Την εκτίμηση ότι το δημόσιο χρέος της χώρας μπορεί να μειωθεί σε επίπεδα πολύ κατώτερα του 120% του ΑΕΠ το 2020, σημειώνει η Alpha Bank στο εβδομαδιαίο Οικονομικό της Δελτίο. Την εκτίμηση αυτή στηρίζει στην ολοκλήρωση της επαναγοράς χρέους αλλά σε ελαφρώς καλύτερες προβλέψεις για την ελληνική οικονομία.

Αναλυτικότερα, στο Οικονομικό δελτίο σημειώνεται ότι η εκταμίευση των χρηματοδοτικών πόρων προς την Ελλάδα σηματοδοτεί την αφετηρία ενός δυνητικά ενάρετου κύκλου, όπου η μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στην ελληνική οικονομία θα προκαλέσει εισροές κεφαλαίων και θα αμβλύνει την στενότητα ρευστότητας με αποτέλεσμα την σταδιακή επανεκκίνηση της ανάπτυξης, που με την σειρά της θα τονώσει ακόμη περισσότερο την εμπιστοσύνη έως ότου η οικονομία αρχίσει να ομαλοποιείται και η χώρα να βγαίνει από τα αδιέξοδα της κρίσης.

To Eurogroup την 13/12/2012, στο πλαίσιο της χρηματοδοτικής βοήθειας προς την Ελλάδα, ενέκρινε την εκταμίευση πόρων ύψους € 49,1 δισ. από το EFSF εκ των οποίων € 34,3 δισ. θα δοθούν τις επόμενες ημέρες και τα υπόλοιπα εντός του 1ου 3μηνου 2013. Σε αυτά θα πρέπει να προστεθούν €3,4 δισ. προερχόμενα από το ΔΝΤ, με το σύνολο των εκταμιευμένων πόρων να ανέρχεται σε € 52,5 δισ.

Από τα € 34,3 δισ., τα € 11,3 δισ. αφορούν στο πρόγραμμα επαναγοράς ομολόγων. Το ελληνικό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας θα εισπράξει € 23,2 δισ., εκ των οποίων € 16,0 δισ. άμεσα και € 7,2 δισ. τον Ιανουάριο 2013.

Τέλος, στο δημόσιο θα εισρεύσουν € 7 δισ. άμεσα (με ένα μεγάλο μέρος να κατευθύνεται στην εξόφληση ληξιπρόθεσμων οφειλών του δημοσίου) και € 11 δισ. στο 1ο 3μηνο 2013 σε τρείς δόσεις στην βάση λήψης προαπαιτούμενων μέτρων.

Της απόφασης αυτής προηγήθηκε η επιτυχής ολοκλήρωση του προγράμματος επαναγοράς ομολόγων, που είχε ως αποτέλεσμα η ονομαστική αξία του ελληνικού χρέους να μειωθεί κατά 10,5 π.μ. του ΑΕΠ.

Σύμφωνα με τον Οργανισμό Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (ΟΔΗΧ) στη σχετική δημοπρασία επαναγοράς ομολόγων προσφέρθηκαν ομόλογα ονομαστικής αξίας € 31,9 δις σε μια μέση τιμή 33,8 σεντς στο ευρώ. Για την αγορά του συνολικού ποσού απαιτούνται € 11,49 δις, δηλαδή € 1,29 δις περισσότερα από αυτά που είχαν διατεθεί από το Eurogroup. Η Ελληνική Κυβέρνηση προτίθεται να αγοράσει το σύνολο του ποσού και το Eurogroup να εγκρίνει την επιπλέον χρηματοδότηση.

Θα πρέπει, ωστόσο, εδώ να σημειωθεί ότι η Ελλάδα υποχρεώθηκε να προχωρήσει στις 7.12 στην έκδοση ΕΓΕΔ 4-εβδομάδων και 26-εβδομάδων από τα οποία άντλησε τα ακόλουθα ποσά: Από τη δημοπρασία ΕΓΕΔ 4-εβδομάδων € 2,76 δις με μέσο επιτόκιο 3,99%, ενώ το τελικό ποσό που θα αντληθεί αναμένεται να ανέλθει στα € 3,4 δις για την πληρωμή ΕΓΕΔ που λήγουν την 14η Δεκεμβρίου 2012, αναφέρει η Alpha.

Σημειώνεται ότι, για την επαναγορά των ομολόγων χρησιμοποιήθηκαν πόροι που προορίζονταν αρχικά για την αποπληρωμή έντοκων γραμματίων του δημοσίου. Η απόφαση αυτή συνιστά πλήγμα στις προοπτικές βελτίωσης της ρευστότητας στην οικονομία, σε μια συγκυρία που η διαμόρφωση καλού οικονομικού κλίματος απαιτεί την όσο το δυνατόν πιο έγκαιρη ομαλοποίηση της χρηματοδότησης των επιχειρήσεων.

Η αφαίμαξη των όποιων πενιχρών διαθεσίμων διατηρούν οι τράπεζες προς τον σκοπό χρηματοδότησης του δημοσίου, στερεί πολύτιμη δυνητική ρευστότητα από την οικονομία και αντιστρατεύεται τον αναπτυξιακό χαρακτήρα άλλων μέτρων της οικονομικής πολιτικής. Και, βεβαίως, η διαθέσιμη ρευστότητα των τραπεζών δεν είναι ανεξάντλητη.

To χρέος μπορεί να μειωθεί κάτω του 120% το 2020

Μετά τις εξελίξεις αυτές, και με ελαφρά ευνοϊκότερες προβλέψεις από αυτές που χρησιμοποιεί η Τρόικα, όσον αφορά την εξέλιξη του ΑΕΠ και την πορεία της δημοσιονομικής προσαρμογής της χώρας στην περίοδο 2013-2020, το δημόσιο χρέος της χώρας εκτιμάται τώρα ότι μπορεί να μειωθεί σε επίπεδα πολύ κατώτερα του 120% του ΑΕΠ το 2020.

Η εκτίμηση αυτή στηρίζεται στα ακόλουθα δεδομένα:

Πρώτον, η πορεία της δημοσιονομικής προσαρμογής της χώρας, με βάση την οποία εκτιμά τη βιωσιμότητα του ελληνικού δημοσίου χρέους η Τρόικα, προσαρμόζεται ουσιαστικά προς το θετικότερο με βάση την υλοποίηση του Προϋπολογισμού του 2012 στο 11μηνο του 2012. Όπως αναλύεται στο παρόν Δελτίο η υλοποίηση του Π2012 αποδεικνύεται πολύ καλύτερη από τις εκτιμήσεις της Τρόικα και με βάση τις εξελίξεις στο 11μηνο εκτιμάται τώρα ότι ο Π2012 θα έχει μηδενικό πρωτογενές έλλειμμα στη γενική κυβέρνηση (ΓΚ), έναντι πρωτογενούς ελλείμματος ύψους 1,5% του ΑΕΠ που προβλέπει η Τρόικα.

Αυτό θα συμβεί παρά το γεγονός ότι ένα μεγάλο μέρος των φορολογικών εσόδων που είχαν προγραμματιστεί να εισπραχθούν το 2012 θα εισπραχθούν τελικά το 2013. Επομένως, η υλοποίηση του Π2013 ξεκινάει με αβάντα άνω των € 2,9 δις σε σχέση με τις εκτιμήσεις της Τρόικα και με την εφαρμογή επιπλέον μέτρων μείωσης των δημοσίων δαπανών και αύξησης των εσόδων ύψους € 9,6 δις εντός του 2013.

Εάν σε αυτά προστεθεί η αναμενόμενη μικρότερη πτώση του ονομαστικού ΑΕΠ από το καταστροφικό -5,4% που προβλέπει η Τρόικα (για λόγους που εξηγούνται στη συνέχεια), το πρωτογενές πλεόνασμα της ΓΚ το 2013 θα διαμορφωθεί πιθανότατα σε επίπεδα άνω του 2,0% του ΑΕΠ, έναντι 0,0% του ΑΕΠ που προβλέπει η Τρόικα.

Με αυτή την αφετηρία οι εξελίξεις στη δημοσιονομική προσαρμογή έως το 2020 θα είναι προφανώς πολύ καλύτερες από αυτές που προβλέπει η Τρόικα.

Δεύτερον, μετά την επιτυχή ολοκλήρωση και του προγράμματος επαναγοράς του ελληνικού δημοσίου χρέους και την κατάθεση και του φορολογικού νομοσχεδίου στη Βουλή, στο οποίο προβλέπονται πρόσθετα μέτρα (κατάργηση της μεγάλης πλειοψηφίας των φορολογικών απαλλαγών και διεύρυνση της φορολογικής βάσης) αύξησης των εσόδων ύψους άνω των € 1,3 δις, αναμένεται πλέον η άμεση εκταμίευση, εντός του Δεκ.’2012, της δόσης ύψους € 34,5 δις της χρηματοδοτικής βοήθειας από τη Ζώνη του Ευρώ και από το ΔΝΤ, και στη συνέχεια η εκταμίευση της επιπλέον δόσης των € 9,3 δις στο 1ο 3μηνο.’2012.

Τα κεφάλαια αυτά προορίζονται για να χρησιμοποιηθούν για την αναπλήρωση των κεφαλαίων των ελληνικών τραπεζών που χάθηκαν με το PSI Plus και για την ενίσχυση της ρευστότητας στην ελληνική οικονομία με την αποπληρωμή ενός σημαντικού μέρους των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του δημοσίου. Επιπλέον, αναμένεται η ουσιαστικότερη βελτίωση του οικονομικού κλίματος στη χώρα, μετά την αξιοσημείωτη βελτίωσή του τον Νοέμβριο του 2012, καθώς και η επιτάχυνση της επιστροφής των καταθέσεων στις ελληνικές τράπεζες, η οποία ήδη συμβαίνει στην περίοδο Ιουλίου-Οκτωβρίου 2012.

Επιπλέον των ανωτέρω, αναμένονται επίσης:

α) η επανεκκίνηση και επιτάχυνση της κατασκευής των μεγάλων έργων υποδομών που βρίσκονται σε αδράνεια τους τελευταίους 18-μήνες. 

β) η αποτελεσματικότερη χρηματοδότηση του εγχώριου επιχειρηματικού και ιδιαίτερα του εξαγωγικού τομέα από τις τράπεζες και

γ) η ενίσχυση της χρηματοδότησης των ΜΜΕ με συνεργασίες της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων με τις ελληνικές τράπεζες,

δ) η αποτελεσματικότερη προώθηση των αποκρατικοποιήσεων με προσέλκυση και ξένου επιχειρηματικού κεφαλαίου κ.α.

Ήδη ανακοινώθηκε από το ΤΑΙΠΕΔ η αποκρατικοποίηση της εταιρείας των Κρατικών Λαχείων, με παραχώρηση σε κοινοπραξία υπό τον ΟΠΑΠ της άδειας λειτουργίας τους για 12-έτη έναντι του ποσού των € 190 εκατ.

Αυτές οι εξελίξεις είναι βέβαιο ότι μπορεί να αντισταθμίσουν σε σημαντικό βαθμό τα αρνητικές επιπτώσεις της δημοσιονομικής προσαρμογής και να περιορίσουν ουσιαστικά την ύφεση στην Ελληνική οικονομία το 2013. Μπορεί επίσης να οδηγήσουν σε αξιοσημείωτη ανάκαμψη από το 2014. Αν αυτά συμβούν τότε ανατρέπεται η βάση των υποθέσεων της Τρόικα για ανεξέλεγκτη εμβάθυνση της ύφεσης στην ελληνική οικονομία και το 2013 και, ενδεχομένως, και το 2014. 

Τι εκτιμά για την ανάπτυξη

Η ανάπτυξη θα στηριχθεί κατά κύριο λόγο στην επιτάχυνση του ρυθμού αύξησης της παραγωγικότητας της εργασίας λόγω της ωρίμανσης των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, ιδιαίτερα στην αγορά εργασίας, και της δυνατότητας για αποτελεσματική διαχείριση του εργατικού δυναμικού στον ιδιωτικό και στο δημόσιο τομέα.

Επίσης, η ανάπτυξη θα στηριχθεί στην δυνατότητα για έγκαιρη ανάκαμψη της παραγωγικής απασχόλησης στην οικονομία με δεδομένη τη διαθεσιμότητα αξιόλογου εργατικού δυναμικού, στην πλειοψηφία του νέων ανθρώπων, ικανού για προσφορά υψηλού επιπέδου παραγωγικής εργασίας όλων των κατηγοριών και επίσης με δεδομένη την ουσιαστική άρση όλων των εμποδίων που υπήρχαν στην Ελλάδα στην πρόσληψη και την απόλυση εργαζομένων.