Πού ποντάρουν τώρα οι επιχειρήσεις

Ελαφρώς καλύτερα απ' ό,τι αρχικά αναμενόταν φαίνεται πως έκλεισε το φετινό καλοκαίρι για τις ελληνικές επιχειρήσεις.

Το ανοδικό τουριστικό ρεύμα δεν επηρέασε θετικά μόνο τις πωλήσεις των εταιρειών του κλάδου, αλλά και το σύνολο σχεδόν της οικονομίας, από τις ακτοπλοϊκές (φέτος αναμένεται να διακοπεί εν πολλοίς η πτωτική τάση των τελευταίων ετών) έως την κατανάλωση καυσίμων και από τον κλάδο τροφίμων έως το εμπόριο. Σε αντίθεση με τους αρχικούς φόβους, η αύξηση των τουριστικών εσόδων ανέρχεται σε διψήφιο ποσοστό και φαίνεται να ακολουθεί από κοντά την πορεία των εισερχόμενων τουριστών.

Πέρα όμως από τον τουρισμό, η νέα βελτίωση του εμπορικού ισοζυγίου (στοιχεία Ιουνίου) και η πολύ χαμηλή βάση σύγκρισης του 2012 φαίνεται πως συνέβαλαν στην αποκλιμάκωση του ρυθμού πτώσης της οικονομίας, με ενδεικτικά παραδείγματα τις αυξημένες, σε σχέση με το πρόσφατο παρελθόν, πωλήσεις αυτοκινήτων το δίμηνο Ιουνίου-Ιουλίου, την τάση σταθεροποίησης του τζίρου των καταστημάτων την περίοδο των εκπτώσεων και τη μάλλον σταθεροποιητική τάση της παραγωγής στη μεταποιητική βιομηχανία (+0,6% το πρώτο φετινό εξάμηνο).

Φθινόπωρο γεμάτο... προκλήσεις!

Παρ' όλα αυτά, τα προβλήματα για την πλειονότητα των επιχειρήσεων που απευθύνονται στην εγχώρια αγορά εξακολουθούν να παραμένουν εντονότατα, με πρώτο και καλύτερο τη χαρακτηριστική έλλειψη ρευστότητας.

«Αυτό που γίνεται στην αγορά είναι πρωτόγνωρο. Οι οικονομικοί διευθυντές των εταιρειών παλεύουν καθημερινά με τις τράπεζες, προκειμένου να αντλήσουν κάποια ρευστότητα ώστε να πληρώσουν άμεσες υποχρεώσεις στους προμηθευτές και μέρος των οφειλομένων προς εργαζόμενους και ασφαλιστικά ταμεία. Οι τράπεζες, από την πλευρά τους, δίνουν χρήμα με το σταγονόμετρο, συχνά μάλιστα λαμβάνοντας ως εγγύηση μελλοντικά έσοδα πελατών, ή ακόμη και μελλοντικά έσοδα από επιχορηγήσεις και επιστροφές ΦΠΑ», δήλωσε στο Euro2day.gr υψηλόβαθμο στέλεχος εισηγμένης.

Οι επιχειρήσεις ακούνε για βελτίωση της κατάστασης από τις αρχές του 2014, ωστόσο το κλίμα παραμένει εύθραυστο και ιδιαίτερα ευμετάβλητο, γεγονός που αποτυπώνεται στους δείκτες Οικονομικού Κλίματος που υποχρεώθηκαν σε πτώση το δίμηνο Ιουνίου-Ιουλίου, μετά ωστόσο από σημαντική άνοδο του σχετικού δείκτη που είχε προηγηθεί.

Τα «εφόδια» για το 2014

Στο ερώτημα πάντως για το κατά πόσον θα μπορούσε η ελληνική οικονομία να αρχίσει να ανακάμπτει από τις αρχές του 2014 και μετά, στην αγορά επικρατεί κλίμα σαφούς αμφιβολίας, όχι όμως και πλήρους απογοήτευσης.

Σύμφωνα μάλιστα με παράγοντες, η ανάκαμψη της οικονομίας προϋποθέτει θετικές εξελίξεις στο μέτωπο των δημόσιων οικονομικών, τόνωση της ψυχολογίας, αλλά και μια σειρά σοβαρών διαρθρωτικών τομών που θα υλοποιηθούν σύντομα.

Με βάση τους ίδιους κύκλους, κινήσεις που θα μπορούσαν να βοηθήσουν σημαντικά την οικονομική πορεία της χώρας μέσα στο 2014 είναι:

• Βελτίωση της ρευστότητας στην πραγματική οικονομία. Κανείς δεν πιστεύει φυσικά ότι οι τράπεζες θα είναι έτοιμες να ανοίξουν τις κάνουλες της χρηματοδότησης το επόμενο τρίμηνο, ωστόσο κυβερνητικοί κύκλοι εκφράζουν την αισιοδοξία τους πως κάτι τέτοιο θα αρχίσει να υλοποιείται σταδιακά από τον προσεχή Δεκέμβριο, με αποτέλεσμα η εικόνα της ρευστότητας βελτιωθεί σε κάποιον βαθμό μέσα στο επόμενο έτος. Το κατά πόσον θα επιβεβαιωθεί αυτήν τη φορά η κυβερνητική πρόβλεψη είναι ένα θέμα που θα επιβεβαιωθεί ή θα διαψευσθεί στην πράξη.

• Αυξημένα κονδύλια από το ΕΣΠΑ και εκκίνηση των μεγάλων αυτοχρηματοδοτούμενων οδικών αξόνων κάπου μέχρι το τέλος του 2013. Φέτος παρατηρείται έντονη αύξηση στην απορρόφηση κονδυλίων, η οποία όπως όλα δείχνουν θα συνεχιστεί και το 2014: κατασκευές, μεταλλουργία, πληροφορική και τμήμα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων οι περισσότερο ωφελημένοι.

• Μειωμένο κόστος χρηματοδότησης για τις ελληνικές επιχειρήσεις κατά τρεις τουλάχιστον ποσοστιαίες μονάδες (τριακόσιες μονάδες βάσης). Ήδη, τα επιτόκια καταθέσεων υποχωρούν συνεχώς τους τελευταίους μήνες και από το 5% και το 5,5% που είχαμε το 2012, έχουμε πέσει γύρω στο 3%-3,5%, με προοπτική να πάμε ακόμη παρακάτω έως τα τέλη του έτους. Η μεγάλη αυτή υποχώρηση των επιτοκίων καταθέσεων εκτιμάται πως είναι θέμα χρόνου να αρχίσει να περνά και στις χορηγήσεις των επιχειρήσεων, και ιδίως σε εκείνες που είτε θα επιδείξουν βελτίωση στις οικονομικές τους επιδόσεις, είτε οι μέτοχοι θα βάλουν το χέρι στην τσέπη και θα προχωρήσουν σε ριζική αναχρηματοδότηση των δανείων τους.

• Νέα αύξηση της αγροτικής παραγωγής. Τα τελευταία χρόνια, οι αγροτικές εξαγωγές εμφανίζουν υψηλότερο ρυθμό αύξησης από τον μέσο όρο, ενώ επίσης υπάρχουν και μεγάλα περιθώρια υποκατάστασης των εισαγωγών. Η παρατηρούμενη αύξηση της απασχόλησης στον αγροτικό τομέα, σε συνδυασμό με μια ευρύτερη κινητικότητα των τελευταίων ετών για επενδύσεις, νέα προϊόντα και άνοιγμα νέων αγορών, ελπίζεται πως θα αποδώσει σταδιακά στο μέλλον.

• Το 2014 αναμένεται βελτίωση του εξωτερικού περιβάλλοντος μέσα από περιορισμένη ανάκαμψη στην Ευρώπη και ενδεχομένως από ένα μικρό rebound στην παγκόσμια ναυτιλία (πολύ σημαντικός κλάδος για την Ελλάδα) που φέτος φαίνεται να... γλείφει τον πάτο του βαρελιού.

• Έχουν δημιουργηθεί προοπτικές για ακόμη καλύτερη πορεία του εισερχόμενου τουρισμού το 2014. Η φετινή θετική εικόνα δεν βασίστηκε σε εξωγενείς παράγοντες (βλέπε εξελίξεις στην Αίγυπτο), αλλά στις χαμηλότερες τιμές και επίσης στην αυξημένη διείσδυση σε «νέες αγορές», όπως Ρωσία, Τουρκία, Σερβία και Κίνα, χώρες που μπορούν να αποφέρουν πολύ μεγαλύτερα τουριστικά έσοδα στο μέλλον για την Ελλάδα. Παράγοντες του κλάδου μιλούν για αυξημένο ενδιαφέρον ξένων και για το 2014.