Αυξημένες γιορτινές πωλήσεις σε σχέση με τους προηγούμενους μήνες -που ωστόσο σε καμιά περίπτωση δεν αγγίζουν καν τις αντίστοιχες πωλήσεις του περυσινού Δεκεμβρίου- κατέγραψαν οι μεγάλες εμπορικές μονάδες, κερδίζοντας στα σημεία τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις λιανεμπορίου και τις τοπικές αγορές, οι οποίες αναφέρουν πτώση πωλήσεων που ξεπερνά το 40%.

Η διελκυστίνδα μεταξύ μικρών και μεγάλων συνεχίστηκε και στις γιορτές, συνεχίζοντας εν πολλοίς τη μάχη που διεξάγεται τα τελευταία χρόνια σε μια αγορά που φθίνει.

Το διαθέσιμο εισόδημα είναι σαφώς μειωμένο και κατευθύνεται επιλεκτικά σε συγκεκριμένα είδη, ικανοποιώντας περισσότερο ανάγκες παρά επιθυμίες, όπως σημειώνει παράγοντας του λιανεμπορίου, ωστόσο η χριστουγεννιάτικη αγορά -έστω και υποτονικά- κινήθηκε, ευνοώντας κατά τεκμήριο τους μεγάλους λιανεμπόρους, οι οποίοι συνεχίζουν να υπεραποδίδουν έναντι του συνόλου της αγοράς.

Η καταναλωτική αυτή προτίμηση έχει την εξήγησή της αφενός στο ότι τα λουκέτα των τελευταίων ετών έχουν συρρικνώσει την προσφορά και αφετέρου στο ότι και οι λειτουργούσες επιχειρήσεις δεν έχουν πάντα τη δυνατότητα να προσφέρουν το απαραίτητο εμπόρευμα.

«Δεν είναι μόνο η ρευστότητα που λείπει από την αγορά, αλλά και η επαρκής τροφοδοσία», σημειώνει στέλεχος του ΣΕΛΠΕ, σημειώνοντας ότι αρκετές επιχειρήσεις είτε λειτουργούν με αποθέματα παλαιότερων σεζόν, είτε αναπληρώνουν το προϊόν με φειδώ, δημιουργώντας ενδεχομένως εμπορικά κενά.


Το άδειο ράφι

Ο πρώτος κλάδος που ακολούθησε την οδό περιορισμού των αποθεμάτων ήταν η αγορά ηλεκτρικών, που εν πολλοίς περιόρισε την υπερπροσφορά κωδικών και ειδών, διατηρώντας πιο ευέλικτη σχέση με τους προμηθευτές. Αν τα δίκτυα ηλεκτρικών ωστόσο αντιμετωπίζουν τη ζήτηση με εναλλακτικές προτάσεις και παραγγελιοληψίες για λογαριασμό πελατών, δεν συμβαίνει το ίδιο με άλλες κατηγορίες προϊόντων, όπως για παράδειγμα η ένδυση, η υπόδηση και τα καλλυντικά.

«Ο πελάτης δεν συγχωρεί το άδειο ράφι, την έλλειψη προσφοράς ή την απουσία συγκεκριμένου είδους που ζητά», σημειώνει παράγοντας της αγοράς ένδυσης.

Ως εκ τούτου, κερδισμένοι παρέμειναν οι μεγάλοι εμπορικοί πολυχώροι και τα εμπορικά κέντρα, όπου η κίνηση τον Δεκέμβριο ανέβηκε κατακόρυφα, παγιώνοντας την τάση των τελευταίων ετών.

Οι παραδοσιακές αγορές όπως αυτές της Ερμού και του ευρύτερου εμπορικού κέντρου κινήθηκαν κυρίως το δεύτερο μισό του Δεκεμβρίου, μια και το πρώτο 15νθήμερο η περιοχή ταλαιπωρούνταν από πορείες και συλλαλητήρια.

Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, το Attica στο City Link παρουσίασε αύξηση πωλήσεων κατά 2% τον φετινό Δεκέμβριο, ποσοστό που αποδεικνύει αντοχή και την απόσπαση μεριδίων από τον εμπορικό ιστό της ευρύτερης περιοχής. Είναι χαρακτηριστικό πως επιχειρήσεις ένδυσης στο Κολωνάκι κάνουν λόγο για πτώση τζίρου άνω του 20% φέτος.

Το αντίστοιχο πολυκατάστημα Attica στο εμπορικό κέντρο Golden Hall παρουσίασε αύξηση πωλήσεων κατά 10% τον Δεκέμβριο, υπογραμμίζοντας αφενός τη δυναμική της κλειστής αγοράς, αλλά και το γεγονός ότι η εισοδηματική κατάσταση στα βόρεια προάστια είναι πιο ανθηρή.

Αύξηση της ζήτησης εμφάνισε επίσης και η αγορά καλλυντικών τον Δεκέμβριο, η οποία ωστόσο δεν εξισορροπεί τις απώλειες των προηγούμενων μηνών, οι οποίες σε επίπεδο προμηθευτών αγγίζουν το 10% και σε επίπεδο λιανεμπορίου φθάνουν έως και το 20% σε αξία.

Η μετακίνηση είναι σαφής προς φθηνότερες κατηγορίες καλλυντικών, ενώ δραστική κάμψη παρουσιάζουν οι υπηρεσίες περιποίησης που φέτος τον Δεκέμβριο εκτιμάται ότι υποχώρησαν κατά 15% περαιτέρω.

Αύξηση πωλήσεων κατέγραψαν επίσης τα είδη υψηλής τεχνολογίας (πληροφορική και τεχνολογία), συνεχίζοντας την πορεία τους κόντρα στη γενικότερη ύφεση. Σημειώνεται ότι η κατηγορία το εννεάμηνο του 2012 παρουσίαζε αύξηση πωλήσεων σε αξία και τεμάχια περίπου 15%.

Έτσι, μοιραία ευνοήθηκαν και οι σχετικές αλυσίδες, όπως η Πλαίσιο, που τον Δεκέμβριο σημείωσε αύξηση πωλήσεων σε σχέση τόσο με τον περυσινό Δεκέμβριο όσο και με το δίμηνο Οκτωβρίου-Νοεμβρίου.

Σημαντική αύξηση παρουσιάζει επίσης η αλυσίδα Public, η οποία συνδυάζει πέρα από τα προϊόντα τεχνολογίας και τα είδη ψυχαγωγίας, μια αγορά που παραδοσιακά κινείται στις γιορτές. Η αύξηση, ωστόσο, πωλήσεων της αλυσίδας δεν είναι συγκρίσιμη με το 2011 καθώς το δίκτυό της έχει ραγδαία αναπτυχθεί μετά την προσθήκη νέων καταστημάτων (από τη μετατροπή παλιών Multirama).

Η αγορά παιχνιδιών είχε σαφώς την τιμητική της, αν και παράγοντες σημειώνουν ότι η μέση απόδειξη έχει υποχωρήσει αισθητά ήδη από το 2010, με αποκορύφωμα το 2012, όπου σε αξία εκτιμάται ότι σημειώνεται πτώση της τάξης του 8%-10%. Παρ' όλα αυτά, η αλυσίδα Jumbo κινήθηκε ανοδικά τον Δεκέμβριο, εντός του πλαισίου της πρόβλεψής της για αύξηση πωλήσεων 2%.

Μικρότερες εξειδικευμένες αλυσίδες όπως ο συνεταιρισμός Κύκλος, «Το Παιχνίδι» και το «Γαϊτανάκι», κατέγραψαν συγκρατημένη μείωση πωλήσεων τον Δεκέμβριο, η οποία ωστόσο προστίθεται στις αρνητικές επιδόσεις των προηγούμενων μηνών του 2012.

Στον τομέα του οικιακού εξοπλισμού, ο Δεκέμβριος ήταν ένας άκρως υποτονικός μήνας, καθώς τόσο οι λευκές ηλεκτρικές συσκευές όσο και τα έπιπλα συνέχισαν να υποχωρούν.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του ομίλου Φουρλή, τον Δεκέμβριο η ΙΚΕΑ εμφάνισε οριακή αύξηση πωλήσεων έναντι του προηγούμενου διμήνου Οκτωβρίου-Δεκεμβρίου, αλλά αυτές υπήρξαν σαφώς χαμηλότερες του 2011. Αν και ο Δεκέμβριος δεν είναι δυνατός εμπορικός μήνας για το συγκεκριμένο δίκτυο, εντούτοις εκτιμάται ότι η μικρή ανάκαμψη της ζήτησης τον τελευταίο μήνα του έτους είναι ένδειξη αυξημένου μεριδίου, αλλά και της υποκατάστασης ορισμένων αγορών από τα προσφερόμενα είδη (π.χ. διακόσμηση και παιχνίδια).