Μονάδες ηλεκτροπαραγωγής με ισχύ περίπου 2.500 μεγαβάτ, ορυχείο λιγνίτη, πελατολόγιο, αλλά και υποχρεώσεις (δάνεια) της ΔΕΗ θα περιλαμβάνει η λεγόμενη Μικρή ΔΕΗ που θα διατεθεί για ιδιωτικοποίηση, σύμφωνα με το πρόγραμμα που παρουσίασε το ΥΠΕΚΑ.

Το ενδιαφέρον είναι ότι στο πρόγραμμα περιλαμβάνεται και η δυνατότητα παραχώρησης στους επενδυτές όχι μόνο μονάδων εν λειτουργία, αλλά και μονάδων για τις οποίες όπως αναφέρει το σχέδιο «υφίσταται ρεαλιστική πιθανότητα δημιουργίας τους».

Στην τελευταία κατηγορία κατατάσσεται μόνο η λιγνιτική μονάδα Πτολεμαΐδα 5 ισχύος 660 μεγαβάτ, για την οποία έχει ήδη υπογραφεί σύμβαση ανάθεσης κατασκευής με την ΤΕΡΝΑ. Σε ό,τι αφορά το χαρτοφυλάκιο της Μικρής ΔΕΗ, αυτό θα περιλαμβάνει λιγνιτικές μονάδες 1.400 μεγαβάτ (περίπου όσο ο ΑΗΣ Αγ. Δημητρίου) μαζί με τα ορυχεία που τις τροφοδοτούν με καύσιμο, φυσικού αερίου 500 μεγαβάτ και υδροηλεκτρικές 500 μεγαβάτ.

Πάντως, και ανεξαρτήτως των άλλων δυσκολιών που ενδέχεται να προκύψουν λόγω αντιδράσεων εργαζομένων, αντιπολίτευσης, αλλά και νομικών δυσκολιών, για το όλο εγχείρημα θα υπάρχει στενή διαβούλευση και συνεργασία με τις υπηρεσίες της Ε. Επιτροπής, καθώς όλα τα παραπάνω άπτονται θεμάτων απελευθέρωσης της αγοράς ηλεκτρισμού και εκκρεμοτήτων που έχει η Ελλάδα, όπως το άνοιγμα της αγοράς λιγνίτη σε τρίτους πλην της ΔΕΗ. Για να προχωρήσει δηλαδή οποιοδήποτε σχέδιο θα πρέπει να προϋπάρξει συμφωνία της Ε.Ε. ως προς τη συμβατότητα των αλλαγών με την ευρωπαϊκή νομοθεσία, αλλά και με το πρόγραμμα δημοσιονομικής σταθερότητας.

Η όλη διαδικασία θα είναι αρκετά χρονοβόρα καθώς και σε αντίστοιχες περιπτώσεις, όπως στην Ιταλία (διάσπαση της ENEL) απαιτήθηκαν αρκετά χρόνια διαπραγματεύσεων και με τις κοινοτικές αρχές, αλλά και με τα συνδικάτα. Στην περίπτωση της Μικρής ΔΕΗ το στάδιο της προετοιμασίας προβλέπεται να διαρκέσει έναν χρόνο, από τον Ιούνιο του 2013 μέχρι τον Ιούνιο του 2014, και ολοκλήρωση του εγχειρήματος στις αρχές του 2015.


Δίκτυα

Σε ό,τι αφορά τα δίκτυα, η εικόνα είναι περισσότερο απλή, καθώς στην περίπτωση αυτή θα γίνει μεταβίβαση του 49% της εταιρείας με αύξηση μετοχικού κεφαλαίου, στην οποία θα συμμετάσχει ο επενδυτής που θα επιλεγεί, στον οποίο θα παραχωρηθεί και η διοίκηση. Η συμφωνία θα προβλέπει υποχρεωτικά και όρους για την εξαγορά του υπόλοιπου ποσοστού από τη ΔΕΗ, η οποία θα αποξενωθεί πλήρως από το δίκτυο μεταφοράς (Unbundling).

Η όλη διαδικασία σχεδιάζεται να ολοκληρωθεί μέχρι τις αρχές του 2014 και με την ολοκλήρωσή της εκτιμάται ότι θα εισρεύσουν στον ΑΔΜΗΕ κεφάλαια απαραίτητα για την εκπόνηση του επενδυτικού του προγράμματος, στο οποίο περιλαμβάνονται μεγάλες διασυνδέσεις με τα νησιά (Κρήτη) αλλά και έργα υποδομής όπως Κέντρα Υπερυψηλής Τάσης, νέες γραμμές μεταφοράς κ.λπ.


Υπόλοιπο Μεγάλης ΔΕΗ

Για το υπόλοιπο της Μεγάλης ΔΕΗ, αυτής δηλαδή που θα απομείνει μετά την πώληση παραγωγικών μονάδων, θυγατρικών και εμπορικού δικτύου, η αποκρατικοποίηση θα περιλαμβάνει τη διάθεση ποσοστού 17% των μετοχών της σε στρατηγικό επενδυτή. Η προεργασία θα ξεκινήσει μόλις ολοκληρωθεί η επιλογή των παγίων (μονάδων κ.λπ.) που θα παραχωρηθούν στη Μικρή ΔΕΗ, ενώ σε κάθε περίπτωση ολοκλήρωση αναμένεται μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2016.


Ενδιαφερόμενοι

Όπως είναι γνωστό, για το παραγωγικό δυναμικό της Μικρής ΔΕΗ, έχουν ενδιαφερθεί τόσο ευρωπαϊκές, όσο και ελληνικές εταιρείες. Συγκεκριμένα, η Edison και ο όμιλος Μυτιληναίου, ενώ ως φημολογία έχει ακουστεί ενδιαφέρον της γερμανικής RWE.

Η Edison, εφόσον συμμετάσχει σε διαγωνισμό, θα είναι μέσω της μικτής εταιρείας ELPEDISON, στην οποία μέτοχοι είναι τα ΕΛΠΕ και με μικρότερο ποσοστό η Ελλάκτωρ. Ο επικεφαλής του ομίλου Μυτιληναίου, Ευάγγελος Μυτιληναίος, εξάλλου, έχει επισημάνει επανειλημμένως ότι το ενδιαφέρον του θα εκφραστεί, εφόσον οριστικοποιηθεί τι πωλείται, με ποιους όρους, όπως και η διαγωνιστική διαδικασία.

Η περίπτωση του ΑΔΜΗΕ είναι διαφορετική καθώς η δραστηριότητα της μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας είναι απολύτως ρυθμιζόμενη, όπως και το ποσοστό της απόδοσης επί των επενδεδυμένων κεφαλαίων. Σε παρόμοιες περιπτώσεις ελέγχου υποδομών, ενδιαφέρον για επένδυση εκφράζουν κυρίως συνταξιοδοτικά ταμεία, καθώς οι επενδύσεις αυτές προσφέρουν σταθερές αποδόσεις με χαμηλό ρίσκο (περίπτωση Καναδικού Ταμείου στο "Ελ. Βενιζέλος").


ΥΠΕΚΑ: Το Σχέδιο Αναδιάρθρωσης και Αποκρατικοποίησης της ΔΕΗ 

Αναλυτικά, το πλήρες σχέδιο για την αναδιοργάνωση της ΔΕΗ, που θα πραγματοποιηθεί σε τρία στάδια, παρουσίασε το ΥΠΕΚΑ. Μάλιστα, ήδη στάλθηκε επιστολή στην τρόικα με την οποία περιγράφεται το σχέδιο (μπορείτε να τη δείτε στη στήλη Συνοδευτικό Υλικό).

Στόχος, όπως αναφέρεται, είναι η προετοιμασία της εταιρείας για αποκρατικοποίηση και ταυτόχρονα η δημιουργία των κατάλληλων συνθηκών για την ύπαρξη υγιούς ανταγωνισμού και την απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρισμού.

Ο Σίμος Κεδίκογλου, μιλώντας στη ΝΕΤ, ανέφερε ότι τμήμα του προσωπικού της ΔΕΗ θα πάει στη νέα εταιρεία και διαβεβαίωσε ότι δεν θα γίνουν απολύσεις.

Το σχέδιο αναφέρει τα εξής:

Ο σχεδιασμός της κατάλληλης ενεργειακής πολιτικής, η οποία θα λαμβάνει υπόψη τις ανάγκες και τις προοπτικές της χώρας, είναι απολύτως απαραίτητος για την οικονομική ανάπτυξη.

Στόχος είναι η αύξηση της ανταγωνιστικότητας και της αποδοτικότητας των ενεργειακών αγορών, ιδιαίτερα της αγοράς ηλεκτρισμού. Η ολοκληρωμένη προσέγγιση που υιοθετείται προστατεύει τους καταναλωτές και τις ευπαθείς κοινωνικές ομάδες, ελαφρύνει τους φορολογούμενους και μεγιστοποιεί τα οφέλη για τους συμμετέχοντες στην αγορά.

Οι μεταρρυθμίσεις που παρουσιάζονται παρακάτω αφορούν ένα πλήρες σχέδιο για την αναδιοργάνωση της Δημόσιας Επιχείρησης Ηλεκτρισμού Α.Ε. (ΔΕΗ), με στόχο την προετοιμασία της εταιρείας για αποκρατικοποίηση και ταυτόχρονα τη δημιουργία των κατάλληλων συνθηκών για την ύπαρξη υγιούς ανταγωνισμού και την απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρισμού.

Οι μεταρρυθμίσεις περιλαμβάνουν τρεις βασικές ενότητες:

1. Ιδιοκτησιακό διαχωρισμό του Διαχειριστή Συστήματος ΑΔΜΗΕ.
2. Δημιουργία μιας νέας καθετοποιημένης εταιρείας ηλεκτρισμού και τη διαδικασία αποκρατικοποίησής της.
3. Αποκρατικοποίηση της μητρικής εταιρείας.

Η πραγματοποίηση των παραπάνω συνιστά περίπλοκη διαδικασία σε εταιρικό, νομικό, λογιστικό, φορολογικό και κανονιστικό-ρυθμιστικό επίπεδο. Στο πλαίσιο αυτό, η Ελληνική Δημοκρατία, όπου απαιτηθεί, θα προχωρήσει στις απαραίτητες νομοθετικές παρεμβάσεις.
Η εφαρμογή του σχεδίου, άλλωστε, θα γίνει σύμφωνα με τη σχετική εθνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία και τις βέλτιστες πρακτικές.


Η περιγραφή κάθε ενότητας

1. Ιδιοκτησιακός διαχωρισμός του ΑΔΜΗΕ μέσω αύξησης μετοχικού κεφαλαίου υπέρ επενδυτή. Χρονοδιάγραμμα για τη διαδικασία.

Ολοκλήρωση της πρώτης φάσης εντός του 2013 και της δεύτερης φάσης εντός του δευτέρου τριμήνου του 2014, με πρόβλεψη για ολοκληρωτική αποχώρηση της ΔΕΗ από τον ΑΔΜΗΕ. Οποιεσδήποτε αλλαγές στη μετοχική σύνθεση του ΑΔΜΗΕ θα πρέπει στην τελική τους έκβαση να εξασφαλίσουν ότι το ελληνικό κράτος θα συμμετέχει στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας με ποσοστό που θα εξασφαλίζει καταστατική μειοψηφία.

Πιο συγκεκριμένα, η διαδικασία προβλέπεται να ολοκληρωθεί ως εξής:

Εξαρχής θα υποβληθούν από τους ενδιαφερόμενους δεσμευτικές προσφορές που θα καλύπτουν και τις δύο φάσεις Ι και ΙΙ της διαδικασίας ως κατωτέρω. Οι λεπτομέρειες επιδέχονται τροποποιήσεων - προσαρμογών κατόπιν συνεργασίας με το ΤΑΙΠΕΔ, χωρίς όμως μεταβολή του τελικού στόχου, που είναι η ολοκλήρωση του διαχωρισμού (unbundling) το β΄ τρίμηνο του 2014.

Φάση Ι: Είσοδος επενδυτή μέσω αύξησης μετοχικού κεφαλαίου (απόκτηση ποσοστού έως 49% του ΑΔΜΗΕ) με παράλληλη ανάληψη της διοίκησης της εταιρείας.

Φάση ΙΙ: Συμβατική υποχρέωση απόκτησης από τον ως άνω επενδυτή επιπλέον ποσοστού τουλάχιστον 51% του μετοχικού κεφαλαίου του ΑΔΜΗΕ από τη ΔΕΗ και με στόχο το ποσοστό του ελληνικού κράτους να είναι τέτοιο που να εξασφαλίζει καταστατική μειοψηφία.

2. Δημιουργία νέας καθετοποιημένης εταιρείας ηλεκτρισμού

Σε σχέση με αυτήν τη νέα καθετοποιημένη εταιρεία, ειδικότερα αναφορικά με τα στοιχεία ενεργητικού, στόχος είναι:

α) Να δημιουργηθεί βιώσιμη ανταγωνιστική νέα εταιρεία στην οποία θα δοθεί το 30% περίπου του παραγωγικού δυναμικού της ΔΕΗ, λαμβάνοντας υπόψη μεταξύ άλλων και την απόσυρση παλαιών μονάδων, αλλά και νέων μονάδων, στον βαθμό που υφίσταται ρεαλιστική πιθανότητα δημιουργίας τους. Η νέα εταιρεία προβλέπεται να έχει και αναλογικό ποσοστό της δραστηριότητας της Γενικής Διεύθυνσης Εμπορίας της ΔΕΗ.
Συνεπώς, το παραγωγικό μίγμα που θα απευθύνεται σε αντίστοιχη πελατειακή βάση της νέας εταιρείας θα το αντικατοπτρίζουν αναλογικά τα αντίστοιχα τμήματα της ΔΕΗ.

β) Στο πλαίσιο αυτό, το σχέδιο θα περιλαμβάνει προβλέψεις για την αποεπένδυση λιγνιτικών, υδροηλεκτρικών και μονάδων φυσικού αερίου που σήμερα λειτουργεί η ΔΕΗ. Επίσης, θα περιέχει προβλέψεις για πρόσβαση της νέας εταιρείας σε αποθέματα λιγνίτη σε αναλογικά ισότιμη βάση με τη ΔΕΗ, συμπεριλαμβάνοντας στο χαρτοφυλάκιο της νέας εταιρείας και ορυχεία λιγνίτη που σήμερα διαχειρίζεται η ΔΕΗ, για την τροφοδοσία των αντίστοιχων σταθμών.

Γενικά προβλέπεται ότι η νέα εταιρεία θα διαθέτει μίγμα υφιστάμενου και νέου παραγωγικού δυναμικού (30% της ΔΕΗ) παραγωγικών μονάδων με καύσιμο λιγνίτη, ορυχεία λιγνίτη για την τροφοδοσία του αντίστοιχου παραγωγικού δυναμικού, υδροηλεκτρικών σταθμών και μονάδων φυσικού αερίου. Το ακριβές δυναμικό που θα αποτελέσει την παραγωγική βάση της νέας εταιρείας θα καθοριστεί κατόπιν διαβούλευσης με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε μεγαλύτερη λεπτομέρεια μέχρι το τέλος Ιουνίου 2013, με βάση κατάλογο παγίων της ΔΕΗ, ο οποίος τεθεί υπ’ όψιν της Ευρωπαϊκής Επιτροπής μέχρι τέλος Μαΐου 2013.

Όπως προβλέπεται ήδη, η απελευθέρωση της χονδρεμπορικής αγοράς θα συνδεθεί άμεσα με την αντίστοιχη απελευθέρωση της λιανικής αγοράς προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας, ώστε να αναπτυχθεί επαρκής ανταγωνισμός προς όφελος του καταναλωτή και της οικονομίας.

Το τίμημα θα επιτευχθεί μέσω διαφανούς διεθνούς διαγωνιστικής διαδικασίας, που θα διεξαχθεί με τη συνδρομή του ΤΑΙΠΕΔ.

Ιδιαίτερη μνεία γίνεται για τα θέματα προσωπικού, καθώς η νέα εταιρεία θα πρέπει να στελεχωθεί με το ανθρώπινο δυναμικό που απασχολείται στις συγκεκριμένες παραγωγικές μονάδες και ορυχεία, και από το ανάλογο ανθρώπινο δυναμικό των λοιπών διευθύνσεων της ΔΕΗ (π.χ. λογιστήριο, μηχανογράφηση και άλλες υποστηρικτικές υπηρεσίες).

Η ολοκλήρωση των ενεργειών θα γίνει το πρώτο τρίμηνο του 2015 και θα ακολουθήσει αμέσως η έναρξη των δραστηριοτήτων της νέας εταιρείας.


4. Σχέδιο και χρονοδιάγραμμα για την αποκρατικοποίηση της ΔΕΗ

Το σχέδιο αφορά τη διάθεση των μετοχών που αντιπροσωπεύουν το 17% που κατέχει το ελληνικό δημόσιο και έχει εκχωρήσει στο ΤΑΙΠΕΔ μέσω της προσέλκυσης στρατηγικού επενδυτή (συνεκτιμώντας ότι ήδη το 49% των μετοχών διατίθεται μέσω της χρηματιστηριακής αγοράς).

Η προεργασία θα αρχίσει αμέσως μετά την οριστικοποίηση του καταλόγου παγίων που θα περιλαμβάνονται στη νέα εταιρεία. Η διαγωνιστική διαδικασία αναμένεται να αρχίσει εντός του τρίτου τριμήνου του 2015, οπότε και εκτιμάται ότι θα ολοκληρωθεί στο τέλος του 2015.

Σημειώνεται ότι η ολοκλήρωση της αποκρατικοποίησης της ΔΕΗ θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τους τελικούς όρους της συναλλαγής πώλησης της νέας εταιρείας.

Η διαδικασία αυτή εκτιμάται ότι θα ολοκληρωθεί στο τέλος του 2015, ή εντός του πρώτου τριμήνου του 2016.


Αντιδράσεις για την ιδιωτικοποίηση

Από το σωματείο της Πτολεμαίδας Σπάρτακος, που εκπροσωπεί εργαζόμενους στις μονάδες παεραγωγής και τα λιγνιτωρυχεία της ΔΕΗ, ήρθαν οι πρώτες αντιδράσεις στο σχέδιο ιδιωτικοποίηση της δημόσιας επιχείρησης.

Το σωματείο σε ανακοίνωσή του θέτει μια σειρά ερωτήματα αναφορικά με τους εργαζόμενους, αλλά και τους καταναλωτές, επισημαίνοντας μεταξύ άλλων ότι η κυβέρνηση θα πρέπει να απαντήσει:

-Με ποιόν τρόπο θα υποχρεώσει τους εργαζόμενους να μετακινηθούν στη νέα «μικρή ΔΕΗ» ή μήπως αντί μετακίνησής τους μεθοδεύει την απόλυσή τους;

- Με ποια διαδικασία θα υποχρεώσει τους Έλληνες καταναλωτές να προμηθεύονται ρεύμα από τη νέα εταιρεία;

- Ποιος θα παρέχει ρεύμα στο μη διασυνδεδεμένο Νησιωτικό Σύστημα;

- Θα υποχρεώσουν τη «μικρή ΔΕΗ» να παρέχει ηλεκτρική ενέργεια σε τιμή που θα της επιφέρει ζημίες, όπως γίνεται σήμερα με τη ΔΕΗ Α.Ε. και τις εταιρίες Αλουμίνιον, ΛΑΡΚΟ κλπ (που παίρνουν ρεύμα από τη ΔΕΗ);

Τέλος, προαναγγέλει αντιδράσεις που θα υπάρξουν το αμέσως επόμενο διάστημα, από την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Αναφέρει χαρακτηριστικά ότι τόσο το Περιφερειακό Συμβούλιο Δυτικής Μακεδονίας όσο και τα Δημοτικά Συμβούλια Κοζάνης-Πτολεμαΐδας-Αμυνταίου-Φλώρινας έχουν ομόφωνες αποφάσεις κατά του σχεδίου αποκρατικοποίησης της ΔΕΗ, ενώ αναμένονται άμεσα και οι αποφάσεις των Περιφερειών Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης και Πελοποννήσου.


H επιστολή Στουρνάρα και Παπαγεωργίου (στα αγγλικά) παρουσιάζεται στη στήλη συνοδευτικό υλικό.

Η παρουσίαση του πλήρους σχεδίου αναδιάρθρωσης και ιδιωτικοποίησης της ΔΕΗ δημοσιεύεται στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".