Την έντονη αντίδραση του ΣΑΤΕ προκαλούν πληροφορίες σύμφωνα με τις οποίες η ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας, Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, στο πλαίσιο των προσπαθειών επιτάχυνσης των έργων του ΕΣΠΑ σκοπεύει, μεταξύ άλλων, να λάβει μέτρα «για τον περιορισμό της καταχρηστικής συμπεριφοράς ορισμένων υποψήφιων αναδόχων μέσα από την κατάθεση ενστάσεων» και ότι «προτίθεται να θεσπίσει την υποχρέωση καταβολής παραβόλου από μέρους όσων επιθυμούν να προσβάλουν τον εκάστοτε διαγωνισμό», όπως προκύπτει από δημοσιεύματα με βάση τη συνέντευξη Τύπου του υπουργού Κωστή Χατζηδάκη στις 11/10.

Σε επιστολή προς τον υπουργό, ο ΣΑΤΕ δέχεται ότι πράγματι τα έργα, και ειδικότερα οι διαγωνισμοί ανάθεσης των έργων, υποφέρουν από χρονοβόρες και γραφειοκρατικές διαδικασίες, ωστόσο, επισημαίνει ότι «σε καμία περίπτωση δεν μπορούμε να αποδεχθούμε ότι η λύση βρίσκεται στον περιορισμό των δικαιωμάτων άμυνας των πολιτών ή των επαγγελματιών απέναντι σε αυθαιρεσίες και εκτροπές των Οργάνων της Διοίκησης.

«Θεωρούμε, επίσης ότι, πέραν από εσφαλμένο, είναι και εξαιρετικά επικίνδυνο να επιχειρείται ο περιορισμός των δικαιωμάτων των διαγωνιζομένων, αντί να “χτυπιέται το κακό στη ρίζα του”» σημειώνει στην επιστολή του ο Σύνδεσμος.

Κατά την άποψη του ΣΑΤΕ «η ρίζα του κακού» βρίσκεται:

• Στο πολυδαίδαλο και πολλές φορές αντικρουόμενο και αντιφατικό νομικό πλαίσιο το οποίο συνθέτουν νόμοι, προεδρικά διατάγματα, εγκύκλιοι, αποφάσεις ΣτΕ και Ελεγκτικού Συνεδρίου, καθώς και γνωμοδοτήσεις νομικών συμβούλων.

• Στην επιλογή, πολλές φορές, ακατάλληλων ή και διαβλητών συστημάτων ανάθεσης έργων, όπως μελέτη-κατασκευή, μεικτό σύστημα, πρόσκληση περιορισμένου αριθμού εργοληπτών κ.λπ.

• Στην αδράνεια ή καθυστέρηση λήψης αποφάσεων ή γνωμοδότησης από πολυμελείς Επιτροπές και Συμβούλια. Πολλές φορές απαιτούνται μήνες για να καθαρογραφεί μία εισήγηση ή απόφαση.

• Στην ακατάλληλη, πολλές φορές, στελέχωση επιτροπών και συμβουλίων με κομματικά ή, άλλα, μη διαφανή, κριτήρια.

«Συνεπώς το όντως υπαρκτό πρόβλημα της καθυστέρησης των έργων στη διαδικασία ανάθεσης μπορεί και πρέπει να αντιμετωπισθεί» σημειώνει ο ΣΑΤΕ, με:

1. Τη δημοσιότητα-ανάρτηση στο διαδίκτυο όλων των στοιχείων των έργων από τη φάση της δημοπράτησης έως την οριστική παραλαβή.

2. Την κατάργηση συστημάτων ανάθεσης που ευνοούν την αδιαφάνεια και γενικά δικαιολογημένες αντιδράσεις και αιτήματα δικαστικής προστασίας, διαμαρτυρίας, ασφαλιστικά μέτρα κ.λπ.

3. Την επιλογή των μελών των επιτροπών διά δημόσιας κληρώσεως μέσα από σχετικό μητρώο όπως ακριβώς προέβλεπε Σχέδιο Νόμου (άρθρο 41, παράγραφοι 4, 5, 6 και 7) που επεξεργάσθηκε το Υπουργείο τα τρία τελευταία χρόνια.

Επιπροσθέτως με την:

- απλοποίηση των διαδικασιών για τους διαγωνισμούς,
- προτυποποίηση όλων των συμβατικών τευχών διακηρύξεων,
- ηλεκτρονική ενημερότητα πτυχίων,
- μείωση δικαιολογητικών συμμετοχής,
- υποχρεωτική ανάρτηση τευχών δημοπράτησης στο διαδίκτυο,
- άμεση αποδοχή συστήματος έγκυρης, αντικειμενικής και σύμφωνης με τα ευρωπαϊκά δεδομένα και κανονισμούς ανάλυσης τιμών των εργασιών δημοσίων έργων και αναθεώρησής τους (σ.σ. οι εργοληπτικές οργανώσεις έχουν ολοκληρωμένη έτοιμη πρόταση, η οποία έχει κατατεθεί στο υπουργείο),
- οριστική λύση των προβλημάτων που προκύπτουν από τη δαιδαλώδη και πολύπλοκη υφιστάμενη νομοθεσία δημοσίων έργων με την αποδοχή και γενίκευση της εφαρμογής του ευρωπαϊκού κανονισμού FIDIC, ο οποίος εφαρμόζεται επιτυχώς σε πολλές χώρες της ΕΕ και άλλα κράτη.

Προτάσεις που, όπως τονίζεται στην επιστολή, έχουν κατατεθεί στο Υπουργείο αλλεπάλληλες φορές τα τελευταία χρόνια και στις διαδοχικές πολιτικές ηγεσίες του.

Όπως σημειώνει στην επιστολή ο ΣΑΤΕ «δεν περνά εβδομάδα που ο Σύνδεσμός μας να μη γίνεται αποδέκτης καταγγελιών για απαράδεκτες μεθοδεύσεις σε διακηρύξεις και διαγωνισμούς, πολλές από τις οποίες δικαιώνονται στα αρμόδια όργανα», αποδεικνύοντας ότι η «δυνατότητα υποβολής ενστάσεων και προσφυγών αποτελεί σήμερα τη μόνη ασπίδα προστασίας του Δημοσίου Συμφέροντος απέναντι σε αδιαφανείς πρακτικές τμημάτων της Δημόσιας Διοίκησης που νοθεύουν τον υγιή ανταγωνισμό».