Έχουν ήδη τεθεί τα θεμέλια για μία ευέλικτη αγορά εργασίας που υποστηρίζει την απασχόληση, αντί να την εμποδίζει, εκτιμά η Alpha Bank σε ανάλυση για την απελευθέρωση της αγοράς εργασίας.

Επιχειρήσεις και εργαζόμενοι επωφελούνται αμοιβαία από το νέο πλαίσιο στην αγορά εργασίας. Χωρίς αυτό, ακόμη περισσότερες επιχειρήσεις θα οδηγούνταν σε παύση εργασιών συμπαρασύροντας και τους απασχολουμένους τους στην ανεργία. Η ελληνική οικονομία θα είχε ακόμη μεγαλύτερο κόστος από τη διάλυση επιχειρήσεων και την απαξίωση των ικανοτήτων των εργαζομένων.

Η κρίση θα ήταν βαθύτερη σε οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο. Επιτρέποντας τώρα στις επιχειρήσεις να επιβιώσουν και στους εργαζομένους να παραμείνουν στην αγορά εργασίας, η ανάκαμψη της οικονομίας αναμένεται να είναι γρηγορότερη.

Όπως αναφέρει η Alpha, είναι γεγονός ότι η αυξημένη ευελιξία στην αγορά εργασίας δεν έχει ακόμη συμβάλει στη συγκράτηση της αυξητικής πορείας της ανεργίας, η οποία ανήλθε στο 24,1% του εργατικού δυναμικού το 2012 και στο 27,2% τον Ιανουάριο του 2013, σύμφωνα με την έρευνα εργατικού δυναμικού της ΕΛΣΤΑΤ.

Ωστόσο, η ταχεία αυξητική πορεία της ανεργίας προσδιορίζεται ακόμη αφενός από το μεγάλο ύψος της μη παραγωγικής απασχολήσεως που υπήρχε πριν από την κρίση (λόγω των σημαντικών στρεβλώσεων που χαρακτήριζαν την αγορά εργασίας) και επίσης από τη συνεχιζόμενη βαθιά ύφεση στην οικονομία, αφού η πτώση του πραγματικού ΑΕΠ ανήλθε στο -6% ακόμη και το δ΄ τρίμηνο του 2012.

Το βάθεμα της ύφεσης, ιδιαίτερα μετά τον Σεπτέμβριο του 2011, προσδιορίστηκε από τα μεγάλα προβλήματα ελλείψεως ρευστότητας στην εγχώρια οικονομία και από τις συστηματικά καλλιεργούμενες και διογκούμενες (με διακηρύξεις μεγάλων κομμάτων στο ελληνικό κοινοβούλιο) προσδοκίες για εγκατάλειψη των προγραμμάτων προσαρμογής και για έξοδο της χώρας από τη ζώνη του ευρώ, οι οποίες έλαβαν μεγάλες διαστάσεις στα μέσα του 2012 και διατηρήθηκαν «ζωντανά» έως το τέλος του 2012.

Σήμερα, ωστόσο, οι προσδοκίες αυτές έχουν εκλείψει και η ρευστότητα στην οικονομία έχει βελτιωθεί σημαντικά με την επιστροφή των καταθέσεων και με την καταβολή των δόσεων της χρηματοδοτικής βοήθειας που έχουμε ανάγκη από τη ζώνη του ευρώ και το ΔΝΤ.

Το έδαφος επομένως γίνεται πρόσφορο για την έγκαιρη ανάκαμψη της οικονομίας και την ενίσχυση της αυξητικής πορείας των προσλήψεων (που έχει αρχίσει από τον Ιούλιο του 2012) αλλά και για την αντιστροφή της αυξητικής πορείας της ανεργίας με στήριγμα την απελευθερωμένη αγορά εργασίας.

Ο συνδυασμός της σημαντικά βελτιωμένης διεθνούς ανταγωνιστικότητας της χώρας με την εκ βάθρων μεταρρυθμισμένη και απελευθερωμένη από αρτηριοσκληρωτικές πρακτικές αγορά εργασίας αποτελεί εχέγγυο για την αποτελεσματική προσέλκυση επενδύσεων (εγχώριων και ξένων) σε όλους τους κλάδους της οικονομίας, για την ανάκαμψη της οικονομίας και για την αναγκαία μείωση της ανεργίας.

Μετά την ουσιαστική μεταρρύθμιση της αγοράς εργασίας, αμβλύνθηκαν τα σημαντικά λειτουργικά προβλήματα που τη χαρακτήριζαν έως πρόσφατα και τα οποία συνέβαλαν ουσιαστικά στον εκτροχιασμό της ελληνικής οικονομίας το 2009, εκτιμά η Alpha.


Μεγαλύτερη η ευελιξία στην αγορά εργασίας

Ειδικότερα, αμβλύνθηκαν τα προβλήματα που προέκυπταν από την παντελή έλλειψη ευελιξίας στις προσλήψεις και στις απολύσεις, στη διαδικασία προσδιορισμού των αμοιβών και τη διευθέτηση των ωρών εργασίας των επιχειρήσεων, που οδήγησαν στη διόγκωση της παράνομης απασχολήσεως και στην ταχεία αύξηση του κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος στη χώρα.

Η διαμόρφωση των μισθολογικών αμοιβών, της απασχολήσεως στην επιχείρηση και του ωραρίου εργασίας δεν ελάμβανε υπόψη τις εκάστοτε συνθήκες του κλάδου ή της οικονομίας ευρύτερα, ενώ η ανεξέλεγκτη γραφειοκρατία που χαρακτήριζε τις παρεμβάσεις του υπουργείου Εργασίας μόνο εμπόδια έβαζε στην προσαρμογή των επιχειρήσεων στις εκάστοτε οικονομικές συνθήκες.

Με τις ριζικές διαρθρωτικές αλλαγές στην αγορά εργασίας που ξεκίνησαν από τον Μάιο του 2010 εξαλείφθηκαν πολλά από τα παραπάνω δυσλειτουργικά χαρακτηριστικά της που έβαζαν τροχοπέδη στην προσαρμογή των επιχειρήσεων στο οικονομικό περιβάλλον και ιδιαίτερα στο περιβάλλον της βαθιάς και παρατεταμένης ύφεσης που διανύει η ελληνική οικονομία, και οδήγησαν σε εκτόξευση το ποσοστό ανεργίας.

Έτσι, έχουν πλέον διαφανεί τα πρώτα σημάδια σταθεροποιήσεως της αγοράς εργασίας, όπως η αύξηση των προσλήψεων σε ετήσια βάση κατά τους τελευταίους οκτώ μήνες, η επιβράδυνση της μειώσεως της απασχολήσεως και η συγκράτηση των απολύσεων μέσω της μετατροπής των συμβάσεων μόνιμης απασχολήσεως σε εκ περιτροπής ή μερική απασχόληση κ.ά.

Επίσης, πολλές μεγάλες επιχειρήσεις έχουν ήδη ανακοινώσει τα σχέδιά τους για επαναδραστηριοποίησή τους στην εγχώρια ελληνική οικονομία, την οποία εγκατέλειπαν ομαδικά τα προηγούμενα έτη.

Γενικά, είναι ακόμη νωρίς να δράξει η ελληνική οικονομία και κοινωνία τους καρπούς της δραστικής μεταρρυθμίσεως της αγοράς εργασίας, καθώς ο τελευταίος από τους νόμους για την αγορά εργασίας τέθηκε σε ισχύ μόλις τον Νοέμβριο του 2012. Εντούτοις, ο κύβος ερρίφθη!

Οι διαρθρωτικές αλλαγές στην αγορά εργασίας δίνουν στην ελληνική οικονομία την ικανότητα προσαρμογής τώρα, την περίοδο της βαθιάς ύφεσης, μετριάζοντας τις επιπτώσεις της κρίσεως, αλλά και τη δυνατότητα προσαρμογής και προσελκύσεως επενδύσεων στο άμεσο μέλλον, όταν (και για να) υπάρξει ανάπτυξη, τονίζει η Alpha.