Τον Ιούλιο του 2012 το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών παρουσίασε, για πρώτη φορά από το Μάιο του 2010, πλεόνασμα, το οποίο διαμορφώθηκε σε 642 εκατ. ευρώ, έναντι ελλείμματος 880 εκατ. ευρώ τον Ιούλιο του 2011, σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος.

Το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου περιορίστηκε κατά 836 εκατ. ευρώ, λόγω του περιορισμού του ελλείμματος του ισοζυγίου των αγαθών εκτός καυσίμων και πλοίων κατά 389 εκατ. ευρώ, καθώς και της μείωσης των καθαρών πληρωμών για αγορές πλοίων και καυσίμων και κατά 305 και 142 εκατ. ευρώ αντίστοιχα.

Το εμπορικό έλλειμμα εκτός καυσίμων και πλοίων περιορίστηκε κυρίως λόγω της σημαντικής μείωσης της δαπάνης για εισαγωγές κατά 346 εκατ. ευρώ ή 15,8%, καθώς οι εισπράξεις από εξαγωγές αυξήθηκαν μόνο κατά 43 εκατ. ευρώ ή 3,9%.

Το πλεόνασμα του ισοζυγίου υπηρεσιών αυξήθηκε κατά 56 εκατ. ευρώ λόγω της ανόδου των καθαρών εισπράξεων από υπηρεσίες μεταφορών και της βελτίωσης του ισοζυγίου των λοιπών υπηρεσιών, εξελίξεις οι οποίες υπεραντιστάθμισαν τον περιορισμό των καθαρών εισπράξεων από ταξιδιωτικές υπηρεσίες. Ειδικότερα, σε σύγκριση με τον Ιούλιο του 2011, οι ταξιδιωτικές δαπάνες στην Ελλάδα από μη κατοίκους μειώθηκαν κατά 2,8% και οι αντίστοιχες δαπάνες στο εξωτερικό από κατοίκους Ελλάδος μειώθηκαν κατά 11,9%, με αποτέλεσμα να περιοριστούν οι καθαρές εισπράξεις κατά 35 εκατ. ευρώ.

Τον ίδιο μήνα οι αφίξεις μη κατοίκων ταξιδιωτών μειώθηκαν κατά 4,1%, σύμφωνα με την έρευνα συνόρων της Τράπεζας της Ελλάδος. Οι ακαθάριστες εισπράξεις από υπηρεσίες μεταφορών (κυρίως από την εμπορική ναυτιλία) παρουσίασαν πτώση κατά 2,9% και οι αντίστοιχες πληρωμές μειώθηκαν κατά 14,8%, με αποτέλεσμα να αυξηθούν οι καθαρές εισπράξεις κατά 56 εκατ. ευρώ.

Το έλλειμμα του ισοζυγίου εισοδημάτων μειώθηκε κατά 749 εκατ. ευρώ, σχεδόν εξ ολοκλήρου λόγω της μείωσης των καθαρών πληρωμών για τόκους μερίσματα και κέρδη η οποία, με την σειρά της, οφείλεται κυρίως στη μείωση (κατά 573 εκατ. ευρώ) των καθαρών πληρωμών τόκων επί των τίτλων του Δημοσίου που διακρατούν κάτοικοι του εξωτερικού μετά τη συμμετοχή των ιδιωτών στην περικοπή του δημόσιου χρέους (PSI).

Τέλος, το ισοζύγιο τρεχουσών μεταβιβάσεων παρουσίασε έλλειμμα 89 εκατ. ευρώ, έναντι πλεονάσματος 31 εκατ. ευρώ τον Ιούλιο του 2011, κυρίως επειδή καταγράφηκαν καθαρές μεταβιβαστικές πληρωμές του τομέα της γενικής κυβέρνησης (κυρίως προς την ΕΕ), έναντι καθαρών μεταβιβαστικών εισπράξεων τον Ιούλιο του 2011. (Υπενθυμίζεται ότι οι ακαθάριστες τρέχουσες μεταβιβάσεις από την ΕΕ περιλαμβάνουν κυρίως τις καταβολές από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων (ΕΓΤΕ) καθώς και τις καταβολές από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, ενώ οι τρέχουσες μεταβιβάσεις προς την ΕΕ περιλαμβάνουν τις αποδόσεις-πληρωμές της Ελλάδος στον Κοινοτικό Προϋπολογισμό.)

Μείωση του ελλείμματος και στο επτάμηνο

Το επτάμηνο Ιανουαρίου-Ιουλίου του 2012 το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών περιορίστηκε κατά 7,4 δισεκ. ευρώ ή 53,3% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2011 και διαμορφώθηκε σε 6,5 δισεκ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή αντανακλά πρωτίστως τη σημαντική μείωση του εμπορικού ελλείμματος εκτός καυσίμων κατά 3,9 δισεκ. ευρώ, τη μείωση του ελλείμματος του ισοζυγίου εισοδημάτων κατά 2,8 δισεκ. ευρώ, καθώς και την αύξηση των πλεονασμάτων του ισοζυγίου υπηρεσιών (κατά 486 εκατ. ευρώ) και τρεχουσών μεταβιβάσεων (κατά 88 εκατ. ευρώ).

Ειδικότερα, το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου περιορίστηκε κατά 4,0 δισεκ. ευρώ, λόγω της μείωσης του εμπορικού ελλείμματος εκτός καυσίμων και πλοίων κατά 2,4 δισεκ. ευρώ (ή 30,4%) και του περιορισμού των καθαρών πληρωμών για αγορές πλοίων κατά 1,5 δισεκ. ευρώ, ενώ οι καθαρές πληρωμές για εισαγωγές καυσίμων μειώθηκαν ελαφρά (κατά 71 εκατ. ευρώ ή 1,1%). Οι εισπράξεις από εξαγωγές αγαθών εκτός καυσίμων και πλοίων αυξήθηκαν κατά 5,9%, ενώ οι πληρωμές για αντίστοιχες εισαγωγές μειώθηκαν με πολύ ταχύτερο (υπερδιπλάσιο) ρυθμό (12,8%).

Η αύξηση του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών στο επτάμηνο οφείλεται κυρίως στην άνοδο των καθαρών εισπράξεων από υπηρεσίες μεταφορών και δευτερευόντως στη μείωση των καθαρών πληρωμών για "λοιπές" υπηρεσίες, ενώ οι καθαρές εισπράξεις από ταξιδιωτικές υπηρεσίες περιορίστηκαν.

Ειδικότερα, οι ταξιδιωτικές δαπάνες στην Ελλάδα από μη κατοίκους μειώθηκαν κατά 7,0% σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2011, αντικατοπτρίζοντας και τη μείωση των αφίξεων μη κατοίκων με μέσο ετήσιο ρυθμό 7,2% (σύμφωνα με τα στοιχεία της "έρευνας συνόρων" της Τράπεζας της Ελλάδος). Ταυτόχρονα όμως, οι ταξιδιωτικές δαπάνες στο εξωτερικό από κατοίκους Ελλάδος περιορίστηκαν κατά 15,6%, με αποτέλεσμα η μείωση των καθαρών εισπράξεων να περιοριστεί στα 170 εκατ. ευρώ. Την ίδια περίοδο, οι ακαθάριστες εισπράξεις από υπηρεσίες μεταφορών (κυρίως από την εμπορική ναυτιλία) παρέμειναν σχεδόν στάσιμες (-0,9%), αλλά οι αντίστοιχες πληρωμές μειώθηκαν κατά 13,5%, με αποτέλεσμα οι καθαρές εισπράξεις να αυξηθούν κατά 514 εκατ. ευρώ.

Το έλλειμμα του ισοζυγίου των εισοδημάτων μειώθηκε κατά 2,8 δισεκ. ευρώ σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2011, κυρίως λόγω της δραστικής μείωσης των καθαρών πληρωμών για τόκους επί των τίτλων του Δημοσίου που διακρατούν κάτοικοι του εξωτερικού, η οποία οφείλεται στην εφαρμογή του PSI, καθώς και στη χρονική μετατόπιση της καταβολής των τόκων που αφορούν δάνεια του μηχανισμού στήριξης μέσω της ΕΚΤ, λόγω αναπροσαρμογής του επιτοκίου, όπως έχει αναφερθεί στο δελτίο τύπου για τα στοιχεία του μηνός Ιουνίου 2012.

Τέλος, το ισοζύγιο των τρεχουσών μεταβιβάσεων παρουσίασε πλεόνασμα 1,1 δισεκ. ευρώ, μεγαλύτερο κατά 88 εκατ. ευρώ από ό,τι την αντίστοιχη περίοδο του 2011. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται στη μείωση των καθαρών μεταβιβαστικών πληρωμών των λοιπών τομέων (που αφορούν κυρίως μεταναστευτικά εμβάσματα) κατά 129 εκατ. ευρώ, ενώ, οι καθαρές μεταβιβαστικές εισπράξεις του τομέα της γενικής κυβέρνησης (κυρίως από την ΕΕ) περιορίστηκαν κατά 42 εκατ. ευρώ.

Ισοζύγιο Κεφαλαιακών Μεταβιβάσεων

Τον Ιούλιο του 2012 το ισοζύγιο κεφαλαιακών μεταβιβάσεων παρουσίασε πλεόνασμα 151 εκατ. ευρώ, έναντι 254 εκατ. ευρώ τον Ιούλιο του 2011, αντανακλώντας τη μείωση των καθαρών κεφαλαιακών μεταβιβάσεων από την ΕΕ προς τον τομέα της γενικής κυβέρνησης. (Οι κεφαλαιακές μεταβιβάσεις από την ΕΕ περιλαμβάνουν κυρίως τις καταβολές από τα Διαρθρωτικά Ταμεία -- πλην του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου -- και το Ταμείο Συνοχής, βάσει του Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης.)

Το επτάμηνο Ιανουαρίου-Ιουλίου του 2012 το ισοζύγιο κεφαλαιακών μεταβιβάσεων εμφάνισε πλεόνασμα 1,2 δισεκ. ευρώ, έναντι 564 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2011. Η άνοδος αυτή προκύπτει αποκλειστικά από την αύξηση των καθαρών κεφαλαιακών μεταβιβάσεων από την ΕΕ προς τον τομέα της γενικής κυβέρνησης.

Το συνολικό ισοζύγιο μεταβιβάσεων (τρεχουσών και κεφαλαιακών) παρουσίασε πλεόνασμα 2,3 δισεκ. ευρώ κατά την εξεταζόμενη περίοδο του 2012, κατά 743 εκατ. ευρώ μεγαλύτερο από ό,τι την αντίστοιχη περίοδο του 2011, γεγονός που οφείλεται στην προαναφερθείσα θετική εξέλιξη των κεφαλαιακών μεταβιβάσεων από την ΕΕ.

Συνολικό Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών και Κεφαλαιακών Μεταβιβάσεων

Το συνολικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαιακών μεταβιβάσεων (το οποίο αντιστοιχεί στις ανάγκες της οικονομίας για χρηματοδότηση από το εξωτερικό) εμφάνισε τον Ιούλιο του 2012, για πρώτη φορά από τον Αύγουστο του 2011, πλεόνασμα, το οποίο διαμορφώθηκε σε 793 εκατ. ευρώ, έναντι ελλείμματος 625 εκατ. ευρώ τον αντίστοιχο μήνα του 2011.

Το επτάμηνο Ιανουαρίου-Ιουλίου του 2012 το έλλειμμα του εν λόγω ισοζυγίου διαμορφώθηκε σε 5,2 δισεκ. ευρώ, έναντι 13,3 δισεκ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2011, καταγράφοντας μείωση κατά 60,5%, δηλαδή ρυθμό ταχύτερο από εκείνον της μείωσης του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών.

Ισοζύγιο Χρηματοοικονομικών Συναλλαγών

Τον Ιούλιο του 2012 οι άμεσες επενδύσεις στην Ελλάδα από μη κατοίκους εμφάνισαν καθαρή εισροή 2,2 δισεκ. ευρώ. Η σημαντικότερη συναλλαγή αφορά την εισροή 2.320 εκατ. ευρώ για την αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της Εμπορικής Τράπεζας από την Credit Agricole (Γαλλία). Οι άμεσες επενδύσεις στο εξωτερικό από κατοίκους Ελλάδος εμφάνισαν καθαρή εκροή (αύξηση) 3 εκατ. ευρώ, χωρίς αξιοσημείωτες συναλλαγές.

Στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου, καταγράφηκε καθαρή εκροή ύψους 517 εκατ. ευρώ, η οποία οφείλεται (α) στην εκροή ύψους 682 εκατ. ευρώ λόγω της αύξησης των τοποθετήσεων κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του εξωτερικού, (β) στην αύξηση κατά 18 εκατ. ευρώ των τοποθετήσεων κατοίκων σε μετοχές αλλοδαπών επιχειρήσεων και (γ) στην αύξηση κατά 22 εκατ. ευρώ των τοποθετήσεων κατοίκων σε χρηματοοικονομικά παράγωγα του εξωτερικού.

Οι κινήσεις αυτές εν μέρει αντισταθμίστηκαν από την εισροή ύψους 203 εκατ. ευρώ λόγω αύξησης των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια που έχουν εκδοθεί από κατοίκους Ελλάδος.

Όσον αφορά τις "λοιπές" επενδύσεις, καταγράφηκε καθαρή εκροή ύψους 2,6 δισεκ. ευρώ, η οποία οφείλεται κυρίως στην καθαρή μείωση κατά 3,2 δισεκ. ευρώ των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε καταθέσεις και repos στην Ελλάδα (εκροή) και στην καθαρή μείωση κατά 254 εκατ. ευρώ των δανειακών υποχρεώσεων του δημοσίου και ιδιωτικού τομέα προς μη κατοίκους (εκροή). Οι κινήσεις αυτές αντισταθμίστηκαν από τη μείωση κατά 920 εκατ. ευρώ των τοποθετήσεων των εγχωρίων πιστωτικών ιδρυμάτων και θεσμικών επενδυτών σε καταθέσεις και repos στο εξωτερικό (εισροή).

Το επτάμηνο Ιανουαρίου-Ιουλίου του 2012 οι άμεσες επενδύσεις εμφάνισαν καθαρή εισροή ύψους 2,6 δισεκ. ευρώ (έναντι καθαρής εκροής 1,3 δισεκ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2011). Ειδικότερα, οι άμεσες επενδύσεις στην Ελλάδα από μη κατοίκους εμφάνισαν καθαρή εισροή 2,3 δισεκ. ευρώ, ενώ οι άμεσες επενδύσεις στο εξωτερικό από κατοίκους Ελλάδος εμφάνισαν καθαρή εισροή 225 εκατ. ευρώ (αποεπένδυση).

Στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου σημειώθηκε καθαρή εκροή ύψους 72,5 δισεκ. ευρώ (έναντι καθαρής εκροής 9,4 δισεκ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2011).

Αναλυτικότερα, καταγράφηκε εκροή κεφαλαίων αφενός λόγω της αύξησης των τοποθετήσεων κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια έκδοσης μη κατοίκων (περιλαμβανομένων ομολόγων του EFSF) κατά 39,8 δισεκ. ευρώ και αφετέρου λόγω της μείωσης των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια που έχουν εκδοθεί από κατοίκους Ελλάδος κατά 31,6 δισεκ. ευρώ. Επιπλέον, εκροή κεφαλαίων καταγράφηκε και λόγω της αύξησης των τοποθετήσεων κατοίκων σε χρηματοοικονομικά παράγωγα του εξωτερικού κατά 679 εκατ. ευρώ και σε μετοχές εξωτερικού κατά 230 εκατ. ευρώ. Εκροή ύψους 145 εκατ. ευρώ καταγράφηκε επίσης λόγω της μείωσης των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε μετοχές εσωτερικού.

Στην κατηγορία των "λοιπών'' επενδύσεων η καθαρή εισροή ύψους 76,1 δισεκ. ευρώ (έναντι καθαρής εισροής 24,4 δισεκ. ευρώ το αντίστοιχο επτάμηνο του 2011) οφείλεται κυρίως στην αύξηση των καθαρών δανειακών υποχρεώσεων του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα προς μη κατοίκους κατά 76,1 δισεκ. ευρώ (εισροή) και στη μείωση κατά 12,1 δισεκ. ευρώ των τοποθετήσεων των εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων και θεσμικών επενδυτών σε καταθέσεις και repos στο εξωτερικό (εισροή).

Ειδικότερα, ο καθαρός δανεισμός του τομέα της γενικής κυβέρνησης ανήλθε σε 75,1 δισεκ. ευρώ και αντανακλά τον ακαθάριστο δανεισμό του δημόσιου τομέα από το EFSF και το ΔΝΤ συνολικού ύψους 75,6 δισεκ. ευρώ. Οι εξελίξεις αυτές αντισταθμίστηκαν εν μέρει από τη μείωση των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε καταθέσεις και repos στην Ελλάδα κατά 11,9 δισεκ. ευρώ (εκροή).

Τα συναλλαγματικά διαθέσιμα

Στο τέλος Ιουλίου 2012 τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας διαμορφώθηκαν σε 5,5 δισεκ. ευρώ. (Υπενθυμίζεται ότι από την ένταξη της Ελλάδος στη ζώνη του ευρώ τον Ιανουάριο του 2001 τα συναλλαγματικά διαθέσιμα, σύμφωνα με τον ορισμό της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, περιλαμβάνουν μόνο το νομισματικό χρυσό, τη "συναλλαγματική θέση" στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, τα "ειδικά τραβηκτικά δικαιώματα" και τις απαιτήσεις της Τράπεζας της Ελλάδος σε ξένο νόμισμα έναντι κατοίκων χωρών εκτός της ζώνης του ευρώ.

Αντίθετα, δεν περιλαμβάνουν τις απαιτήσεις σε ευρώ έναντι κατοίκων χωρών εκτός της ζώνης του ευρώ, τις απαιτήσεις σε συνάλλαγμα και σε ευρώ έναντι κατοίκων χωρών της ζώνης του ευρώ, και τη συμμετοχή της Τράπεζας της Ελλάδος στο κεφάλαιο και στα συναλλαγματικά διαθέσιμα της ΕΚΤ.)

Τα στατιστικά στοιχεία για το Ισοζύγιο Πληρωμών του μηνός Αυγούστου 2012 θα ανακοινωθούν στις 22 Οκτωβρίου του 2012.