«Λύση» στην έλλειψη της ρευστότητας, στο πολύπλοκο νομοθετικό πλαίσιο και στη συναρμοδιότητα υπουργείων που μπλοκάρουν την υλοποίηση επενδύσεων θα πρέπει να δώσει η κυβέρνηση ώστε να αναχαιτίσει το νέο κύμα λουκέτων, τις στρατιές ανέργων και την ύφεση.

Ο Κωστής Χατζηδάκης ανακοίνωσε χθες ένα φιλόδοξο πλέγμα δράσεων, το οποίο ωστόσο θα πρέπει να περάσει μέσα από τα γρανάζια της γραφειοκρατίας, τις αντιδράσεις των φορέων αλλά και την έλλειψη ρευστότητας στην αγορά.

Κομβικό ρόλο σε αυτήν την προσπάθεια επιχειρεί να διαδραματίσει η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης, η οποία καλείται να υλοποιήσει ένα δαιδαλώδες επιχειρησιακό πρόγραμμα, διαχειριζόμενη για φέτος κονδύλια του ΕΣΠΑ ύψους 3,89 δισ. ευρώ, ενεργοποιώντας συμφωνίες με την ΕΤΕπ περί το 1 δισ. ευρώ, πληρωμές άνω των 600 εκατ. ευρώ από τον Επενδυτικό Νόμο και ξεμπλοκάροντας χρήματα από το ΕΤΕΑΝ ώστε να αναστρέψει το αρνητικό κλίμα στην αγορά.

Συνολικά, μέσω των κονδυλίων του ΕΣΠΑ, του Επενδυτικού Νόμου, του ΕΤΕΑΝ και της υλοποίησης συμφωνιών μέσω εγγυήσεων της ΕΤΕπ, το υπουργείο «υπόσχεται» να περάσει στην αγορά ένα ποσό που, σε επίπεδο εγγυήσεων και «μετρητών», μπορεί δυνητικά να φτάσει τα 6 δισ. ευρώ.

Την ίδια ώρα, μέσω της Γενικής Διεύθυνσης Αδειοδοτήσεων, στόχος της οποίας είναι ο κεντρικός συντονισμός και η έκδοση αδειών, εκτιμάται ότι θα υπάρξουν τα πρώτα θετικά σημάδια στο κομμάτι των επενδύσεων.

Μέχρι σήμερα πάντως από τα 11 επενδυτικά σχέδια συνολικού προϋπολογισμού 7 δισ. ευρώ περίπου, που έχουν υπαχθεί στις διατάξεις του Fast Track, μόνο τα τέσσερα βρίσκονται ενεργά σε φάση αδειοδότησης!


Η λειτουργία της αγοράς

Το υπουργείο μέσω της αναμόρφωσης του νέου Αγορανομικού Κώδικα προωθεί την απελευθέρωση της λειτουργίας των καταστημάτων και τις Κυριακές, μέτρο που όμως έχει προκαλέσει τις έντονες αντιδράσεις του εμπορικού κόσμου. Την ίδια ώρα, ευελπιστεί ότι έως το τέλος Ιουνίου θα είναι έτοιμο το σχέδιο δράσης του ΟΟΣΑ για την ενίσχυση του ανταγωνισμού σε κρίσιμους τομείς, σε ό,τι αφορά τη διαμόρφωση των τιμών.

Οι αποκρατικοποιήσεις

H αποκρατικοποίηση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ, την οποία ο ίδιος ο κ. Χατζηδάκης έχει στο παρελθόν χαρακτηρίσει εμβληματική, έχει καθυστερήσει ήδη καθώς ο αρχικός σχεδιασμός ανέφερε ότι θα προχωρούσε εντός του 2012. Ωστόσο, μόλις στο τέλος του προηγούμενου χρόνου, με πράξη νομοθετικού περιερχομένου, ρυθμίστηκαν ζητήματα που αφορούν τις δύο εταιρείες.

Προκειμένου, όμως, να αποκρατικοποιηθεί η εταιρεία σιδηροδρομικών μεταφορών, για την οποία ενδιαφέρον φέρονται να έχουν μεγάλοι σιδηροδρομικοί οργανισμοί του εξωτερικού, μεταξύ αυτών και οι ρωσικοί σιδηρόδρομοι, θα πρέπει προηγουμένως να δοθεί η έγκριση από τη Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Ο κ. Χατζηδάκης εμφανίστηκε αισιόδοξος ότι ο αρμόδιος επίτροπος Χ. Αλμούνια, στον οποίο θα στείλει σχετική επιστολή για να σταματήσει η έρευνα της Επιτροπής για τυχόν παράνομες κρατικές ενισχύσεις, δεν θα έχει αντιρρήσεις αφού η ελληνική πλευρά έπραξε όσα ζητούσε η Ε.Ε. Όμως, δεν είναι όλοι οι γνώστες περί τα σιδηροδρομικά το ίδιο αισιόδοξοι για την έκβαση αυτής της υπόθεσης καθώς δεν αποκλείουν καθυστερήσεις ή ακόμη και άρνηση της Επιτροπής.

Επίσης, πολλοί είναι αυτοί που εκφράζουν φόβους ότι δεν αποκλείεται να υπάρξουν αντιδράσεις στη μεταβίβαση των μετοχών των δύο εταιρειών στο ΤΑΙΠΕΔ από τις τράπεζες, οι οποίες έχουν δώσει στο παρελθόν δάνεια στον ΟΣΕ με την εγγύηση του ελληνικού δημοσίου.
Να σημειώσουμε πάντως ότι το ενδιαφέρον τους για τη ROSCO αφήνουν να εκδηλωθεί μεγάλες εταιρείες του κλάδου όπως Alstom, Bombardier και Siemens.


Περιφερειακά αεροδρόμια

Χρονικές αποκλίσεις υπάρχουν στη διαδικασία αποκρατικοποίησης των περιφερειακών αεροδρομίων, αφού τα χρονοδιαγράμματα όπως εξαγγέλθηκαν από τον ίδιο τον κ. Χατζηδάκη τον περασμένο Οκτώβριο έχουν ήδη ξεπεραστεί. Στην καλύτερη περίπτωση οι διαγωνισμοί αναμένεται να ανακοινωθούν στο τέλος του Φεβρουαρίου, αφού προηγουμένως προχωρήσει η ψήφιση των διατάξεων που αφορούν την αναδιοργάνωση της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας.

Παρότι όμως ακόμη δεν έχει ανακοινωθεί η ομαδοποίηση των αεροδρομίων, ήδη υπάρχουν, κατά τόπους, αντιδράσεις που υποστηρίζουν ότι οι ομάδες αεροδρομίων, όπως καιρούς βλέπουν το φως της δημοσιότητας, χωρίς όμως να έχουν ανακοινωθεί επισήμως, δημιουργούν τις προϋποθέσεις για μονοπωλιακές καταστάσεις.

Ενδιαφέρον συμμετοχής στους διαγωνισμούς έχουν εκφράσει η ισπανικών -πλέον- συμφερόντων Hochtief, η γερμανική Fraport, η γαλλική Vinci αλλά και η αργεντίνικη Corporacion America, εταιρείες ηγέτιδες στον χώρο της ανάπτυξης και διαχείρισης αεροδρομίων, ενώ ανοικτό το παράθυρο για συμμετοχή άφησε πρόσφατα και ο γενικός διευθυντής του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών κ. Παράσχης.


Τα ΕΛΤΑ

Η ελληνική ταχυδρομική αγορά τελεί υπό καθεστώς πλήρους απελευθέρωσης από την αρχή του 2013 τυπικά μόνο καθώς για μία ακόμη φορά η χώρα μας βρέθηκε ανέτοιμη μπροστά σε μια υποχρέωση εναρμόνισής της με την Ε.Ε. αφού οι απαιτούμενες αποφάσεις για το περιεχόμενο της Καθολικής Υπηρεσίας και το κόστος της θα εκδοθούν το πρώτο τρίμηνο.

Το επενδυτικό ενδιαφέρον που καταγράφεται για την ιδιωτικοποίηση των ΕΛΤΑ δεν είναι ούτε το αναμενόμενο ούτε το επιθυμητό. Στο παρελθόν, έστω και θεωρητικά, έχουν εκφράσει ενδιαφέρον μεγάλα ευρωπαϊκά ταχυδρομεία όπως τα βελγικά, ενώ επιθυμία του ΤΑΙΠΕΔ θα ήταν η συμμετοχή στον διαγωνισμό κάποιων από τους μεγάλους ταχυδρομικούς ομίλους της Ευρώπης, όπως γαλλικά, γερμανικά, ολλανδικά, βελγικά ταχυδρομεία.

Πάντως, δεν πρέπει να αποκλείεται το ενδεχόμενο σύμπραξης κάποιας ελληνικής εταιρείας (η ACS του ομίλου Φέσσα, η Speedex των ομίλων Φουρλή - Σφακιανάκη κ.λπ.) με κάποιον από τους ξένους ομίλους προκειμένου να μετάσχουν στον διαγωνισμό ιδιωτικοποίησης.


Υπεραστικές Οδικές Μεταφορές (ΚΤΕΛ)

Προβλέπεται η ολοκλήρωση της στρατηγικής για απελευθέρωση της αγοράς με σχετικό νόμο που θα κατατεθεί μέσα στον Μάρτιο. Έτσι, μετά την έκδοση όλων των κανονιστικών πράξεων και τη διενέργεια των διαγωνισμών, θα ξεκινήσει η απελευθέρωση της αγοράς και οι διαδικασίες θα έχουν ολοκληρωθεί μέχρι το 2015, αντί το 2019.

Πρόκειται για έναν φιλόδοξο σχεδιασμό καθώς υπάρχουν σημαντικές αντιδράσεις από την πλευρά των ιδιοκτητών ΚΤΕΛ που θίγονται από την επιτάχυνση των διαδικασιών απελευθέρωσης.

Επιπλέον, ξεκινούν οι διαδικασίες για κατασκευή μέσω ΣΔΙΤ ενός νέου Κεντρικού Σταθμού Υπεραστικών Λεωφορείων στον Ελαιώνα. Για το συγκεκριμένο έργο στο παρελθόν ενδιαφέρον έχει εκδηλωθεί από τους ομίλους Μπόμπολα, Λάτση και Κοπελούζου. Ο πολυχώρος που θα δημιουργηθεί στο πλαίσιο υλοποίησης του νέου σταθμού αποτελεί -ή τουλάχιστον στο πρόσφατο παρελθόν αποτελούσε- πόλο έλξης για ομίλους που δραστηριοποιούνται στις κατασκευές.


Δίκτυο οπτικής ίνας

Το δίκτυο οπτικής ίνας ως το σπίτι (FTTH) αποτελεί ακόμη ένα στοιχειωμένο έργο, που είχε εξαγγείλει με τυμπανοκρουσίες στο παρελθόν ο Κωστής Χατζηδάκης και είναι τώρα ο ίδιος υπουργός που ανακοίνωσε τον δραστικό περιορισμό του έναντι του αρχικού σχεδίου.

Πρόκειται για ένα έργο για το οποίο στο παρελθόν ενδιαφέρον είχαν δείξει οι μεγαλύτερες εταιρείες του εξωτερικού. Όσο, όμως, περνούν τα χρόνια το αντικείμενό του περιορίζεται και το ίδιο συμβαίνει και με το επενδυτικό ενδιαφέρον.

Εντός του Ιανουαρίου το έργο θα υποβληθεί στη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Επενδύσεων και αμέσως μετά ακολουθεί η κοινοποίηση φακέλων στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Το τελευταίο διάστημα υπήρξαν αναφορές ότι κινεζική εταιρεία κατασκευής τηλεπικοινωνιακού εξοπλισμού (ZTE) προσέγγισε το αρμόδιο υπουργείο για να αναλάβει η ίδια το χτίσιμο του δικτύου. Αδιευκρίνιστο παραμένει τι θα πράξουν οι ελληνικές εταιρείες, του ΟΤΕ προεξάρχοντος, καθώς το ενδιαφέρον και η συμμετοχή τους εν τέλει θα καθοριστούν από τους όρους του έργου.


Οι οδικοί άξονες

Μπορεί να μην εξήγγειλε νέα μεγάλα έργα, πλην του νέου λιμανιού κρουαζιεροπλοίων στον Πειραιά, αλλά η χθεσινή παρουσίαση του υπουργού Ανάπτυξης και Υποδομών ήταν αρκετή για να δώσει ελπίδες στους κατασκευαστικούς ομίλους, οι μετοχές των οποίων κινούνται εσχάτως στο χρηματιστήριο. Η απουσία εξαγγελιών για μεγάλα έργα αναπληρώθηκε εν μέρει από τις ανακοινώσεις για επιτάχυνση σειράς διαγωνισμών, οι οποίοι ούτως ή άλλως πρέπει να προχωρήσουν γρήγορα για να μη χαθούν τα κονδύλια του ΕΣΠΑ.

Αναφορικά με τους οδικούς άξονες, χαρακτηριστικό της στενότητας πόρων είναι το γεγονός πως ο κ. Χατζηδάκης δεν είπε ούτε λέξη για τα τρία νέα έργα με συμβάσεις παραχώρησης (υποθαλάσσια ζεύξη Σαλαμίνας, Ζεύξη Λευκάδας και οδικός άξονας Ελευσίνα - Θήβα - Υλίκη). Τα τρία έργα έχουν προκηρυχθεί βιαστικά, αλλά οι προθεσμίες υποβολής προσφορών μετατίθενται συνεχώς προς τα πίσω (τώρα έχουν πάει για τον Απρίλιο...).

Το πιο δύσκολο μέτωπο του υπουργείου, όμως, είναι οι τέσσερις οδικοί άξονες (για τους οποίους δίνεται μάχη με τις τράπεζες που συμμετέχουν στη χρηματοδότηση). Στόχος είναι να υπάρξει συμφωνία ώστε να ξεμπλοκάρει και οι εργολάβοι να ξεκινήσουν να δουλεύουν την άνοιξη.