικό κριτήριο. Ο Έλληνας επενδυτής, όπως άλλωστε και όλοι οι επενδυτές, επιλέγει τον τόπο εγκατάστασης των επιχειρήσεών του και με άλλα κριτήρια, όπως το γενικότερο επιχειρηματικό περιβάλλον, το θεσμικό πλαίσιο, η πραγματική λειτουργία της αγοράς, η λειτουργία της δημόσιας διοίκησης, οι δεξιότητες του ανθρώπινου δυναμικού κ.ά.».

Στα παραπάνω θα πρέπει να συνεκτιμηθεί η σταθερή αναπτυξιακή οικονομική πορεία της Αλβανίας, η οποία τα επόμενα έτη εκτιμάται ότι θα παρουσιάζει ρυθμούς γύρω στο 3% παρά την οικονομική κρίση, που πλήττει τις γειτονικές της χώρες και δύο από τους σημαντικότερους εμπορικούς της εταίρους, την Ιταλία και την Ελλάδα. Ενδεχομένως, καταλήγει η ίδια, περισσότερες ελληνικές επιχειρήσεις θα είχαν επιλέξει την Αλβανία για την ανάπτυξη των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων τους, αν υπήρχε βελτίωση σε τομείς όπως οι υποδομές, δικαιώματα ιδιοκτησίας, η λειτουργία της δημόσιας διοίκησης, η Δικαιοσύνη κ.ά.

Ομοίως, αν είχε σημειωθεί καταπολέμηση των φαινομένων διαφθοράς, καθώς και αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση της άτυπης οικονομίας και της παραβίασης των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, που οδηγούν σε αθέμιτο ανταγωνισμό. Αξίζει να σημειωθεί εδώ ότι περισσότερες από 300 ελληνικές εταιρείες απευθύνονται, κάθε χρόνο, στο Γραφείο Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων της Πρεσβείας της Ελλάδος, προκειμένου να ενημερωθούν για την αλβανική αγορά, διότι εξετάζουν σοβαρά το ενδεχόμενο να διευρύνουν την επιχειρηματική τους δραστηριότητα στην Αλβανία.

Τέλος, και αναφορικά με τις προοπτικές που εμφανίζει η Αλβανία, η κ. Λάρδα τονίζει ότι με τη λήψη καθεστώτος υποψήφιας προς ένταξη χώρας, η διαδικασία ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης στην οποία έχει ενταχθεί θα οδηγήσει σταδιακά στην εναρμόνιση του θεσμικού της πλαισίου με το Ενωσιακό.

Έτσι θα δοθεί περαιτέρω ώθηση στην ανάπτυξη επιχειρηματικών συνεργασιών, ενώ η ανάπτυξη υποδομών (οδικό δίκτυο, λιμάνια, σιδηροδρομικό δίκτυο κ.λπ.), θα δημιουργήσει νέα δεδομένα, με θετική επίδραση στην εικόνα της χώρας ως προς την προσέλκυση τόσο ξένων άμεσων επενδύσεων, όσο και τουριστών. Στο πλαίσιο αυτό θα δημιουργηθούν νέες επιχειρηματικές ευκαιρίες, οι οποίες και θα συμβάλουν στην ενίσχυση των υπαρχουσών και στην ανάπτυξη νέων συνεργασιών.