Στην καθαρή θέση και όχι στις υποχρεώσεις απεικόνισε λογιστικά το ομόλογο των 940 εκατ. ευρώ, που έλαβε ως κεφαλαιακή ενίσχυση από το ελληνικό δημόσιο, με τη μορφή προνομιούχων μετοχών, η Alpha Bank, δείχνοντας το δρόμο τον οποίο θα ακολουθήσουν και -κάποιες- από τις άλλες μεγάλες ελληνικές τράπεζες.

Η διοίκηση της Alpha Bank, όπως προκύπτει από την αναλυτική κατάσταση α΄ εξαμήνου του 2009, απεικόνισε τις προνομιούχες μετοχές που εξέδωσε υπέρ του ελληνικού δημοσίου, ως στοιχείο της καθαρής θέσης και όχι ως υποχρέωση. Έτσι, δεν επιβάρυνε τα αποτελέσματα α΄ εξαμήνου με τους τόκους της περιόδου 21/5/2009 (ημερομηνία μεταβίβασης του ομολόγου) ως 30/6/09, αλλά απευθείας την καθαρή της θέση.

Η Alpha Bank στηρίχθηκε σε έγγραφο του υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών προς την Τράπεζα της Ελλάδος με ημερομηνία 7 Αυγούστου. Με την επιστολή το υπουργείο διευκρινίζει προς την κεντρική τράπεζα, όπως αναφέρεται στην αναλυτική κατάσταση 6μήνου της Alpha Bank, ότι πρόθεση του νομοθέτη ήταν να αποτελέσουν τα παραπάνω εισφερόμενα κεφάλαια (σ.σ τα ομόλογα που δόθηκαν έναντι των προνομιούχων μετοχών) ενίσχυση της κεφαλαιακής επάρκειας του ελληνικού τραπεζικού συστήματος και όχι μία μορφή μεσοπρόθεσμου δανεισμού.

Στο πλαίσιο αυτό και με απώτερο στόχο, τα εισφερόμενα κεφάλαια να έχουν όλα τα χαρακτηριστικά των ιδίων κεφαλαίων για λογιστικούς σκοπούς, το ελληνικό δημόσιο εξέφρασε, μέσω του παραπάνω εγγράφου, την πρόθεσή του να προβεί στις απαραίτητες νομοθετικές ρυθμίσεις με αντικείμενο την επιβολή προσαύξησης στο ετήσιο δικαίωμα σταθερής απόδοσης, εάν μετά τη συμπλήρωση πέντε ετών από την έκδοση των προνομιούχων αυτών μετοχών τα πιστωτικά ιδρύματα δεν έχουν, ήδη, προβεί στην εξαγορά τους ή αυτές δεν έχουν, ήδη, μετατραπεί σε κοινές με απόφαση του υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών.

Με τις τροποποιήσεις στις οποίες προτίθεται να προχωρήσει το υπουργείο, οι προνομιούχες μετοχές, θα εξισωθούν, σύμφωνα με τραπεζίτες με τους οποίους ήρθε σε επικοινωνία το Euro2day, με υβριδικά κεφάλαια και θα βαρύνονται από τα penalties των υβριδικών. Μόνο που στην περίπτωση των προνομιούχων, η τιμή μετατροπής παραμένει η ονομαστική αξία και όχι μια τιμή που προκύπτει από τύπο που έχουν συμφωνήσει τράπεζα και δανειοδότες της.

Η δεύτερη υποχρέωση που δημιουργεί για τις τράπεζες η εξίσωση των προνομιούχων μετοχών του πακέτου στήριξης με τις υβριδικές εκδόσεις είναι ότι θα πρέπει να υπολογίζουν το μέρισμα που αναλογεί στους μετόχους τους μετά την αφαίρεση του μερίσματος που αναλογεί στις προνομιούχες.

Λαμβάνοντας υπ' όψη τα παραπάνω χαρακτηριστικά των προνομιούχων μετοχών και την πρόθεση του υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών, όπως εκφράστηκε με το έγγραφό του προς την Τ.τ.Ε, η Alpha Bank αναγνώρισε τις προνομιούχες μετοχές, ως στοιχείο της καθαρής θέσης. Αντίστοιχα κινήθηκε και η Proton Bank που έχει εκδώσει, ήδη, αποτελέσματα.

Έτσι, για παράδειγμα, το μετοχικό κεφάλαιο της Alpha Bank ανέρχεται σε €2.871.590.264,40 διαιρούμενο σε 610.976.652 μετοχές, εκ των οποίων 410.976.652 κοινές, ονομαστικές, μετά ψήφου, άϋλες μετοχές και 200.000.000 προνομιούχες, ονομαστικές, άνευ ψήφου, ενσώματες και εξαγοράσιμες μετοχές, ονομαστικής αξίας ίσης προς €4,70 εκάστης.

Με τη λογιστική απεικόνιση των προνομιούχων μετοχών ως στοιχείο καθαρής θέσης οι ελληνικές τράπεζες δεν θα επιβαρύνουν τα αποτελέσματά τους με τους τόκους. Στην περίπτωση της Alpha Bank, όπως αναφέρεται στις αναλυτικές καταστάσεις 6μηνου 2009, το αναλογούν, μέχρι 30.6.2009, μέρισμα των προνομιούχων μετοχών ανέρχεται σε 10,7 εκατ. ευρώ σε προ φόρων επίπεδο. Ισόποση, σύμφωνα με αναλυτές, είναι η ευνοϊκή επίπτωση στα προ φόρων κέρδη της τράπεζας για το β΄ τρίμηνο της τρέχουσας χρήσης.

Με την παραπάνω ερμηνεία της πρόθεσης του υπουργείου όσες ελληνικές τράπεζες επιλέξουν να αποτυπώσουν τις προνομιούχες ως στοιχείο καθαρής θέσης θα αποφύγουν να επιβαρύνουν τα αποτελέσματά τους με τους τόκους που αντιστοιχούν στο 10% του ποσού που έλαβαν.

Γεγονός που συνεπάγεται ότι σε διάστημα ενός 12μήνου από την έκδοσή τους θα έχουν αποφύγει να επιβαρύνουν τα προ φόρων αποτελέσματά τους ως και με 95 εκατ. ευρώ. Ποσό ιδιαίτερα σημαντικό για τα κέρδη που περιμένουν φέτος οι, πλην Εθνικής, τράπεζες.