Ενώ πριν από ένα περίπου χρόνο, ο ΟΠΑΠ αναγκαζόταν να δανειστεί με επιτόκιο κοντά στο 9% από τις αγορές. Mόλις πρόσφατα η ζήτηση για το ομολογιακό δάνειο των Ελληνικών Πετρελαίων ήταν τόσο υψηλή, έτσι ώστε η εταιρεία έριξε το κουπόνι κάτω από το αρχικά ορισθέν επίπεδο του 8,25%.

Το γεγονός ότι το κόστος δανεισμού των ΕΛΠΕ ήταν αρκετά μικρότερο από αυτό του ΟΠΑΠ (παρά το γεγονός ότι οι δείκτες ρευστότητας του δεύτερου είναι καλύτεροι) δείχνει τη βελτίωση του γενικότερου κλίματος που επικρατεί γενικότερα για την ελληνική οικονομία.

Άλλα παραδείγματα που σηματοδοτούν την αρχή ενός καλύτερου κλίματος για τις μεγάλες ελληνικές επιχειρήσεις είναι ο δανεισμός του ομίλου Τιτάν από ξένες τράπεζες, όπως και η απόφαση ενός μεγάλου διεθνούς fund να αποκτήσει μέσα από δημόσια πρόταση έως και το 38% των μετοχών τηs S&B Βιομηχανικά Ορυκτά.

Η αλήθεια βέβαια είναι πως μέχρι σήμερα η βελτίωση της ρευστότητας έχει γίνει ορατή μόνο στις πολύ μεγάλες -και ταυτόχρονα πολύ ισχυρές- επιχειρήσεις, καθώς απέναντι σ’ αυτές οι αγορές χρήματος έχουν ανοίξει σε σημαντικό βαθμό.

Αντίθετα, στις υπόλοιπες εταιρείες η κατάσταση παραμένει τραγική και μάλιστα σε πολλές περιπτώσεις αρκετά περιπεπλεγμένη.

Τραγική, γιατί υγιείς επιχειρήσεις δεν μπορούν να υλοποιήσουν συμφωνημένες παραγγελίες τους εξ’ αιτίας της αδυναμίας τους να χρηματοδοτηθούν. Επιχειρήσεις επίσης διαμαρτύρονται γιατί υπάρχουν τράπεζες που δεν εκταμιεύουν ήδη υπογεγραμμένα δάνεια, ή ακόμη γιατί δεν λαμβάνουν δάνεια ακόμη και με εγγύηση (collateral) «σίγουρα» μελλοντικά έσοδα, όπως για παράδειγμα τα τιμολόγια από την εκμετάλλευση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Η κατάσταση όμως είναι συχνά και ιδιαίτερα περιπεπλεγμένη. Γιατί ενώ μεσομακροπρόθεσμα η συγκέντρωση του τραπεζικού συστήματος σε λίγους μεγάλους «παίκτες» θα βοηθήσει στον αμεσότερο και καλύτερο χειρισμό των δανείων των επιχειρήσεων, οι συγχωνεύσεις των τραπεζών ήταν τόσο πολλές και έγιναν τόσο γρήγορα, έτσι ώστε βραχυπρόθεσμα, το… μπλέξιμο να είναι μεγάλο.

Για παράδειγμα, μια τράπεζα που είχε δώσει κάποια δάνεια σε μια συγκεκριμένη επιχείρηση και θεωρητικά γνώριζε την κατάσταση σε ό,τι την αφορούσε, τώρα -μετά το μπαράζ των συγχωνεύσεων- βρίσκεται στην πράξη με ένα πολύ μεγαλύτερο υπόλοιπο δανείων προς την ίδια εταιρεία και μάλιστα μέσα από περισσότερες συμβάσεις, περισσότερες ρυθμίσεις και διαφορετικών ειδών εξασφαλίσεις. Η όλη «άσκηση» μεγαλώνει και δυσκολεύει.


Χαμηλά ο πήχης

Θεωρητικά, οι επιχειρήσεις περιμένουν την ολοκλήρωση της επανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών προκειμένου να ζητήσουν χρονική επιμήκυνση των δανείων τους και χαμηλότερα επιτόκια, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις οι μέτοχοι θα εξέταζαν και το ενδεχόμενο να συμβάλουν και αυτοί έμπρακτα στο όλο εγχείρημα (πχ κάλυψη αύξησης κεφαλαίου ή και παροχή πρόσθετων προσωπικών εγγυήσεων).

Στην πράξη τώρα, η αγορά δεν περιμένει… θαύματα με το καλημέρα. Σύμφωνα με υψηλόβαθμα στελέχη επιχειρήσεων, η όποια βελτίωση θα είναι σταδιακή και θα συνδυαστεί περισσότερο όχι με την ίδια την επανακεφαλαιοποίηση, αλλά με την αλλαγή κλίματος και την επιστροφή καταθέσεων που αναμένεται να προκύψει από την όλη διαδικασία. Στην πράξη επίσης, ένα μέρος της λύσης ελπίζεται πως θα έρθει και από τη σταδιακή αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών του δημοσίου προς τους προμηθευτές του.

Στην πράξη επίσης, η αγορά γνωρίζει πως οι τράπεζες δεν θα ανοίξουν την κάνουλα της ρευστότητα προς όλες τις επιχειρήσεις, αλλά θα επικεντρωθούν αρχικά στις εξαγωγικές, στη συνέχεια σε εκείνες που διαθέτουν εξασφαλισμένες εργασίες και στη συνέχεια στις εταιρείες που «το παλεύουν καλά» και έχουν τις προϋποθέσεις να ανακάμψουν.


Βελτίωση ρευστότητας, διά της… πλαγίας

Πέραν όμως της βελτίωσης του γενικότερου κλίματος, πολλές επιχειρήσεις έχουν επιχειρήσει να βελτιώσουν τη ρευστότητά τους μέσα από την πώληση περιουσιακών στοιχείων. Η κίνηση αυτή που είχε ξεκινήσει από πέρυσι (για παράδειγμα οι περιπτώσεις των Folli-Follie, Μαθιός Πυρίμαχα, Σάνυο) συνεχίζεται και φέτος.

Η πώληση της Globul από τον ΟΤΕ έγινε δεκτή με ικανοποίηση από τη χρηματιστηριακή αγορά και έσβησε ουσιαστικά τον κίνδυνο αναχρηματοδότησης του Οργανισμού.

Σύμφωνα μάλιστα με αναλυτές, αν ο ΟΤΕ καταφέρει να μετακυλήσει και ένα δάνειο που λήγει το Φεβρουάριο του 2014 τότε ανοίγει ο δρόμος για τη διανομή μερίσματος.

Ο όμιλος Σαράντη ρευστοποίησε στο ταμπλό του ΧΑ τη συμμετοχή που είχε στην Folli-Follie Group και παρά τη λογιστική ζημία που κατέγραψε ενίσχυσε το ταμείο του με αρκετά εκατομμύρια ευρώ. Η κίνηση αυτή σε συνδυασμό με τις θετικές λειτουργικές ταμειακές ροές του πρώτου τριμήνου είχαν ως αποτέλεσμα το πέρασμα του εισηγμένου ομίλου σε θετικό καθαρό ταμείο.

Η Alco Hellas προχώρησε στη ρευστοποίηση της θυγατρικής της στη Γερμανία με αγοραστή την οικογένεια του βασικού της μετόχου, προκειμένου –όπως ισχυρίστηκε- να εξασφαλίσει τη συνέχιση της λειτουργίας της μητρικής εταιρείας μέσα στο περιβάλλον δυσμενούς συγκυρίας που πλήττει την αγορά.

Η εταιρεία ηλεκτρικών συσκευών Γ.Ε. Δημητρίου αποφάσισε να πουλήσει την
ξενοδοχειακή μονάδα που διαθέτει στην Κέρκυρα, προκειμένου να περιορίσει δραστικά (σε βάθος χρόνου, κατά περίπου 12 εκατ. ευρώ) το ύψος του τραπεζικού της δανεισμού. Σε περίπτωση μάλιστα που δεν βρεθεί τρίτος αγοραστής, το ξενοδοχείο θα κατευθυνθεί στο βασικό μέτοχο, με αποτέλεσμα η ενίσχυση της ρευστότητας της εισηγμένης να θεωρείται εξασφαλισμένη.

Οι αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου αποτελούν έναν ακόμη τρόπο βελτίωση της ρευστότητας των εταιρειών.

Η κατασκευαστική εταιρεία Αθηνά προχώρησε σε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου, κεφαλαιοποιώντας υποχρέωσή της προς το βασικό της μέτοχο (J&P Άβαξ) ύψους 33 εκατ. ευρώ.

Ήδη, μέσα στη χρονιά:

α) Αποφασίστηκαν αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου σε εταιρείες όπως ο Τηλέτυπος (Mega Channel), o Βαρβαρέσος και η MIG Real Estate (ουσιαστικά πρόκειται για ΑΜΚ μέσα από κεφαλαιοποίηση υποχρεώσεων)

β) Αποφασίστηκε η έκδοση μετατρέψιμου ομολογιακού δανείου από την εταιρεία Βαράγκης, με στόχο την άμεση μετατροπή του σε μετοχές

γ) Ολοκληρώθηκαν μέσα στη χρονιά αυξήσεις κεφαλαίου στην Πήγασος και στην Εριουργία Τρία Άλφα και

δ) το μεγαλύτερο ενδιαφέρον στρέφεται στις αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου των εισηγμένων (και όχι μόνο) τραπεζών και κυρίως στο ποσοστό που αυτές θα καλυφθούν από ιδιώτες.