Σε αύξηση των κεφαλαιακών αναγκών των τραπεζών, αλλά και του ρίσκου επένδυσης οδηγούν οι όροι της ανακεφαλαιοποίησης, που ανακοίνωσε χθες η κυβέρνηση, σε συνδυασμό με τις πληροφορίες για επιβολή πλαφόν στον αναβαλλόμενο φόρο, που θα προσμετρηθεί τελικώς στα βασικά εποπτικά κεφάλαια.

Παρότι το ύψος των κεφαλαιακών αναγκών, για κάθε μία από τις τρεις συστημικές τράπεζες (Εθνική - Eurobank, Alpha, Πειραιώς) δεν έχει δημοσιοποιηθεί ακόμη από την Τράπεζα της Ελλάδος, μετά τη χθεσινή πράξη υπουργικού συμβουλίου η αγορά γνωρίζει τους όρους του παιχνιδιού για την ανακεφαλαιοποίηση.

Όροι δυσμενέστεροι από τους προσδοκώμενους, καθώς στην απειλή του υψηλού dilution από τις δυσθεώρητες αυξήσεις κεφαλαίου προστίθεται και ο κίνδυνος ενός νέου dilution εξαιτίας της αυτόματης μετατροπής σε μετοχές του ανεξόφλητου μέρους των CoCos μετά την παρέλευση 5ετίας.

Ο πραγματικός, όμως, κίνδυνος για την οικονομία είναι η στασιμότητα που επιβάλλεται στους ισολογισμούς των τραπεζών για μία 5ετία, ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη ρευστότητα της αγοράς. Και αυτό γιατί η πράξη υπουργικού συμβουλίου υποχρεώνει πρακτικά τις τράπεζες να διατηρούν λίγο πάνω από το 9% τα βασικά εποπτικά τους κεφάλαια, μέχρι να εξοφλήσουν προνομιούχες μετοχές και CoCos.

Επομένως, αν δεν πουλήσουν περιουσιακά στοιχεία, απελευθερώνοντας πόρους, οι ισολογισμοί θα μείνουν στάσιμοι, όπως και οι νέες χορηγήσεις προς επιχειρήσεις και νοικοκυριά.

Η πράξη υπουργικού συμβουλίου ορίζει ότι οι τράπεζες θα πρέπει να προχωρήσουν σε αυξήσεις κεφαλαίου για να ανεβάσουν τον δείκτη βασικών ιδίων κεφαλαίων (Core Tier I) τουλάχιστον στο 6% του σταθμισμένου ενεργητικού τους, όπως είχε αποκαλύψει το Euro2day.

Το υπόλοιπο για να ανέλθει το Core Tier I τουλάχιστον στο 9% θα καλυφθεί με τις υφιστάμενες προνομιούχες μετοχές και την έκδοση Contingent Convertibles (CoCos).

Έτσι, τράπεζες με θετικά σήμερα ίδια κεφάλαια θα έχουν κεφαλαιακή δομή που θα αποτελείται κατά 66,7% από κοινές μετοχές και κατά τουλάχιστον 33,3% από CoCos και προνομιούχες. Για τις τράπεζες, όμως, με αρνητική καθαρή θέση μεγαλώνει το σύνολο των κεφαλαίων που θα πρέπει να καλυφθούν μέσω αύξησης κεφαλαίου, ώστε να ανέλθει ο δείκτης Core Tier 1 τουλάχιστον στο 6%.

Στα 18 με 19 δισ. ευρώ το συνολικό ύψος των ΑΜΚ

Αναλυτές εκτιμούν ότι το ύψος των ΑΜΚ αθροιστικά για τους τρεις τραπεζικούς ομίλους (Εθνική - Εurobank, Alpha - Εμπορική, Πειραιώς - ΑΤΕ - Γενική) θα ανέλθει στα επίπεδα των 18 - 19 δισ. ευρώ.

Αν εξαιρεθεί η Alpha Bank, που λόγω του τζακ ποτ της Εμπορικής θα πρέπει να προχωρήσει σε μικρή, συγκριτικά, αύξηση κεφαλαίου (της τάξης των 700 - 800 εκατ. ευρώ), για τις υπόλοιπες συστημικές τράπεζες οι αυξήσεις είναι ιδιαίτερα υψηλές, όπως και το dilution που απειλεί τους υφιστάμενους μετόχους.

Η συνειδητοποίηση των δυσθεώρητων ΑΜΚ, σε συνδυασμό με τη διάψευση των προσδοκιών ότι οι προνομιούχες θα συνυπολογιστούν με τις κοινές στην επίτευξη του στόχου για Core Tier I στο 6%, προκάλεσε χθες μαζικές ρευστοποιήσεις στους τραπεζικούς τίτλους, με αποτέλεσμα να κλείσουν τη συνεδρίαση με βαριές απώλειες.

Ρόλο έπαιξε και το βαθύ discount που συνοδεύει τις τιμές έκδοσης των νέων μετοχών.

Η τιμή έκδοσης των νέων μετοχών, το dilution και το bonus

Η υπουργική πράξη προβλέπει ότι η τιμή έκδοσης των νέων μετοχών θα είναι ίση ή κατώτερη από το 50% της μεσοσταθμικής χρηματιστηριακής τιμής της μετοχής κατά τη διάρκεια των προηγούμενων 50 συνεδριάσεων,όπως είχε αποκαλύψει το Euro2day 

Αν, όμως, η τιμή κλεισίματος, κατά τη συνεδρίαση που προηγείται της ημερομηνίας καθορισμού της τιμής έκδοσης, είναι κατώτερη από το 50% της μέσης χρηματιστηριακής τιμής 50 συνεδριάσεων, λαμβάνεται αυτή ως τιμή έκδοσης.

Αυτό αυξάνει κατά τι τον κίνδυνο dilution για τους υφιστάμενους μετόχους, αλλά και πρόκειται, σύμφωνα με ορκωτούς ελεγκτές, για καλύτερη ρύθμιση σε σχέση με την προηγούμενη, που προέβλεπε προσδιορισμό των τιμών έκδοσης με εκθέσεις αποτίμησης. «Αν ληφθεί ως βάση οποιοδήποτε άλλο στοιχείο, πέραν της χρηματιστηριακής τιμής, τότε στις περισσότερες τράπεζες δεν προκύπτει καμία αξία», σημειώνουν με νόημα οι ορκωτοί.

Και νέο dilution από την αυτόματη μετατροπή CoCos

Αυτό που εξέπληξε δυσάρεστα την αγορά είναι ο κίνδυνος ενός νέου dilution για τους μετόχους των τραπεζών στην περίπτωση όπου μετά την παρέλευση πενταετίας από την έκδοση των CoCos παραμείνει ανεξόφλητο υπόλοιπο.

Η υπουργική απόφαση προβλέπει ότι, αν συμβεί κάτι τέτοιο, οι ομολογίες μετατρέπονται αυτόματα σε κοινές μετοχές της τράπεζας σε τιμή που ισούται με το 50% της τιμής έκδοσης που ίσχυσε για τις κοινές μετοχές όταν μπήκε το Τ.Χ.Σ.

Αν δηλαδή η ΑΜΚ, στην οποία λειτουργεί ως εγγυητής κάλυψης το Τ.Χ.Σ., διενεργηθεί με τιμή έκδοσης 1 ευρώ ανά μετοχή, το ανεξόφλητο υπόλοιπο των CoCos θα μετατραπεί υποχρεωτικά, μετά παρέλευσης 5ετίας, σε κοινές μετοχές στην τιμή του 0,50 ευρώ, διπλασιάζοντας τον αριθμό των μετοχών και προκαλώντας νέο dilution στους τότε μετόχους.

Τι λένε οι τραπεζίτες

Πρόκειται για δαμόκλειο σπάθη, σύμφωνα με τραπεζίτες και στελέχη της αγοράς, που θα λειτουργήσει αποτρεπτικά στο να βρεθούν στρατηγικοί επενδυτές να βάλουν φρέσκο χρήμα στις αυξήσεις κεφαλαίου των τραπεζών. «Ποιος θα έρθει να επενδύσει στις τράπεζες όταν κινδυνεύει να υποστεί dilution;», αναρωτιούνται, σημειώνοντας ότι διπλασιάζεται το ρίσκο της επένδυσης, με αποτέλεσμα να τίθεται εν αμφιβόλω το εγχείρημα διατήρησης του ιδιωτικού χαρακτήρα των τραπεζών.

Η κυβέρνηση, σύμφωνα με τα ίδια στελέχη, αφού αρνήθηκε τις προτάσεις για εγγύηση ή ανταλλαγή των κρατικών ομολόγων που κατέχουν οι τράπεζες στην ονομαστική αξία, αρνήθηκε να περάσει και τη ρύθμιση για τον συμψηφισμό ζημιών από το PSI με τον φόρο που αναλογεί στον όμιλο (group taxation).

Έτσι, η Τράπεζα της Ελλάδος θα προσμετρήσει μέρος μόνο του αναβαλλόμενου φόρου στα βασικά εποπτικά κεφάλαια, που, όπως φαίνεται, δεν θα ξεπερνά το 20% του Core Tier I από 10%, που ισχύει σήμερα, επιβεβαιώνοντας τις πληροφορίες του Euro2day για επιβολή πλαφόν στο φορολογικό bonus.

Με δεδομένη την αρνητική καθαρή θέση των τραπεζών, αν μπει και πλαφόν στον αναβαλλόμενο φόρο, οι κεφαλαιακές ανάγκες αυξάνονται περισσότερο, σημειώνουν οι ίδιοι, την ώρα 'όπου δίνονται πενιχρά κίνητρα συμμετοχής στους ιδιώτες.

Υπάρχουν, πάντως, και τραπεζικά στελέχη που θεωρούν αρκετά τα κίνητρα που δίνονται στους ιδιώτες. Σημειώνουν, δε, ότι οι κεφαλαιακές ανάγκες και επομένως το ύψος του dilution για τους παλαιούς μετόχους μειώνονται με την έκδοση των CoCos και τη δυνατότητα επαναγοράς τους από τις τράπεζες, ενώ η νέα φόρμουλα προσδιορισμού της τιμής έκδοσης των νέων τίτλων δίνει κάποια αξία στους παλαιούς μετόχους. Επιπρόσθετα, παρέχεται η δυνατότητα και όχι η υποχρέωση στους ιδιώτες να επαναγοράσουν σε προκαθορισμένη τιμή το σύνολο των μετοχών κυριότητας Τ.Χ.Σ.

Τι απαντά το ΥΠΟΙΚ

Κύκλοι του ΥΠΟΙΚ, μιλώντας στο Euro2day, διευκρινίζουν ότι πρόκειται για αντικίνητρο και όχι για «τιμωρία», καθώς η υπουργική πράξη δίνει την ευχέρεια στις τράπεζες να προχωρήσουν σε ΑΜΚ ή στην έκδοση ΜΟΔ, για να αποπληρώσουν τα CoCos και να αποφύγουν την υποχρεωτική μετατροπή.

Οι ίδιοι θεωρούν ότι τα CoCos μπορούν να εξοφληθούν από τις τράπεζες, στη διάρκεια της 5ετίας, χάρη στις υψηλές συνέργειες και στην ανάκαμψη των τιμών των ομολόγων, στην περίπτωση όπου συνεχίζεται η υλοποίηση του προγράμματος δημοσιονομικής εξυγίανσης.

Η ακτινογραφία των όρων ανακεφαλαιοποίησης

Η πράξη υπουργικού συμβουλίου προβλέπει τα εξής:

- Οι τράπεζες θα προχωρήσουν σε αυξήσεις κεφαλαίου για να ανεβάσουν τον δείκτη βασικών ιδίων κεφαλαίων (Core Tier I) τουλάχιστον στο 6% του σταθμισμένου ενεργητικού τους.
- Το υπόλοιπο για να ανέλθει το Core Tier I τουλάχιστον στο 9% θα καλυφθεί από CoCos και προνομιούχες μετοχές.
- Το Τ.Χ.Σ. θα λειτουργήσει ως εγγυητής των αυξήσεων κεφαλαίου, καλύπτοντας τυχόν αδιάθετες μετοχές.
- Θα ισχύσει η ίδια τιμή διάθεσης για το Τ.Χ.Σ. και τους ιδιώτες επενδυτές.
- Η τιμή έκδοσης των νέων μετοχών θα είναι ίση ή κατώτερη από το 50% της μεσοσταθμικής χρηματιστηριακής τιμής της μετοχής κατά τη διάρκεια των προηγούμενων 50 συνεδριάσεων.

Αν, όμως, η τιμή κλεισίματος, κατά τη συνεδρίαση που προηγείται της ημερομηνίας καθορισμού της τιμής έκδοσης, είναι κατώτερη από το 50% της μέσης χρηματιστηριακής τιμής 50 συνεδριάσεων, λαμβάνεται αυτή ως τιμή έκδοσης.

- Το Τ.Χ.Σ. θα καλύψει τις υπό αίρεση μετατρέψιμες ομολογίες που θα εκδώσουν οι τράπεζες μετά από απόφαση της γενικής συνέλευσης των μετόχων τους, πριν ή μετά την ολοκλήρωση της ΑΜΚ

- Οι ομολογίες προσμετρώνεται στο Core Tier I, εκδίδονται στην ονομαστική τους αξία και είναι αόριστης διάρκειας, εκτός και αν εξαγοραστούν ή μετατραπούν σε μετοχές.
- Θα εκδοθούν με αρχικό επιτόκιο 7%, το οποίο θα προσαυξάνεται, ετησίως, κατά 0,5%.
- Οι τράπεζες θα εξυπηρετούν ή θα επαναγοράζουν τα CoCos με βάση τα ενοποιημένα κέρδη της προηγούμενης χρήσης.

- Οι τράπεζες δεν θα διανέμουν μερίσματα μέχρι να εξοφληθούν ή να μετατραπούν τα CoCos.
- Οι ιδιώτες που θα συμμετάσχουν στις ΑΜΚ θα πάρουν για κάθε μία μετοχή έναν παραστατικό τίτλο (warrant) και μία δωρεάν μετοχή. Το κάθε warrant όμως θα αντιστοιχεί σε συγκεκριμένο αριθμό μετοχών του Τ.Χ.Σ., ώστε να μπορούν οι ιδιώτες να εξαγοράσουν το σύνολο των μετοχών του ταμείου.

- Τα warrants θα τελούν υπό διαπραγμάτευση στο Χ.Α.
- Οι ιδιώτες θα μπορούν ανά εξάμηνο να ασκούν τα warrants σε προκαθορισμένη τιμή αγοράς, το ύψος της οποίας θα προκύπτει από την τιμή διάθεσης συν ετήσια σταθερή απόδοση 3% του Τ.Χ.Σ., η οποία θα αυξάνεται κατά 1% κάθε χρόνο.

- Τα warrants ασκούνται έως και πενήντα τέσσερις (54) μήνες από την ημερομηνία έκδοσης των τίτλων, εξαμηνιαίως. Πρώτη ημερομηνία άσκησης είναι η αντίστοιχη ημέρα μετά την πάροδο έξι μηνών από την ημερομηνία έκδοσης των τίτλων.


***To Εuro2day.gr ενθαρρύνει τον διάλογο και την έκφραση απόψεων από τους αναγνώστες. Σχολιάστε το άρθρο και πείτε την άποψή σας δημόσια για όσα συμβαίνουν και μας αφορούν όλους. Αν θεωρείτε το άρθρο σημαντικό, διαδώστε το με τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης.