Πειραιώς: Οι πέντε λόγοι που έφεραν τις προβλέψεις «μαμούθ»

Σε επί τα χείρω αναθεώρηση των εκτιμήσεών της για τις ταμειακές ροές του δανειακού της χαρτοφυλακίου, ως αποτέλεσμα πέντε διαφορετικών παραγόντων προχώρησε η Πειραιώς κατά το γ' τρίμηνο της χρήσης, σχηματίζοντας προβλέψεις «μαμούθ», ύψους 2,24 δισ. ευρώ.

Με μια κίνηση που ξάφνιασε την αγορά η Πειραιώς αύξησε τις προβλέψεις για επιχειρηματικά δάνεια κατά 1,8 δισ. ευρώ εντός του γ΄ τριμήνου όταν το αμέσως προηγούμενο τρίμηνο είχε σχηματίσει προβλέψεις ύψους 427 εκατ. ευρω. Οι συσσωρευμένες προβλέψεις και προσαρμογές για εταιρικά δάνεια ανέρχονται πλέον σε 12,5 δισ. ευρώ!

Ακόμη πιο εντυπωσιακή είναι η εκτίναξη προβλέψεων στα στεγαστικά. Από 22 εκατ. ευρώ στο β΄ τρίμηνο σε 342 εκατ. ευρώ στο γ΄ τρίμηνο με αποτέλεσμα το ποσό των συσσωρευμένων προβλέψεων και προσαρμογών στεγαστικών δανείων να διαμορφωθεί στο τέλος Σεπτεμβρίου στα 1,12 δισ. ευρώ.

Με δεδομένο ότι ο ρυθμός δημιουργίας νέων μη εξυπηρετούμενων δανείων επιβράδυνε περαιτέρω στο γ΄ τρίμηνο (αυξήθηκε κατά 51 μονάδες βάσης, όταν στο αμέσως προηγούμενο τρίμηνο είχε αυξηθεί κατά 68 μ.β) η εκτίναξη των προβλέψεων ήρθε από έκτακτους λόγους.

Όπως αναφέρεται στη λογιστική κατάσταση εννεαμήνου η διοίκηση της Πειραιώς, «αξιολογώντας νέες πληροφορίες και δεδομένα προχώρησε σε αναθεώρηση ορισμένων από τις εκτιμήσεις της, αναφορικά κυρίως με τον προσδιορισμό μελλοντικών ταμειακών ροών του δανειακού χαρτοφυλακίου της».

Οι αναθεωρημένες εκτιμήσεις «προσεγγίζουν καλύτερα τις τρέχουσες συνθήκες της αγοράς» σύμφωνα με τη διοίκηση της τράπεζας καθώς έχουν λάβει υπόψη τις νεώτερες πληροφορίες σχετικά με το μακροοικονομικό περιβάλλον, τις πρόσφατες νομοθετικές εξελίξεις καθώς και την έναρξη διαχείρισης των καθυστερούμενων δανείων από τη νεοσυσταθείσα μονάδα Recovery Banking Unit (RBU).

Μεγαλύτερη η πτώση τιμών στα ακίνητα

Ο πρώτος από τους λόγους, που αναφέρει η Πειραιώς είναι η συνεχιζόμενη πτώση των τιμών στην αγορά ακινήτων στην Ελλάδα, αλλά και σε ορισμένες χώρες στις οποίες δραστηριοποιείται η τράπεζα.

Σύμφωνα με τις πρόσφατες εκτιμήσεις της ΤτΕ οι τιμές των οικιστικών ακινήτων μειώθηκαν σε ετήσια βάση κατά 7%, το γ τρίμηνο του έτους, σε αντίθεση με πιο αισιόδοξες εκτιμήσεις που υπήρχαν στις αρχές της χρονιάς.

Συνεχιζόμενες τάσεις μείωσης τιμών παρατηρούνται και στην αγορά επιχειρηματικών ακινήτων σε χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, στις οποίες ο όμιλος διατηρεί δραστηριότητα και δεσμεύεται από το εγκεκριμένο πλάνο αναδιάρθρωσης να μειώσει σταδιακά την έκθεσή του σε πιστωτικό κίνδυνο.

Η επίπτωση από την παράταση προστασίας για πρώτη κατοικία

Επιπρόσθετα η αναμενόμενη παράταση αναστολής των πλειστηριασμών για πρώτη κατοικία συντείνει στην επέκταση της περιόδου ρευστοποίησης των ακινήτων και συνεπώς στη μείωση της παρούσας αξίας των ταμειακών ροών.

Οι δύο παραπάνω παράγοντες οδήγησαν στην αναθεώρηση της εκτίμησης της διοίκησης της Πειραιώς σε σχέση με τις αξίες των εμπράγματων εξασφαλίσεων και την εκτιμώμενη ζημιά σε περίπτωση ρευστοποίησης.

Οι επιπτώσεις του νόμου για ρυθμίσεις δανείων σε μικρομεσαίες

Ρόλο για την αναθεώρηση των εκτιμήσεων της Πειραιώς και το σχηματισμό υψηλών προβλέψεων έπαιξε και το πρόσφατο νομοθετικό πλαίσιο για τη ρύθμιση μη εξυπηρετούμενων δανείων μικρομεσαίων επιχειρήσεων.

Το νέο πλαίσιο αναμένεται να έχει σημαντική επίδραση, όπως αναφέρει η Πειραιώς, στις μελλοντικές χρηματοροές από δάνεια σε μικρές επιχειρήσεις και επαγγελματίες, αλλά και σε σημαντικό αριθμό Μεσαίων και Μικρών Επιχειρήσεων (SMEs).

Οι αρμόδιες μονάδες της τράπεζας αφού αξιολόγησαν τις διατάξεις του νομοθετικού και πλαισίου και προσδιόρισαν την περίμετρο δράσης, αναπροσάρμοσαν τις παραμέτρους εισπραξιμότητας στο μοντέλο συλλογικής αξιολόγησης των εν λόγω δανείων.

Επιπρόσθετα, η διοίκηση της τράπεζας συνεκτίμησε τις πιθανές επιπτώσεις από ενδεχόμενη αύξηση ή εμφάνιση καθυστερήσεων σε δάνεια που δεν πληρούν τις προυποθέσεις για υπαγωγή στις διατάξεις της ρύθμισης αλλά οι κάτοχοί τους επηρεάστηκαν από την πολύμηνη συζήτηση.

Οι παραπάνω εξελίξεις επέφεραν την αλλαγή στην εκτίμηση της Πειραιώς σε σχέση με την εκτιμώμενη ζημιά κατά τη ρύθμιση δανείων προς μικρομεσαίες επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες.

Επιδείνωση εκτιμήσεων για την ανάκαμψη προβληματικών επιχειρήσεων

Τέλος ρόλο στην απόφαση για σχηματισμό προβλέψεων "μαμούθ" έπαιξε, σύμφωνα με την Πειραιώς και η αξιολόγηση κατά το γ' τρίμηνο των πρώτων δειγμάτων από τη διαχείριση δανείων που έχουν μεταφερθεί στη μονάδα Recovery Banking Unit (RBU).

Η αξιολόγηση οδήγησε τη διοίκηση της τράπεζας σε αναθεώρηση επί τα χείρω της εκτίμησής της αναφορικά με τη δυνατότητα ολικής ή μερικής ανάκαμψης συγκεκριμένων επιχειρήσεων και κατά συνέπεια της δυνατότητας αποπληρωμής των δανειακών τους υποχρεώσεων.

Ειδικότερα οι αναθεωρημένες εκτιμήσεις για τις μελλοντικές ταμειακές ροές έχουν βασισθεί σε εμπλουτισμένες πληροφορίες και αναλυτικότερη επεξεργασία στοιχείων αναφορικά με περιπτώσεις στις οποίες η Πειραιώς θα κληθεί να προχωρήσει σε ρευστοποιήσεις εξασφαλίσεων ή για περιπτώσεις εταιρειών στις οποίες απαιτείται ακόμη και μερική διαγραφή δανείων για να είναι επιτυχής η αναδιάρθρωση των δανειακών τους υποχρεώσεων.

Η Πειραιώς με βάση τις παραπάνω πληροφορίες προχώρησε στην προσαρμογή και της μεθοδολογίας συλλογικής επιμέτρησης πιστωτικού κινδύνου με αποτέλεσμα την αλλαγή της πιθανότητας αθέτησης και του ποσοστού της ζημιάς για το χαρτοφυλάκιο επιχειρηματικών δανείων που διαχειρίζεται η RBU.

Τι λένε οι αναλυτές

Οι αναλυτές από την πλευρά τους εκτιμούν ότι η Πειραιώς με συσσωρευμένες προβλέψεις (3,2 δισ.) στο 9μηνο καλύπτει σχεδόν το σύνολο της προσαρμογής (3,4 δισ.), που κατέδειξε η πρόσφατη αξιολόγηση ποιότητας στοιχείων ενεργητικού (AQR), την οποία διενήργησε η ΕΚΤ.

Έτσι με δείκτη κάλυψης μη εξυπηρετούμενων δανείων από προβλέψεις 58%, ο οποίος αναμένεται να ενισχυθεί περαιτέρω στο δ' τρίμηνο, η τράπεζα είναι έτοιμη να αντιμετωπίσει το νέο ορισμό για τη μη εξυπηρετούμενη έκθεση (NPEs) θέτοντας, ταυτόχρονα, τις βάσεις για κερδοφορία το 2015. Γεγονός που φαίνεται πως "άρεσε" στους επενδυτές, αν τουλάχιστον λάβουμε υπόψη ότι χθες η μετοχή έκλεισε με άνοδο σχεδόν 10%.