Η Ελλάδα θα χρειαστεί κεφάλαια 32,6 δισ. ευρώ την περίοδο 2014-2016 για τη χρηματοδότηση των αναγκών της, εκτιμά στην έκθεσή της η Κομισιόν, σύμφωνα με προσχέδιο που υπέβαλε στο Eurogroup, στο οποίο δεν γίνεται καμία αναφορά για το πώς θα καλυφθεί το κενό χρηματοδότησης ή τι συμβαίνει με τη βιωσιμότητα του χρέους. 

Η έκθεση, που μένει να ολοκληρωθεί, περιλαμβάνει την ανάγκη για νέα μέτρα της τάξης των 4 δισ. ευρώ, ενώ σημειώνει ότι για να παρακολουθείται καλύτερα η ροή των κονδυλίων που διαθέτουν οι δανειστές έχει δημιουργηθεί ο ειδικός λογαριασμός στον οποίον κατευθύνονται οι πόροι. Η κυβέρνηση έχει υιοθετήσει τη νομοθεσία που δίνει προτεραιότητα στην εξυπηρέτηση του χρέους μέσω και άλλων πηγών. Παρότι όμως ο συγκεκριμένος λογαριασμός έχει χρησιμοποιηθεί από τις αρχές για την εξυπηρέτηση του χρέους, η πλήρης ενεργοποίησή του δεν έχει πραγματοποιηθεί εξαιτίας της καθυστέρησης στην εκταμίευση της δόσης.

Αναφορικά με τις χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδας, σημειώνει:
"Ένα χρηματοδοτικό κενό έχει εμφανιστεί εξαιτίας των χαμηλότερων εισπράξεων από ιδιωτικοποιήσεις, της χαμηλότερης ανάπτυξης και των επακόλουθων χαμηλότερων εσόδων και ενός πιο εκτεταμένου ορίζοντα για τη διόρθωση του υπερβολικού ελλείμματος.

Για να κλείσει το χρηματοδοτικό κενό για την περίοδο ως το 2014 απαιτείται βραχυπρόθεσμα επιπρόσθετη χρηματοδότηση του προγράμματος με περίπου 15 δισ. ευρώ, σε σχέση με την αξιολόγηση του Μαρτίου 2012.

Εξαιτίας των χαμηλότερων από τις αναμενόμενες εισπράξεις εσόδων από ιδιωτικοποιήσεις, απαιτείται επιπρόσθετη χρηματοδότηση 6,2 δισ. ευρώ από τον επίσημο τομέα για να κλείσει το χρηματοδοτικό κενό ως το 2014. Η διετής επιμήκυνση της πορείας της δημοσιονομικής προσαρμογής αυξάνει το χρηματοδοτικό κενό για την περίοδο ως το 2014 κατά 8,8 δισ. ευρώ, στα 15 δισ. ευρώ.

Οι χρηματοδοτικές ανάγκες για το ελληνικό κράτος πρέπει να αυξηθούν και για την περίοδο 2015-16, δεδομένου του υψηλότερου προφίλ του χρέους, αλλά και επειδή η πρόσβαση στις αγορές κεφαλαίου παραμένει αβέβαιη. Η πρόσβαση στις αγορές εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Αν και η αντίληψη για τις συνολικές πολιτικές και την αξιοπιστία της κυβέρνησης μπορεί να βελτιωθεί σημαντικά μετά από δύο χρόνια επιτυχημένης εφαρμογής του προγράμματος, είναι φρόνιμο να υποθέσει κανείς ότι οι αγορές ενδέχεται να παραμείνουν σκεπτικές απέναντι στην Ελλάδα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, δεδομένης της αδυναμίας που απορρέει από τον υψηλό λόγο του χρέους και τα πολιτικά ρίσκα.

Οι επιπρόσθετες χρηματοδοτικές ανάγκες για το 2015-2016 αντιστοιχούν σε 14,1 δισ. ευρώ αν διατηρηθεί η αρχικά προγραμματισμένη πορεία δημοσιονομικής προσαρμογής και στα 17,6 δισ. ευρώ αν η πορεία δημοσιονομικής προσαρμογής επεκταθεί κατά δύο χρόνια.

Η έκθεση τονίζει ότι η συμμόρφωση της Ελλάδας με το πρόγραμμα έχει βελτιωθεί αισθητά, ενώ υποστηρίζει ότι η διετής επιμήκυνση του ελληνικού προγράμματος προσαρμογής θα μετριάσει τις επιπτώσεις από τις περικοπές.

Ωστόσο, προειδοποιεί ότι το ελληνικό πρόγραμμα αντιμετωπίζει "πολύ μεγάλους κινδύνους", ενώ δεν αναφέρει λύσεις για το θέμα του χρέους ούτε για το πώς θα βρεθεί η επιπλέον χρηματοδότηση.

Για την επιμήκυνση αναφέρει τα εξής: "Η διετής επιμήκυνση της περιόδου προσαρμογής θα μετριάσει τον αντίκτυπο στην οικονομία, ενώ θα διασφαλίσει μια βιώσιμη δημοσιονομική θέση. Με βάση την αναθεωρημένη πορεία προσαρμογής, οι πρωταρχικοί στόχοι σε όρους πρωτογενούς πλεονάσματος έχουν τεθεί για την περίοδο 2013 - 2016 στο 0%, στο 1,5%, στο 3% και στο 4,5% αντίστοιχα. Τα μέτρα που είναι απαραίτητα για την επίτευξη των αναθεωρημένων στόχων αντιστοιχούν σε € 9,2 δισ. το 2013 και σε € 13,2 δισ. το 2014, σε αθροιστικούς όρους. Η αναθεωρημένη πορεία για το πρωτογενές πλεόνασμα σημαίνει ότι το έλλειμμα στον προϋπολογισμό της γενικής κυβέρνησης θα υποχωρήσει κάτω από το 3% του ΑΕΠ το 2016, τρία χρόνια αργότερα από ό,τι αναμενόταν.

Η επιμήκυνση της περιόδου προσαρμογής δεν πρέπει να γίνει αντιληπτή ως ένα μέσο για τη μείωση της καταβαλλόμενης προσπάθειας, κάτι που θα αποδυναμώσει την αξιοπιστία του προγράμματος. Η δημοσιονομική προσπάθεια που καταβάλλεται για την επίτευξη των στόχων το 2013-2016 παραμένει πολύ μεγάλη και εμπροσθοβαρής. Αν και το πρωτογενές ισοζύγιο αναμένεται να βελτιωθεί κατά 1,5% του ΑΕΠ, η αλλαγή αυτή είναι σημαντική δεδομένου του μεγαλύτερου βαθέματος της ύφεσης".

Προσπαθεί η κυβέρνηση υπάρχουν ρίσκα

Στην έκθεση αναφέρεται ότι η τριμερής κυβέρνηση συνασπισμού που προέκυψε από τις εκλογές του Ιουνίου, με στόχο να εξασφαλίσει το μέλλον της Ελλάδας εντός της ευρωζώνης, και άρα να επιβάλει αποφασιστικά το πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής, πράγματι ανέλαβε αμέσως την πρόκληση να προσδιορίσει και να εφαρμόσει τα μέτρα που είναι απαραίτητα για την εφαρμογή του προγράμματος και δούλεψε επίπονα γι' αυτόν τον στόχο όλο το καλοκαίρι.

Ωστόσο, εξαιτίας της σημαντικής καθυστέρησης που προέκυψε από τον διπλό εκλογικό κύκλο, η συνολική εφαρμογή του δευτέρου προγράμματος παρέμεινε μερική μόνο για μεγάλο διάστημα. Οι δυσκολίες στην εφαρμογή των προϋποθέσεων αμέσως μετά τις εκλογές προκάλεσαν καθυστέρηση στην εκταμίευση της δόσης από τα δάνεια των διεθνών πιστωτών, και, αν και αυτή ήταν δικαιολογημένη, είχε βαρύ τίμημα για την οικονομία.

Ωστόσο, συνεχίζει η έκθεση, τους τελευταίους μήνες καλύφθηκε μεγάλο μέρος από αυτό το κενό. Και με τις πρόσφατες κρίσιμες αποφάσεις και τις δεσμεύσεις του μνημονίου κατανόησης, η Ελλάδα έχει αναθερμάνει την προσπάθεια μεταρρυθμίσεων κι έχει εφαρμόσει καίριες προϋποθέσεις.

Για να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει, η προσπάθεια μεταρρύθμισης πρέπει να συνεχιστεί, τονίζεται.

Όσον αφορά το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων, αναφέρεται ότι το αποτέλεσμα είναι μέχρι στιγμής απογοητευτικό, αλλά από τον Σεπτέμβριο του 2012 η προσπάθεια έχει πάρει νέα πνοή.

Κλείνοντας την εισαγωγή της, η έκθεση τονίζει ότι οι κίνδυνοι στο πρόγραμμα παραμένουν πολύ μεγάλοι. Οι βασικοί αφορούν τη συνολική επιβολή της στρατηγικής, δεδομένου ότι η κυβέρνηση συνασπισμού παραμένει εύθραυστη και ορισμένα συστατικά του προγράμματος αντιμετωπίζουν πολιτικές αντιστάσεις, παρά την αποφασιστικότητα της κυβέρνησης.

Επιπλέον, οι επιπτώσεις της αποδυνάμωσης της οικονομίας μπορεί να είναι ισχυρότερες απ’ όσο είχε αρχικώς εκτιμηθεί. Μπορεί να γίνουν νομικές προσφυγές σε σημαντικά μέτρα στον προϋπολογισμό και αυτό θα δημιουργήσει την ανάγκη να συμπληρωθούν τα κενά που θα προκύψουν εξαιτίας τους. Αν δεν επιταχυνθούν οι μεταρρυθμίσεις στις αγορές προϊόντων και υπηρεσιών, όπως προβλέπεται στο πρόγραμμα, δεν θα επιστρέψει η ανάπτυξη το 2014, που είναι ο στόχος.

Η επιστροφή σε βιώσιμη ανάπτυξη θα επιτευχθεί μόνο όταν η ατζέντα των μεταρρυθμίσεων εφαρμοστεί πλήρως και ταχέως. Και για να γίνει αυτό, θα πρέπει να καμφθεί η αντίσταση των πανίσχυρων ομάδων συμφερόντων και πιέσεων.

Σημειώνεται, βεβαίως, ότι υπάρχουν πιθανότητες και για «θετικές εκπλήξεις». Ειδικότερα, αυτές οι «θετικές εκπλήξεις» θα πραγματοποιηθούν αν αρθεί η αβεβαιότητα για την εφαρμογή της ζητούμενης πολιτικής και παρατηρηθεί δυναμική επιστροφή της εμπιστοσύνης.

Η επιστροφή της εμπιστοσύνης, με την υποστήριξη της δυναμικής ανάκαμψης των επενδύσεων, θα ευνοηθεί σε αυτήν την περίπτωση περισσότερο από την πλήρη απορρόφηση των διαθέσιμων ευρωπαϊκών κονδυλίων. Επίσης, θα δοθεί αρτιότερη υποστήριξη από τον τραπεζικό κλάδο, μετά την ανακεφαλαιοποίησή του, η οποία με τη σειρά της θα ευνοηθεί από την επιστροφή ξένων κεφαλαίων, καθώς θα ξεθυμαίνει ο κίνδυνος εξόδου της χώρας από το ευρώ.


Τι αλλάζει στους φόρους

Στο 1 δισ. ευρώ προσδιορίζει τα έξτρα έσοδα που θα προκύψουν από τη φορολογική μεταρρύθμιση το προσχέδιο του μνημονίου, περιγράφοντας τις βασικές αλλαγές, σύμφωνα με τις οποίες:

Φορολογία επιχειρήσεων: Επιβάλλεται φορολογικός συντελεστής 26% στα κέρδη και 10% στα μερίσματα, οδηγώντας τη συνολική επιβάρυνση στο 33,4% από 40% σήμερα.

Ελεύθεροι επαγγελματίες: Καταργείται το αφορολόγητο των 5.000 ευρώ και καθιερώνεται μίνι κλίμακα με συντελεστές 26% για τα πρώτα 50.000 ευρώ κερδών και 35% για τα επιπλέον ποσά.

Φορολογία φυσικών προσώπων: Καθιερώνονται τρεις συντελεστές, αντί για οκτώ σήμερα, και καταργείται το έξτρα αφορολόγητο για τα παιδιά, καθώς και η πλειονότητα των φοροαπαλλαγών για τόκους στεγαστικών δανείων, ασφαλιστήρια συμβόλαια κ.τ.λ.

Το μνημόνιο προβλέπει παράλληλα ότι οι ελληνικές αρχές έχουν δεσμευτεί να απόσχουν από μελλοντικές ρυθμίσεις φορολογικής αμνήστευσης.

Δείτε αναλυτικά τις αλλαγές και τα σενάρια για τις κλίμακες φόρου εδώ


Δείτε όλο το draft στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".