Σφήνα στο συγκυριακό μέτωπο που έχουν συμπήξει η ΔΕΗ και οι παραγωγοί φωτοβολταϊκών, σε βάρος των ανεξάρτητων παραγωγών, επιχειρεί ο σύνδεσμος που εκπροσωπεί τα συμφέροντα των δεύτερων.

Αιτία της κόντρας είναι η εφαρμογή του Μηχανισμού Ανάκτησης Μεταβλητού Κόστους για τις μονάδες φυσικού αερίου, μέσω του οποίου, και υπό προϋποθέσεις, οι ανεξάρτητες μονάδες λαμβάνουν από το σύστημα προκειμένου να καλύπτουν το σχετικά αυξημένο κόστος ηλεκτροπαραγωγής λόγω χρήσης φυσικού αερίου.

Ο προσωρινός αυτός μηχανισμός, ο οποίος έχει συμφωνηθεί έως ότου εξομαλυνθεί κι απελευθερωθεί πλήρως η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, με διάφορες αφορμές αξιοποιείται από τη ΔΕΗ ως υπαίτιος για μέρος των ζημιών της επιχείρησης, με επανειλημμένες αναφορές του επικεφαλής της ότι η εφαρμογή του το 2012 θα κοστίσει στη ΔΕΗ πάνω από 250 εκατομμύρια.

Πρόσκαιρος σύμμαχος της ΔΕΗ μερίδα των παραγωγών ΑΠΕ, και συγκεκριμένα ο Σύνδεσμος Παραγωγών από Φωτοβολταϊκά (ΣΠΕΦ), ο οποίος ξιφουλκεί κατά των ανεξάρτητων ηλεκτροπαραγωγών και του Μηχανισμού Ανάκτησης Μεταβλητού Κόστους.

Κατά την άποψη του ΣΠΕΦ, ο μηχανισμός διαμορφώνει τεχνητά χαμηλές οριακές τιμές στο σύστημα, με αποτέλεσμα η διαφορά μεταξύ οριακής τιμής και τιμής που απολαμβάνουν οι παραγωγοί φωτοβολταϊκών να αυξάνει δυσανάλογα, να διογκώνεται το έλλειμμα του λογαριασμού ΑΠΕ που τηρεί ο ΛΑΓΗΕ και εν τέλει να εμφανίζονται οι ΑΠΕ, και ειδικότερα τα φωτοβολταϊκά που απολαμβάνουν τις υψηλότερες ταρίφες, υπαίτιες των μεγάλων ελλειμμάτων του λογαριασμού.

Ως γνωστόν, για το έλλειμμα αυτό το επιτελείο του ΥΠΕΚΑ επεξεργάζεται σενάρια μείωσης στις ταρίφες όπου οι φωτοβολταϊκοί πουλούν το ηλεκτρικό στο σύστημα, και ανάλογες αυξήσεις στο τέλος που επιβαρύνει τους λογαριασμούς ηλεκτρικού.

Τι απαντούν οι ανεξάρτητοι

Από την πλευρά των ανεξάρτητων παραγωγών, που λειτουργούν μονάδες με ισχύ περίπου 2.500 μεγαβάτ (όμιλοι ΕΛ.ΠΕ., Μυτιληναίου, Μότορ Όιλ, ΓΕΚ Τέρνα, Ελλάκτωρ), με παρέμβασή τους μιλούν για δαιμονοποίηση του μηχανισμού και παρουσιάζουν στοιχεία σύμφωνα με τα οποία «η ΔΕΗ όχι απλώς δεν επιβαρύνεται από τον μηχανισμό, αλλά επωφελείται της ύπαρξής του, προκειμένου να καλύψει τη ζήτηση με το μικρότερο δυνατό κόστος».

Συγκεκριμένα, ο σύνδεσμος επισημαίνει κατ' αρχάς ότι το ποσό που εμφανίζεται να αποτελεί κάλυψη μέρους του μεταβλητού κόστους (κυρίως κόστος φυσικού αερίου) είναι πλασματικό λόγω της συμπιεσμένης Οριακής Τιμής (μέση τιμή α΄ εξαμήνου 2012 63,2 ευρώ οι 1.000 κιλοβατώρες). η οποία σύμφωνα με τους ανεξάρτητους παραγωγούς είναι ελεγχόμενη από τη ΔΕΗ, με βάση τις προσφορές της προηγούμενης μέρας (ex ante).

Η τιμή αυτή, τονίζει ο σύνδεσμος, «αφενός δεν αντανακλά την αξία της παραγωγής ούτε και το κόστος των μονάδων που καλούνται να καλύψουν τη ζήτηση και αφετέρου διογκώνει τις πληρωμές αυτές».

Έτσι, συμπληρώνει, «εάν για την πληρωμή της παραγόμενης ενέργειας χρησιμοποιούνταν η ex-post οριακή τιμή που είναι και η πραγματική και για το α΄ εξάμηνο του 2012 ανήλθε κατά μέσο όρο σε 81,8 ευρώ οι 1.000 κιλοβατώρες, οι πληρωμές στις ιδιωτικές μονάδες στο πλαίσιο του ΜΑΜΚ θα ανέρχονταν για το α΄ εξάμηνο του 2012 σε περίπου 50 εκατομμύρια ευρώ, αντί των 132,35 εκατομμυρίων.

Σε ό,τι αφορά τον ρόλο των ανεξάρτητων παραγωγών στην κάλυψη των ενεργειακών αναγκών και τα οφέλη που εν τέλει αποκομίζει η ΔΕΗ, ο σύνδεσμος τονίζει τα εξής: «Κατά το α΄ εξάμηνο του 2012, βάσει του Ημερήσιου Ενεργειακού Προγραμματισμού, οι λιγνιτικές μονάδες της ΔΕΗ εντάχθηκαν προς παραγωγή και κλήθηκαν να προσφέρουν 14.476.384 μεγαβατώρες. Στην πραγματικότητα, από τα απολογιστικά στοιχεία που αφορούν στην ίδια περίοδο, προκύπτει ότι οι λιγνιτικές μονάδες δεν μπόρεσαν να επιτύχουν ούτε την προγραμματισθείσα παραγωγή τους, αφού τελικά παρήγαγαν 13.377.449 μεγαβατώρες, άρα εμφάνισαν αδυναμία απόδοσης των πρόσθετων 1.098.934 μεγαβατωρών.

Από τα στοιχεία αυτά προκύπτει σαφώς ότι είναι πρακτικά αδύνατον οι λιγνιτικές μονάδες να υποκαταστήσουν, σε αξιόλογο ποσοστό, παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από μονάδες φυσικού αερίου των ιδιωτών».

Στο δε επιχείρημα ότι την ενέργεια των ανεξάρτητων παραγωγών θα μπορούσε να προσφέρει η ΔΕΗ με τις δικές της μονάδες φυσικού αερίου, απαντούν ότι με βάση τα απολογιστικά στοιχεία λειτουργίας των μονάδων φυσικού αερίου της ΔΕΗ (βαθμός απόδοσης, υπολογισμός σταθμισμένου κόστους κ.λπ.) προκύπτει ότι «το μεσοσταθμικό μοναδιαίο μεταβλητό κόστος παραγωγής των μονάδων της ΔΕΗ για το α΄ εξάμηνο του 2012 υπολογίζεται ότι ανήλθε σε 100 ευρώ οι 1.000 κιλοβατώρες (94,4-104,1 ευρώ οι 1.000 κιλοβατώρες), υπερβαίνοντας έτσι κατά περίπου 7,2% το κόστος της ΔΕΗ για την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας από ιδιωτικές μονάδες φυσικού αερίου κατά την ίδια περίοδο (μέσο κόστος ιδιωτικών μονάδων 93,3ευρώ).

Εφαρμόζοντας τη μεσοσταθμική αυτή μοναδιαία τιμή στην παραγωγή των ιδιωτικών μονάδων ΦΑ συνδυασμένου κύκλου για το α΄ εξάμηνο, προκύπτει ότι το κόστος αγοράς από τη ΔΕΗ ηλεκτρικής ενέργειας από ιδιώτες παραγωγούς μέσω του Μηχανισμού Ανάκτησης Μεταβλητού Κόστους είναι χαμηλότερο κατά 30 εκατ. ευρώ ανά εξάμηνο (60 εκατ. ευρώ ανά έτος) από το κόστος που θα είχε εάν παρήγαγε την ποσότητα αυτή μέσω των δικών της μονάδων φυσικού αερίου».

Επιπλέον κόστος

Σε περίπτωση δε όπου η ΔΕΗ θα χρησιμοποιούσε για την κάλυψη του ελλείμματος ενέργειας (λόγω χαμηλής παραγωγής λιγνιτικών και της μη λειτουργίας ιδιωτικών μονάδων) τις λιγότερο αποδοτικές μονάδες της με βαθμό απόδοσης 32-33% ή ακόμη και τις πετρελαϊκές της μονάδες (με κόστος καυσίμου άνω των 200 ευρώ οι 1.000 κιλοβατώρες), θα επιβαρυνόταν ακόμη παραπάνω το υπολογιζόμενο μεσοσταθμικό κόστος.

Καταληκτικά, αυτό που επισημαίνει ο σύνδεσμος είναι ότι με βάση τα πραγματικά στοιχεία ο αποτελεσματικότερος τρόπος για να μειώσει η ΔΕΗ το κόστος της δεν είναι η κατάργηση του Μηχανισμού Ανάκτησης Μεταβλητού Κόστους, αλλά η δραστική μείωση της παραγωγής των δικών της μονάδων φυσικού αερίου.