Η ελληνική οικονομία έχει συντριβεί τα τελευταία χρόνια καθώς η χώρα αγωνίζεται να μειώσει το έλλειμμα της επιβάλλοντας αυστηρά μέτρα λιτότητας, αλλά οι πλούσιοι Έλληνες φαίνεται να παρατηρούν τα τεκταινόμενα με πρωτοφανή αδιαφορία, γράφει το Spiegel.

Πολλοί από αυτούς δεν φορολογούνται καθόλου και μερικοί από όσους καλούνται να πληρώσουν φόρους, προτιμούν να μεταφέρουν την υποχρέωση τους στο κράτος.

Ευχαρίστως θα μιλήσει για την τέχνη, είπε στο Spiegel η εκπρόσωπος του μεγαλύτερου παράγοντα της ελληνικής ναυτιλίας. Είναι πρόθυμος να μιλήσει για την συλλογή του και την αγορά ή για την αγάπη του για τους Γερμανούς ζωγράφους, όπως ο Ότο Ντιξ, πολλά έργα του οποίου έχει στην κατοχή του. Ενδεχομένως, να μοιραστεί κάποιες σκέψεις για τον Μποτέρο που αγόρασε πρόσφατα για 330.000 ευρώ.

Αλλά ο Γιώργος Οικονόμου προτιμά να μη μιλήσει για την χώρα του. “Χαίρεται να απαντά σε ερωτήσεις για την τέχνη” επανέλαβε η εκπρόσωπος του.

Η σκηνή εκτυλίσσεται στη βίλα του κ. Οικονόμου στο Μαρούσι, κατά τα εγκαίνια της έκθεσης “Talking Heads”

Μόνο μια μικρή μερίδα εκλεκτών έχουν λάβει τη φούξια πρόσκληση για την παρουσίαση της συλλογής του κ. Οικονόμου.

Οι καλεσμένοι περιτριγυρίζουν στο χώρο, ενώ σε μια μεγάλη σκηνή ο μπάρμαν αναμειγνύει μέντα, πάγο και λικέρ μαστίχας, προσφέροντας μια ελληνική παραλλαγή του διάσημου «μοχίτο».

Καθώς τσιμπολογά τα διάφορα hors d'oeuvre, ο κ. Οικονόμου εξηγεί ότι βλέπει την τέχνη ως κάτι περισσότερο από μια επένδυση. Η συλλογή του σημαίνει πολλά για αυτόν και θα συνεχίσει να μεγαλώνει.

H μικρή όαση του κ. Οικονόμου είναι καλά προστατευμένη, παρατηρεί το Spiegel.

Υπάρχουν παντού φύλακες και όσοι μπαίνουν στην γκαλερί του πρέπει να περάσουν από μια πόρτα ασφαλείας, με σκάνερ δαχτυλικών αποτυπωμάτων.

Αμέσως μετά την έκθεση, καθισμένη σε μια πολυτελή σεντάν Μερσεντές, η κόρη του κ. Οικονόμου εκμυστηρεύεται στο Spiegel ότι η Ελλάδα δεν είναι τόσο ασφαλής όσο ήταν κάποτε και ότι τώρα παίρνει ταξί μόνο όταν είναι απόλυτη ανάγκη, γιατί φοβάται ότι μπορεί να την απαγάγουν. Ναι, ακόμα και οι πλούσιοι έχουν προβλήματα, σημειώνει το ρεπορτάζ.

Οι λίστες με τα ονόματα που φυγάδεψαν κεφάλαια

Την ίδια ώρα, στην Αθήνα κυκλοφορούν οι λίστες με τα ονόματα πολιτικών, ηθοποιών και επιχειρηματιών που έβγαλαν λεφτά στην Ελβετία.

Τα μέλη της ανώτερης κάστας της Ελλάδας συνεχίζουν να εκμεταλλεύονται όλα τα παραθυράκια που τους προσφέρει η κυβέρνηση, σημειώνει το Spiegel, υπενθυμίζοντας τις διαρκές αναβολές της περίφημης συμφωνίας για την φορολόγηση των καταθέσεων στην Ελβετία.

Ο Λέων Πατίτσας, ο 36χρονος κληρονόμος μιας ναυτιλιακής εταιρείας, είναι ένας από αυτούς που έχουν επωφεληθεί από τις πολυάριθμες εξαιρέσεις.

Στους τοίχους του γραφείου του, στέκονται επιβλητικά τα πορτρέτα των προγόνων του. Ο κ. Πατίτσας είναι ο επικεφαλής της Atlas Maritime, η οποία έχει στην ιδιοκτησία της έξι τάνκερ και ναυπηγεί ένα ακόμα στην Σαγκάη.

Ο ελληνικός εμπορικός στόλος, είναι ο μεγαλύτερος στον κόσμο, λέει ο κ. Πατίτσας στο Spiegel, προσθέτοντας ότι οι φοροαπαλλαγές δεν είναι προνόμιο, αλλά αναγκαιότητα. “Η ναυτιλία εξασφαλίζει 400.000 θέσεις εργασίας στην ναυτιλία, που θα μπορούσαν να πάνε αλλού οποιαδήποτε στιγμή” διευκρινίζει.

“Αλλά δεν θα έπρεπε η ναυτιλία να δείχνει αλληλεγγύη προς το κράτος αντί να απειλεί να φύγει με την πρώτη νύξη για φορολογία ;” διερωτάται εύλογα το Spiegel.

Ο κ. Πατίτσας λέει ότι το κράτος δεν προσφέρει καμία ασφάλεια στους επενδυτές, τους επιχειρηματίες ή σε αυτόν. Προσθέτει ότι οι άνθρωποι στην Ελλάδα πιστεύουν ότι για όλα φταίει το κεφάλαιο και όχι τα πανίσχυρα συνδικάτα, που με τις παράλογες απαιτήσεις τους καταστρέφουν αντί να διατηρούν θέσεις εργασίας.

Ο ελληνόκτητος στόλος μεταφέρει το 20% των εμπορευμάτων που μεταφέρονται δια θαλάσσης, όμως τα πλοία συνήθως ταξιδεύουν υπό ξένη σημαία. Ετσι, ο μεγαλύτερος εμπορικός στόλος στον κόσμο λίγα συνεισφέρει στην ελληνική οικονομία, σημειώνει το ρεπορτάζ, καθώς τα έσοδα δεν φορολογούνται. Στην πραγματικότητα οι ναυτιλιακές εταιρείες δεν χρειάζεται να πληρώσουν φόρο για τομείς που δεν έχουν καμία σχέση με μεταφορά φορτίων δια θαλάσσης.

Μέχρι πριν από ένα χρόνο, ο κ. Πατίτσας και η γυναίκα του, διάσημο μοντέλο και τηλεπαρουσιάστρια, φωτογραφίζονταν συχνά στο σπίτι τους για life style περιοδικά. Αλλά έχουν σταματήσει πλέον να το κάνουν. “Πολλοί άνθρωποι είναι ζηλόφθονοι” σημειώνει ο κ. Πατίτσας.

Τονίζει ωστόσο ότι παραμένει στην Ελλάδα γιατί αγαπάει την πατρίδα του.

Τα δύο άκρα

Ενώ η Ελλάδα έχει δημόσιο χρέος περίπου 301 δισ. ευρώ, οι πολίτες της έχουν στοιχεία ενεργητικού σχεδόν διπλάσια από το ποσό αυτό. Την ίδια ώρα, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, το πλουσιότερο 20% των Ελλήνων κερδίζει έξι φορές περισσότερα από όσα το φτωχότερο 20%.

Ο κ. Πατίστας κατάγεται από τις Οινούσσες, νησί από όπου προέρχονται πολλές οικογένειες εφοπλιστών.

Ανάμεσα σε αυτές, και η οικογένεια της Έλλης Πατέρα, η οποία συγκαταλέγεται και αυτή στους Έλληνες που τα έχουν όλα – και τα είχαν πάντα.

Πριν από μία δεκαετία, η κ. Πατέρα ξεκίνησε την δική της εταιρεία στο real estate, γιατί κουράστηκε να είναι απλά μια κληρονόμος.

Επικεντρώθηκε στο πολύ κοντινό της περιβάλλον. Κατοικίες στις περιοχές της υψηλής κοινωνίας στα βόρεια προάστια της Αθήνας, ως επί το πλείστον βίλες πίσω από πελώριους φράκτες και μπανγκαλόους με τεράστια γκαράζ.

Αυτή την εποχή, η 47χρονη περνάει ένα μέρος του χρόνου της στη Μύκονο.

Όπως αναφέρει στο Spiegel, η χώρα της ταλαιπωρείται από τις ίδιες ασθένειες που έπληξαν το επάγγελμα της: Τα πράγματα ξέφυγαν από κάθε έλεγχο.

Πριν από το 2009, σημειώνει, μόνο ένα πράγμα μετρούσε: ανάπτυξη, ανάπτυξη, ανάπτυξη. Όποιο σπίτι είχε και κήπο, στοίχιζε 5 εκατ. ευρώ.

“Όλοι ήθελαν να αγοράσουν. Όσο πιο ακριβά, τόσο το καλύτερο” υπογραμμίζει.

Αλλά τώρα, λέει η κ. Πατέρα, η αγορά του real estate έχει στεγνώσει. Η πλειοψηφία των ιδιοκτητών συνεχίζουν να ζητούν όσα ζητούσαν και πριν την κρίση, 30 εκατ. ευρώ για ένα σπίτι που δεν κοστίζει ούτε τα μισά από αυτό.

“Αρνούμαστε να αναγνωρίσουμε τις αιτίες” διαπιστώνει. “Οι περισσότεροι άνθρωποι πιστεύουν ότι η κρίση είναι μια ηλίθια, ύπουλη ιδέα των Ευρωπαίων” προσθέτει.

Όπως διαπιστώνει το Spiegel, το υπόβαθρο της κ. Πατέρα της επιτρέπει να έχει καθαρή και ψύχραιμη κρίση. Οι άνθρωποι με αρκετά χρήματα δεν έχουν ανάγκη από θεωρίες συνομωσίας. Αλλά σύμφωνα με το γερμανικό περιοδικό δεν φαίνεται να κάνουν πολλά για τη χώρα τους.


Οι πρωτοβουλίες στήριξης

Ο Πέτρος Νομικός, ο δημιουργός της πρωτοβουλίας “Greece Debt Free”, υποστηρίζει ότι “ο καθένας δρα σύμφωνα με τον πατριωτισμό του”.

Ως τον Αύγουστο, οι δωρεές για την πρωτοβουλία του 33χρονου επενδυτή, είχαν ξεπεράσει τα 2,5 εκατ. ευρώ. Τρεις μήνες αργότερα, το ποσό βρίσκεται στα 2.510. 072 ευρώ, διαπιστώνει το Spiegel.

Προσπάθειες ανακούφισης της χώρας από το χρέος, έχει καταβάλλει και τo Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, το οποίο πραγματοποίησε δωρεά 100 εκατ. ευρώ στην Ελλάδα.

Παράλληλα, επενδύει χρήματα σε πράγματα που εκτιμούν οι πλούσιοι: ένα πάρκο στην Αθήνα, μια όπερα και μια βιβλιοθήκη.

Ο Πέτρος Κόκκαλης, απόγονος μιας εκ των πιο ισχυρών οικογενειών της Ελλάδας, έχει κατασκευάσει ένα τεράστιο κήπο σε ένα από τα πιο φτωχά μέρη της Αθήνας, στο Ίλιον. (μέσα στο Πάρκο Περιβαλλοντικής Ευαισθητοποίησης Αντώνης Τρίτσης).

Παλιότερα, οδηγούσε φανταχτερά σπορ αυτοκίνητα, αλλά τώρα βολεύεται με ένα Volkswagen Golf. Οπως λέει ο ίδιος στο Spiegel, η κρίση του άνοιξε τα μάτια και τον έκανε να σκέφτεται πιο πολιτικά. Υποστηρίζει ακόμα ότι γνωρίζει καλά τα προβλήματα της χώρας του. Παραδείγματος χάριν, διηγείται πως έπρεπε να περιμένει έξι μήνες για να λάβει μια άδεια εγκατάστασης ενός μπαρ από μπαμπού στον κήπο του.

Σε ερώτηση για το αν ήταν αυτή ακριβώς η κυβερνητική απραξία που επέτρεψε στην οικογένεια του να πλουτίσει, ο κ. Κόκκαλης απαντά σηκώνοντας τους ώμους. Το κράτος πρέπει να γίνει περισσότερο δίκαιο και αποτελεσματικό λέει.

Ερωτηθείς για το εάν έχει μεταφέρει τα χρήματά του στο εξωτερικό απαντά «σίγουρα όχι όλα», και το εννοεί ως αστείο.

Όπως λέει ο ίδιος δεν μπορεί να κάνει κάτι για το γεγονός ότι είναι πλούσιος, αλλά τονίζει ότι το πράσινο πάρκο είναι το πρότζεκτ του. Σκέφτεται μάλιστα να μειώσει το εισιτήριο εισόδου στα 2 ευρώ από 4.

Παράλληλα, υπογραμμίζει πόσο σημαντικό είναι για την οικογένεια του, να διασφαλίσει ότι δεν θα χάσουν τη δουλεία τους όσοι δουλεύουν στις επιχειρήσεις τους. Είναι πολύ σημαντικό, υπογραμμίζει.

Ο Γιώργος Οικονόμου, ο δισεκατομμυριούχος εφοπλιστής και συλλέκτης έργων τέχνης δεν θέλει να απαντήσει καν στην ερώτηση για το τι κάνει για την πατρίδα του.

Το μόνο που λέει η εκπρόσωπος του είναι ότι “καμία πληροφορία δεν θα αποκαλυφθεί για αυτό το ζήτημα”...